Rahimden Parça Alınması Nedir?
Rahimden parça alınması işlemi, genelde adet düzensizliği ve beklenmedik kanamaların nedenini anlamak için yapılmaktadır
Endometrial biyopsi, rahimden küçük bir doku parçasının alınması için yapılan tıbbi bir prosedürdür. Bu prosedür genellikle görülen adet düzensizliklerinin veya beklenmedik kanamaların neden kaynaklandığını teşhis etmek için uygulanır. Biyopsi anında alınan dokular, rahimde kanser veya farklı hücre anormallikleri olup olmadığını belirlemek için mikroskop altında incelenir. Ayrıca biyopsi anında rahim ağzından da doku alınabilirken, rahim iç tabakası ve rahim ağzı hastalıklarının tanısı da yapılabilir. Bununla birlikte hem rahim içi hem de rahim ağzı kanalından, aynı anda doku alınması işlemine fraksiyonel küretaj adı verilir.
Endometrial Biyopsi Neden Yapılır?
Rahimden parça alınması işlemi, rahimdeki anormalliklerin veya farklı jinekolojik hastalıkların doğrulanmasını veya dışlanarak gerçek sorun üzerine odaklanılmasını sağlamaktadır. Bu biyopsi rahimdeki anormalliklerin tanımlanmasına ve tedavi edilmesine yardımcı olduğu gibi farklı tıbbi durumların teşhisi için de uygulanabilir. Bu tıbbi durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Menopoz sonrası kanama
- Anormal uterin kanama (anormal vajinal kanama)
- Endometrial (rahim duvarı) kanser
- Hormon seviyelerindeki değişiklikler
- Adet kanamasının olmaması
- Anormal fibroidler (miyom)
- Polipler (iyi huylu tümör)
- Rahim enfeksiyonları
- Anormal hücre dokusu
- Kanser ve kalınlaşmış uterin astarı
Bununla birlikte endometrial biyopsi her ne kadar faydalı olsa da hamilelik, akut pelvik inflamatuar (üst üreme organlarında yeni başlamış enfeksiyon), rahim ağzı kanseri, servikste ciddi daralma ve kan pıhtılaşma bozukluğu yaşandığı durumlarda biyopsi yapılamamaktadır.
Rahimden Parça Alınmasının Nedenleri
Rahimden parça alınmasının nedeni; ağır veya düzensiz kanamaya neden olan sorunların tespit edilmesidir. Uygulanan bu prosedür her ne kadar basit olsa da bazı riskler taşıyabileceğinden dolayı bir uzman tarafından uygulanmalıdır. Ayrıca bu biyopsiyle vücudun endometrial hormon seviyelerinin dengeli olup olmadığı da kontrol edilebilir. Hatta bazı durumlarda endometrial kanseri teşhis etmek için yapılan en yaygın test olarak türüdür. Bu teşhis tekniği kullanılarak ağır veya çok uzun adet dönemlerinin, düzensiz adet kanamalarının, menopoz sonrası kanamaların sebepleri öğrenilebilirken, meme kanseri ilacı kullanan kadınlarda oluşan anormal kanamalar ve ultrason ile belirlenen kalınlaşmış uterus astarı kontrol edilebilmektedir.
Endometrial Biyopsi Riskleri Nelerdir?
Endometrial biyopsi işleminde kişinin tıbbi durumuna bağlı olarak bazı riskler oluşabilir. Bu riskler arasında kanama, pelvik enfeksiyon, nadir olsa da biyopsi cihazı ile rahim duvarının delinmesi, hamilelik söz konusuysa düşük oluşması sayılabilir. Ayrıca kişinin durumuna bağlı olarak vajinal veya servikal enfeksiyonlar (rahim ağzı enfeksiyonları), pelvik inflamatuar (üst üreme organları) hastalık ve rahim ağzı kanseri gibi bazı durumlarda komplikasyonlara neden olabilmektedir.
Endometrial Biyopsi Nasıl Yapılır?
Rahim içinde yapılan bu biyopsi tekniği uygulanırken bazı hususlara dikkat edilmesi gerekir. Ayrıca bir biyopsi, olacak kişiler için endişe ve kaygı verici bir durum olarak görülebilirken, bu cerrahi işlem hakkında bilgili olunması, bu duygu durumun iyileştirilmesine yardımcı olacaktır. Endometrial biyopsi öncesinde, sırasında ve sonrasında yapılan uygulamalar ve dikkat edilmesi gerekenler şu şekildedir:
Endometrial Biyopsi Öncesi
Genellikle prosedürden önce herhangi bir hazırlık yapmaya gerek yoktur ve işlemden 30 dakika önce bir ağrı kesici alınması tavsiye edilebilir. Bunun yanında kişinin hamilelik durumu, kullandığı ilaç ve takviyeler hakkında hekime bilgi vermesi gerekirken herhangi bir alerjisi varsa onu da belirtmesi önemlidir. Ayrıca kişide kanama bozuklukları var ise kan inceltici ilaçlar(Aspirin vs) veya kanın pıhtılaşmasını etkileyen başka ilaçlar kullanılıyorsa muhakkak bildirmelidir, çünkü biyopsi öncesi bu ilaçların bırakılması gerekebilir. Bu prosedür, adet döngüsünün belirli bir zaman dilimi içinde planlandığı için adet dönemlerinin kaydının tutulması gerekebilir.
Endometrial Biyopsi Sırasında
Endometrial biyopsi, genellikle hastaneye yatmayı gerektirmeyen bir prosedürdür ancak tedavi edilen başka bir sağlık koşulu nedeniyle hastanede yatılıyorsa tedavinin bir parçası olarak yapılabilir. Prosedürler, kişinin durumuna ve sağlık uzmanın uygulamalarına göre değişebilir. Biyopsi sırasında kişinin tam veya belden aşağısına müdahaleye izin veren bir ameliyat önlüğü giymesi gerekir. Genellikle önlüğü giymeden önce mesane boşaltılmalıdır. Hastanın pelvik muayenede olduğu gibi ayakları ve bacakları desteklenerek muayene masasına uzanması istenir. Serviksin görüntülenmesi ve vajina duvarlarının ayrılması için vajinaya spekulum adı verilen bir alet yerleştirilir ve rahim ağzı antiseptik bir solüsyonla temizlenir.
Bununla birlikte anestezi ile rahimden parça alınması işlemi vajinaya ilaç enjekte edilerek uyuşturulması veya rahim ağzına uyuşturan bir sprey uygulanması şeklinde yapılabilir. Anestezik ilaç veya sprey etkili olduktan sonra rahim ağzını sabit tutmak için bir tür forseps (cisimleri tutmaya yarayan araç) kullanılır. Uterusun uzunluğunu ve biyopsi yerini bulmak için rahim ağzı açıklığından ince bir plastik kanül ile numune parça alınır. Bu aletin rahim ağzı açıklığına sokulması esnasında biraz kramp hissedilebilir.
Açılan rahim ağzından rahim içine, kateter adı verilen ince bir tüp yerleştirir. Vakum yapabilecek bu plastik alet, küçük endometrial doku parçalarını toplamak için yavaşça döndürülerek kateterin ucu içeri ve dışarı hareket ettirilir. Bununla birlikte alınan dokunun miktarı ve yeri endometrial biyopsi nedenine bağlıdır. Yapılan bu işlemlerden sonra kateter ve spekulum çıkartılır. Elde edilen dokular koruyucu özel bir laboratuvar kabına konularak incelenmesi için laboratuvara gönderilir.
Endometrial Biyopsi Sonrası
Endometrial biyopsi yaptıranlar işlemden sonra eve gitmeden önce dinlenme odasına alınırlar. Kişiyi günlük yaşamdan uzaklaştırmayan ve birkaç dakika süren bu işlem, genel veya lokal anesteziyle uygulanabilir. İşlemden birkaç gün sonra, hafif kramp, lekelenme veya vajinal kanama olması normaldir. Yaşanan ağrı ve krampları yönetmek için önerilen şekilde ağrı kesici almak yeterlidir. Bununla birlikte rahimden parça alınması sonrası kanama için bir süre hijyenik ped kullanılması gerekebilir.
Rahimden Parça Alınması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Rahimden parça alınması acı verir mi?
Rahimden parça alınması çoğu kadın için acı verici bir durum değildir. Fakat rahatsız edici bir durum olarak tanımlanmaktadır. Bunun yanında spekulum yerleştirilirken vajina kasları ne kadar iyi gevşerse, daha az rahatsızlık hissedilir. Çünkü bu gevşeyen kaslar spekulumun daha kolay geçmesini sağlar. Bunun yanında tüp rahim ağzından geçerken biraz ağrı hissedilebilirken, rahim zarından numune alınması esnasında kramp hissedilebilir. Fakat tanımlanan ağrı adet dönemi ağrıları ile aynıdır. Çünkü ağrının sebebi rahim kasılmasını sağlayan aynı kaslarından dolayıdır. Yani çoğu kadın için bu tanıdık ve katlanılabilir bir durumdur.
Endometrial biyopsi sonuçlarının çıkması ne kadar sürer?
Biyopsi sonuçları her organdan alınan dokulara göre değişiklik göstermektedir. Fakat sonuçların çıkma süreci verilen laboratuvara bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Ancak genel biyopsi işlemlerinin sonuçları genellikle 2-3 gün içinde çıkar.
Rahimden parça alınması sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Rahimden parça alınması sonrası ilişki için bir müddet beklenmesi tavsiye edilmektedir. Bu süre işlemden sonra 2 ila 3 gün olabilirken, duruma göre daha uzun da olabilir. Bununla birlikte bir müddet duş yapılmaması veya tampon kullanılmaması önerilmektedir. Yorucu aktivite veya ağır kaldırma dâhil olmak üzere aktiviteler sınırlandırılmalıdır çünkü bu aktiviteler kanamayı artırabilir.
Endometrial biyopsi sonuçları ne anlama geliyor?
Endometrial biyopsi sonuçları normal olabilir. Fakat anormal ise, polipler veya fibroidler gibi iyi huylu kansersiz hücrelerin büyümeleri, endometrit gibi bir enfeksiyon, endometrial hiperplazi denen endometriyumda anormal kalınlaşma veya nadir durumlarda endometrial kanseri olduğu anlamına gelebilir. Uzman elde ettiği bu sonuçlara göre sonraki adımların ne olması gerektiği konusunda tavsiyelerde bulunarak gerektiği durumlarda tedaviye başlar.
Endometrial biyopsiye kimler ihtiyaç duyar?
Endometrial biyopsiler tipik olarak 35 yaşın üzerindeki kadınlarda ve menopozdan önce yapılırken hamile kadınlarda yapılamaz çünkü düşüğe sebep olabilir. Bununla birlikte hamile kalmakta güçlük çeken bir kadında kısırlığın endometriyum ile ilgili bir soruna bağlı olup olmadığını görmek için biyopsi yapılabilir.
Endometrial biyopsi anormal ise ne olur?
Endometrial biyopsi sonuçlarının kesin olmaması veya biyopsi için yeterli doku elde edilememesi durumunda, dilatasyon (gevşeme) ve küretaj (kazıma) ile histeroskopi (rahim içinin incelenmesi için uygulanan jinekolojik bir işlem) yapılabilir. Bu işlemde, dilatatör (genişletici araç) adı verilen ince metal çubuklarla rahim ağzının açıklığı genişletir. Ardından rahim ağzından rahim içine bir histeroskop (ucunda küçük bir kamera bulunan ince bir tüp) yerleştirir. Bu durum, uterusu (rahim), endometrial hiperplazi büyümeleri veya belirtileri için görüntülenmesine ve bir biyopsi için uterusun hangi alanının çıkarılacağını belirlemesine izin verir.
Endometrial biyopsi sonrası herhangi bir komplikasyon yaşanır mı?
Endometrial biyopsi sonrası komplikasyonların olması çok nadirdir. Nadiren, kullanılan tüp rahim duvarının tam içinden geçebilir yani delinebilir. Bazen işlem sonrasında çok fazla kanama veya enfeksiyon gelişebilir. İşlemden sonraki hafta şiddetli karın ağrısı ve kanama, vajinadan kötü kokulu akıntı, ateş veya titreme yaşanıyorsa, derhal tıbbi yardım alınmalıdır.