Orşiopeksi Nedir?
Orşiopeksi yöntemi, testislerin skrotum denilen ve penisin hemen altında bulunan deri kesesine inmemesi durumunu tedavi etmek için yapılır.
Testislerin, skrotum denilen ve penisin hemen altında bulunan deri kesesine inmemesi durumu nadir de olsa erken doğan bebeklerde görülmektedir. Anne karnında büyüyen bebeğin testisleri karın bölgesinde ve böbreklerin yakınlarında belirli bir şekilde kendini gösterir. Hamileliğin yedinci ayı itibariyle de bu bölgeden kasıklara doğru inmeye başlar.
Doğum olduktan sonra altı ay içinde normal pozisyonunu alması gereken testislerin, olması gereken pozisyonu almayıp daha yukarıda kalması inmemiş testis rahatsızlığı olarak bilinir. Bu durum özellikle yenidoğan erkek bebeklerde en sık görülen genital problemlerden biridir. İnmemiş testis görülen bebekler orşiopeksi yöntemiyle tedavi edilir. Genellikle testislerden birinin inmediği gözlenir. Her ikisinin inmemesi durumu ise oldukça nadir görülür.
Orşiopeksi Tedavisi Çeşitleri
Orşiopeksi tedavisi için en uygun zaman, doğumdan sonraki ilk altı ay ile bir yıl içerisindeki zamandır. Ameliyat sonrasında hasta aynı gün taburcu edilir. Orşiopeksi yöntemleri ise şunlardır:
Basit Orşiopeksi
Basit orşiopeksi ele gelmeyen inmemiş testislerin tedavisi için en çok tercih edilen yöntemdir. Kasık bölgesinden açılan bir bölüm sayesinde spermatik kordon adı verilen bölge serbest hale getirilir ve fıtık görülürse onarılır. Tek bir testis için bu yöntem bir saat kadar sürmektedir.
Basamaklı Orşiopeksi
Basamaklı orşiopeksi, ilk yapılan uygulama neticesinde testisin istenilen bölgeye indirilememesi durumlarında yapılır. Orşiopeksi uygulamasının ikinci basamağı olarak düşünülebilir.
Laparoskopik Orşiopeksi
İnmemiş testis problemlerinde testislerin her ikisi de elle kontrol edildiğinde ele gelmez ve görüntülenme esnasında da kasık kanalında testise rastlanmaz. Hormonal dengeler ölçüldükten sonra testislerin görülmesi ve indirilmesi için laparoskopik orşiopeksi yöntemi uygulanır. Cerrahi bir müdahale olan laparoskopik orşiopeksi için hastaya genel anestezi verilir. Ameliyat sonrasında ise hasta genel durumu göz önüne alınarak taburcu edilir.
Fowler-Stephens Orşiopeksi
Kanal boyu yeterli uzunlukta olan ancak bağlı olan damarları daha kısa olan testislerin tedavisinde uygulanır. Cerrahi bir yöntemdir.
Orşiopeksi Niçin Gereklidir?
Orşiopeksi tedavisi bebeklerde görülen inmemiş testis rahatsızlığı için uygulanan bir tedavi yöntemidir. İnmemiş testis rahatsızlığı tedavi edilmediği durumlarda aşağıdaki riskleri taşımaktadır:
Kısırlık
Testisler spermlerin üretildiği noktalardır. Sperm üretimi ise testislerin asıl yeri olan penis altındaki keselerde olmaktadır. Testislerin buradan başka noktalarda yer alması, sperm oluşumunu etkileyebileceği gibi ilerleyen yaşlarda da kısırlık problemine sebep olmaktadır.
Kanser Riski
İnmemiş testis problemi bebeklik çağında tedavi edilmediği durumlarda ileriki dönemlerde kanser riski oluşturmaktadır. Özellikle karın içi testis problemi görülenlerde testis kanseri görülme oranı 7-8 kat daha fazladır.
Psikolojik Baskı
Testislerden birinin eksik olması yetişkinlik çağındaki gençler için ciddi toplumsal baskıyı da beraberinde getirir. Özellikle cinsel bilince ulaşan gençlerde bu durum daha üst seviyelerde hissedilmektedir.
Bütün bunlar göz önüne alındığında inmemiş testis tedavisi orşiopeksi uygulamasıyla iki yaşına kadar olan bebeklerde tedavi edilmelidir.
Orşiopeksi Nasıl Yapılır?
Orşiopeksi tedavisiyle inmemiş testis asıl olması gereken yere taşınır. Bu yöntem inmemiş testis rahatsızlığı için kesin çözümdür. Bir testis tam olarak doğumdan altı ay sonrasına kadar yerine inmemişse orşiopeksi uygulaması takip edilen bir yıl içinde mutlaka yapılmalıdır. Orşiopeksi uygulaması şu şekildedir:
- Bir testisin indirilme işlemi için iki adet kesi atılır. Bu kesilerin birincisi testisin bulunduğu noktaya diğeri ise indirileceği noktadır.
- Kasık bölgesinden veya yumurta bölgesinden ameliyata başlanır.
- Yapılan kesilerden inmemiş testislere ulaşılır.
- Testislerin inme kanalı üzerinde bulunan ve testisin keseye inmesini engelleyen dokular temizlendikten sonra testisler keseye yerleştirilir.
- Kese içine yerleştirilen testisler dikişlerle oraya sabitlenir.
- Ameliyatı yapan doktor, operasyon sırasında testisleri kontrol eder. Testislerin daha da küçülmesi gibi durumlarda ileride görülecek kanser riskine karşı testisler alınabilir.
Orşiopeksi Tedavisinin Riskleri
Orşiopeksi tedavisi her cerrahi müdahalede olduğu gibi bazı riskler taşır. Bunların en önemlileri ise şunlardır:
- Orşiopeksi uygulamasında sperm kanalı kesilebilir. Sperm kanalının kesilmesi durumunda, bağlı olan testisten üretilen spermler farklı yollardan dışarı çıkacaktır. Bu ise ciddi sağlık problemlerine yol açmaktadır.
- Diğer bir risk ise testisin beslendiği ana atar damarın zarar görmesidir. Ana atar damarın zarar görmesi durumunda testisin beslenmesi ve takviyesi bozulur. Bu sebeple testis çalışmaz hale gelebilir.
Bu risklerin ameliyatın uzman doktorlar tarafından yapılması durumunda görülme olasılığı ise yok denecek kadar azdır.
Orşiopeksi Tedavisi Sonrası Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
- Orşiopeksi tedavisi sonrasında bebeğin bağırsak fonksiyonları başlayana veya gaz çıkarana kadar ağız yoluyla beslenme yapılmaz. Bu süre ise ameliyattan sonraki 4 ile 6 saat arasıdır.
- Bu süre içerisinde beslenme damardan verilen sıvılarla yapılmalıdır.
- Ameliyat sonrasında hasta aynı gün veya doktorun önerisine göre ertesi gün taburcu edilir.
- Orşiopeksi uygulamasında hastaya sonda takılmaz ancak ameliyatın gerektirdiği durumlar sebebiyle takılmışsa ameliyat uygulamadan sonraki gün sonda çıkarılır.
- Hasta taburcu olduktan sonra rutin kontrolleri ve pansumanları takip edilir. Doktor tarafından verilen antibiyotik ve ağrı kesiciler aksatmadan kullanılır.
- Ameliyattan sonra bölgeyi kapatmak için atılan dikişler 10 gün içerisinde kendiliğinden düşmektedir.
- Erimeyen dikiş kullanılması durumunda ise ameliyattan bir hafta sonra dikişler aldırılır.
- Ameliyat sonrasında çocuğa bir hafta boyunca banyo yaptırılmaz.
- Ameliyat sonrasında ilk doktor kontrolü varsa dikişleri aldırmak ve testislerin durumunu görmek üzere bir hafta sonrasında yapılır.
- Daha sonraki kontroller ise ameliyattan sonraki birinci ayın sonunda ve birinci yılın sonunda yapılır.
Orşiopeksi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Orşiopeksi ameliyatını kim yapar?
Orşiopeksi uygulaması çocuk ürolojisi uzmanları tarafından yapılmaktadır. Kamu ve özel sağlık kurumlarında çocuk üroloğu bulunmayan yerlerde ise ürolog ve çocuk cerrahisi uzmanları tarafından da orşiopeksi uygulaması yapılmaktadır. Sağlık kuruluşlarına yapılacak başvuruların ardından gerekli yönlendirmeler sağlanmaktadır.
Orşiopeksi uygulamasının başarılı olup olmadığı nasıl anlaşılır?
Orşiopeksi uygulaması tamamlandıktan sonra hasta, iki dönemde ele alınarak incelenir. İlk dönem ameliyattan üç ay sonraki dönemdir. Bu dönemde yapılan görüntülemelerde testisler ameliyatta konuldukları yerdelerse uygulama başarılı olmuştur. İkinci dönem ve asıl başarı ise, çocuğun evlenip çocuk sahibi olduktan sonra ortaya konulmaktadır.
Kaç yaşına kadar orşiopeksi uygulanabilir?
İnmemiş testis problemi, bebeklerde ilk aylardan itibaren fark edilmektedir. Doğumdan sonraki altı ay içerisinde testislerin tamamen inmesi beklenir. İnmediği durumlarda en geç bir yaşına kadar mutlaka testislere müdahale edilmelidir. Bir yaşından sonra testislerde yaşanan değişiklikler herhangi bir müdahaleye imkan tanımamaktadır.