Sistoskopi Nedir?

Sistoskopi, sistoskop adı verilen kameralı sistemle genital bölge içerisinden girilerek idrar kanalını, mesane boynunu, mesaneye böbrekten gelen 2 kanalcığı ve mesane duvarlarının endoskopik bir yöntemle incelenmesidir.

Sistoskopi cihazı, sistoskopi için ideal uzunlukta ve genişlikte olup üzerinde mikroskop gibi lensler ve ışık bulunan tıbbi tedavi cihazıdır. Bu lensler ve ışık sayesinde bölge içerisinde gözlem yapılarak, hastanın şikayetlerine yönelik bir problemi var mı ya da bu bölgenin sağlık durumu nedir bunların tetkiki yapılır.

Sistoskopi Nasıl Yapılır?

Çeşitli idrar sorunları ve mesane bölgesi ağrıları gibi rahatsızlıkları olan hastalar için tanı ve tedavi amacıyla yapılan, halk arasında sistoskopi ameliyatı olarak bilinen tetkik ve tedavi yönteminde hastayı bilinenin aksine bir ameliyat ortamı değil, daha çok aşina olunan bir ultrason odası beklemektedir.

Bu oda içerisinde, işlemi yapmak için hastanın yatacağı jinekolojik bir masa bulunur. Bu masanın alt kısmında çatal şeklinde 2’ye ayrılan hastanın uzandığında bacaklarını koyacağı bir bölüm bulunur. İnceleme için kullanılacak olan Flexible sistoskopa serum ve ışık kaynağından ışık bağlanır. Sistoskopi için hasta hazırlığı yapılır.

İşlemden önce kişide idrar yolu enfeksiyonu bulguları var ise işlem öncesinde koruyucu olarak antibiyotik tedavisi önerilir. İleri yaş, bağışıklık sistemi güçlü olmayan hastalar, idrar yollarında yapısal bozuklukları olanlar, sigara kullanımı, kötü şartlarda beslenme öyküsü olan hastalarda da işlem öncesinde doktor kontrolünde antibiyotik kullanımı önerilebilir.

Sistoskopi anestezi, lokal olarak hastanın ön idrar yoluna yapılır ve bölge uyuşturulduktan sonra sistoskop cihazı ile tamamen uyuşturulmuş olan ön idrar yolu içerisinden, ön idrar yolunu da görerek mesaneye girilir.

İşlem esnasında sürekli kayıtta olunur ve aynı zamanda ortamda bulunan kişiler hasta ile birlikte odada bulunan ekrandan görüntüyü doktor ile birlikte görebilmektedir. Gerekli durumlarda istenirse bilgisayar yolu ile ekrandan fotoğraf da çekilebilmektedir.

Bu ortamda genellikle tanısal işlemler yapılmaktadır fakat patolojisi bilinen hastalarda tümör hastalıkları için küçük yakma tedavileri de uygulanabilmektedir.

İşlem bitimiyle beraber genel anestezi ile uyutulmadıkları için hastalar birkaç saat içerisinde kendilerini iyi hissettikleri takdirde evlerine dönebilirler ve hastanede yatmalarına gerek duyulmaz.

Kadınlarda Sistoskopi

İdrar yolu rahatsızlıklarında mesane kanserinden şüphelenilir. Mesane kanseri oldukça yaygın bir hastalıktır ve erkeklerde daha çok görülmektedir. Sigara içenler, içmeyenlere göre 2 kat daha çok bu hastalığa yakalanabilmektedir.

Mesane kanserinde erken teşhis oldukça önem taşır. Bu sebepten dolayı sistoskopi tanı amaçlı olarak yapılmaktadır. Mesane sistoskopi uygulamaları ile incelendikten sonra herhangi bir tümöre rastlanıldığı takdirde, bölgeden bir parça alınarak teşhis için patolojiye gönderilir.

Diğer bir problem ise mesane sarkmasıdır. Kadınlarda yaşın ilerlemesiyle birlikte menopozdan sonra veya hemen menopoz öncesinde en önemli yaygın sorunlardan bir tanesi de idrar kesesinin (mesanenin) sarkmasıdır. Özellikle menopoz sırasında östrojenden yoksun kalan dokuların gevşemesi nedeniyle idrar kesesi ve kalın bağırsak vajinanın dışına doğru taşabilir. Bu sarkma idrar kesesinin tamamının vajinanın dışına sarkması şeklinde de kendini gösterebilir.

Kadınların bu hastalıkları ilerleyen durumlarda (prolapsus) dışarıdan gözle görülebilir olmakla beraber gözle görülemeyen durumlarda sistoskopi yöntemi ile incelenmektedir.

Sistoskopi yaptıranlar genelde aynı problemlerden dolayı hastaneye başvururlar ve sonrasında sistoskopi yapılmasına karar verilir. Bu problemler aşağıdaki gibidir;

• Sürekli çişe çıkma
• İdrar yapılırken idrarın renginin çok koyu olması
• İdrar yapılırken idrarın kanlı olması
• İdrar yapılırken ağrı hissi

Yukarıdaki gibi problemler ile ilgili hastaneye giden hastalara tetkik amaçlı sistoskopi uygulanır ve burada yaşadıkları problemlere dair hastalık incelemesi yapılır. Yapılan incelemeler sonrasında sağlık koşullarına bakılarak yaşanılan rahatsızlığın nedeni öğrenilir ve buna göre bir tedavi yöntemine karar verilir.

Sistoskopi Sonrası

Sistoskopi sonrası yanma, sızlama ve sık sık idrara çıkma beklenilen durumlar içerisinde yer alır. Ayrıca sistoskopi sonrası kanama ile idrarda koyu renkte renk değişikliği görülebilir. İşlem gören mesane bölgesinde hafif rahatsızlık hisleri çok normaldir. Fakat sistoskopi sonrası bazı durumlarda doktora başvurmak gerekmektedir ve bu durumlarda ihmal edilmeden acilen doktora gidilmelidir.

Sistoskopi Sonrası Hangi Durumlarda Doktora Gidilmelidir?

• Kanamaların ve sık sık idrara çıkmaların çok uzun sürdüğü durumlarda
• Duyulan rahatsızlıkların 2 günden uzun sürmesi ve daha şiddetli olması durumunda
• Ateş, yan ağrıları ve kasık ağrıları durumlarında
• İdrar yapamama ve karında şişlik durumlarında

Sistoskopi Sonrası Cinsel İlişki

Sistoskopi anestezi yardımıyla yapılan bir işlem olduğu için hasta işlem sonrası dinlenme ihtiyacı duyar. Yapılan işlem tanı yerine özellikle tedavi ise iç bölgeden parça alındı ise hastada tedavi sonrası ağrılar ve kanamalar meydana gelecektir. Bu etkiler beklenen durumlardır.

Bu süreçte hasta idrarını yaparken zorlanmalar ve bu zorlanmalara bağlı ağrı ve acı hissi duyabilir. Aynı zamanda tedavi uygulanan bölgeler iyileşme sürecinde olacağı için herhangi bir cinsel temasta bölgedeki yaralar bundan etkilenerek tedavi aksaklığa uğrayabilir ve açık yaralar bakterilerin tutunmasını daha kolay hale getirerek daha kötü sonuçlara neden olabileceği gibi iyileşme süreci tamamen bitene kadar cinsel ilişki kesinlikle önerilmez.

Sistoskopi Yan Etkileri

Sistoskopi tanı ve tedavi amaçlı yapılan bir inceleme işlemidir, aşı veya ilaç gibi vücuda ve kan dolaşımına nüfuz eden bir durum söz konusu olmadığı için sistoskopinin herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Fakat sistoskopi sonrası istenmeyen ve rahatsızlık verici durumlar olabilir. Bu rahatsızlık verici durumların bazıları işlemden kaynaklı olarak beklenen durumlar olmakla beraber istenmeyen ve beklenmeyen kötü durumlar da olabilir.

Sistoskopi yapılan odaların, hastanın yattığı masanın, sistoskop cihazının ve işlemi yapacak olan doktorun hijyeni oldukça önemlidir. Hijyen ihmallerinin yapılan işlemde tedavi yerine daha kötü sonuçları olabilir. Direk olarak vücut içerisine idrar yoluna ve mesaneye temas eden cihazın temiz olmaması durumunda çeşitli bakteriler vücut içerisine yerleşebilir ve kötü sonuçlara neden olabilir. Bu yüzden hiçbir hijyen ihmaline ihtimal verilmemelidir.

Sistoskopi de İstenmeyen Durumlar şöyledir;

• Sistoskopi sonrası ağrı ( 2 günden uzun sürmesi )
• Sistoskopi sonrası idrarda yanma ( 2 günden uzun sürmesi )
• Sistoskopi sonrası idrar yapamama

Sistoskopi Sonrası İyileşme

Tanı amaçlı yapılan sistoskopi işlemi yaklaşık yarım saat kadar sürebilmektedir. Bu işlemde sadece organlar incelenir ve veri toplanır. Hastanın yaşadığı rahatsızlıklara dair bir problemi olup olmadığına bakılır ve eğer bir problem görülürse ona göre sonrasında tedaviye karar verilir. Sadece tanı amaçlı yapılan sistoskopiler lokal anestezi yardımıyla yapılır ve yarım saat kadar sürer.

Tanı amaçlı yapılan sistoskopilerde hasta birkaç saat içerisinde anestezinin de geçmesiyle normal günlük hayatına devam edebilir. 1 Gün kadar işlemden dolayı mesanesinde ve idrar yolunda hafif rahatsızlık hissi duyabilir ve bu durumdan kaynaklı olarak sık sık idrara çıkabilir.

Tedavi amaçlı yapılan sistoskopilerde gerek bölgeden parça alımı, gerek bölgedeki tümörlü dokularda yapılan yakma işlemleri gerekse karar kılının tedavi yöntemine göre yapılacak işleme bağlı olarak bölgede çeşitli zedelenmeler, yaralar, açıklıklar ve dikişler olabilmektedir. Bu durumlarda ki iyileşme süreci tanı işlemine göre farklılık gösterir. Yaraların kapanması varsa dikişlerin tutması ve sonrasında iyileşince alınması gibi süreçler olacağı için 2 gün ila 10 gün içerisinde tamamen iyileşme beklenir.

Sistoskopi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?

• Sistoskopi sonrası tamamen iyileşene kadar cinsel ilişkiye girilmemelidir
• İdrar yollarının ve mesanenin tamamen temizlenmesi adına bol su içilmelidir
• İdrar yapılırken hastanın kendini kasmaması gerekir
• İşlem sonrası, aktif hareketler yapılmamaya özen gösterilmeli ve yeterince dinlenilmelidir.