Rektosigmoidoskopi Nedir?

Kalın bağırsağın rektum ve sigmoid kolunun içine (mukoza) endoskop ile bakılarak, incelenmesi işlemine rektosigmoidoskopi denir. Endoskop ise ucunda ışık ve kamera bulunan, kıvrılabilir ince bir hortuma sahip olan tıbbi bir alettir. Rektosigmoidoskopi işleminde kalın bağırsağın son 60 – 70 cm lik kısmı incelenir. Hastaya rektosigmoidoskopi işleminin yapılması esnasında muayeneden hariç olarak biyopsi alınması da istenebilir. Bunlar sonucunda problem teşhisi konulursa tedavi edici işlemlerin uygulanması için harekete geçilir.

Rektosigmoidoskopi Öncesi

Rektosigmoidoskopi işlemine başlanmadan önce bağırsağın son kısmının temizlenmesi için çeşitli yöntemler uygulanır. Bu yöntemler operasyonu yapacak hekim tarafından belirlenir. Rektosigmoidoskopi operasyonuna başlamadan önce bağırsak temizliği yöntemleri şunlardır;

Sınırlı Bağırsak Temizliği

Sınırlı bağırsak temizliği yönteminde rektosigmoidoskopi işlemine başlamadan 20 dakika ya da 30 dakika kadar önce 1 veya 2 fosfatlı lavman (dışkıdaki su oranını artırıp, dışarı atan ilaç) yapılır. Akabinde hasta rektosigmoidoskopi işleminin uygulanması için hazır bir hale gelmiş olur.

Total Bağırsak Temizliği

Total bağırsak temizliği yönteminde tüm kolonun (bağırsağın) temizlenmesi sağlanır. Rektosigmoidoskopi işlemine başlamadan belirli bir süre önce verilerek proksimal kısımların temizlenmesi sağlanır.

Diyet

Rektosigmoidoskopi işlemi öncesi doktor muayenesi yapılmaktadır. Muayene esnasında rektosigmoidoskopi işlemine gerek olduğu söylenirse hekim diyet yöntemini önerebilir. Diyet yöntemi iyi bir bağırsak temizliğinde önemli bir yöntemdir. Hasta operasyondan 2 ile 3 günlük bir süre kadar önce çorba gibi yumuşak, sıvı gıdalar tüketmeye başlamalıdır. Sindirilemeyen ve lifli gıdalardan uzak durulması gerekmektedir. Lifli gıdalara örnek olarak yulaf, mantar ve diğer meyveler, sebzeler gösterilebilir ancak bu örnekler ancak uzman doktor tarafından önerildiğinde tüketilmelidir.

İşleme son 24 saatlik bir zaman dilimi kaldığında bu tip gıdalar da tüketilmemeli ve artık berrak sıvı gıdalara geçiş yapılmalıdır. Berrak sıvı gıdalara örnek olarak su, çay, meyve suları ve hoşaflar verilebilir. Eğer rektosigmoidoskopi operasyonu yapılacak hasta demir ilaçları kullanıyorsa 3 gün önce bu ilaçları da bırakmalıdır. Eğer en başta hekimin yaptığı muayenede biyopsi yapılma ihtimali verildiyse bu durumda 1 hafta öncesinden ilaç tüketimi kesilmelidir.

Oral Lavaj Uygulamaları

PEG (Polietilen Glikol), mannitol (şeker alkolü türü), izotonik NaCl (izotonik sodyum klorür) ile lavaj yapılır. Lavaj organı su vererek yıkama işlemidir.

Laksatif / Purgatif & Lavman

Rektosigmoidoskopi işlemi sabahtan yapılacaksa, hastaya işlemden bir gün önce saat 15.00 ile 17.00 aralığında laksatif/purgatif (Dışkıyı gevşeten maddeler) ilaçlar içmesi önerilmektedir. Dışkıyı gevşeten ilaçların tüketilmesinin ardından yaklaşık bir iki saat içerisinde hastada ishal başlar. Bu esnada hastanın bolca berrak sıvı tüketilmelidir. Ertesi günün sabahı erkenden bir adeti rektosigmoidoskopi uygulamasından 15 dakika kadar önce de bir adet olmak üzere toplamda 2 kere lavman yapılır.

Rektosigmoidoskopi Nasıl Yapılır?

Öncelikle hekim kontrolünde bir muayene yapılır ve tedavi yönteminin uygulanıp, uygulanmaması gerektiğinin kararı verilir. Eğer operasyona karar verildiyse işlem basamakları şu şekilde seyreder;

1. Rektosigmoidoskopi operasyonu başlamadan önce bağırsağın son kısmının temizlenmesi için lavman yapılır. Bu ilacın etkisi etmesi için yaklaşık 20 dakika ile 30 dakika aralığında ilacın hastanın vücudunda kalması gerekir.
2. İlaç etkisini gösterdikten sonra inceleme işlemine başlanır. Hastanın durumuna göre antibiyotik verilmesine ihtiyaç olabilir.
3. Daha sonra hasta sol yana doğru pozisyonda yatırılır. Doktor eline bir eldiven giyerek hastanın makatından rektal tuşe yöntemiyle işaret parmağını sokar ve ağrı, tıkanıklık olup olmadığının kontrolünü yapar. Eğer problem yoksa ardından rektosigmoidoskopi operasyonuna başlanır. 
4. Rektosigmoidoskopi operasyonunda herhangi bir anestezi yöntemine ihtiyaç yoktur. İşlem toplamda ortalama olarak 10 dakika sürmektedir.
5. Hekim rektal tuşe yöntemiyle kayganlaştırıcı jel sürülmüş endoskopi aletini makattan, bağırsakta incelenmesi gereken noktaya kadar götürür ve inceler.
6. İnceleme öncesinde endoskop ile daha rahat bir gözlem yapabilmek ve cihazın kolayca ilerleyebilmesini sağlamak için bağırsak içerisine hava verilir.
7. İşlem esnasında hastanın bağırsak mukozasından doku örneği alınması gerekebilir.  Bu durumda örnek de alınarak, endoskop çıkarılır ve operasyon tamamlanmış olur.

Rektosigmoidoskopi operasyonunda inceleme yapıldığı esnada herhangi bir ağrı hissedilmez. Kişiden kişiye göre değişiklik gösterse de kramp veya basınç hissi yaşanabilir. Gaz kaçırma gibi olaylar yaşanabilir ve bu gayet doğaldır.