Sinüs Ameliyatı

Sinüs Ameliyatı Nedir?

Sinüs ameliyatı, sinüslerin bulunduğu alanı açmayı ve tıkanıklıkları gidermeyi amaçlayan bir işlemdir. Bu ameliyat sinüs enfeksiyonları devam eden ve tekrarlayan kişiler için bir seçenek olduğu gibi anormal sinüs yapısı olan veya sinüslerinde anormal büyüme olan kişiler için de bir seçenektir.

Doktorlar genellikle ameliyata başvurmadan önce diğer tedavi seçenekleri ve farklı prosedürleri dener. Bunlar işe yaramazsa ameliyata başvurulur. Sinüs ameliyatları, genellikle komplikasyonları olan kısa bir işlemdir. Fakat bazı sinüs ameliyatları zorludur ve bazı hayati riskleri de beraberinde getirir.

Sinüs Nedir?

"Sinüs" kelimesi Latincede "eğri" veya "kıvrım" anlamına gelir. Tıpta, içi boş alanlardan oluşan bir sistemi ifade etmek için kullanılır. Vücutta çok sayıda sinüs varken, tipik olarak "sinüs" kelimesi, burnun ve buruna bağlı bölgelerin etrafındaki boşluklar için tanımlanır.

Sinüsler vücutta elmacık kemiklerinde, alında, burnun arkasında ve gözlerin arasında bulunur. Tüm sinüsler birbirine bağlıdır.

Sinüs boşlukları yumuşak doku ile kaplıdır. Sinüs boşluklarının duvarları, dokuyu nemli ve sağlıklı tutan ve aynı zamanda bakterileri hapseden mukusla hafifçe kaplanmıştır. Solunan hava akciğerlere gitmek üzere sinüslerden geçerken, mukus havayı nemlendirmeye ve filtrelemeye yardımcı olur.

Sinüs Ameliyatı Çeşitleri

Sinüs ameliyatları, operasyonun uygulanacağı bölgeye, hastalığın şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna göre farklı prosedürleri içerir. Çoğu sinüs ameliyatı ayakta ve lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Diğer tıp alanlarından farklı olarak kulak, burun ve boğaz doktorları, sadece teşhis ve tedavi konusunda eğitilmezler, aynı zamanda cerrah olarak da eğitilirler. Bu nedenle sinüs ameliyatının gerekli olduğunu ifade eden doktor, ameliyatı uygulayan cerrah olarak görev yapmaktadır. Kulak, burun ve boğaz doktoru hasta için en uygun ameliyatı seçerek; ilgili prosedürleri uygular.

Endoskopik Sinüs Ameliyatı

Endoskopik sinüs ameliyatı, sinüslerin doğal drenaj yollarını açarak işlevini ve sağlığını eski haline getirmek için tasarlanmış bir prosedürdür. Kronik sinüzitte, dar drenaj yollarının iltihaplanması nedeniyle sinüsler yeterince drene (akışkan halde) olamazlar. Sonuç olarak, burun salgıları sinüslerde sıkışabilir ve kronik olarak enfekte olabilir.

Endoskopik sinüs ameliyatının amacı, sinüslerin drenaj güzergahlarının tıkanmasına neden olan ince, hassas kemiği ve mukoza zarlarını dikkatlice bulunduğu bölgeden almaktır. "Endoskopik" terimi, ciltte bir kesiye ihtiyaç kalmadan tüm ameliyatın burun deliklerinden yapılmasına izin veren küçük fiberoptik teleskopların kullanılmasını ifade eder. Endoskopik sinüs ameliyatı çoğunlukla ayakta tedavi yöntemiyle yapılır.

Endoskopik Sinüs Ameliyatına İhtiyaç Duyulan Durumlar

• Burun içine sızan beyin omurilik sıvısı 
• Kronik sinüzit
• Bozulmuş koku alma duyusu
• Burun tıkanıklığı 
• Burun polipleri
• Tekrarlayan sinüs enfeksiyonları
• Göze, yüze ya da beyne yayılan sinüs enfeksiyonları
• Gözyaşı kanalı tıkanması
• Burun veya sinüs boşluklarındaki tümörler

Endoskopik Sinüs Ameliyatı Öncesi Hazırlık

• Ameliyat öncesinde doktor, sinüslerin durumunu değerlendirmek için belirli ilaçların kullanılmasını isteyebilir. Bu ilaçlar antibiyotikler ve oral steroidleri içerir. Bu ilaçların reçetede belirtildiği gibi kullanıldığından emin olunmalıdır. 
• Ameliyattan en az 14 gün önce kan sulandırıcılar, vitaminler, aspirin ve benzeri ilaçların kullanımı bırakılmalıdır. Mecburi olarak kullanılması gereken ilaçlar varsa bu ilaçlar hakkında doktora bilgi verilmelidir.
• Sigara içenler, ameliyattan en az üç hafta önce ve ameliyattan en az dört hafta sonrasına kadar sigarayı bırakmalıdır. 
• Ameliyat öncesinde, geçmişte uygulanan tedaviler, kullanılan düzenli ilaçlar, vb. konularla ilgili doktorla detaylıca görüşülmelidir.

Endoskopik Sinüs Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Endoskopik sinüs ameliyatı çoğunlukla lokal anestezi altında yapılır ancak küçük işlemler için sedasyon uygulanabilir. 
• Operasyon genellikle bir ila iki saat arasında sürer.
• Ameliyat burundan yapılır ve hastanın yüzünde herhangi bir ize veya burnun şeklinin değişmesine neden olmaz. 
• Cerrah, burun geçişlerinin her birisini incelemek için endoskop adı verilen özel lense sahip küçük bir tüp kullanır. Ayrıca herhangi bir polipi çıkarmak, normal havalandırma ve tahliyeye izin vermek, sinüsler ve burun arasındaki geçiş güzergahını genişletmek için özel aletler kullanır. 

Endoskopik Sinüs Ameliyatı Riskleri

• Ağrı
• Kanama
• Cerrahi bölgenin enfeksiyonu yara
• Bacakta veya akciğerde kan pıhtısı
• Burun derinliklerinde yara dokusunun oluşturduğu adezyonlar (doku bozulması)
• Omurilik sıvısı sızıntısı
• Göz çevresindeki kemik dokuda hasar
• Çift görme
• Körlük
• Bir kan dolaşımı enfeksiyonu olan toksik şok sendromu
• Göz yaşı kanalında hasar
• Koku alma duyusunda azalma veya koku duyusu kaybı

Endoskopik Sinüs Ameliyatı Sonrası İyileşme

• Kanamayı önlemek için burnun her iki yanına pansuman yapılır. Pansumanlar kişiyi biraz rahatsız edebilir ve bir süre ağızdan nefes alınması gerekebilir. 
• Hastaneden taburcu edilmeden önce yapılan bu pansumanlar çıkarılır. Genellikle operasyonun gerçekleştirildiği aynı gün hastaneden taburcu olunur.
• Ameliyattan sonra burun birkaç hafta tıkalı hissedilebilir. 
• Az miktara akıntı olabilir ve bu akıntı çoğu zaman kan rengindedir. 
• Ameliyattan sonra en az bir hafta burun sümkürülmemelidir.
• Endoskopik sinüs ameliyatından sonra hastaya kullanması için burun spreyi ve damlalar yazılır. Ayrıca enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotikler reçete edilebilir.
• Ameliyattan sonra 1 ila 2 hafta süresince hastanın evde dinlenmesi gerekir. İyileşme süreci ve normal aktivitelere dönme ile ilgili doktordan detaylı bilgi alınmalıdır. 
• Ameliyattan 2 ila 4 hafta sonra kontrol muayenesine gidilmelidir. 

Paranazal Sinüs Ameliyatı

Paranazal sinüs kanseri veya sinüs tedavisi için ameliyat, tedavinin önemli bir parçasıdır. Genellikle ameliyat ile birlikte radyoterapi ve kemoterapi tedavisi uygulanır.

Paranazal sinüsler; sinirlere, kan damarlarına ve önemli bazı vücut yapılarına yakın bölgede yer alır. Beyin, gözler, ağız ve karotis arterler (beyne kan aktarımı sağlayan arterler) de bu bölgededir. Bu nedenle ameliyatı planlamak ve uygulamak biraz zor olabilir.

Paranazal sinüs ameliyatının amacı; bölgedeki tümörleri ve etrafındaki az miktarda normal dokuyu, görünümü ve işlevi (nefes alma, konuşma, çiğneme ve yutma gibi) olabildiğince normal tutarken çıkarmaktır. Tümör çevresindeki alanı yeniden inşa etmek ve onarmak, ameliyat planının önemli bir parçasıdır. Bu ameliyatın karmaşık doğası ve bu kanserin nadir görülmesi nedeniyle, ameliyatın deneyimli bir cerrah tarafından uygulanması çok önemlidir.

Parazanal Sinüs Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Bu ameliyat türünde cerrah, tümörü görmek ve çıkarmak üzere bir endoskop (burun boşluğuna veya sinüse ulaşmak için buruna yerleştirilen ince, esnek, ışıklı bir tüp) kullanır. 
• Bu sayede cerrahın tüm boşluğu açmak için deriyi ve kemiği kesmesi gerekmez. Ayrıca bu yöntemle normal doku hasarı engellenmiş olur. 
• Paranazal sinüs ameliyatında endoskopik cerrahi, çoğunlukla küçük tümörler için kullanılır. Büyük tümörlerin tedavisi, radyasyon tedavisi ile birlikte gerçekleştirilir. 
• Cerrah kanseri çıkarırken, kanseri çevreleyen normal dokunun bir kenarını (marjı) da çıkarmaya çalışır. 
• Alınan doku, kenarlarda kanser hücresi olup olmadığını görmek için mikroskopla incelenir. Eğer operasyon sonunda geride kanser hücrelerinin kaldığı düşünülürse hastaya daha fazla ameliyat veya radyoterapi tedavisi uygulanır.  

Paranazal Sinüs Ameliyatı ile Lenf Düğümlerinin Çıkarılması (Boyun Diseksiyonu)

Paranazal sinüs kanserleri bazen boyundaki lenf düğümlerine yayılır. Kanserin evresine ve konumuna bağlı olarak boyun diseksiyonu adı verilen bir ameliyatla bu lenf düğümlerinin çıkarılması gerekebilir.

Birkaç çeşit boyun diseksiyonu ameliyatı vardır. Bu ameliyatların amacı, kanser içerdiği bilinen veya içermesi muhtemel lenf düğümlerini çıkarmaktır. Alınan doku miktarı, kanserin büyüklüğüne ve lenf düğümlerine yayılma derecesine bağlıdır. Paranazal sinüs ameliyatı ile lenf düğümlerinin çıkarılması için uygulanan prosedürler şu şekildedir:

• Kısmi boyun diseksiyonu (seçici boyun diseksiyonu): Yalnızca birkaç lenf düğümünün çıkarılması işlemidir.
• Modifiye boyun diseksiyonu: Çene kemiği, köprücük kemiği, bazı kas ve sinir dokusu bölgelerindeki lenf düğümlerinin çıkarılması işlemidir. 
• Radikal boyun diseksiyonu: Neredeyse tüm lenf düğümlerinin çıkarılması işlemidir. 

Paranazal Sinüs Ameliyatı Riskleri

Paranazal sinüs ameliyatı riskleri ameliyat türüne, genel sağlık durumuna ve ameliyatla birlikte harici tedavilerin uygulanıp uygulanmadığına göre değişebilmektedir.

Karşılaşılabilecek riskler şu şekildedir:

• Ağrı
• Kanama
• Şişlik ve morarma
• Yara enfeksiyonu
• Nefes almada güçlük
• Kan pıhtıları
• Koku duyusunda değişiklik
• Orta kulakta sıvı birikmesi
• Görme ve gözyaşı akışında değişiklik
• Çiğneme, yutma ve konuşma güçlüğü
• Fiziksel görünümde değişiklik
• Sinüsler arasındaki yollarda hasar
• Sinir hasarı
• Çeneyi açmada zorluk
• Greft hatası
• Menenjit
• Beyin omurilik sıvısı sızıntısı
• Beyin hasarı 

Maksiller Sinüs Ameliyatı

Maksiller sinüs, burun yakınında bulunan dört adet paranazal sinüslerden en büyüğüdür. Piramit şeklindedir ve her birisi yanlara, içe ve aşağıya bakan üç boşluğa sahiptir. Maksiller sinüs, ostia adı verilen bir delikten buruna akar. Ostia tıkandığında sinüzit meydana gelebilir.

Maksiller sinüsler düzgün şekilde akmadığında enfeksiyon gelişebilir. Kulak burun boğaz doktoru enfeksiyonu önlemek için öncelikle sinüs açıklığını temizleme yoluna gider. Bu prosedüre maksiler antrostomi adı verilmektedir. Maksiller antrostomi bazen sinüsün tamamen boşaltılmasında başarılı olmayabilir. Böyle bir durumda çıkarılamayan sinüs bölgesinde hastalıklı doku oluşumunun engellenmesi için maksiller sinüs ve burun arasında yeni bir drenaj yolu oluşturulması gerekebilir.

Maksiller Sinüs Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Maksiller sinüs ameliyatının amacı daha iyi nefes almak ve oluşabilecek enfeksiyon riskini azaltmaktır. Operasyon kısa bir girişimdir ve hasta aynı gün taburcu olur. 
• Maksiller sinüs ameliyatı sırasında KBB cerrahı burna endoskop adı verilen dar bir tüp geçirir. 
• Bu tüpün ucunda küçük bir kamera ve bir ışık vardır. 
• Maksiller sinüse açılan açıklığın ve aktığı yerin görüntülenmesini sağlar. 
• Cerrahi aletler ve ince bir tüp vasıtasıyla maksiller sinüslerdeki tıkanıklık giderilir. 
• Bu işlem sinüslerdeki sıvının daha verimli şekilde boşalmasına yardımcı olur ve gelecekte sinüs enfeksiyonlarına yakalanma riskini azaltır. 
• Genel anestezi altında yapılan ameliyat hasta durumuna bağlı olarak genellikle 1-3 saat sürer.
• Ameliyattan sonra herhangi bir komplikasyon olmadığından emin olmak için hasta 1 saat müşahede altında tutulur. 

Maksiller Ameliyatı Riskleri

Genel anestezi altında yapılan her ameliyatta olduğu gibi olası riskler vardır. 

Maksiller ameliyatı riskleri şu şekilde sıralanabilir:

• Gözyaşı kanallarının yaralanması
• Aşırı gözyaşı üretimi
• Burun kanaması

Diş Sinüs Ameliyatı (Sinüs Lifting Ameliyatı)

Diş sinüs ameliyatı, sinüs büyütme, sinüs kaldırma ve sinüs lifting olarak da adlandırılabilir. Bu ameliyat genellikle diş implantı tedavisinde, azı dişlerinin ve küçük azı dişlerinin üzerindeki çenede implantı desteklemek amacıyla kemik kütlesi bulunmayan hastalara uygulanır.

Diş Sinüs Ameliyatına İhtiyaç Duyulan Durumlar

• Çene arkasında bir veya daha çok diş eksikse
• Çene arkasında önemli miktarda kemik kütlesi yoksa
• Doğuştan bir kusur veya sonradan gerçekleşen bir travma nedeniyle eksik diş olması

Diş Sinüs Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Öncelikle hasta lokal veya genel anestezi ile sakinleştirilir. 
• Diş sinüs ameliyatında genellikle çene kemiğini ortaya çıkarmak için premolar (azı dişlerinin bulunduğu bölge) veya molar (büyük azı dişlerinin bulunduğu bölge) bölgede küçük bir kesi yapılır.
• Sinüs içerisinde bir kesi açılır ve sinüsteki doku kaplaması yükseltilir. 
• Sinüs açıklığı kemik grefti ile doldurulur.
• Kemik grefti, hastanın kendi vücudundan veya kemik oluşumunu taklit eden sentetik materyallerden elde edilebilir.
• Kemik yerleştirildikten sonra kesi kapatılır ve iyileşme süreci başlar.
• İmplantı stabilize etmek için kemik miktarının yeterli olması durumunda sinüs büyütmeleri ve implant yerleştirme tek bir prosedür olarak gerçekleştirilebilir. Kemik yetersizse önce diş sinüs ameliyatı ile kemik greftinin yapılması ve ardından kullanılan bileşene bağlı olarak greftin birkaç aya kadar olgunlaşması gerekir. Bu süre geçtikten sonra implantlar yerleştirilebilir.

Diş Sinüs Ameliyatı Riskleri

Diş sinüs ameliyatının birincil riski, sinüs zarının kalınlığı nedeniyle yükseltilmesi sırasında yırtılabilme ihtimalidir. Ameliyat sırasında bu durum gerçekleşirse cerrah onarmak için farklı teknikler uygulayabilir. Onarım başarısız olursa ameliyat işlemi durdurulur ve yaranın iyileşmesi için beklemek gerekir. Diş hekimi, dokunun iyileşmesinin ardından birkaç ay içinde diş sinüs ameliyatını tekrarlayabilir. İyileşmiş bir zar, genellikle daha güçlü ve daha kalın olur. İkinci bir girişim için başarı oranı yüksektir.

Her ameliyatta olduğu gibi diş sinüs ameliyatında da nadiren enfeksiyon riski görülebilir. Ayrıca mevcut kemiğin greft materyali ile uyuşmaması durumunda, greftlenen bölgeye kan iletimi mümkün olmaz ve implantları bağlayan kemik dayanıksız hale gelir. Bu durum gerçekleşirse diş sinüs ameliyatı tekrarlanabilir.

Frontal Sinüs Ameliyatı (Balon Sinoplasti)

Balon sinoplasti olarak da bilinen frontal sinüs ameliyatı, tıkalı sinüslerin temizlenmesi için uygulanan bir cerrahi işlemdir. Genellikle kronik sinüziti olan hastalar için önerilir. Frontal sinüs ameliyatı oldukça basittir ve komplikasyonları minimaldir. Cerrahi işlem sırasında kemik veya doku kesilmez ve çıkarılmaz.

Kafa içinde en gerideki sinüs olan sfenoid sinüslerin tedavisinde de balon sinoplasti uygulanabilir. Frontal sinüs ameliyatı ile benzer prosedürlere sahip olan sfenoid sinüs ameliyatı, çoğunlukla klinik belirtisi görme bozukluğu olan çocuklara ve genç yaştaki bireylere uygulanır.

Frontal Sinüs Ameliyatı Nasıl Yapılır?

• Frontal sinüs ameliyatı, hastanelerde veya KBB uzmanının muayenehanesinde gerçekleştirilebilir.
• Genel anestezi veya lokal anestezi altında yapılır.
• Ameliyat sırasında cerrah, ucunda ışık bulunan bir teli sinüs boşluğuna yerleştirir.
• Ardından sinüs geçidine çok ince ve esnek bir materyal olan balon kateter yerleştirilir. 
• Yerleştirilen balon, sinüs açıklığını büyütme amacıyla yavaşça şişirilir.
• Cerrah işlem sırasında sinüs boşluğunda biriken mukus ve irini solüsyonla temizler.
• Ardından cerrahi bölgede bir basınç azalması hissedilir.
• Balon bulunduğu bölgede sinüslerin çevresindeki kemiklerin yeniden yapılandırılmasını sağlar. 
• İşlem sonunda cerrah, yerleştirilen balonu çıkarır. 

Frontal Sinüs Ameliyatı Riskleri

• Diğer sinüs cerrahilerindeki benzer riskler, frontal sinüs ameliyatında da mevcuttur. 
• En büyük risk, kafa içi ve beyinle alakalı komplikasyondur (beyin omurilik sıvısının burna sızması).
• Ameliyattan sonra burun görünümünde değişiklik olabilir. 
• Cerrahi bölgenin hijyeni iyi sağlanamazsa tıbbi müdahale gerektirebilecek bir enfeksiyonla karşılaşılabilir.
• Koku alma duyusunda farklılıklar olabilir. 

Frontal Sinüs Ameliyatı Sonrası İyileşme

• Frontal sinüs ameliyatı olanların birçoğu 1-2 gün içerisinde standart günlük aktivitelerine dönebilir.
• Genellikle ameliyattan sonra hastaneden taburcu olunur.
• Ameliyattan sonraki bir hafta boyunca burunda kanlı bir akıntı olabilir. Sinüs ameliyatlarının tümünde bu durum normal olarak değerlendirilir. 
• Cerrahi bölgede şişlik ve tıkanıklık yaşanabilir. Ameliyatı takiben 5 ila 7 gün içerisinde bu tarz semptomlar ortadan kaybolur.  
• Frontal sinüs ameliyatından sonra 24 süreyle sümkürmemek gerekir.
• Ameliyatı takiben 1 hafta süreyle kalp atışını hızlandırabilecek aktivitelerden kaçınılmalıdır. 
• Drenajdan (sıvı akıntısı) kaynaklanan sorunları gidermek amacıyla uyku sırasında başın yüksekte olması önerilir. 

Preauriküler Sinüs Ameliyatı

Preauriküler sinüs, dış kulağın hemen önünde çok küçük bir çukur olarak görünür. Preauriküler sinüsleri olan çoğu hasta için herhangi bir belirti söz konusu değildir. Bu sinüsler kötü kokulu bir akıntının boşalmasını ve neticesinde kronik enfeksiyonu beraberinde getirebilir. Eğer preauriküler sinüsler enfekte olursa tekrarlayan enfeksiyonlara ve apse oluşumuna sebebiyet verir. Bu durumda enfeksiyonu tedavi etmek ve iltihabın alınması için ameliyat gerekir. Preauriküler sinüs ameliyatı genellikle anestezi altında uygulanır ve hastalar aynı gün taburcu edilir. Ameliyat dikişleri bir hafta sonra alınır.