Perianal fistül, anüs çevresinde oluşan anormal bir kanal veya tünel olarak tanımlanır. Genellikle apse sonrası gelişen bu durum, hastalar için ağrı, akıntı ve tekrarlayan enfeksiyonlara yol açabilir. Fistül tedavisinde cerrahi müdahale sıklıkla gereklidir. Bu yazıda, perianal fistül ameliyatı öncesi ve sonrası süreçleri, tedavi yöntemlerini ve iyileşme döneminde dikkat edilmesi gerekenleri detaylıca ele alacağız.

Perianal Fistül Nasıl Oluşur?
Perianal fistüllerin çoğu, anal kanalda bulunan küçük salgı bezlerinin tıkanması ve enfekte olması sonucu gelişir. Enfeksiyon, zamanla apse oluşturur ve bu apse boşaldığında deri ile anal kanal arasında anormal bir kanal (fistül) kalır. Crohn hastalığı, tüberküloz veya radyoterapi gibi faktörler de fistül gelişimini tetikleyebilir.

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Perianal fistülün en yaygın belirtileri şunlardır:

• Anüs çevresinde sürekli veya aralıklı akıntı (irin veya kanlı)
• Şiddetli ağrı ve hassasiyet
• Oturma veya yürümede zorluk
• Tekrarlayan apse oluşumu
• Kaşıntı ve tahriş hissi

Tanı için fizik muayene esastır. Proktoskopi (anal kanalın endoskopik incelenmesi) veya MR görüntüleme ile fistülün yapısı ve derinliği değerlendirilir.

Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Fistül tedavisi, türüne ve anatomik konumuna göre değişir. İşte en sık kullanılan yöntemler:

1. Fistülotomi: Fistül kanalının kesilerek açılması. Basit fistüllerde tercih edilir.
2. Seton Yerleştirme: Kompleks fistüllerde enfekte dokunun boşalması için fistül içine ip benzeri bir materyal konulması.
3. LIFT Tekniği (Ligasyon of Intersphincteric Fistula Tract): Fistül kanalının iki uçtan bağlanması.
4. Fibrin Yapıştırıcı: Fistül kanalının özel bir yapıştırıcı ile kapatılması.
5. İleri Teknikler: Rektal flep ameliyatı veya kök hücre enjeksiyonu gibi yöntemler kompleks vakalarda uygulanır.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyat sonrası ilk birkaç gün hafif ağrı ve şişlik normaldir. Ağrı kesiciler ve antibiyotikler doktorunuz tarafından reçete edilebilir. İyileşme döneminde dikkat edilmesi gerekenler:

• Bölgeyi temiz tutmak için her tuvalet sonrası ılık su ile yıkayın.
• Doktorun önerdiği oturma banyolarını (sitz banyosu) düzenli uygulayın.
• Kabızlığı önlemek için lifli gıdalar tüketin ve bol su için.
• Ağır fiziksel aktivitelerden en az 2 hafta kaçının.

Komplikasyonlar ve Tekrarlama Riski
Basit fistüllerde başarı oranı %90’ın üzerindedir. Ancak kompleks fistüllerde tekrarlama riski %20-30’a çıkabilir. Enfeksiyon, idrar tutamama veya darlık gibi komplikasyonlar nadir de olsa görülebilir.

Fistül Oluşumunu Önleme İpuçları

• Kronik kabızlık veya ishalden kaçının.
• Anal bölge hijyenine özen gösterin.
• Crohn hastalığı gibi altta yatan durumları kontrol altında tutun.