Psikometrik Test Nedir?

Psikometri, bireylerin kişisel özellik ve niteliklerini değerlendiren bir bilim dalıdır. Psikometrik test ise; kişinin bilişsel açıdan becerilerini ölçebilmek, yeteneklerini test edebilmek ve de kişiliğinin belirli yönlerini ortaya çıkarmak amacıyla bir araya getirilmiş olan bir dizi problem ve soru bütünüdür.

Geçmiş zamanlar içerisinde genellikle askeri hizmete veya üst düzey yöneticiliğe uygunluk pozisyonları gibi alanlarda çalışması istenen kişinin durumunu belirleyebilmek amacıyla kullanılan psikometrik test; günümüzde işverenler tarafından çalışan adaylarını test etmek amacı ile kullanılmaktadır. Bu testler yardımı ile işverenler potansiyel çalışanlarının, CV adı verilen özgeçmişlerinin ve de mülakat esnasında verdikleri cevaplarının beceri ve kişilik noktasında uyuşup uyuşmadığını kontrol edebilmektedirler.

Psikometrik Test Türleri

Yetenek Testleri

Çok farklı alanlardaki yetenekleri test etmek amacı ile uygulanabilirler. Genellikle aşağıdaki maddelerde belirtilen yetenekleri test etmek için tercih edilmektedirler.

• Sözel yetenek – sözel akıl yürütme (karar verme becerisi ve bilgiyi sindirme kabiliyeti kullanılarak çoktan seçmeli soruların çözülmesi)
• Sayısal yetenek – sayısal akıl yürütme (tablolarda ve grafiklerde görülen sayısal verileri yorumlama, veri kümesi ya da istatistiksel çizelgeler şeklinde sağlanan bilgiler ile ilgili soruları ve de çeşitli sorunların cevaplarını hesaplama)
• Soyut – mantıksal akıl yürütme (mantıksal becerilerin kullanım gücü ile kalıpları ve de eğilimleri tanımlama)
• Diyagramatik akıl yürütme (kurallar belirleyerek durumlara uyarlama)
• Mekansal akıl yürütme (şekil ve nesneleri fiziksel açıdan herhangi bir temasa girmeden, zihinsel yollar ile düzenleme)
• Hata – veri kontrol testi (hata ya da hataların tespit edilmesi ile birlikte uyun görülen diğer alternatiflerin kullanılmasıyla düzeltmeler sunma)

 Kişilik Testleri

Genellikle çalışılacak olan ortam ve kurum kültürü ile uyumu kontrol etmek amacı ile uygulanır. Elde edilen test sonuçları, çalışılacak ortamda halihazırda çalışmakta olan bir diğer bireyin testi ile kıyaslanabilir ve çapraz değerlendirme yapılabilir. Myers Briggs testi en sık kullanılan örneklerindendir ve bu test ile belirli koşullar altında nasıl tepkiler vereceğiniz değerlendirilir.

Menfaat Testleri

Kişinin kendi çıkarlarını, düşüncelerini ve de değerlerini irdeleyip elde edilen sonuçların bir referans grubu ile karşılaştırılması aracılığı ile işverenlerin çalışanlarının motivasyonlarını geliştirmelerine yardımcı olabilecek nitelikteki testlerdir. Kişilik testleri ile benzerlik gösterirler fakat elde edilen sonuçların size benzeyen nitelikteki kişilerden oluşan bir referans grubunun sonuçları ile kıyaslanıyor olması, menfaat testlerini farklılaştırır.

Psikometrik Testler ile Hangi Beceriler Test Edilir?

Psikometrik test ile hangi becerilerin test edilebileceği tamamen ve doğrudan, işverenin potansiyel çalışanında ne aradığı ile ilgilidir.

• Mantıksal akıl yürütme
• Liderlik becerileri
• İş tanımında aranan nitelikler genellikle işverenler tarafından test edilen şeyler arasındadır. 

Psikometrik Testler Nerelerde Kullanılır?

Psikometrik testler çoğunlukla;

• Bir kurumda veya şirkette işe yeni alınacak olan personelin seçim sürecinde,
• Bir kurumda veya şirkette halihazırda çalışmakta olan personelin değerlendirilmesinde,
• Bir kişi hakkında terfi ya da yükseltme kararlarının alınması noktasında,
• Bir kurum veya şirkette çalışmaya aday ya da halihazırda çalışan kişilerin değerlendirme – analiz çalışmaları esnasında,
• Kariyer danışmanlığında kullanılmaktadır.

Psikometrik Testler İşe Alım Süreçlerinde Neden Kullanılmaktadır?

Psikometrik testler;

• Personel seçimi sürecinde yapılan öngörülerin geçerliliğini yükseltir.
• Personellerin devir hızını ve de buna bağlı olarak görülen maliyetleri düşürür.
• Personel seçimi esnasında standart ve mümkün olduğunca objektif bir değerlendirme yapılmasını sağlar. 
• Personel seçim sürecini minimum düzeye indirerek kısaltır ve aynı zamanda da verimliliği maksimum düzeye çıkartır. 
• Belirlenen pozisyonlar için profiller geliştirilmesi ile seçim kalitesinin standartlaşmasını sağlar. Böylelikle iş gücü kalitesinin istatiksel açıdan incelenmesini sağlarken geliştirilmesine zemin oluşturur. 

Psikometrik Testler Nasıl Uygulanır?

• Psikometrik testler işe alım sürecinin herhangi bir noktasında olabileceği gibi, genellikle son aşamadan hemen önce ya da son aşamada uygulanmaktadır. 
• Genellikle alanında uzman kişiler tarafından, işverenin talepleri doğrultusunda özel olarak hazırlanmaktadırlar. 
• Bu testler günümüz teknolojisi ile birlikte evden online olarak çözülebildiği gibi, aynı zamanda da bir değerlendirme merkezi ya da şirket içerisinde çözülebilir niteliktedir. 

Psikometrik Testlere Nasıl Hazırlanılır?

Psikometrik testlere hazırlanmak için;

• İnternet ortamı üzerinde hazır halde testler bulunmaktadır. Psikometrik test öncesinde kişiler bu testleri çözerek soru pratiğini yakalayabilirler. Testte yer alan her soru için ortalama 50-100 saniye süre verilmektedir ancak bu süre, sorulan sorunun boyutuna göre değişiklik göstermektedir.
• Kişinin kendisine güvenmesi önemlidir. Soruların tamamı eksiksiz şekilde cevaplanmasa dahi mümkün olan en yüksek doğru cevap elde edilmelidir. 
• Anlaşılamayan herhangi bir soru ile karşılaşılması durumunda irdelemek doğru olacaktır. Böylelikle gerçek teste başlamadan önce bütün kısımları dikkatli bir şekilde incelemeyi ve anlaşılmayan noktaları sorma alışkanlık haline getirilmiş olur.
• Talimatları ya da direktifleri okurken çok dikkatli davranmak gereklidir.
• Dürüstlüğü ilke haline getirerek her soruya içten bir şekilde cevap vermek önemli bir noktadır.
• Testi uygulayanların ne aradıkları iyi bilinmeli ve ona göre davranılmalıdır.
• İhtiyacınız olan her şeyi bulundurmak ve her duruma karşı temkinli bir yaklaşım sergilemek gereklidir. 
• Zihinsel açıdan hazırlıklı olunmalıdır. Testin uygulanacağı zaman kişinin yorgun olması durumu performansı olumsuz yönde etkileyebilir. Bu sebeple dinlenmiş bir halde olunmasına özen gösterilmelidir.