Sistoskopi, mesane ve üretranın iç yapısını incelemek için kullanılan bir tanı ve tedavi yöntemidir. Bu işlem, ürolojik şikayetlerin değerlendirilmesinde sıkça başvurulan bir yöntem olup, idrar yolu enfeksiyonları, mesane tümörleri veya idrar tutamama gibi durumların teşhisinde kritik rol oynar. İşlemin detaylarını, hazırlık sürecini ve olası risklerini bu makalede bulabilirsiniz.
Sistoskopi Türleri
Sistoskopi, kullanılan cihazın esnekliğine göre ikiye ayrılır:
- Flexible (Esnek) Sistoskopi: İnce, bükülebilir bir tüp ile yapılır. Genellikle lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve hasta konforu daha yüksektir.
- Rijit (Sert) Sistoskopi: Daha kalın bir tüp kullanılır. Genellikle genel veya spinal anestezi gerektirir ve cerrahi müdahaleler sırasında tercih edilir.
Sistoskopi Öncesi Hazırlık Süreci
İşlem öncesinde hastanın tıbbi öyküsü (alerjiler, kan sulandırıcı ilaç kullanımı) detaylı şekilde değerlendirilir. İdrar yolu enfeksiyonu şüphesi varsa idrar kültürü istenir. Hastaya işlemden 4-6 saat önce aç kalması önerilir. Lokal anestezi kullanılacaksa özel bir hazırlık gerekmezken, genel anestezi durumunda ek kardiyak testler gerekebilir.
Sistoskopi Nasıl Yapılır?
Hasta, jinekoloji koltuğuna benzer bir pozisyonda uzanır. Üretra girişi antiseptik solüsyonla temizlendikten sonra, sistoskop cihazı üretradan mesaneye doğru ilerletilir. İşlem sırasında mesane steril sıvı ile doldurularak görüntü kalitesi artırılır. Doktor, mesane duvarlarını ve üreter ağızlarını monitörden izleyerek anormallikleri değerlendirir. Biyopsi veya taş çıkarma gibi işlemler gerekiyorsa, cihaz üzerindeki özel kanallar aracılığıyla müdahale edilir. İşlem süresi ortalama 10-30 dakika arasında değişir.
Sistoskopi Sonrası İyileşme Süreci
İşlem sonrası hastada hafif yanma hissi veya pembe idrar görülebilir. Bu şikayetler genellikle 24-48 saat içinde kendiliğinden geçer. İdrar yaparken şiddetli ağrı, ateş veya yoğun kanama olması durumunda acilen doktora başvurulmalıdır. Hastaların işlem sonrası bol su içmesi ve 24 saat boyunca ağır fiziksel aktiviteden kaçınması önerilir.
Sistoskopi ile Teşhis Edilen Hastalıklar
- Mesane tümörleri veya kanser şüphesi
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarının nedeni
- İdrar yolu darlıkları veya taşları
- İdrar kaçırma (inkontinans)
- Mesane duvarında divertikül veya polip
Sistoskopi Riskleri ve Komplikasyonlar
- Enfeksiyon: İdrar yolu enfeksiyonu riski %1-2 oranındadır.
- Kanama: Biyopsi alınan hastalarda idrarda hafif kanama görülebilir.
- Üretra Travması: Nadiren üretrada hasar oluşabilir.
- Mesane Perforasyonu: Çok nadir görülen (<%0.1) ciddi bir komplikasyondur.
Sistoskopi Hangi Durumlarda Yapılmaz?
- Aktif idrar yolu enfeksiyonu
- Kontrolsüz kanama bozukluğu
- Üretrada ciddi darlık (sistoskop geçişine izin vermiyorsa)
Sık Sorulan Sorular
- Sistoskopi ağrılı bir işlem midir? Lokal anestezi altında hafif rahatsızlık hissi olabilir, ancak şiddetli ağrı beklenmez.
- İşlem sonrası araç kullanabilir miyim? Lokal anestezi sonrası araç kullanılabilir, genel anestezi alanlar 24 saat beklemelidir.
- Sistoskopi ile mesane kanseri kesin teşhis edilir mi? Kesin tanı için biyopsi alınması gerekir.