Septoplasti Nedir?
Septoplasti, iki burun arasındaki boşluğu bölen kemik ve kıkırdak gibi burun tıkanıklıklarını düzeltmeye yönelik yapılmaktadır.
Nazal septum deviasyonu ameliyatı olarak da bilinen septoplasti, burun tıkanıklığının tedavi edilebilmesi için uygulanan cerrahi bir prosedürdür. Bu cerrahi türü, septumu (iki burun deliği) arasındaki boşluğu bölen kemik ve kıkırdağı düzeltmeye yönelik yapılmaktadır. Eğer kişide septum deviasyonu (septum sapması) varsa burundan nefes almasını zorlaştırır. Ayrıca bu durum yetersiz drenaj (sıvının boşaltılması) nedeniyle sinüs enfeksiyonları riskini de artırmaktadır.
Septum deviasyonları doğuştan olabilirken, burun bölgesine alınan bir darbeden dolayı sonradan da oluşabilirler. Sapmış septumu olan çoğu kişinin burnu, normale göre çok daha küçük hava geçişine sahiptir ve nefes almada zorlanabilir. Bunun yanında yaşanan burun tıkanıklığının nedeni konka adı verilen genişlemiş kemik yapıları da olabilir. Sapmış septumun diğer semptomları arasında sık görülen burun kanaması ve yüz ağrısı sayılabilirken, bunu düzeltmenin tek yolu septum deviasyonu ameliyatıdır. Ayrıca nazal polipleri (geniz ve sinüs yolundaki mukozaların iltihaplanması sonucu oluşan soluk pembe kitleler) temizlemek, uzun süreli sinüziti veya nazal hava yolunu tıkamakta olan diğer sağlık koşullarını tedavi etmek için de bu operasyon gerçekleştirilebilir. Hatta bazen tekrarlayan burun kanamalarını durdurma amacıyla bile yapılması önerilmektedir.
Septum deviasyonu ameliyatı dünya genelinde en yaygın uygulanan KBB (kulak, burun ve boğaz) prosedürlerinden biridir. Bununla birlikte, genellikle burun tıkanıklıkları için diğer tedavileri ekarte ederek sadece bu cerrahinin yapılmasını önerilebilir. Septum deviasyonu ameliyatı ücreti operasyonun yapılacağı hastanenin ve uzmanın fiyat politikasına göre değişiklik gösterebilirken, ülke ve bölgesel farklar da fiyatlandırılma da önemli faktörlerdir. Ayrıca bu operasyonla birlikte herhangi bir estetik cerrahi yapılacaksa bu fiyatlandırma içerinde yer almaz, çünkü bu başlı başlına bir işlemdir.
Septoplasti Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Septoplasti ameliyatı, her ne kadar kolay bir operasyon olarak kabul edilse de bir hazırlık süreci gerektirir ve kendine has riskler taşır. Bu durum, bu ameliyatı olmayı düşünenler ve ameliyat korkusu olan kişiler için endişe ve kaygı verici olabilirken, konu hakkında bilgi sahibi olmaları duygu durumlarının iyileşmesinde yardımcı olabilir. Septoplasti öncesi, sırasında ve sonrasında neler yaşanacağına dair bilgiler;
Ameliyat Öncesi
Septoplasti genellikle genel anestezi ile uygulanmaktadır fakat bazen lokal anestezi ve intravenöz sedasyon (damar yolu ile anestezi ilaçlarının verilmesi) ile de yapılabilir. Genel anestezi kullanılıyorsa, diğer ameliyatlarda olduğu gibi kişinin işlemden önceki gece belli bir süre yemek yememesi, bir şey içmemesi, hatta sakız çiğnememesi gerekir. Bunun dışında olası bir risk içermemesi için kişinin kullandığı ilaç ve kan sulandırıcılar varsa bunlara ara verilmesi istenebilir. Ayrıca aldığı herhangi bir takviye ve vitamin gibi ek formların kullanımının da belli bir dönem kesilmesi gerekir.
Septoplasti ameliyatı öncesi hastanın tıbbi geçmişi gözden geçirilirken, yapılacak fiziksel muayenede burnun iç ve dış yapısı incelenmektedir. Ayrıca bazı testlerin yapılması istenebilir. Bunun yanında yapılacak olan muayene esnasında, ameliyat öncesi ve sonrasını değerlendirmek için burnun farklı açılardan fotoğrafları çekilebilir. Eğer kişi sigara ve alkol kullanıyorsa, bunlara ameliyatta sorun yaşama riskini yükseltebileceği ve iyileşme süresini uzatabileceği için belli bir dönem ara verilmesi gerekebilir.
Ameliyat Sırasında
Genellikle kıvrımlı hatlara sahip olan burunda, rahatsızlık vermeyecek düzeyde küçük olan deviasyon problemleri için ameliyat önerilmemektedir. Ancak ileri düzeyde burun tıkanıklığına sebep olan deviasyon için tek çözüm yolu ameliyattır. Nazal septum deviasyonu ameliyatı ile olası bir estetik ameliyat aynı anda yapılabilir ve böyle bir durumda burundaki iyileşme daha hızlı olurken, genellikle hasta bir hafta sonra normal yaşantısına dönebilir.
Ameliyatta; öncelikle genel anestezi alan hastanın burun içinde ve burun delikleri arasında küçük kesiler yapılmaktadır. Septuma erişmek için açılan bu kesilerle önce septumun koruyucu kılıfı olan mukoza zarı kaldırılır. Daha sonra sapmış olan septum doğru konumuna getirilir. Eğer hava akışını engelleyen ekstra kemik ve kıkırdak parçaları varsa, hepsi temizlendikten sonra son olarak mukoza zarının tekrar yerine yerleştirilmesi işlemi yapılır.
Septoplasti operasyonu, kişide bulunan burun probleminin karmaşıklığına göre 30 ile 90 dakika arasında sürmektedir. Burun kemikleri eğri ise ve septumu bir tarafa itiyorsa, burun kemiklerini yeniden konumlandırmak için birden fazla kesinin yapılması gerekebilir. Eğer sorun burun köprüsü boyunca seyreden sapmış bir septum ise düzeltmeye yardımcı olmak için küçük greftler (yamalar) kullanılması gerekebilir.
Operasyon tamamlandıktan sonra kesi emilebilir sütür (kendi kendine eriyen cerrahi iplik) dikiş ile kapatılır ve her bir burun deliğine septumu desteklemek için yumuşak silikon ateller yerleştirilebilir. Son olarak ameliyat sonrası kanamayı önlemek için buruna tampon yerleştirilerek cerrahi işlem sonlandırılmaktadır.
Ameliyat Sonrasında
Nazal septum deviasyonu ameliyatı olanların geçirecekleri operasyon her ne kadar başarılı olursa olsun, ameliyat sonrasında bazı komplikasyonların görülme riski vardır. Eğer herhangi bir komplikasyon varsa acil olarak doktora bildirilmesi gerekir. Bunun yanında bu tip ameliyatlar genelde muayenehane ortamında bile yapılabilecek kadar basit cerrahi müdahalelerdir. Kanama ve şişlik olasılığını daha da azaltmak için ameliyattan sonra dikkat edilmesi ve yapılması gereken bazı hususlar bulunmaktadır. Septum deviasyonu ameliyatı sonrası yapılması gerekenler şu şekilde sıralanabilir:
- Uyurken başı yüksekte tutmak
- Operasyon sonrası burnu basınçlı bir şekilde temizlemekten kaçınmak
- Kazak, tişört gibi baştan giyilen giysiler giymekten bir müddet kaçınmak
- Burun kanamasına neden olabileceğinden beş haftaya kadar aerobik, koşu, ağırlık kaldırma ve temas sporları gibi yorucu aktiviteler yapmaktan kaçınmak
- Sigara ve alkol kullanımından kaçınmak
- Gözlük kullanımına bir süre ara vermek
- Özellikle sigara dumanı, soğuk algınlığı veya gribal enfeksiyonları bulunan bireylerle karşılaşma olasılığının daha yüksek olduğu kalabalık alanlardan kaçınmak
Septoplasti Ameliyatı Sonrası İyileşme Süreci
Ameliyattan üç ila altı ay sonra burun dokuları nispeten stabil (oturmuş, dengeli durumda) olmaktadır. Bunun yanında kıkırdak ve dokunun zamanla kademeli olarak hareket etmesi veya yeniden şekillenmesi görülebilirken, bu normal bir durumdur. Ameliyattan sonra bir yıl içerisinde veya daha uzun süre sonra bile bazı değişiklikler oluşabilir.
Yerleştirilen tampon bir iki gün sonrası çıkartılabilirken, gerektiğinde ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. Septum deviasyonu ameliyatı sonrası iyileşme seviyesi kişiden kişiye değişiklik gösteren bir durumdur. Bazı kişiler semptomlarının ameliyattan sonra bile devam ettiğini belirtirken, bazı kişilerde burnu ve septumu daha da iyileştirmek için ikinci bir septoplasti ameliyatının yapılması gerekebilir. Nazal septum deviasyonu ameliyatı sonrası bakım kurallarına ve dikkat edilmesi gerekenlere riayet etmek kişinin iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
Septoplasti Komplikasyonları
Herhangi bir büyük ameliyatta olduğu gibi, nazal septum deviasyonu ameliyatında da kanama, enfeksiyon ve anesteziye ters tepki gibi riskler yaşanabilir. Septoplastiye özgü diğer olası riskler şunlardır:
Kanama
Burun cerrahisinde az miktarda görülen kanama yaygındır ve genellikle bu kanama tolere edilir. Fakat nadir durumlarda da olsa aşırı kanama meydana gelebilir. Böyle bir durumda kişinin daha fazla riske girmesini önlemek için genelde prosedürün durdurulması gerekmektedir. Bunun yanında bazı durumlarda, kırmızı kan hücresi transfüzyonu (kan nakli) gerekli olabilir.
Enfeksiyon
Steril olmayan bir ortama sahip olan burunda, septoplasti sonrası enfeksiyon gelişebilir.
Toksik şok sendromu
Toksik şok sendromu, çok nadir görülen ve acil tedavi gerektiren hayati bir enfeksiyondur. Ameliyattan sonra, kan basıncı, kalp atış hızı, ateş, ciltte solukluk veya diğer olağandışı semptomlarındaki değişikliklere dikkat edilmelidir.
Diş ve burun uyuşması
Diş etlerine, ön dişlere ve üst çeneye giden sinirlerin bir kısmı burundan geçer. Septoplasti, bu sinirlerin yaralanmasıyla bir his kaybına neden olabilir. Ameliyat sonrası uyuşma ortalama bir ay sonra düzelir.
Septal perforasyon
Ameliyat sırasında veya sonrasında özellikle postoperatif (ameliyat sonrası) enfeksiyon durumunda, nazal septumda küçük bir delik oluşabilir. Perforasyon (delinme) kanamaya veya diğer benzer komplikasyonlara yol açarsa, kişinin daha fazla ameliyat olması gerekebilir.
Omurilik sıvısı sızıntısı
Son derece nadir olmasına rağmen, septoplasti operasyonu, beyni ve omuriliği besleyen sıvının sızmasına neden olarak enfeksiyon risk oluşturabilir. Ve beyne zarar verebilir.
Devam eden semptomlar
Nazal septum deviasyonu ameliyatı olanlar burun tıkanıklığı semptomlarında önemli bir iyileşme bildirmesine rağmen, ameliyatın semptomlara yardımcı olamayacağı vakalarda olabilir.
Nadir durumlarda, burun tıkanıklığının devam etmesi, burun şeklinde değişiklik, tat veya koku alma duyularında değişiklik, kalıcı yüz ağrısı, ses değişiklikleri, görsel kusurlar veya göz çevresinde şişlik ve morarma yaşanabilir.
Septoplasti ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Septoplasti ameliyatı sonrası burun temizliği nasıl yapılmalıdır?
Septoplasti ameliyatı sonrası bir iki gün burunda kanama görülmesi doğaldır ve ilk iki hafta akıntı da olabilir. Bu akıntı ve kanama sonrasında burunda oluşan tıkanıklığın temizlenmesi gerekir. Burun bölgesindeki kurumuş yara kabukları önce oksijenli su ile yumuşatılarak, gazlı bez ile nazik bir şekilde silinmelidir. Tampon çıkarıldıktan sonra deniz suyu kullanılarak daha aktif bir burun temizliği yapılabilir. Fakat burun içine kesinlikle kulak temizleme çubuğu ve kâğıt mendil sokulmamalıdır.
Septoplasti sonrası burun tıkanıklığı ne zaman geçer?
Septoplasti sonrası burun tıkanıklığı; genelde burundaki tamponların çıkarılmasının ardından düzelmektedir. Eğer devam eden bir tıkanıklık söz konusu ise, bu tıkanıklık genelde bir hafta ila 10 gün civarı iyileşme gösterir. Ancak burnun eski halini alması çoğu zaman altı ayı bulabilmektedir.
Septoplasti ameliyatında burun şekli değişir mi?
Eğer başarılı bir operasyon geçirildi ise genelde septoplasti ameliyatı sonrası burun şeklinde değişiklik görülmez. Fakat nadir olarak görülse de yaşanılan bir komplikasyon sonucu burun şeklinde değişiklik olabilir ve tekrar operasyon gerekebilir.
Septum deviasyonu ameliyatı sonrası sigara ne zaman içilebilir?
Sigara ve alkol kullanımı, ameliyatlarda komplikasyon yaşanma riskini artırırken, ameliyat sonrası iyileşme sürecini olumsuz etkileyebilir. En doğrusu sigara kullanımını tamamen bırakmaktır. Fakat kişi dayanamıyorsa ve sigara içme isteğine engel olamıyorsa, operasyonun sağlığı için en az iki hafta sabretmelidir.
Septoplasti ameliyatı sonrası kanama olur mu?
Septoplasti operasyonu sonrası bir iki gün sızıntı şeklinde kanama görülebilir ve bu normaldir. Kanamanın artmaması için sümkürmek, egzersiz yapmak, olası bir darbeye veya baskıya maruz kalacak ortamlardan korunmak gerekir. İki gün sonrası kanamada azalma yoksa ve sürekli ise doktora veya bir sağlık kuruluşuna müracaat edilmelidir.
Septoplasti ağrılı bir operasyon mudur?
Septoplasti, büyük komplikasyonlar ortaya çıkmadığı sürece genellikle ayakta tedavi prosedürü olarak yapılır. Ve genellikle prosedür sonrası anestezi atıldıktan ve yaşamsal değerler izlendikten sonra aynı gün hastaneden taburcu olunur. Operasyon sonrası bir iki gün biraz ağrılı olabilir, fakat bu ağrılar genellikle ağrı kesici ile yönetilebilecek türden ağrılar olarak belirtilmektedir.
Septoplasti operasyonu için yaş sınırı var mıdır?
Kemik gelişimi ve yüzün şekillenme süreci 18 yaşına kadar devam eden bir süreçtir. Bu gelişimi bozmamak adına 18 yaş altındakilere septoplasti ameliyatı yapılması önerilmez. Fakat çok acil bir durum söz konusuysa ve ancak septoplasti ile müdahale etme şansı varsa, uzman bir hekim tarafından uygulanabilir.
Septoplasti sonrası yolculuk yapılabilir mi?
Bu konuda yapılamaz şeklinde kesin bir sınırlama bulunmamaktadır. Eğer hasta operasyon sonrası kendini iyi hissediyorsa, ameliyattan birkaç gün sonra kısa mesafe içeren kara yolculuğu yapabilir. Ancak uçak yolculuğu yapmak için en az 7-15 gün geçmesi tavsiye edilmektedir.