Reflü, mide asidinin yemek borusuna geri kaçması sonucu oluşan ve yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren bir sindirim sistemi hastalığıdır. Toplumda oldukça yaygın görülen bu rahatsızlık, tedavi edilmediğinde yemek borusunda hasar veya kronik enfeksiyonlara yol açabilir. Bu yazıda, reflünün belirtilerinden tedavi yöntemlerine kadar tüm detayları bulabilirsiniz.
Reflü Belirtileri
Reflü hastalarında en sık görülen semptomlar şunlardır:
- Göğüs kemiği arkasında yanma hissi (özellikle yemeklerden sonra)
- Ağıza acı su veya mide içeriğinin gelmesi
- Yutma güçlüğü veya yutkunurken ağrı
- Geçmeyen öksürük ve boğazda gıcık hissi
- Ses kısıklığı ve kronik faranjit
Reflü Neden Olur?
Reflünün temel nedeni, mide ile yemek borusu arasındaki kapakçığın (alt özofagus sfinkteri) gevşemesi veya işlevini yitirmesidir. Bu durum; obezite, gebelik, aşırı yağlı beslenme, sigara kullanımı veya bazı ilaçların (ağrı kesiciler, antidepresanlar) yan etkisi olarak ortaya çıkabilir. Ayrıca mide fıtığı olan kişilerde reflü riski belirgin şekilde artar.
Teşhis Süreci
Reflü tanısı genellikle hastanın şikayetleri ve fizik muayene ile konulsa da bazı durumlarda ileri tetkikler gerekebilir. Endoskopi, yemek borusundaki hasarı doğrudan görüntülemek için kullanılan en etkili yöntemdir. pH metre testi ise 24 saat boyunca yemek borusundaki asit seviyesini ölçerek kesin tanı sağlar. Baryumlu özofagus grafisi, özellikle mide fıtığı şüphesinde tercih edilen bir görüntüleme tekniğidir.
Reflü Tedavi Yöntemleri
Reflü tedavisi, hastalığın şiddetine ve altta yatan nedenlere göre planlanır. İlk adım genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaç tedavisidir:
1. İlaç Tedavisi
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPI): Omeprazol, pantoprazol gibi ilaçlar mide asit üretimini baskılar.
- Antiasitler: Mide asidini nötralize ederek ani semptom rahatlaması sağlar.
- H2 Reseptör Blokerleri: Famotidin, ranitidin gibi ilaçlar asit salınımını azaltır.
2. Cerrahi Tedavi
İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya mide fıtığı olan hastalarda cerrahi seçenekler değerlendirilir. Laparoskopik Nissen fundoplikasyonu, mide kapakçığının cerrahi olarak sıkılaştırıldığı bir yöntemdir. Bu işlem, %85-90 başarı oranıyla reflüyü kalıcı olarak çözebilir.
3. Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Yemeklerden sonra en az 3 saat uzanmamak
- Yatak başını 15-20 cm yükseltmek
- Dar kıyafetler giymekten kaçınmak
- Sigara ve alkol tüketimini sonlandırmak
Reflüyü Tetikleyen Besinler
Bazı yiyecek ve içecekler mide asidini artırarak reflüyü şiddetlendirebilir:
- Baharatlı ve yağlı gıdalar
- Çikolata, kahve ve asitli içecekler
- Domates soslu yemekler ve nane
- Soğan, sarımsak ve turunçgiller
Reflüyü Önlemek İçin Beslenme İpuçları
- Az ve sık öğünlerle beslenmek
- Lifli gıdaları (yulaf, tam tahıllar) diyete eklemek
- Zencefil, probiyotik yoğurt gibi mide dostu besinler tüketmek
- Yemekleri yavaş çiğneyerek yemek
Reflü ve Komplikasyonlar
Uzun süre tedavi edilmeyen reflü, Barrett özofagusu gibi prekanseröz lezyonlara veya yemek borusu kanserine yol açabilir. Bu nedenle iki haftadan uzun süren mide yanması veya yutma güçlüğü durumunda mutlaka gastroenteroloji uzmanına başvurulmalıdır.