PEG (Perkütan Endoskopik Gastrostomi), mideye cerrahi olarak beslenme tüpü yerleştirilen bir tıbbi prosedürdür. Uzun süreli beslenme desteği gereken, yutma güçlüğü çeken veya ağızdan beslenemeyen hastalarda sıklıkla tercih edilir. Bu yöntem, endoskopik teknikler kullanılarak karın duvarından direkt mideye ulaşım sağlar ve hastanın yaşam kalitesini artırmayı hedefler.
PEG Hangi Durumlarda Gereklidir?
- Nörolojik Hastalıklar: İnme, ALS veya Parkinson gibi yutma refleksini bozan durumlar.
- Kanser Tedavisi: Baş-boyun kanserleri nedeniyle ağızdan beslenemeyen hastalar.
- Ciddi Travmalar: Beyin hasarı veya yüz bölgesindeki kompleks yaralanmalar.
- Doğumsal Anomaliler: Yemek borusu darlığı veya mide çıkışı tıkanıklığı olan bebekler.
- Kronik Hastalıklar: Şiddetli malnütrisyon veya sindirim sistemi fonksiyon kaybı.
PEG Nasıl Uygulanır?
PEG işlemi genellikle sedasyon altında, gastroenterolog ve cerrah iş birliğiyle gerçekleştirilir. İlk adımda endoskop ile mide içi görüntülenir. Karın duvarından mideye bir iğne ile girilerek rehber tel yerleştirilir. Tüp, bu tel üzerinden kaydırılarak mideye sabitlenir. İşlem sonrası tüpün dış kısmı cilt üzerinde kalır ve beslenme için kullanılır.
PEG Sonrası Bakım ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tüpün temizliği ve bakımı enfeksiyon riskini azaltmak için kritik önem taşır. Günlük olarak tüp çevresi antiseptik solüsyonlarla silinmeli ve kurulanmalıdır. Beslenme öncesi ve sonrası tüpün su ile temizlenmesi tıkanmayı önler. Tüpün yerinden oynadığı veya ciltte kızarıklık, şişlik gibi belirtiler görüldüğünde hemen sağlık ekibiyle iletişime geçilmelidir.
Olası Komplikasyonlar
- Enfeksiyon: Tüp çevresinde kızarıklık, ağrı veya akıntı.
- Tüp Tıkanıklığı: Yanlış besin seçimi veya temizlenmeme nedeniyle oluşur.
- Mide İçeriğinin Sızması: Tüp yerleşim hatası veya sabitleme sorunları.
- Cilt Tahrişi: Tüpün aşırı hareketi veya alerjik reaksiyonlar.
Beslenme Süreci ve Diyet Önerileri
PEG tüpüyle beslenme, hastanın ihtiyacına göre hazırlanan özel sıvı formüllerle sağlanır. Beslenme hızı ve miktarı doktor veya diyetisyen tarafından belirlenmelidir. İlk haftalarda düşük hacimlerle başlanır, ardından kademeli olarak artırılır. Evde bakım sürecinde blenderize edilmiş katı gıdalar kullanılıyorsa, tüpün çapına uygun kıvam sağlanmalıdır.
PEG’in Avantajları
- Cerrahi müdahaleye göre daha az risklidir.
- Hastanın sosyal yaşamını kolaylaştırır.
- Uzun süreli beslenme ihtiyacını güvenli şekilde karşılar.
- İşlem sonrası hasta konforu yüksektir.
Kimler PEG Olamaz?
- Kanama bozukluğu olanlar.
- Şiddetli karın içi enfeksiyon geçirenler.
- Mide duvarında ciddi anatomik sorunlar bulunanlar.
PEG, doğru endikasyonlarla uygulandığında hastaların yaşam süresini ve kalitesini belirgin şekilde artıran bir yöntemdir. Ancak işlem öncesi detaylı değerlendirme ve hasta yakınlarının eğitimi başarı için şarttır.