Sarı Humma Aşısı Nedir?

Sivrisinek ısırığıyla yayılan bir virüs olan sarı humma ciddi ve tehlike arz eden bir hastalıktır. Sarı humma bulaşan kişilerde;

• Ateş
• Grip
• Sarılık
• Karaciğer Yetmezliği
• Akciğer Yetmezliği
• Böbrek Yetmezliği
• Kan Kusması
• Ölüm gibi yan etkilerle karşı karşıya kalınma ihtimali vardır. 

Sarı hummanın özellikleri şu şekilde sıralanır:

• Sarı humma ciddi sonuçlar doğurabilme ihtimali olan akut, viral kanamalı hastalıktır. 
• Sarı humma virüsünün bulaşması ardından ölüm oranı %20-%50’dir.
• Aedes ve Haemagogus türü sivrisinekleri aracılığıyla bulaşmaktadır. 
• Sarı humma virüsü yalnızca insanları ve maymunları etkiler. 
• 2,5 km’ye kadar olan yerleşim birimlerinde bulaşma tehlikesi olan sarı humma virüsünü taşıyan sivrisinekler genellikle gündüzleri ısırmaktadır.
• Enfekte sivrisinek ısırığıyla sarı humma bulaşabilecek yüksek riskli bölgelere seyahat edileceği zaman sarı humma aşısı vurulması tavsiye edilmektedir. 
• Sarı humma virüsü vahşi yaşamın olduğu ormanlık bölgelerde maymunlar aracılığıyla başlar. İki maymun arasına sivrisinekler aracılığıyla taşınır. 
• Bu alana 2,5 km yakında olan tüm insanlara ise sivrisinek ısırığıyla bulaşma ihtimali vardır.

Sarı humma aşısı canlı, zayıflatılmış bir virüstür. Tek bir doz yaşam boyu bağışıklık kazandırır. Bazı riskli gruplar dışında ekstra bir destek doza gerek yoktur. 9 aylık bebekten başlayarak 59 yaşına kadar tüm kişilere vurulabilir. Sarı humma aşısından etkili bir şekilde faydalanmak için riskli bölgeye gitmeden 10 gün önce sarı humma aşısının vurulması gerekir.

Sarı Humma Aşısı Nerede Yapılır?

Sarı humma aşısı Aedes ve Haemagogus türü sivrisineklerin taşıdığı virüslerden korunmak için vurulan bir aşıdır. Virüsün bulunabileceği tehlikeli bölgelere gitmeden 10 gün önce aşının vurulması gerekir. Eğer Güney Amerika veya Afrika kıtasına gidiliyorsa sarı humma aşısı kesinlikle vurulmalıdır. Sarı humma aşısı havalimanında veya sınır kapısında uygulanan bir yöntem değildir. Aşının, Türkiye sınırlarına ulaşmadan vurulmuş olması gerekmektedir.

Sarı humma aşısı, Türkiye’de sağlık kuruluşlarında ve aşı merkezlerinde uygulanmaktadır. Aşı işleminin ardından gerekli belgeler imzalanarak kişiye verilmelidir. Tehlikeli bölge ve coğrafyalara seyahat edilirken bu belgeye ihtiyaç duyulmaktadır.

Sarı humma aşısı olduktan sonra da korunmalı ve tehlikeli bölgelerden uzak durulmalıdır. İlgili bölgelerde vahşi hayvanlardan ve sivrisineklerden korunmalıdır.

Sarı Humma Aşısı Yan Etkileri

Dünyada bazı bölgelere has hastalık ve virüsler mevcuttur. Bu bölgelere seyahat edilecek ise önceden tedbirler alınmalı ve gerekirse aşılama tekrarlanmalıdır. Sarı humma aşısı ormanlık bölgeler ve vahşi yaşam barındıran ülkelerde vurulan bir aşıdır. Sarı humma aşısı ile sivrisineklerden bulaşabilecek tehlikeli virüsten korunması sağlanır. Sarı humma aşısı yan etkileri olarak şunlar görülebilir;

• Karaciğer iltihaplanması
• Böbrek yetmezliği
• Baş ağrısı ve hafif ateş
• Sinirlerde iltihaplanma
• Enjeksiyon bölgesine ağrı, kızarıklık ve şişlik
• Kas ağrısı
• Şuurda bulanıklık
• Şiddetli sinir sistemi reaksiyonu(125.000 kişide 1)
• Organ yetmezliği(250.000 kişide 1)
• Alerjik reaksiyon gelişmesi (55.000 kişide 1)

Sarı humma aşısındaki yan etkiler kişiden kişiye değişmektedir. Aşılama sonrasında elde edilen verilere göre aşının vurulduğu her 100 kişinin 25’inde hafif yan etkilerden en az biri görülmektedir..

Sarı Humma Aşısı Kimlere Yapılamaz? 

Sarı humma aşısı ile beraber canlı ve zayıflatılmış virüs insan vücuduna enjekte edilir. Bu sayede vücut direnç gösterir ve virüse karşı koruma başlar. Sarı humma aşısını, 9 aylıktan büyük ve 59 yaşından küçük her birey olabilir. Yurtdışına seyahat etmeleri durumunda ise bu aşı kesinlikle yapılmalıdır. Sarı humma aşısının yapılamayacağı kişiler ise;

• Proteine karşı alerjisi varsa,
• 6 aylıktan daha küçük ise,
• HIV, AIDS veya kanser gibi hastalık varsa,
• Kemoterapi, organ nakli veya radyasyon nedeniyle bağışıklık sistemi zayıflamışsa,
• Timus hastalığı varsa,
• Yumurtaya alerjisi varsa,
• 60 yaşından büyük ise,
• Hamile veya bebek emziren anneyse sarı humma aşısı vurulmaktan kaçınmalıdır.

Sarı humma aşısı yapılmadan önce uzman doktor tarafından gerekli bilgilendirmeler yapılmaktadır. Bu sırada hastanın alerji öyküsünü bildirmesi gereklidir. Alerji var ise olası komplikasyonlara karşı önlem alınabilir.