Prostat biyopsisi, prostat kanseri şüphesi durumunda kesin tanı koymak için kullanılan önemli bir tıbbi işlemdir. Genellikle PSA (Prostat Spesifik Antijen) değerlerinin yüksek çıkması, dijital rektal muayenede anormallik saptanması veya MR görüntülerinde şüpheli lezyonların varlığında önerilir. Bu yazıda, prostat biyopsisinin nasıl yapıldığını, öncesi ve sonrasında dikkat edilmesi gerekenleri, riskleri ve süreci detaylıca ele alacağız.

Prostat Biyopsisi Neden Yapılır?
Prostat biyopsisi, prostat dokusundan küçük örnekler alınarak kanser hücrelerinin varlığının araştırılması için uygulanır. PSA testi, normal aralığın üzerinde (genellikle 4 ng/mL’den yüksek) olduğunda veya PSA değerinde hızlı artış gözlendiğinde hekimler tarafından önerilir. Ayrıca ailede prostat kanseri öyküsü olan bireylerde tarama amaçlı da yapılabilir.

Prostat Biyopsisi Öncesi Hazırlık Süreci
İşlem öncesinde hastanın kan sulandırıcı ilaçları (aspirin, warfarin) bırakması gerekebilir. Hekiminiz, bu konuda size özel talimatlar verecektir. İşlemden bir gün önce bağırsak temizliği için lavman uygulanması istenebilir. Ayrıca enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik profilaksisi (koruyucu tedavi) başlanır.

Prostat Biyopsisi Nasıl Yapılır?
Prostat biyopsisi genellikle transrektal ultrason (TRUS) eşliğinde gerçekleştirilir. İşlem sırasında hasta sol yan pozisyonda yatar. Lokal anestezi altında rektum yoluyla prostat bezine ultrason probu yerleştirilir. Görüntüleme altında prostatın şüpheli bölgelerinden 10-12 adet doku örneği alınır. İşlem ortalama 15-20 dakika sürer ve hasta aynı gün evine dönebilir.

İşlem Sonrası Beklenen Durumlar

• Hafif kanama: Rektumda kanlı lekelenme veya idrarda hafif kan görülmesi normal kabul edilir.
• Ağrı: Kasık bölgesinde hafif ağrı veya rahatsızlık hissi olabilir.
• Enfeksiyon riski: Ateş, titreme veya şiddetli ağrı durumunda acilen hekime başvurulmalıdır.

Prostat Biyopsisinin Riskleri ve Komplikasyonlar

• Enfeksiyon: %1-3 hastada idrar yolu enfeksiyonu veya prostatit gelişebilir.
• Kanama: İdrarda yoğun kanama (hematüri) veya rektal kanama görülebilir.
• Geçici semen renginde değişiklik: Semende kahverengi lekeler oluşabilir.

Biyopsi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Patoloji raporunda Gleason skoru kanserin agresifliğini belirler. Skor 6 ve altı düşük risk, 7 orta risk, 8-10 yüksek risk olarak kabul edilir. Sonuçlara göre aktif izlem, cerrahi veya radyoterapi gibi tedavi seçenekleri planlanır.

Alternatif Biyopsi Yöntemleri

• Transperineal Biyopsi: Perine (testisler ile anüs arası) bölgesinden yapılan bu yöntemde enfeksiyon riski daha düşüktür.
• Füzyon Biyopsi: MR görüntüleri ile ultrasonun birleştirildiği bu teknik, hedefe yönelik örnek alımını sağlar.

Sık Sorulan Sorular

• Biyopsi ağrılı mıdır? Lokal anestezi sayesinde çoğu hasta işlemi hafif bir rahatsızlık olarak tanımlar.
• Sonuçlar ne zaman çıkar? Patoloji değerlendirmesi genellikle 5-7 iş günü sürer.
• Negatif çıkması kanser olmadığını garantiler mi? Hayır, şüphe devam ederse tekrar biyopsi gerekebilir.

Prostat biyopsisi, doğru hazırlık ve deneyimli bir ekip ile minimize edilmiş risklerle gerçekleştirilen hayat kurtarıcı bir işlemdir. Süreçle ilgili endişelerinizi hekiminizle açıkça paylaşmanız önerilir.