Otopsi Nedir?

Otopsi, ölen kişilerin vücutları üzerinde yapılan inceleme sonucunda ölüm nedeninin anlaşılmaya çalışılmasına denir. Bu süreçte kişinin neden öldüğü konusunda bir şüphe, yasal bir durum var ise o zaman otopsi sonuçları büyük önem kazanır.

İlk otopsi 1374 senesinde Fransızlar tarafından yapılmıştır. Daha sonra dünya kısa süre içerisinde bunu benimsemiş ve şüpheli ölümlere otopsi raporu istenmeye başlamıştır.  Otopsi anında ceset üzerinde yapılan incelemelerde şu soruların cevapları aranır.

• Kişi doğal bir şekilde mi öldü?
• Kişi cinayete kurban mı gitti?
• Kişi hastalıktan mı öldü?

Bu soruların cevabı bulunduğunda kimi zaman adli olaylar dahi aydınlatılabilmektedir. Bir kişinin cinayete kurban gittiği durumlarda ise kişiyi öldürenin ne olduğu anlaşılmaya çalışılır. Polise cinayet hakkında bulunan bütün detaylar aktarılır. Otopsi için özel bilim dalları kurulmuş ve tıpta adli tıp veya patalojik anatomi isimli kollar ortaya çıkmıştır.

Otopsi Nasıl Yapılır?

Dış Otopsi Muayenesi

Otopsi işlemlerinde ilk yapılan muayene cesedin dış kısmının incelendiği muayenedir. Bu muayene esnasında;

• Kişinin ölüm zamanı belirlenmeye çalışılır.
• Ölüm belirtileri araştırılır.
• Alkol veya toksik madde kullanımına dair iz aranır.
• Cinsel suça dair bir delil aranır.

Bulunan tüm deliller yapılacak olan iç muayene için mihenk taşı oluşturur ve muayeneyi özellikle o yöne doğru yönlendirir.

İç Otopsi Muayenesi

İç otopsi muayenesinde kişinin tüm vücudu detaylı bir şekilde incelenir. İncelenen yerler:

• Kafa Bölgesi: Başta bulunan saçlı derinin kaldırılması sonucunda beyin, beyincik ve kafatası kemiği incelenerek buralarda deliller aranır. Kafatası kemiklerinde bulunan bir kırık, darbe izi muayene esnasında tüm ilgiyi o tarafa yönlendirir.
• Göğüs Bölgesi: Göğsü kaplayan cilt kaldırılarak akciğer, kalp, kalp kapakçıkları, boyun bölgesi, omurlar ve yumuşak dokular incelenir. Buralarda bulunacak deliller kişinin hastalıktan ölüp ölmediği konusunda otopsi uzmanına fikir verir.
• Karın Bölgesi: Burada karın üstündeki deri kaldırılır. Karaciğer, mide, mide duvarı, kalın ve ince bağırsaklar, aort, mesane gibi yerler incelenir ve delil aranmaya çalışılır.  

Otopsi raporu içerisinde iç ve dış otopsi muayenesinden elde edilen tüm veriler bir araya getirilir. Kişinin ölüm nedenine ilişkin uzmanın yorumu da eklenerek ceset üzerinde yapılan inceleme sonlanır.

Adli Otopsi

Adli vakalarda polis veya mahkeme tarafından istenen otopsi raporu içerisinde pek çok detay bulunur. Kişinin cinayete nasıl kurban gittiğini saptamak için yapılan bu inceleme esnasında dikkat edilen hususlar farklılık gösterir. Doğal şekilde ölen bir kişiye göre daha şüpheli bir yaklaşım sergilenen adli otopsi vakalarında şu özelliklere dikkat edilir.

Ateşli silahlar: Kişi eğer bir silah ile öldürülmüş ise o zaman vücutta mermi yarası aranır. Merminin girdiği ve varsa çıktı noktalar belirlenir. Bu belirlemeler, yaranın büyüklüğü gibi unsurlar ile ateş edilen mesafe yaklaşık olarak saptanır. Cinayeti işleyen kişinin elinden barut örnekleri alınır ve silahı kaç adet ateşlediği, hangi aralıklar ile tetiğe bastığı gibi detayların öğrenilmesi hedeflenir. Bu otopsi işlemi sırasında elde edilenler;

• Çekirdek
• Çekirdek gömleği
• Av tüfeği fişeği vb.

Tüm olgular bulunur, raporlanır ve olayı araştıran savcıya sunulur.

Kesici Aletler: Bu inceleme esnasında yaranın büyüklüğü, özellikleri, darbenin hangi organlara zarar verdiği, cinayet anında hangi aletin kullanıldığı veya kullanılabileceği gibi deliller aranır. Bazı durumlarda kesici alete ait olan parçalar vücutta kalabilmektedir. Tüm bu deliller bir araya getirilerek ilgili makama rapor şeklinde numaralanarak sunulur.

Travmaya Bağlı Ölüm: Kişiler düşme, topallama veya yürürken bir yere çarpmaları sonucunda ölebilirler. Bu tür durumlarda da otopsiye ihtiyaç duyulmaktadır. Kişinin öldüğü yerde ölüme neden olabilecek bir cismin olup olmadığı araştırılır. Ceset üzerinde yapılan incelemelerde elde edilen veriler rapor haline getirilir.

Trafik Kazası: Trafik kazasına bağlı meydana gelen ölümler derinlemesine incelenmektedir. Bazı zamanlarda kişiye ölüm süsü verildiği bilindiği için gerçekten kaza anında mı öldü yoksa kaza anında zaten ölü müydü gibi soruların cevapları otopside aranır. Derinlemesine inceleme gerektiren bu durumlarda şu detaylara öncelikli olarak bakılır:

• Nüksetmesi muhtemel hastalıklara,
• Var olan hastalığından kaynaklı durumlara,
• Kaza sonrasındaki müdahalenin boyutuna,
• Kaza sonrasındaki müdahalenin yeterliliğine,
• Alkol ve zararlı madde kullanımına bakılır.

Tüm bu incelemelerin akabinde kişinin nasıl, neden, ne zaman öldüğü sorularının cevapları açığa çıkar. Tüm bu detaylı analizler ve bulunan deliller otopsi uzmanı tarafından numaralandırılır. Sonunda bir rapor haline getirilerek ilgili kuruma dosya halinde iletilir.

Otopsi ile Kimlik Tespiti

Kimlik tespit çalışmaları, yaşayanlar ve ölüler arasında farklı şekillerde yapılmaktadır. Kişilerin 3 farklı kimlik çeşidi ve bunlara yönelik tespit çalışmaları şu şekildedir:

• Adli Kimlik: Kişinin kim olduğunun resmi belge kullanılarak bulunmasıdır. Ölen kişinin yanında veya cüzdanında bulunan Nüfus kâğıdı, pasaport, ehliyet bunlardan bazılarıdır.
• Tıbbi Kimlik: Tıbbi yollar ile kişinin kimliğinin bulunmaya çalışılmasıdır. Burada kişinin DNA,Dişler, kimyasal yollar, iskelet, genetik vb. yapısından kimliği tespit edilmeye çalışılır. El ve parmak izlerinin karşılaştırıldığı kimlik tespiti türü tıbbi kimliğe girer.
• Şekli Kimlik: Fotoğraf, eşya, eşkal vb. gibi kişinin dışarıdan görünen cinsiyet, yaş, boy, kilo özellikleri de kullanılarak kimliğinin tespit edilmeye çalışıldığı durumlardır.