Oksijen tedavisi, kandaki oksijen seviyesinin düşük olduğu durumlarda vücudun ihtiyaç duyduğu ek oksijeni sağlamak için kullanılan tıbbi bir yöntemdir. Kronik solunum yetmezliği, KOAH, zatürre veya kalp hastalıkları gibi pek çok sağlık sorununda hayat kurtarıcı bir rol üstlenir. Bu yazıda, oksijen tedavisinin hangi durumlarda uygulandığını, yöntemlerini ve dikkat edilmesi gerekenleri detaylıca ele alacağız.

Oksijen Tedavisinin Kullanıldığı Durumlar

• Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH): İleri evre KOAH’ta kandaki oksijen seviyesi kritik düzeylere düşebilir.
• Akciğer Fibrozisi: Skarlaşan akciğer dokusu oksijen alımını engeller.
• Kalp Yetmezliği: Kalbin pompalama kapasitesinin azalması dokulara yetersiz oksijen gitmesine neden olur.
• Zatürre veya COVID-19 Komplikasyonları: Ağır enfeksiyonlar akciğerlerin oksijenlenme yeteneğini bozar.
• Uyku Apnesi: Şiddetli apne atakları sırasında gece oksijen desteği gerekebilir.

Oksijen Tedavi Yöntemleri

1. Nazal Kanül: Burun deliklerine yerleştirilen ince tüplerle düşük akışlı oksijen sağlanır. Evde kullanım için idealdir.
2. Yüz Maskesi: Yüksek akışlı oksijen gerektiren durumlarda (akut astım krizi) tercih edilir.
3. Hiperbarik Oksijen Tedavisi: Basınçlı odalarda %100 saf oksijen verilerek yara iyileşmesi veya karbonmonoksit zehirlenmesi tedavi edilir.
4. Taşınabilir Oksijen Konsantratörleri: Hastaların günlük aktivitelerini sürdürmesini kolaylaştırır.

Evde Oksijen Tedavisi ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Evde oksijen tedavisi alan hastaların cihazı güvenli bir mesafede tutması, yanıcı maddelerden uzak durması ve nemlendirici tankı düzenli temizlemesi gerekir. Oksijen akış hızı doktor tarafından belirlenmeli ve kontrolsüz artırılmamalıdır. Aşırı oksijen kullanımı hiperkapniye (kanda karbondioksit birikmesi) yol açabilir.

Oksijen Tedavisinin Yan Etkileri
Uzun süre yüksek doz oksijen kullanımı burun kuruluğu, baş ağrısı veya mukozal tahrişe neden olabilir. Hiperbarik tedavide ise kulak basıncı değişiklikleri geçici işitme sorunları yaratabilir.

Yaşam Kalitesini Artıran Öneriler

• Oksijen tüpü taşırken hafif çantalarla hareket kolaylaştırılabilir.
• Nemlendirici kullanarak burun kuruluğu önlenebilir.
• Doktorla düzenli kontroller yapılarak oksijen satürasyon değerleri izlenmelidir.

Oksijen Tedavisi ve Egzersiz
Solunum fizyoterapisi ile kombine edilen oksijen tedavisi, KOAH hastalarında egzersiz toleransını artırır. Yürüyüş veya hafif aerobik hareketler sırasında taşınabilir konsantratörler kullanılabilir.