Sigmoidoskopi Nedir?

Sigmoidoskopi, kalın bağırsağın incelenmesi için kullanılan bir yöntemdir. Bu tedavi yönteminde bağırsağın sol tarafı ve makata yakın olan bölgenin incelemesi yapılır. Makat içerisinde ilerleyen cihazın bükülme, eğilme gibi hareketleri rahat bir şekilde yapmasından dolayı sağlıklı bir görüntü alınması sağlanabilir.

Sigmoidoskop ile insanların sigmoid kolonu ve rektumunun bazı bölgeleri inceleme altına alınabilir. Bu araç ile araştırılmasına olanak tanınan bölgeler:

• Hastanın makat kanalı,
• Rektum (50 cm altı),
• Sigmoid kolon,
• İnen kolon (bağırsağın sol tarafı).

Kalın Bağırsağın içerisine girildiğinde buranın ilk 1,5 – 2 m arası kolon denilen kısmı oluşturur. Devam edildikçe son 15 cm görülebilir. Burası da rektum ismi verilen kısımdır. Cihaz tüm bu süreç içerisinde sağlıklı bir görüntü alınmasına olanak tanır.

Vücutta oluşan atıkların dışarı atılmasına yardımcı olan bağırsaklarda meydana gelen sorunlar ancak bu şekilde tespit edilir. Sigmoidoskopi yaptıranlar genellikle anestezi altında olmaz. Ağrılı bir yöntem olsa da çok fazla acı vermediği için doktorlar hastayı anesteziye almadan kısa süre içerisinde görüntüleme işlemini tamamlarlar.

Sigmoidoskopi Özellikleri

Flexible sigmoidoskopi, uzunluğu fazla olmayan kısa bir araçtır. Bu nedenle bağırsağın tamamının görüntülenmesine olanak tanımaz. Ancak doktorlar tarafından tercih edilmesinin de bazı nedenleri vardır. Bunlar:

• Flexible (esnek) yapısı,
• Hızlı bir görüntüleme alınmasına olanak tanıması,
• Hastanın anesteziye alınmasına gerek görülmemesi,
• Hem tanı hem de tedavi amaçlı kullanılabilen bir araç olması,
• Hastalardan genellikle görülen ve makattan kan gelmesi olarak tanımlanan rahatsızlık için kullanılabilmesidir.

Bu özelliklerinden dolayı doktorlar hastayı genellikle Sigmoidoskop kullanarak tedavi altına alırlar.

Sigmoidoskopi Öncesi Hazırlık Süreci

 Bu tedaviye başlamadan önce yapılması gereken bir dizi işlem vardır. Bunlar:

• Görüntülemeden önce hastanın düzenli olarak kullandığı bir ilaç varsa onu doktora bildirmesi gerekir. Bu durum alerjik etki görülmesine neden olan ilaçlar için de geçerlidir.
• Görüntüleme yapılacak gün, yine normal şekilde beslenme yapılabilir ancak, Bağırsağın net bir şekilde görüntülenebilmesi için, doktor tarafından biri işlemden 2 saat biri de 1 saat önce olmak üzere 2 adet lavman uygulaması gereklidir.  
• Varsa hamilelik gibi durumların doktorun bilgilendirilmesi gereklidir.

Sigmoidoskopi Yapılamayacak Durumlar

Yukarıda yapılan bu işlemlerin akabinde hasta artık görüntü vermeye hazır hale gelir. Operasyonun sağlığını etkileyecek en önemli araç alt kolonun boş olmasıdır. Çünkü burasının dolu olması sonucunda doktor sağlıklı bir görüntü alamaz ve hasta ağrı çeker. Ancak bazı durumlarda doktorlar operasyondan 1 – 2 saat öncesinde hastaya makat bölgesinden bir ilaç vererek lavman yapabilmesine olanak tanıyabilir. Bazı hastalara ise bu tedavi asla yapılamaz. Bu hastalar:

• Bağırsaklarında perforasyon bulunan kişiler,
• Akut divertikülit denilen ve keseciklerde delik oluşması hastalığı yaşayan kişiler,
• Fulminan kolit ismindeki kolon iltihabı hastalığı bulunan kişiler,
• Kardiyopulmoner Dekompanse hastalığı bulunan kişiler Sigmoidoskopi olamazlar.

Sigmoidoskopi Nasıl Yapılır?

Sigmoidoskopi yapılmak için hastayı sırası ile aşağıdaki işlemler adımlar bekler.

1. Hasta, tedavi için kullanılan özel giysileri giyer.
2. Hastanın vücut fonksiyonlarını takip edebilmek için birtakım aletler takılır ve kalp atışı, tansiyon vb. durumları takip edilir.
3. Her iki bacak göğse doğru çekili şekilde hasta sol tarafına doğru uzanır, yatar.
4. Bu aşamadan sonra doktor, Sigmoidoskopi ile bağırsağa hava verir ve onun şişmesini sağlar. Bağırsak şiştikten sonra görüntüleme için elverişli durum oluşur.
5. Bu aşamadan sonra hastanın makatından giren araç orada görüntüleme almaya başlar ve son noktaya kadar görüntü alınması sağlanır. Görüntülemenin ilerleyemeyeceği noktadan sonra makattan yavaş hareketler ile geri çıkılır.
6. Tüm bu işlemler yaklaşık olarak 10 dakika sürmektedir. Ancak hastadan biyopsi alınacağı durumlarda süre daha da uzayabilir.

Görüntüleme akabinde doktor hastaya rapor verir. 

Sigmoidoskopi ve Kolonoskopi Arasındaki Fark

Sigmoidoskopi işlemi de tıpkı kolonoskopi gibi bağırsakların incelenmesini sağlar. Ancak doktorlar kimi zaman kolonoskopi ile görüntü almak isteyebilirken bazı zamanlarda da Sigmoidoskopi tercih edilir. Tercihlerin değişkenliğinin temel sebepleri şunlardır:

• Kolonoskopi bağırsağın tamamının görüntülenmesini sağlar. Hatta son 10 cm’lik kısımda buna dahildir. Çünkü bazı hastalarda son 10 cm olarak ifade edilen bölgede Crohn hastalığı görülebilir. Sigmoidoskopi de ise bağırsağın tamamının görüntülenmesi yapılamaz.
• Kolonoskopide anestezi gerekebilir. Hatta bu genel anestezi yapılması anlamına da gelebilir. Ancak Sigmoidoskopi esnasında anestezi yapılmasına gerek görülmeyebilir.
• Kolonoskopide hasta bazı durumlarda müşahede altına tutulabilir. Ancak Sigmoidoskopi sonrasında hasta direkt taburcu edilir.
• Kolonoskopi işlemi için 3-4  günlük lifli gıdaların kesilmesi gibi işlemler gerekebilirken, sigmoidoskopide gerekli değildir.

Tüm bu maddeler göz önüne alındığında doktorun hastanın hangi bölgesinde problem olabileceğinden şüphelenmesi tercih sebebi olacaktır. Bağırsağın derinlerindeki bir problemden şüpheleniliyorsa eğer doktor tarafından kolonoskopi mantıklı olacaktır.

Bunların dışında Sigmoidoskopi şu hastalara uygulanır:

• Kanser: Kolon veya rektum kanseri şüphesi olan kişilere yapılır. Ayrıca bu hastalığın tekrar nüksedip etmediğinin takibi de bu cihaz ile yapılır.
• Değerlendirme: Hemoroid, anal fissür, anal fistül gibi hastalıkların değerlendirilme sürecinde kullanılır.
• Yabancı Cisim: Makata giren yabancı cisim bu yöntem ile çıkartılabilir.
• Biyopsi: Hastanın bağırsaklarından örnek alınmak istendiğinde bu yöntem kullanılabilir.
• Tedavi: Bu yöntem ayrıca kalınbağırsakların tedavi edilmesi içinde kullanılabilir. Tedavi yöntemleri:
  1. Kanama tedavisi
  2. Stent yerleştirme
  3. Balon tedavisidir.

Bu vakaların görüldüğü kişilere Sigmoidoskopi yöntemi ile inceleme yapılır.