Renkli Doppler Nedir?
Renkli doppler, yeni tip ultrason cihazların neredeyse hepsinde bulunan, atar damar ve toplar damarları renkli bir şekilde gösteren ultrasongrafi çeşididir
Renkli doppler, yeni ultrason cihazlarının hemen hemen hepsinde bulunan, atar damar ve toplar damarları renkli şekilde gösterebilen ultrasonografi çeşididir. Renkli doppler incelenen damarların içerisindeki direnci ve akımı ölçmek için yaygın olarak kullanılmaktadır.
Renkli doppler, ayrıntılı ultrason ve 4 boyutlu ultrason grafiği hepsi aynı ultrason cihazında yer almaktadır fakat aynı cihaz içerisindeki farklı yöntemler kullanarak yapılmaktadır. Bu görüntüleme yöntemlerinin hepsi birbirini destekler niteliktedir ve birbirleri yerine de kullanılabilmektedir.
Ultrason cihazlarının çalışma prensiplerinde radyasyon yerine insan kulağının işitemeyeceği yükseklikte ses dalgalarını kullanarak görüntüleme vardır. X ışınlarının kullanılmadığı bu yöntem sayesinde gebelikte anne karnındaki bebeği incelemekte bir sakınca yoktur.
Yaygın olarak hamilelikte kullanıldığı bilinse de birçok farklı organda inceleme yapılabilen bu yöntemin karın içerisindeki organları incelemedeki başarısı oldukça yüksektir. Ultrason ses dalgalarının rahatlıkla erişebileceği karın içerisindeki organları diğer organlara göre daha yüksek verimde inceleme şansı verir.
Renkli doppler ultrason kullanım alanı damar incelemesi yapılması gereken vücudun birçok bölgesinde rahatlıkla kullanılabilmektedir. Sıkça kullanılan renkli doppler ultrason alanları şöyledir;
- Hamilelikte bebek gelişiminde
- Bacak damarlarının ve kol damarlarının incelenmesinde
- Böbrek damarlarının incelenmesinde
- Vertebrel arterlerin ve karotis (boyun damaları) incelenmesinde
- Genital organlardaki çeşitli hastalıkları ve tümörlerin incelenmesinde
Renkli doppler fiyatları, çekim yapan hastaneden hastaneye ve doktordan doktora göre değişiklik göstermektedir. Resmi sağlık kurumları fiyat tarifesinde geçen ibareler ile özel kliniklerde uygulanan renkli doppler fiyatları arasında fiyat farkları bulunmakta olup ek ücretlere tabi olabilmektedir. Ayrıca Renkli doppler çeken devlet hastaneleri ücretsiz olarak da bu hizmeti sunmaktadır.
Renkli Doppler Nasıl Çekilir?
Atar damar ve toplar damarların içerisindeki kan akış hızını ve yönünü incelemek için kullanılan renkli doppler, klasik ultrason ile aynı şekilde yapılır. Renkli doppler ultrason çekimi için ekstra olarak bir hazırlık yapılmaz.
Çekim için hasta muayene masasına uzandırılır ve çekimin yapılacağı bölgeye daha iyi görüntüleme sağlanabilmesi adına, vücuda ve cilde herhangi bir zararı söz konusu olmayan bir jel sürülerek çekim için ses dalgalarını vücuda ileten yuvarlak başlıklı prob cihazıyla görüntüleme işlemine başlanır.
Ses dalgalarının vücuda iletilerek geri dönüş olarak ekranda görüntü alma prensibiyle, doktor bölgede probu gezdirirken hafif hafif baskılar yapabilmektedir. Bu baskının sebebi ses dalgalarının gereken bölgeye daha iyi aktarılması adına yapılmaktadır.
Böbrek rahatsızlıklarına karın bölgesinden yapılan ultrasonlarda doktor böbreği görüntülemek adına karın bölgesine bir miktar baskı yapmaktadır ve taş problemi gibi problemleri ortaya çıkarmaya çalıştığı bu baskıda hasta biraz ağrı duyabilmektedir fakat bu geçici bir ağrıdır ve endişe edilmemesi gerekmektedir.
İşlem herhangi bir anestezi altında yapılmaz ve sağlığa herhangi bir zararı yoktur.
Skrotal Renkli Doppler
Erkeklerde genellikle, varikosel adı verilen yumurtalıkları saran dokulardaki damarların şişerek büyümesi ve genişlemesi durumlarında yaygın olarak kullanılan Skrotal renkli doppler görüntüleme yöntemi ile hastanın ağrılarının bu bölgedeki damarlardaki kan akışı bağıyla ilişkisi incelenir.
Çocuklarda sktrotal renkli doppler ergenliğe yeni girilmesiyle görülebilen skrotum sorunun önlenmesinde hayati rol oynamaktadır. Ergenlikte oluşan testisteki şişlik ve ağrı testisin dönmesiyle kan akış yönünün değişerek testis fonksiyonunun kaybedilmesine kadar açabilmektedir. Acil tanı ve müdahale gerektiren bu sağlık sorununun teşhisinde skrotal renkli doppler kullanılmaktadır.
Hastanın muayene masasına uzandırılması ardından, karnın alt bölgelerindeki testisler ve skrotum bölgesine prob ile bakılarak, skrotal kesesindeki sıvı miktarı, testislerin hacmi, skrotum kalınlığı ve bölgede herhangi bir sorun ya da kitle olup olmadığı değerlendirilir.
Yaklaşık 10 dakika ile 20 dakika arasında gerçekleşen bu görüntüleme ile bölge detaylı şekilde incelenerek hastalıkta veya hastalık öncesinde kapsamlı bilgiler edinilerek tedavi yöntemi için plan çizimine yardımcı olunur.
Renkli Doppler ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Renkli doppler kaçıncı haftada yapılır?
Renkli doppler çekimi hamilelikte 19. Haftadan itibaren yapılmaktadır. Daha öncesinde yapılmamasının nedeni fetüsün oldukça küçük olması ve incelemeye dair kayda değer bir bilgi edinilememesidir.
Kalp renkli doppler nasıl çekilir?
Kalp renkli doppler çekimi için diğer çekimlerden ayrıca bir hazırlık ya da işlem yapılmaz. Prob ile kalp şekli ve damarları incelenerek kalp damarlarının akış hızı direnci ve yönü izlenir.
Kalpte oluşabilecek küçük ya da büyük delikler de renkli doppler çekimi ile görüntülenebilmektedir. Ses dalgaları ile görüntüleme yapıldığı için kalbe herhangi bir zararı bulunmamakta ve hasta çekim sırasında hiçbir ağrı ya da sızı duymamaktadır.
Hamilelikte renkli doppler nasıl çekilir?
Hamilelikte Renkli doppler genelde rutin olarak yapılan bir inceleme değildir. İstenilen ya da gerek duyulan durumlarda yapılmaktadır.
Anne adayının kasık bölgesine ultrason aleti yerleştirildikten sonra rahim damarlarına ait akımlar elde edilir ve ölçümleri yapılır. Bebeğe ait göbek kordonu atar damarları içerisindeki akımlar incelenerek herhangi olumsuz bir durum olup olmadığı izlenebilir.
Renkli doppler sonucu ne zaman çıkar?
Tiroid bezi ve hastalıklarının değerlendirilmesi için başvurulan renkli doppler çekimi, hastanın sırt üstü yatar pozisyondayken boynuna hafif hiperekstansiyon pozisyonu verilerek boyun orta hattının her iki yanında bulunan tiroid bezinin ultrason ile incelenmesi ile yapılır.
Değerlendirme tiroid bezinin yapısı ve boyutları ile başlanarak tiroid bezinde nodül olup olmadığı araştırılır. Nodül varsa bu nodülün kanser taşıyıp taşımadığı incelenir.
Beyin renkli doppler nasıl çekilir?
Beyin renkli doppler çekimi genellikle boyundan beyne giden önde ve arka bulunmak üzere 4 damarın incelenmesi şeklinde yapılır. Beyni besleyen bu damarlardaki tıkanıklar ile beyne pıhtı atma durumu söz konusu olabileceği için renkli doppler çekimi ile detaylı bir şekilde damar kalınlığı, damar tıkanıklık durumu ve kan akışı incelenir.
Karotis ve vertebral arterlerin tıkanması baş dönmesi, denge kaybı ve konuşma bozukluklarına neden olabileceği için detaylı görüntüleme yapılması gerekmektedir. Bu yüzden beyin renkli doppler çekiminde iyi derecede teknik bilgiye sahip olan radyoloji uzmanları tarafından yapılması önem arz etmektedir.
Tiroid renkli doppler nasıl çekilir?
Tiroid bezi ve hastalıklarının değerlendirilmesi için başvurulan renkli doppler çekimi, hastanın sırt üstü yatar pozisyondayken boynuna hafif hiperekstansiyon pozisyonu verilerek boyun orta hattının her iki yanında bulunan tiroid bezinin ultrason ile incelenmesi ile yapılır.
Değerlendirme tiroid bezinin yapısı ve boyutları ile başlanarak tiroid bezinde nodül olup olmadığı araştırılır. Nodül varsa bu nodülün kanser taşıyıp taşımadığı incelenir.