Romberg testi, nörolojik muayenelerde denge bozukluklarının değerlendirilmesi için kullanılan basit ancak önemli bir klinik yöntemdir. Özellikle propriosepsiyon (vücut pozisyonunu algılama) ve vestibüler sistem işlevlerini ölçmek amacıyla nörologlar ve fizyoterapistler tarafından sıklıkla tercih edilir. Bu test, 19. yüzyılda Alman nörolog Moritz Heinrich Romberg tarafından tanımlanmıştır ve günümüzde halen nörolojik bozuklukların teşhisinde kritik rol oynar.

Romberg Testinin Temel İşlevi
Romberg testi, kişinin dengede kalma yeteneğini iki farklı durumda değerlendirir: gözler açıkken ve gözler kapalıyken. Testin temel amacı, propriosepsiyon (kas ve eklemlerden gelen derin duyu) ile görsel girdi arasındaki etkileşimi analiz etmektir. Dengenin sağlanmasında görsel bilgiye bağımlılık, altta yatan nörolojik bir sorunun varlığına işaret edebilir.

Romberg Testi Nasıl Uygulanır?
Testin uygulanması için belirli adımlar takip edilir:

1. Hasta, ayakları birleşik şekilde dik durur.
2. Kollar yanlarda serbest bırakılır veya göğüs üzerinde kavuşturulur.
3. İlk aşamada hasta gözlerini açık tutarak 20-30 saniye dengede kalmaya çalışır.
4. İkinci aşamada hasta gözlerini kapatır ve dengede kalma süresi yeniden ölçülür.

Test sırasında hekim, hastanın sallanma derecesini, düşme eğilimini veya dengeyi sağlamak için adım atıp atmadığını gözlemler. Gözler kapalıyken belirgin bir dengesizlik artışı ("pozitif Romberg bulgusu"), propriosepsiyon kaybını düşündürür.

Hangi Durumlarda Pozitif Çıkar?

• Diyabetik Nöropati: Uzun süreli diyabet, sinir hasarına bağlı propriosepsiyon kaybına yol açabilir.
• Vitamin B12 Eksikliği: Sinir kılıfı (miyelin) hasarı nedeniyle derin duyu bozulur.
• Serebellar Ataksi: Beyincik lezyonlarında denge bozukluğu gözler açıkken de belirgindir.
• Tüberküloz Menenjit: İleri evrelerde propriosepsiyon kaybı görülebilir.

Klinik Önemi ve Sınırlılıkları
Romberg testi, özellikle periferik nöropatilerin erken teşhisinde değerli bir araçtır. Ancak testin yorumlanmasında dikkat edilmesi gereken noktalar vardır. Örneğin, yaşlı bireylerde hafif sallanma fizyolojik kabul edilebilir. Ayrıca, vestibüler sistem kaynaklı baş dönmesi olan hastalarda test sonuçları yanıltıcı olabilir.

Romberg Testi ile Diğer Denge Testleri Arasındaki Fark

• Fukuda Testi: Vestibüler sistem değerlendirmek için kullanılır ve hastadan gözleri kapalıyken olduğu yerde yürümesi istenir.
• Tinetti Testi: Yaşlılarda düşme riskini ölçen kapsamlı bir değerlendirme protokolüdür.
• Romberg Testi: Özellikle derin duyu kaybını tespit etmeye odaklanır.

Hastalar İçin Öneriler

• Test öncesinde rahat kıyafetler giyilmeli ve ayakkabılar çıkarılmalıdır.
• Test sırasında aniden baş dönmesi veya bulantı hissedilirse hekim bilgilendirilmelidir.
• Pozitif Romberg bulgusu durumunda EMG (elektromiyografi) veya sinir ileti çalışmaları gibi ek tetkikler önerilebilir.

Romberg Testinin Güncel Kullanım Alanları

• Nörolojik rehabilitasyon süreçlerinde progresyonun izlenmesi.
• İşe alım süreçlerinde denge gerektiren mesleklerde (pilot, inşaat işçisi) aday değerlendirmesi.
• Sporcu performans analizlerinde propriosepsiyon kapasitesinin ölçülmesi.

Test Sonuçlarını Etkileyen Faktörler

• Alkol veya sakinleştirici ilaç kullanımı.
• İç kulak enfeksiyonları (labirentit).
• Psikolojik faktörler (anksiyete, panik atak).