Servisit

Servisit Hastalığı Nedir?

Rahim insanlığın devamı için bebeklere gelişebileceği ortamı sağlayan kadın üreme sisteminin önemli bir organıdır. Rahim gebelikten önce bir yumruk büyüklüğündeyken gebeliğin sonuna doğru büyük bir balon hacmine ulaşır. ‘’Uterus’’ yani rahimin başlangıç yeri rahim ağzı yani ‘’’serviks’’ olarak adlandırılır.  

Serviks, rahim ve vajinayı birbirine bağlayan dar bir geçittir. Her ay endometriumun (rahim içerisindeki tabaka) dökülmesi ile adet kanı rahim ağzından vajinaya gelir. Gebe bir kadının rahim ağzı genişleyerek bebeğin doğum kanalına girmesine izin veren de servikstir. 

Herhangi bir sebeple rahim ağzının iltihaplanmasına servisit adı verilir. Vücuttaki herhangi bir doku gibi, rahim ağzı da çeşitli nedenlerle iltihaplanabilir.

Rahim ağzının iltihaplanması meydana geldiği zaman kişilerde herhangi bir belirti göstermeyebilir. Bu durumun tam tersi hastalarda şiddetli vajinal yanma, vajinal akıntı ve ağrı gibi şikayetlere de yol açabilir. Servisitin olası semptomları arasında adet dönemleri arasında kanama, cinsel ilişki sırasında veya servikal muayene sırasında ağrı da bulunabilir.  

Bu rahatsızlık akut ve kronik servisit olmak üzere incelenebilir. Akut servisit günler içerisinde bir enfeksiyona bağlı olarak görülebilir. Kronik servisit ise dönem dönem görülür. Bazı dönemlerde pasif hale geçebilir. Bazen ise aktif kronik servisit halini alır. Bu patolojinin yaptığı değerlendirmeler sonucunda aktif ve kronik servisit olarak belirlenebilir.  

Servisit kadınlar arasında çok yaygındır. Tüm yetişkin kadınların yarısından fazlasının bir noktada servisit geçireceği tahmin edilmektedir. Yüksek riskli cinsel davranışlarda bulunan ve birden fazla partneri olan kadınlar servisit için daha yüksek risk altındadır. Cinsel yolla bulaşan hastalıkları olan veya cinsel yolla bulaşan hastalıkları olan partnerleri olan kadınlar da servisit için daha yüksek risk altındadır.  

Servisit Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Aşağıdaki belirtiler ve şikayetler rahim ağzı iltihabına bağlı olarak görülebilir.  

Bu belirti ve şikayetler:

• Cinsel ilişki sırasında vajinal ağrı, yanma ve acı gibi şikayetler rahim ağzı iltihabı sebebiyle görülebilir. Cinsel ilişkiden sonra vajinal kanama da görülebilir. 
• Anormal şekilde görülen vajinal akıntılar rahim ağzı iltihabı sebebiyle görülebilir. Bu akıntılar şeffaf, gri veya kahverengi olabilir. Vajinal akıntının karakteri kişiden kişiye göre değişebilir. Bu bilgilere ek olarak vajinal akıntılar kötü kokulu olabilir. 
• Hastalarda anormal vajinal kanamalar görülebilir. Bu kanamalar adet dönemleri dışında beklenmedik bir zamanda oluşur. Vajinal kanama sırasında ağrı şikayeti de olabilir. 
• Bu hastalarda iki leğen kemiği arasındaki bölgede yani pelviste ağrı şikayetleri olabilir. Pelvik ağrı genellikle orta şiddette olur. Hastalar pelvik bölgede basınç hissi tarif edebilirler. 
• Hastalarda sırt ağrısı şikayetleri de görülebilir. Sırt ağrısı gibi şikayetler yansıyan ağrılar sonucunda görülür. 
• Hastalarda ağrılı idrara çıkma şikayetleri görülebilir. İdrara çıkma sırasında yanma hissinden şikayetçi olabilirler.  

Servisit Hastalığı Nedenleri Nelerdir?

Servisit, çoğunlukla cinsel aktivite sırasında bulaşan bir enfeksiyondan kaynaklanır.  

Servisite neden olabilen cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar aşağıdaki gibi olabilir: 

Klamidya: Bir bakteri türü olan Chlamydia trachomatis cinsel yolla sıklıkla bulaşmaktadır. Bu hastalık ile enfekte olmuş kişilerde servisit meydana gelebilir.  

Gonokokal enfeksiyon: Halk arasında bel soğukluğu olarak da bilinen bu enfeksiyon Neisseria Gonorrhoeae adı verilen bakteri sebebiyle oluşur. Servisit için bilinen bir risk faktörüdür.  

Herpes virüsü: Genital herpes olarak da bilinir. İki tipi vardır. Tip 1 dudak uçuklarına sebebiyet verirken, Tip 2 genital hastalıklara yol açmasıyla bilinir. Servisit açısından bir risk faktörüdür.  

İnsan papilloma virüsü: Genital siğillerin oluşmasına da sebebiyet veren HPV birçok farklı tipten oluşur. Servisit açısından risk faktörü olarak bilinir.  

Trikomoniyazis: Genellikle cinsel yolla bulaşan bir hastalık olarak bilinmektedir. Bununla birlikte cinsel hijyenin tam olarak sağlanmadığı durumlarda da bulaşabilen bir parazittir. Servisit oluşumu için risk faktörleri arasında bulunur.  

Servisite neden olabilecek diğer maddeler aşağıdaki gibi olabilir: 

• Servikal başlık, diyafram, rahim içi araç veya peser gibi pelvik bölgeye yerleştirilen bir cihaz kullanımı sonucunda rahim ağzı tahriş olabilir ve servisit rahatsızlığı meydana gelebilir. 
• Doğum kontrolü için kullanılan spermisitlere alerjik reaksiyonlar gelişirse servisit gelişebilir
• Kondomlardaki latekse karşı alerji gelişirse servikste tahriş meydana gelebilir. 
• Herhangi bir kimyasala maruz kalma sonucunda servisit gelişebilir. 
• Duş jellerine alerjik reaksiyon gelişirse servisit görülebilir.  

Servisite sebep olabilecek davranışlar aşağıdaki gibidir: 

• Birçok cinsel partner ile birlikte olmak
• Erken yaşta cinsel ilişkiye başlanması
• Yüksek riskli cinsel davranışta bulunan veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar geçiren cinsel partnerler ile ilişkiye girmek
• Normalde vajinada bulunan bazı bakterilerin çok fazla büyümesi (bakteriyel vajinoz) 

Servisit Hastalığı Teşhisi

Rahim ağzı iltihabı ile ilgili belirtileriniz varsa, doğru teşhis için mutlaka bir doktora muayene olmak gereklidir. Rahim ağzı iltihabı belirtileri diğer vajinal veya rahim rahatsızlıklarını da işaret edebilir.

Doktorunuz ayrıca herhangi bir belirti olmasa dahi rutin bir muayene sırasında rahim ağzı iltihabınızı fark edebilir. 

Rahim ağzı iltihabının teşhisi için birçok yöntem vardır. Doktorlar genellikle hastanın tıbbi öyküsü dinlerler. Son zamanlarda duş jelinde herhangi bir değişim olup olmadığını, ne kadar sıklıkla cinsel ilişkiye girdiklerini, cinsel partnerinin değişip değişmediğini ve kondom gibi cinsel ilişki sırasında kullanılan doğum kontrol yöntemleri gibi birçok konuda hastayı dinlerler.  

Hasta öyküsü alındıktan sonra teşhis amacıyla aşağıdaki muayeneler ve tetkikler yapılabilir. 

Bimanuel pelvik muayene: Bu test için doktor bir elinin eldivenli parmağı ile vajinanızı kontrol ederken, diğer eliyle karnınıza ve iki leğen kemiğinizin arasına baskı uygular. Bu, doktorun rahim ağzı ve rahim dahil olmak üzere pelvik organların anormalliklerini tespit etmesini sağlar. 

PAP smear testi: Pap smear olarak bilinen bu test için doktorun vajinadan ve rahim ağzından bir parça hücre alıp laboratuvara yollaması gerekir. Doktorları anormal hücre ve durum varlığını tespit etmesine olanak sağlar. Anormal pap smear sonucu olarak kronik servisit skuamöz metaplazi örnek verilebilir. Bu kronik bir rahim ağzı iltihabının servikste meydana getirdiği hasar sonrası zedelenen bölgedeki iyileşmeyi tanımlar.  

Servikal biyopsi: Doktorlar bu testi yalnızca Pap smear testinde anormallikler tespit edilen kişilerde anormalliğin teşhisi için yapması gerekir. Kolposkopi olarak da adlandırılan bu test için doktor vajinaya bir spekulum yerleştirir. Daha sonra pamuklu bir çubuk ile vajinadaki ve rahim ağzındaki mukus kalıntısından sürüntü yöntemi örnek alırlar.  

Doktorlar bir mikroskop türü olan kolposkop kullanarak rahim ağzına bakar ve bölgeyi detaylı olarak inceler. Daha sonra anormal görünen bölgelerden doku örnekleri alırlar. 

Servikal akıntı kültürü: Doktor rahim ağzınızdan bir akıntı örneği almak isteyebilir. Akıntı sebebiyle enfeksiyon belirtilerini kontrol etmek için numuneyi mikroskop altında inceleme amacıyla laboratuvara kültür yapımı için gönderir. Eğer enfeksiyon varsa kültürde gelişen bakteriler incelenir.  

Servisit Hastalığı Tedavisi

Tedavi, sahip olduğunuz enfeksiyon türüne göre planlanmalıdır. Yeni veya birden fazla cinsel partnerle korunmasız vajinal ilişki gibi cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyon için risk faktörleriniz varsa veya fizik muayene servisit olabileceğinizi gösteriyorsa, test sonuçlarını beklemeden antibiyotiklerle tedaviye başlamak doktorlar tarafından önerilir. 

Servisit tedavisinde kullanılan tedavi yöntemi genellikle ilaç tedavisi ve hijyen kurallarına uymak olarak planlanır.  

Bu yöntemler kullanılabilecek ilaçlar aşağıdaki gibi olabilir: 

Antibiyotikler: Rahim ağzı iltihabının sebebi eğer bir bakteri veya parazit ise antibiyotiklere başvurulur. Genellikle etkili bir tedavi yöntemidir.  

Antiviraller: Genital herpes gibi viral bir enfeksiyon kaynaklı rahim ağzı iltihaplarında antiviraller kullanılabilir.  

İlaç tedavisine ek olarak hastalara cinsel ilişkilerinin nasıl olması gerektiğiyle ilgili eğitim verilmelidir. Çoklu cinsel partnerin ve korunmasız ilişkinin üreme sistemi sağlığı açısından zararları anlatılarak kişiler bilgilendirilmelidir.  

Kişisel bakım ve üreme sistemi sağlığı son derece önemlidir. Bu sebeple kişilerin rahim ağzını tahriş edebilecek ürünlerden uzak durması önerilir.  

Servisit Hastalığı Tedavi Edilmezse

Rahim ağzı iltihabı tedavi edilmezse bazı komplikasyonlara sebebiyet verebilir.

Bu komplikasyonlar:

• Bu rahatsızlık tedavi edilmediğinde farklı cinsel partnerlere sahip kişiler bu rahatsızlığı bulaştırabilirler. Bu açıdan tedavi önemlidir.
• Tedavi edilmeyen kişilerin cinsel yaşamı olumsuz etkilenir. İlişki sırasında ve sonrasında ağrı sebebiyle hayat kalitesi düşer. 
• Serviks enfekte olduğunda, enfeksiyonun rahminize gitme riski artar. Belsoğukluğu veya klamidyanın neden olduğu servisit, rahim zarına ve fallop tüplerine yayılabilir ve bu da tedavi edilmediği takdirde doğurganlık sorunlarına neden olabilen dişi üreme organlarının enfeksiyonu olan pelvik iltihabi hastalığa (PID) neden olabilir.
• Servisit, bir kadının enfekte bir cinsel partnerden HIV kapma riskini de artırabilir. 

Servisit Hastalığına Ne İyi Gelir?

Aşağıdaki davranış yöntemleri rahim ağzı iltihabının belirtilerini ve hastaların şikayetlerini geriletmeye yardımcı olabilir.  

Bu davranış yöntemleri:

• Pembe greyfurt, brokoli, yeşil biber ve ıspanak içerdiği vitamin, mineral ve antioksidanlar sayesinde rahim ağzının sağlığına yardımcı olur. 
• Cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak rahim ağzı sağlığı için son derece önemlidir. Hastalara rahim ağzı iltihabı varken cinsel ilişkiye girmeleri önerilmez. Hastalar bu uyarıyı dinlemeyebilir. Bu durumda kesinlikle kondom kullanılmalıdır. 
• Birden fazla cinsel partnere sahip olmak cinsel yolla bulaşan hastalıklara davetiye çıkarır. Bu sebeple kişilere cinsel ilişki eğitimi verilmelidir.  Cinsel olarak eğitimli kişilerin bu rahatsızlığı daha hızlı yenmesi mümkündür.  

Servisit Hastalığına Ne İyi Gelmez?

Aşağıdaki davranış yöntemleri rahim ağzı iltihabının belirtilerini ve hastaların şikayetlerini arttırabilir. Hastalar bu davranış yöntemlerinden kaçınmalıdır. 

Bu davranış yöntemleri:

• Antiseptik su ile vajina içini ve çevresini yıkamak son derece tehlikeli olabilir. Normal duş almak dışında herhangi bir yıkama yöntemi önerilmemektedir. Hastaların rahim ağzı enfeksiyonlarına bağlı olarak görülen tahrişi arttırabilirler. 
• Hastaların alerjiye sebep olabilecek duş jeli, kondom ve benzeri doğum kontrol yöntemlerini bilmeleri gerektirmektedir. Serviks için zararlı olabilecek bu maddelerden kaçınılması gerekir. 
• Servisit görülen kişilerin sigara içmemesi önerilir. Sigara iyileşmeye yardımcı olacak kan akışının normalliğini bozar. Kan damarlarını daraltarak iyileşmeyi geciktirir.  

Servisit Hastalığı İlaçları

Servisit gelişen kişilerde tedavi antibiyotik ve antiviraller ile yapılmaktadır. Bu amaçla kullanılacak ilaçlar aşağıdaki gibi olabilir. 

Antibiyotikler 

Makrolid grubu antibiyotikler: Bu gruptaki ilaçlar bakterilerin üremesini engellemeye yönelik etki gösterirler. Bu etkiye bakteriyostatik etki denir.  Bakterilerin üremesini engeller ve günler içerisinde vücuttaki iltihabi yük azalır.  

Bu ilaçlar:

• Azitromisin 
• Eritromisin 
• Klaritromisin 

Olası yan etkiler: Sindirim sistemi üzerinde olumsuz belirtilere yol açabilir. Hastalarda şişkinlik, hazımsızlık ve mide yanması gibi şikayetler olabilir. Deride bazı istenmeyen durumlar da görülebilir. Ciltte kırmızı renkli döküntüler oluşabilir.  

Tetrasiklin grubu antibiyotikler: En geniş spektrumlu antibiyotik grubu olarak bilinirler. Bakterilerin üremesine engel olur ve bakteriyel yükü azaltırlar. Genellikle 7 gün kullanılırlar. Klamidya gibi cinsel yolla bulaşan rahatsızlıklarda kullanılabilir.   

Bu ilaçlar: 

• Doksisiklin 
• Minosiklin 
• Tetrasiklin

Antiviraller: Virüslerin çoğalmasını engelleyerek etki gösterirler. Bu etkilerini virüslerin çoğalma sırasında kullandıkları enzimlere etki ederek gösterirler.  

Bu ilaçlar:

• Asiklovir
• Famsiklovir
• Valasiklovir 

Hamilelerde Servisit

Eğer bir gebede rahim ağzı iltihabı gerçekleşmişse bu durum hafife alınmamalıdır. Yapılan araştırmalar sonucunda gebeyken rahim ağzı iltihabı gelişmesinin erken doğum riskini arttırdığı belirlenmiştir. Buna ek olarak gebenin bebeğinde görülen göz enfeksiyonlarıyla beraber akciğer enfeksiyonları riski de artabilir.  

Tüm hamile kadınlar cinsel yolla bulaşan hastalıklar (STD'ler) için test edilmelidir. 

HIV ile enfekte kişilerin cinsel yolla bulaşan hastalıklara yatkınlığı daha yüksektir. Bu sebeple bu kişilerin gebelik esnasında sık sık cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından test edilmeleri önerilir.  

Normal kadınlara göre gebelerin rahim ağzı iltihabı daha ciddiye alınmalı ve tedavi edilmelidir. Aksi halde bebelerinde ciddi problemler görülebilir. Tedavi genellikle bebeğe zarar vermesi en düşük ihtimalli olan antibiyotik veya antiviraller ile olur.  

Bu hastalığa sahip gebelerin cinsel ilişkiden kaçması ısrarla önerilmektedir. 

Servisit Hastalığı için Hangi Doktora Gidilir?

Aşağıdaki belirti ve şikayetleri olan kişilerin derhal bir kadın doğum hastalıkları uzmanı ile görüşmesi önerilir. 

Bu belirtiler:

• Cinsel ilişki sırasında şiddetli ağrı, yanma ve acı hissi bulunması servisit rahatsızlığının belirtileri arasındadır. Cinsel ilişki sonrasında anormal kanamalar görülebilir. 
• Adet dönemleri dışında görülen anormal kanamalar da servisit durumunda meydana gelebilir. Bu kanamalar genellikle az miktarda lekelenme tarzında olur. Şiddetli kanamalar da derhal başvurmak önerilir. 
• Alışılmadık ve anormal olarak gelen vajinal akıntılar da doktorlar tarafından araştırılmalıdır.