Rentek Manevrası Nedir?

Rentek manevrası en yalın haliyle bir aracın içerisindeki hastanın veya yaralının çıkarılması işleminde kullanılan yönteme denilmektedir.

İnsanlar bir kaza gördüğünde, varsa araç içerisindeki yaralıya hemen müdahale etmek ister. Araç içerisindeki yaralıya müdahale etmek için de çoğunlukla adeta zamanla yarışarak onu araç dışına almak gerekmektedir. Fakat yaralının araç içerisinden çıkarılması noktasında dikkat edilmesi gereken pek çok husus vardır. Bunları bilmeden hareket etmek, araç içerisinde yaralıyı çıkararak ona müdahale etmek kişiye yarardan çok zarar verilmesine neden olabilir. Verilen zararların telafisinin mümkün olmadığı durumlar ise şüphesiz üzücü sonuçlar olarak karşımıza çıkacaktır. Bu durumda rentek manevrası hakkında bilgi sahibi olmak, uygulayabiliyor olmak önemlidir.

Yaralının, kazazedenin veya hastanın araçtan çıkarılması esnasında baş ve boyun hizasından korunarak hareket edilmelidir. Kişinin ideal bir şekilde araçtan çıkarılması durumu vücutta herhangi bir yere baskı yapılmadan ve omuriliğe zarar verilmeden hareket edilmesiyle mümkün olacaktır. Rentek manevrası altın kuralının kişinin araçtan çıkarılması esnasında omuriliğine zarar verilmemesi olduğu söylenebilir. Araçta herhangi bir patlama ve yanma riski olmaması durumunda ilk yardım rentek manevrası hakkında bilgi sahibi olmayanların ambulansı arayarak gelmesini beklemeleri çok daha faydalı olacaktır.

Rentek Manevrası Uygulama Adımları

İlk yardımda rentek manevrası öncelik olarak hastaya zarar vermeden onu araç dışına taşımakla başlamaktadır. Uygulamayı gerçekleştirirken aşamalar halinde hareket etmek gerekmektedir. Bahsedilen aşamalar güvenlik adımları ile yöntemin uygulanma adımlarından oluşmaktadır.

Kişinin araçtan çıkarılmaya başlanması hemen öncesinde bölgenin güvenliğinin sağlanması gerekmektedir. Alanın güvenliğinin sağlanmaması farklı kazaların meydana gelmesine neden olabilir, bölgede patlama riski varsa yardım edenlerin yaralandıkları istenmeyen durumlar yaşanabilir. Uygulamada öncelik çevrenin ve çevrede bulunan kişilerin güvenliklerinin ön plana çıkarılması sonrasında araçtan çıkarılacak olan kişinin yanına gidilmesidir.

Rentek manevrası uygulama adımları;

1. Bölgenin ve çevredekilerin güvenlikleri ön plana alınarak önlemler alınması sonrasında araç içerisinde kalan kişinin yanına gelinir.
2. Araç içinde oturur pozisyonda bulunan kişinin bilincinin açık olup olmadığı kontrol edilir. Kişinin bilincinin açık olup olmadığı iyi olup olmadığı gibi sorulara verdiği yanıtlarla kontrol edilecektir.
3. Araç içindeki kişinin sorulan sorulara yanıt veremeyecek halde, şok halinde veya baygın olması durumunda işlemler soğukkanlı bir şekilde uygulanmalıdır. Bu aşamada hastanın soluk alıp almadığının kontrolleri de sağlanmalıdır. İşlemlerin soğukkanlı bir şekilde uygulanması araç içerisindeki kişinin ve ilk yardımı yapacak kişinin güvenliği açısından önemlidir.
4. Araç içerisinde kalan kişinin bilincinin kontrol edilmesi ardından vakit kaybetmeden 112 araması yapılır. Gerçekleştirilen aramada sağlık ekiplerine durum hakkında gerekli bilgiler aktarılır.
5. Sağlık ekiplerinin bilgilendirilmesi sonrasında ilk yardım eğitimi alan kişiler tarafından ilk müdahale gerçekleştirilebilir.
6. Araç içindeki kişiye aracın yan tarafından yaklaşılması gerekmektedir. 
7. Emniyet kemerinin yaşanan durum nedeniyle sıkışıp sıkışmadığının kontrolü sağlanır. Kişinin emniyet kemerinden kurtarılması sağlanır.
8. Kişinin ayaklarının araç pedallarına veya aracın ön kısmına sıkışıp sıkışmadığının kontrolleri sağlanır.
9. Kişinin araçta herhangi bir yere sıkışmamış olduğu tespit edildiğinde araçtan çıkarmak amacıyla ilk hamle gerçekleştirilebilir.
10. Hastanın herhangi bir yere sıkışmış olmaması ve taşınmaya müsait olması durumunda yardım edecek kişinin kolu yan gelecek şekilde araç içerisindeki kişinin uzak olan kolunun altında yer alan el ile tutulur.
11. Araç içerisinde kalan kişinin müdahale gerçekleştiren kişiye yakın olan kolu uzakta yer alan kolunun altındaki el ile tutulur.
12. Müdahale gerçekleştiren kişinin boşta kalan eli ise araç içerisinde yer alan kişinin kolunun arasından geçirilir ve böylece çenesi kavranır.
13. Çenenin kavranması için uygulanan hareket araç içindeki hastanın omuriliğine zarar verilmeden hareket ettirilmesi amacıyla yapılan boynu sabitleme hareketi olarak da bilinir.
14. Hastanın çenesinin sıkı tutulması bölümünde yaralıya kenetlenmektedir. Bu aşamanın omuriliğine zarar verilmeden, kişinin omuruna basınç yapılmadan gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
15. İlk yardım gerçekleştiren kişi ile araç içerisindeki kişinin vücudu bu hamleler ile birbirine yakınlaşacak ve kişinin tek hamlede dışarı çekilmesi sağlanabilecektir.

Rentek Manevrası Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Araç içerisinden tek hamlede dışarı çıkarılan kişi henüz ambulans gelmedi ise yere yatırılabilir. Ambulansın gelmiş olması durumunda ise zaten kişi sedyeye yatırılacaktır. Araçtan çıkarılan kişinin durumuna göre ilk yardım gerçekleştiren kişinin farklı metotlar uygulaması gerekebilir. Örneğin araçtan çıkan hastanın elinin boşta kalması uygun değilse boşta kalan elin bir yere sıkışmaması ve takılmaması için kemerin içine konulması uygun olabilir.

Araç içinden çıkarılan kişinin omurgasında gözle tespit edilebilen bir omurga yaralanması var ise Rentek Manevrası tekniğine uygun olmak şartıyla sürükleme yöntemi uygulanması tercih edilebilir. Kişinin bu gibi durumlarda sedyeye taşınması bel ve baş hizası bozulmadan sürüklenerek sağlanabilir. Kişinin sedyeye sürükleme yöntemi ile taşınması için elleri göbek hizasına alınmalıdır. Omur bölgesi oynatılmadan kişi ayaklarından tutularak yerde dik bir şekilde sürüklenerek sedye hizasına getirilebilir. Sürükleme yapılacak bölgenin engebeli ve taşlı olması durumunda ise kişi ayak ucundan değil de boyun, baş bölgesinden tutularak sedyeye çekilmelidir. Bunun için sürüklenecek kişinin tam baş hizasına geçilmesi gerekmektedir. Eller yine göbek hizasında birleştirilir ve iki eşit şekilde olacak şekilde koltuk altından sedyeye doğru çekme işlemi gerçekleştirilir.

Rentek yöntemi uygulamasıyla tek hamlede araç içerisinden çıkarılan kişinin farklı yöntemler tercih edilerek sedye ve ambulansa taşınması mümkündür. Bu yöntemlerden birisi itfaiyeci taşıma yöntemi olarak adlandırılmaktadır. Rentek manevrası uygulamasında hastanın gövdesinde, başında veya omurlarında gözle görülen bir yaralanması yok ise sedyeye taşımak için kucakta taşıma yöntemi de uygulanabilir. Omur zedelenmesi olmadığı durumlarda hastanın rentek manevrası sonrasında ambulansa taşınması esnasında sandalyede taşıma veya sırtta taşıma uygulamaları yapılabilir.

Rentek Manevrası Uygulama Alanları

Sadece trafikte kaza geçiren yaralılar için rentek manevrası uygulaması yapılabileceği düşüncesi doğru değildir. Patlama ve yangın gibi durumlarda yaralanan kişiler için de uygulanabilirliği mevcuttur. Akla gelebilecek tüm tehlikeli durumlarda yaşanabilecek ani solunum durmalarında rentek manevrası hem hızlı hem de güvenli bir şekilde uygulanabilir.

Yüksekten düşmeye bağlı oluşan kazalar, bisiklet ve trafik kazaları, iş kazaları, göçük altında kalma durumlarının hepsinde hareket ederken kişide omurga zedelenmesi var gibi düşünülerek hareket edilmelidir. Bu nedenle Rentek Manevrası uygulanabilirliği bir hayli yüksek olan ve hızlı, güvenilir hareket edebilme sağlayan tekniklerin başında gelmektedir. Bahsi geçen kazaları yaşayan kişilerin mümkün olan en az şekilde hareket ettirilerek güvenilir alana alınması önemlidir.