Protetik Diş Tedavisi Nedir?

Protetik diş tedavisi, hastaların kaybedilen dişlerinin fonksiyonlarını yerine getirmek için yapılan doku değişimidir. Tedavide amaç, ağız sağlığını yeniden kazandırmak ve estetik olarak görünümü iyileştirmektir. Protetik diş tedavisi uzmanı, ağzın görünümü ve işlevini eski haline getirmenin yanı sıra hastalıkların ve enfeksiyonların yayılmasını önleyen ve uzun vadede ağız sağlığını korumaya yardımcı olacak kapsamlı bir tedavi planı hazırlar.

Protetik Diş Tedavisi Çeşitleri

Diş hekimliğinde protetik (protez), hastanın dişlerinin ve ağızda kaybedilen dokularının fonksiyon ve estetik açıdan iyileşmesi amacıyla hazırlanan malzemeleri ifade eder. Pek çok protetik diş tedavisi seçenekleri mevcuttur. Protetik diş tedavileri kişiden kişiye farklılık gösterdiği için hastaya hangi protezin uygulanacağına ancak bir protetik diş tedavisi uzmanı karar verebilir. 3 ana diş protez tipi vardır. Bunlar; sabit, çıkarılabilir ve implant destekli protezlerdir.

Sabit Protez

Sabit protez, hastanın kısmi dişsizlik halinde uygulanan ve diş eksikliğini çözüme ulaştıran tedavi türüdür. Adından da anlaşılacağı üzere sabit protez, sabit bir yapıya sahip olup hasta tarafından çıkarılamayan ve hasarlı dişlerin yerine geçen bir uygulamadır. Bu tür protezler yerinde hareket etmezler.

• Kuronlar: Diş kronu, kırık veya başka şekilde hasar görmüş bir dişin üzerine yani orijinal dişe yapıştırılırlar. 
• Köprüler: İki diş arasındaki boş bir alanı kapatmak için kullanılır. Yerleştirilen diş komşu dişlere sabitlenir. Bu tip diş protezleri bir dişin veya birkaç dişin yerine kullanılabilir. 
• Lamine Diş Kaplama: Diş rengi görünümünü iyileştirmek için uygulanan ve dişleri kaplayan ince kabuklardır. Kaplamalar porselenden yapılır ve daha çok ön dişler için kullanılır. 
• Zirkonyum Porselen: Diş rengi bozulmuş bir dişi kaplamak için kullanılır. Genellikle kırık, zayıf veya şekilsiz dişleri desteklemek için köprülerle birlikte de tercih edilebilir.

Hareketli Protez

Hareketli diş protezleri, kullanılması gerekmediğinde hasta tarafından çıkarılabilen protetik diş tedavisidir. Takma diş olarak da adlandırılırlar. Çıkarılabilir diş protezleri ağız boşluğundaki çevre dokular sayesinde desteklenir. Eksik dişlerinin yerine herhangi bir diş cerrahisi geçirmek istemeyen hastalar için önerilmektedir.

• Tam protez: Hastanın üst çene veya alt çenedeki tüm dişlerin yerine geçen diş tedavisidir. Dişler, protez ve ağız boşluğunun yumuşak dokularının oluşturduğu bir mekanizma sayesinde ağız boşluğunda tutunur. Diş çekimini takiben diş etleri tamamen iyileştikten sonra ağza yerleştirilen bir tür çıkarılabilir diş protezidir.
• Kısmi Protez: Dişlerinin bir kısmı eksik olan hastaların doğal dişlerine tutturulduğu veya takıldığı hareketli diş protezidir. Eksik dişlerin oluşturduğu boşlukların doldurulmasında etkilidir ve kalan doğal dişlerin yerinden kaymasını engeller.

İmplant Destekli Protezler

İmplant destekli protez, dişin üst kısmına oturan ve doğal dişin rengine ve şekline uyacak şekilde yapılmış bir protezdir. Doğal bir dişin ciddi hasar veya çürüme nedeniyle diş kronunu destekleyemediği durumlarda implant destekli protez kullanılır. Uygulama için doğal dişin çekilmesi gerekir. Ardından çene kemiğine bir implant vidası yerleştirilir ve bir bağlantı parçası takılır. İmplant bölgesi iyileştikten ve kemik implantla kaynaştıktan sonra kalıcı diş kronu yerleştirilir. İmplant destekli protezler tek diş eksikliğinde kullanılabildiği gibi tam dişsizlik durumlarında da kullanılırlar.

Protetik Diş Tedavisine Gerek Duyulan Durumlar

• Dişin aşırı çürüme veya diğer nedenlerden kaynaklanan madde kaybı dolgu ile tedavi edilemediğinde protetik diş tedavisi zorunlu hale gelebilir. 
• Gelişimsel ve genetik eksiklerin yanı sıra çeşitli nedenlerden dolayı diş çekimleri de ağızda boşluklara neden olabilir. 
• Protez, ağızda kaybedilen diş ve dişlerden dolayı oluşan boşlukları doldurmaya yardımcı olur. 
• Eksik dişler; yeme güçlüğü, beslenme yetersizliği ve çiğneme sorunlarına yol açarak, mide ve sindirim sistemi hastalıklarının oluşumuna neden olur.  Zamanla kişi yediklerinden tat alamaz hale gelir. 
• Eksik dişler dişlerin pozisyonunu değiştirebilir veya çürük ve diş eti hastalıklarına yol açabilir. Böylece ağız sağlığında bozulma gözlenir. 
• Çene ekleminde ağrı, ses ve hareket bozukluğu gibi eklem sorunlarına neden olabilir.

Protetik diş tedavisi uygulaması ile dişlerdeki kaybın neden olduğu ağızda kapanma hataları, konuşma ve çiğneme fonksiyonundaki sorunlar giderilir, estetik görünüm iyileşir, konuşma problemleri düzeltilir. Tedavi ile eksik veya deforme olmuş dişlere sahip kişilerin yaşam kalitesinin de yükseltilmesi amaçlanır.

Protetik Diş Tedavisi Nasıl Yapılır?

• Hem diş hekimleri hem de diş laboratuvarı teknisyenleri protetik diş tedavisi sürecinde yer almaktadır.
• Protetik diş tedavisi, diş hekiminin hastanın dişlerini ve ağız boşluğunu kapsamlı muayenesi ile başlar.
• Diş protezi için hastanın dişlerinin röntgeni çekilir. 
• Hastanın ağız ve diş modelini almak ve laboratuvara gönderilmesi için ölçüler alınır. 
• Diş hekiminin ve hastanın kararına göre çeşitli malzemelerden diş protezi hazırlanır. 
• Hazırlanan protez birkaç ay kemiğe doğru şekilde yerleştirildiğinden emin olmak için hemen sabitlenmez. 
• Ağza rahat bir şekilde oturduğundan emin olmak için protez kontrol edilir ve gerekli düzenlemeler yapılır. 
• Hareketli protezlerde ise metal kancalarla protez ağza yerleştirilir.
• Çeneye uyum sağladığı kontrol edilerek protez ayarlanır. 
• Uygun şekilde oturup oturmadığı kontrol edilerek işlem tamamlanır. 
• Kısmi protezlerde, genellikle hastanın ağzına yerleştirildiğinde dişler protezi yerinde tutacak metal çerçeveye bağlanan bir uzantılarla tutturulur. Böylece hastanın kullanımı sırasında kaymaması ve düşmemesin sağlanır. 
• Tam protezlerde ise çekilen dişlerin yerlerinin iyileşmesi bekleneceğinden belirli bir süre protezin takılmaması istenebilir.
• İmplant uygulamalarında öncelikle mevcut hasarlı dişlerin çekilmesi gerekir. 
• Gerekli görüldüğünde sağlam bir kemik tabanı elde etmek için kemik grefti yerleştirilir. 
• Bölgenin uygulamaya hazır olması halinde implant lokal anestezi altında kemiğe monte edilir. 
• İyileşme aşaması 2 ila 3 aydır ve bu süre zarfında implant kemikle bütünleşir. 
• Cerrahi bölgeyi kontrol etmek yani enfeksiyon olmadığından ve iyileşmenin gerçekleştiğinden emin olmak için takip randevuları verilir. 
• Süreç sonunda protez diş implantına bir vida ile bağlanır.

Protetik Diş Tedavisi Sonrası Bakım

• Hareketli protezler yemeklerden sonra her gün çıkarılarak fırçalanmalı ve temizlenmelidir. 
• Uyumadan önce bu protezlerin çıkarılmaları, temizlenmeleri, kurumamaları için suda bekletilmeleri ve yeniden kullanımdan önce su ile yıkanmaları önerilir. 
• Adaptasyon süresinde hareketli protez damağa zarar verebileceğinden sivri ve batan noktaları hekim ile görüşülerek düzeltilmelidir.
• Sabit protezler ise doğal dişlere uygulandığı gibi tam bir bakım gerektirir.
• Diş ve diş eti bakımı her zaman önemlidir. Bu nedenle dişlere diş ipi, diş fırçalama ve gargara ile temizleme yapılabilir.