Pelvik Organ Prolapsusu

Pelvik Organ Prolapsusu Nedir?

Pelvik bölgedeki organları destekleyen kas ve bağ dokusunun zayıflaşması sonucu vajen ve rahim gibi pelvik organların dışa doğru fıtıklaşmasına "pelvik organ prolapsusu" denir. 

Görülme sıklığı olarak kadın cinsiyetin çok büyük bir bölümünde pelvik kaslarda zayıflama ve fıtıklaşma görülmektedir.  

Pelvik Organ Prolapsusu Belirtileri Nelerdir?

Pelvik organ prolapsusunda ortaya çıkacak semptomlar değişmekle birlikte idrar yolları ile ilgili sorunlar sık görülen semptomlar arasında yer alır. 

• Pelvik bölgede sarkma: Pelvik bölge yapılarını destekleyen kas ve bağ dokusunun zayıflaması sonucunda vajen aşağı doğru sarkar. 

Pelvik bölgedeki yapılar sağlıklı kişilerde, herhangi bir rahatsızlık oluşturmaz ancak pelvik organ prolapsusu olan insanlar pelvik bölgede aşağı doğru bir sarkma hissederler.

• Pelvik bölgede şişlik: Kişi idrar yaparken pelvik bölgede bir şişlik hisseder. Şişlik dışarıdan bakıldığında bazen fark edilecek düzeyde iken bazen de fark edilmeyebilir.
• Damla şeklinde idrar gelmesi: Pelvik bölgedeki yapılar aşağı sarktığından ön taraftaki idrar yollarına baskı yapar ve kesik kesik işeme olur.
• İdrar torbasında doluluk hissi: Tam olarak idrar yapılamadığından idrar yapılmasına rağmen kişi idrarını tam olarak boşaltamadığını hisseder.
• Sık sık idrara çıkma: Kişi gün içerisinde sık sık idrara çıkma hissiyatı hisseder. Bunun sebebi pelvik yapıların idrar torbasına baskı yapmasıdır.
• İdrar kaçırma: Kişi gün içerisinde gülme hapşırma gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda idrar kaçırabilir.
• Bağırsakları boşaltmada zorluk: Pelvik bölgede aşağı sarkan yapılar idrar yollarına baskı yaptığı gibi anal kanala da baskı yapar. Kişi büyük tuvaletini yaparken bir zorluk çeker.
• Kabızlık: Kabızlık da pelvik organların fıtıklaşmasına bağlı olarak görülen belirtilerden biridir.
• Cinsel birleşme sırasında rahatsızlık hissi: Vajen ve pelvik yapılar fıtıklaştığından kişi cinsel birleşme sırasında ağrı ve rahatsızlık hisseder. 

Pelvik Organ Prolapsusu Nedenleri

Pelvik organ prolapsusunun oluşumunun nedenleri çok faktörlü olmakla birlikte, bu faktörler yaş ve cinsiyete göre de değişmektedir.  

Gebelik ve doğum yapma: Gebelik ve doğum yapma karın içi basıncını artırdığından pelvik bölgedeki bağ ve kas dokusunun zayıflamasında ana neden olduğu düşünülmektedir. 

Pelvik organların fıtıklaşması daha önce doğum yapmış kadınlarda azımsanmayacak kadar fazla görülmektedir.

Fıtıklaşma doğumdan sonra aylar içinde olabileceği gibi seneler içinde de görülebilmektedir.

İleri yaş: İleri yaşlarda kas ve bağ dokusunun zayıflaması sonucunda pelvik organ prolapsusu görülebilmektedir.

Menopoz sonrası: Menopoz öncesinde salgılanan hormonlar kas ve bağ dokusunu destekler. Menapoz sonrası kas ve bağ dokusunu destekleyen bu hormonların yokluğu nedeniyle pelvik organ prolapsusu görülebilmektedir.

Obezite: Obezite karın içi basıncını arttırır. Karın içi basıncının artması sonucunda pelvik bölgede bulunan yapılar dışarıya itilir ve pelvik organ prolapsusu gelişir.

Kronik kabızlık: Kronik kabızlıkta pelvik organ prolapsusu neden olan faktörlerden biridir.

Ağırlık kaldırma: Uzun süreler boyunca ağırlık kaldırmada pelvik organ prolapsusu için risk faktörlerinden biridir.

Bağ dokusu hastalıkları: Marfan sendromu gibi genetik geçen bazı bağ dokusu hastalıklarında bağ dokusu zayıf olacağı için pelvik organ prolapsusu görülür.

Pelvik Organ Prolapsusu Teşhisi

Pelvik organ prolapsusu multidisipliner yaklaşılması gereken hastalıklardan biridir. Diğer hastalıklarda olduğu gibi tanı koymaya en faydalı araçlardan birisi tıbbi öyküdür.

Öykü: Tıbbi öyküde kişide olan belirtilerin ne zaman başladığı ve ne derecede olduğu sorgulanır.

İleri yaş, gebelik, kronik kabızlık gibi risk faktörleri sorgulanarak kişinin pelvik organ prolapsusu için risk altında olup olmadığına bakılır.

İdrar yapmada zorluk, idrar kaçırma, pelvik bölgede şişlik ve rahatsızlık hissi, kabızlık ve bağırsakları boşaltmada güçlük pelvik organ prolapsusunda görülen belirtilerdendir.

Fizik muayene: Fizik muayenede genel sistem muayenesi yapıldıktan sonra jinekolojik muayene yapılır. 

Muayene sırasında vajinada bir öne doğru sarkma görülür. Bazen de pelvik yapılar vajina deliğinden dışarı doğru sarkmıştır.

Tam kan, biyokimya: Kişi herhangi bir ek hastalığın tespit edilmesine yönelik yapılır.

Tam idrar tetkiki: Ürogenital sistem enfeksiyonlarda görülen semptomlar bazen pelvik organ prolapsusunda görülen semptomlarla karışabilir. Bu ayrımı yapmak için tam idrar tetkiki yapılır.

Radyolojik görüntüleme: Dışarı doğru sarkan yapılar tam olarak görülemiyorsa radyolojik görüntülemelerden faydanılır. Rahim ve çevre dokuların görülmesinde ultrason tercih edilir.

Pelvik Organ Prolapsusu Tedavisi

Pelvik organ prolapsusunun çeşitli tedavi yöntemleri bulunmaktadır.

Yaşam tarzı değişikliği: Bazı durumlarda pelvik organ prolapsusu cerrahi gerektirecek kadar ilerlememiştir. Bu durumlarda kişiye hayat tarzı değişikliği önerilir. 

Kişi aşırı kilolu ise kilo vermesini sağlamak, uzun süreli ağır yük kaldırma ve karın içi basıncını artıran aşırı ıkınmalardan kaçınması pelvik organ prolapsusu açısından son derece önemlidir.

Pesser kullanımı: Pesserler vajen yerleştirilen mekanik desteklerdir. Pelvik organ prolapsusunda mekanik destekler kişinin pelvik bölgesinde oluşan rahatsızlığın giderilmesine yardımcı olarak rahatlama sağlar.

Pelvik bölgeye yerleştirilen mekanik destekler çeşitli tip ve şekillerdedir. Kişinin vücut ve kemik yapısına göre seçilir. Bazı mekanik desteklerde, destek takılıyken bile cinsel aktiflik mümkündür.

Pesser yöntemi ameliyat olmak istemeyen ve henüz gebe kalma potansiyeli olan hastalarda tercih edilir. 

Pelvik taban egzersizi: Pelvik taban egzersizlerinin amacı pelvik bölgede bulunan kas ve bağ dokusunu güçlendirmektir.

İlerlememiş pelvik organ prolapsusunda kullanılır ve yararlı olur.

Fıtıklaşmayı tam olarak tedavi etmese bile fıtığın ilerlemesini engeller.

Pelvik taban egzersizleri için doğru teknik, vakit ve hastanın çabası gerekir.

Cerrahi tedavi: Özellikle belirti veren ve hastayı rahatsız eden pelvik organ prolapsusu hastalarında tercih edilir. Cerrahi tedavi olarak kişinin yaşı, var olan hastalıkları, daha önce geçirmiş olduğu operasyonları ve genel vücut sağlığı dikkate alınır.

Pelvik organ prolapsusu ameliyatında çeşitli cerrahi tedavi metodları bulunmaktadır. Bu metodlar fıtıklaşan yapı ve fıtıklaşmanın derecesine göre değişir.

Cerrahi metod olarak vajen bölgesine cerrahi dikiş uygulama, karın bölgesinden yaklaşım ve laparoskopik cerrahi şeklinde uygulanmaktadır.

Bu makalenin amacı bilgilendirmedir. Pelvik organ prolapsus hastası olduğunuzu düşünüyorsanız bir uzmandan yardım alınız!

Pelvik Organ Prolapsusu Tedavi Edilmezse

Pelvik organ prolapsusu bazı durumlarda hiç tedavi edilmezse bile günlük hayatı etkileyecek derecede sorun olmayabilir ancak ilerlemiş pelvik organ prolapsusu vakaları acil bir şekilde tedavi edilmelidir.

Pelvik organ prolapsusu tedavi edilmediği takdirde kronik kabızlık, ürogenital sistem enfeksiyonları, idrar yapmada güçlük, pelvik bölgede şiddetli ağrılar gibi sorunlar ortaya çıkarabilir.

Belli bir seviyeden sonra kişinin sosyal yaşamı bozulur ve gün içinde rahat bir şekilde yapabileceği aktiviteleri bile yapamaz hale gelir.

Pelvik Organ Prolapsusu Ne İyi Gelir?

Pelvik organ prolapsusunun esas nedenlerinden birisi artmış karın içi basınçtır. Dolayısıyla karın içi basıncını azaltan faktörler pelvik organ prolapsusuna iyi gelir.

• Düzenli egzersiz
• Lifli gıdalardan zengin yiyecekler
• Normal vücut kitle indeksi
• Bol su tüketimi
• Sebze ve meyve tüketimi

Pelvik Organ Prolapsusuna Ne İyi Gelmez?

Pelvik organ prolapsusunun esas nedenlerinden birisi artmış karın içi basınçtır. Dolayısıyla karın içi basıncını arttıran faktörler pelvik organ prolapsusuna iyi gelmez.

• Obezite
• Kronik kabızlık
• Posasız yiyecek tüketimi
• Fast-food türünde diyet
• Sedanter yaşam
• Aşırı ıkınma
• Ağır yük kaldırma
• Kronik öksürük

Pelvik Organ Prolapsusu İlaçları

Pelvik organ prolapsusunda tedavi yaklaşımı yaşam tarzı değişikliği ve cerrahi tedaviye yöneliktir. 

Pelvik organ prolapsusunda medikal tedavi yöntemleri pek kullanılmaz ancak kişide pelvik organ prolapsusuna yol açan kronik kabızlık gibi hastalıklar varsa bunlara yönelik bazı medikal tedaviler uygulanır.

Ağrı kesiciler: Pelvik organ prolapsusunda ağrı kesiciler ancak pelvik bölgede ağrı olması durumunda kullanılır.

Laksatif ilaçlar: Kişide kabızlık oluşumu durumunda kişinin daha rahat bağırsaklarını boşaltmak amacıyla laksatifler kullanılabilir.

Pelvik Organ Prolapsusu Ameliyatı

Pelvik organ prolapsusu ileri dereceye ulaşmış ve kişide ürogenital sorunlara yol açıyorsa cerrahi tedavi yöntemleri uygulanır.

• Kişinin ameliyata uygunluğu için testler yapılır ve ameliyatın zamanı belirlenir.
• Ameliyat günü öncesinde kişiye hekim tarafından yapması gereken önerilerde bulunulur.
• Ameliyata başlamadan önce kişi genel anestezi altında uyutulur.
• Karın duvarında bir kesi oluşturulur. Daha sonra vajen duvarından sarkan organlar tespit edilir.
• Vajeni destekleyen kas ve bağ dokuları dikiş ve meş yardımıyla güçlendirilir.
• İşlem bittikten sonra karın ön duvarında yapılan kesi kapatılır. 
• Hasta operasyon sonrasında gelişebilecek komplikasyonlar yönünden takip edilir. 

Pelvik Organ Prolapsusu için Hangi Doktora Gidilir?

Pelvik organ prolapsusu multidisipliner yaklaşılması gereken hastalıklardır. Pelvik organ prolapsusu olan hastalar öncelikle ‘kadın doğum ve jinekolojik hastalıkları bölümüne’ daha sonra da uzman olarak ‘kadın doğum ve jinekolojik hastalıkları uzmanına’ başvurmalıdır.

İleri yaş ve çok sayıda doğum yapmış olmakla birlikte idrar yapmada zorluk, idrar kaçırma, pelvik bölgede şişlik ve rahatsızlık hissi, kabızlık ve bağırsakları boşaltmada güçlük varsa bir uzmana başvurulması gerekir.