Orşit, testislerin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan ve genellikle ağrı, şişlik gibi semptomlarla kendini gösteren bir sağlık sorunudur. Viral enfeksiyonlar, bakteriyel kaynaklı hastalıklar veya travmalar nedeniyle gelişebilir. Bu yazıda, orşitin belirtilerinden korunma yöntemlerine kadar tüm detayları bulabilirsiniz.

Orşitin Yaygın Nedenleri
Orşit, çoğunlukla viral veya bakteriyel enfeksiyonlardan kaynaklanır. Kabakulak virüsü, ergenlik sonrası erkeklerde orşitin en sık görülen nedenidir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (klamidya, gonore) veya idrar yolu enfeksiyonları da bakteriyel orşite yol açabilir. Travma, testis torsiyonu veya bağışıklık sistemi zayıflığı gibi faktörler de riski artırır.

Orşitin Belirtileri

• Testiste şiddetli ağrı ve hassasiyet (ani başlangıçlı veya giderek artan)
• Skrotumda şişlik ve kızarıklık
• Ateş, titreme ve genel halsizlik
• İdrar yaparken yanma veya sık idrara çıkma
• Kasık bölgesinde rahatsızlık hissi

Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler

• Fizik Muayene: Testislerin boyut, şekil ve hassasiyetinin değerlendirilmesi.
• Kan ve İdrar Testleri: Enfeksiyon belirteçleri (CRP, lökosit) ve patojen tespiti.
• Ultrasonografi: Testis torsiyonu gibi acil durumların ekarte edilmesi.
• Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık Taraması: PCR testleri ile klamidya/gonore araştırması.

Orşit Tedavi Seçenekleri

• Viral Orşit Tedavisi:

  • Ağrı kesiciler (ibuprofen) ve anti-inflamatuar ilaçlar.
  • Testisi yüksekte tutmak için skrotal destek (atlet veya özel askı).
  • Soğuk kompres uygulaması ile şişliğin azaltılması.

• Bakteriyel Orşit Tedavisi:

  • Antibiyotikler (seftriakson, doksisiklin) enfeksiyon kaynağına göre reçete edilir.
  • Cinsel partnerin eş zamanlı tedavisi (bulaşıcılığı önlemek için).

• Ciddi Komplikasyonlar:

  • Apse gelişimi durumunda cerrahi drenaj gerekebilir.
  • Tekrarlayan enfeksiyonlarda altta yatan nedenler (idrar yolu anomalisi) araştırılmalı.

Orşitten Korunma İpuçları

• Kabakulak aşısı (MMR) ile viral orşit riskini %95 azaltın.
• Cinsel ilişki sırasında prezervatif kullanarak bakteriyel enfeksiyonlardan korunun.
• İdrar yolu enfeksiyonlarını erken tedavi ettirin.
• Testis travmalarından kaçınmak için temas sporlarında koruyucu ekipman kullanın.

Orşit Sonrası İyileşme Süreci
Tedaviye başlandıktan sonra semptomlar 3-7 gün içinde hafifler. Tam iyileşme genellikle 2-4 hafta sürer. İstirahat, bol sıvı tüketimi ve ilaçların düzenli kullanımı süreci hızlandırır. Tekrarlayan vakalarda üroloji uzmanına başvurulmalıdır.

Orşit ve Kısırlık İlişkisi
Tedavi edilmeyen orşit, testis dokusunda kalıcı hasara ve sperm üretiminin azalmasına yol açabilir. Erken tedavi ile kısırlık riski büyük ölçüde önlenir. Şiddetli vakalarda semen analizi ile doğurganlık durumu değerlendirilmelidir.