Siyah Nokta

Siyah Nokta Nedir?

Siyah nokta (komedon), ergenlik dönemi ve sonrasında her cinsiyette görülebilen bir cilt problemidir. Özellikle burun kanatlarında, çene çukurunda ve yanaklarda yaygındır. Düzenli şekilde temizlenmemesi halinde çoğalabilir, cilt sağlığını olumsuz etkileyebilir ya da farklı cilt problemlerine yol açabilir. Bu durumlardan kaçınmak için cildin uygun bir temizleyici ile, düzenli olarak arındırılması büyük önem taşımaktadır.

Cilt, üzerinde bulunan gözenek dokusu ile nefes alır. Ancak bu gözenekler fizyolojik ve çevresel sebeplere bağlı olarak kolayca tıkanabilir. Bu durum sonucunda herkesin korkulu rüyası olan sivilce ve siyah nokta oluşumu gibi cilt problemleri ortaya çıkacaktır.

Derinin alt tabakasından salgılanan sebum, gözeneklere dolarak kir, bakteri ve ölü deri ile birleşir. Gözeneğin cilt üzerinde bulunan açık kısmı, hava ile temas halindedir. Bu birikinti hava ile temas ettiğinde oksitlenme süreci başlar ve siyah nokta meydana gelir. Gözenekten çıkarıldığında yalnızca uç kısmının kararmış, alt kısmının ise beyaz ya da sarı olmasındaki sebep de bu oksitlenmedir.

Siyah Nokta Nedenleri

Siyah noktalar, gözeneklerin fizyolojik ve çevresel etmenlere bağlı olarak tıkanması ile meydana gelir;

• Fizyolojik Sebepler: Ölü deri kalıntılarının gözeneklerde toplanması, cilt tipi, aşırı sebum (yağ salgısı) üretimi, gözenek dokusunun genişlemiş olması, karaciğer yağlanması gibi sağlık problemlerinin varlığı, hormonal bozukluklar, ideal vücut ağırlığının üzerinde olmak vb.
• Çevresel Sebepler: Çevre kirliliğine maruz kalmak, uzun süre havasız ve kirli ortamlarda kalmak, sigara ve alkol kullanımı, stres, düzensiz beslenme, düzensiz uyku, hareketsiz yaşam tarzı, sık sık ilaç kullanmak, cildi temizlememek, yanlış kozmetik ürün kullanımı vb.

Tıkanan gözeneklerin temizlenmesi ile siyah noktalar kaybolur. Ancak tekrarlamaması için sebep olan etmenlerin ortadan kaldırılması ve gözeneklerin sıkılaştırılması gerekir. Temizleme işlemi sırasında dikkat edilmesi gereken nokta ise uygun yöntem ve ürünlerin tercih edilmesidir.

Siyah Nokta Temizliği Nasıl Yapılır?

Siyah noktaları temizlerken her bölgeye aynı işlemin uygulanması doğru olmaz. Çünkü burun, alın ve kulak çevresi gibi bölgeler daha dayanıklı iken; yanaklar, dudak çevresi ve boyun gibi bölgeler çok daha hassastır. Siyah nokta çıkarma işlemi için kullanılan aletlerin steril olması, sorunlu siyah noktalar içinse bir uzmandan yardım alınması oldukça önem taşır. Klinik ortamda gerçekleştirilen temizlik sonrasında, evde uygulanan bakımlarla takviye yapılabilir. Böylece siyah nokta oluşumu büyük oranda engellenecektir.

• Burundaki siyah nokta problemi için: Vakumlu siyah nokta temizleme aleti, siyah nokta bandı, siyah nokta maskesi, siyah nokta temizleme aleti, siyah nokta temizleyici ürünler kullanılabilir. Burun kanatlarında görülen ve daha inatçı olanlar için ise siyah nokta cımbızı/ siyah nokta çubuğu kullanımı tavsiye edilir. Uygulama sırasında burun kemiği ve cilde çok fazla baskı yapmamaya dikkat edilmelidir.
• Yanaklardaki siyah nokta problemi için: Yanaklar, burun ve alın gibi bölgelere oranla daha hassastır. Bu nedenle siyah nokta temizleme işlemi sırasında daha yumuşak davranılmalıdır. Cilt tipine uygun olan siyah nokta temizleyici ürünler, siyah nokta giderici maske, siyah nokta vakumu, siyah nokta peelingi ve siyah nokta aleti kullanılabilir. Dudak kenarında siyah nokta oluşması halinde de bu işlemler uygulanabilir.
• Kulakta siyah nokta problemi için: Kulak, yapısal olarak temizleyici ürünlerin kullanımına uygun değildir. Kulakların ön yüzeyinde, kulak kepçesinde ve arkasında siyah nokta oluşumu görülebilir. Bu durumlarda siyah nokta çıkarıcı aparat kullanılması ve bölgenin temiz tutulması gerekir.
• Sırtta siyah nokta problemi için: Vakum uygulaması, siyah nokta aparatı, maske ve peeling uygulaması gibi işlemler uygun olacaktır. Duş sırasında siyah nokta sabunu kullanmak da etkili bir seçenek olacaktır. Ancak yaygın şekilde görülüyorsa mutlaka bir uzmana başvurmak gerekir.
• Diğer bölgelerdeki siyah nokta problemi için: Nadiren de olsa ağız içinde, peniste ve dudakta siyah nokta oluşabilir. Bu durumlarda kesinlikle siyah nokta sıkma ve patlatma gibi müdahaleler yapılmamalı, uzman bir doktora danışılmalıdır. Aynı durum büyük siyah noktalar için de geçerlidir. Gerek görülmesi halinde lokal tedavi ya da cerrahi uygulama ile tedavi sağlanacaktır.

Siyah Nokta Teşhisi

Siyah nokta, gözle görülür bir cilt problemidir. Dermatoloji uzmanı çıplak gözle ve büyüteç gibi kullandığı dermatoskop yardımı ile rahatlıkla siyah nokta tanısını koyabilir.

Ergenlik dönemine girildiği andan itibaren her insanda görülebilir. Genellikle doğru bir cilt bakımı ve temizliği ile giderilebilir. Ancak bazı durumlarda bir dermatolog muayenesi yapılması gerekir.

Bu durumlar:

• Siyah noktaların yaygın şekilde görülmesi,
• Temizlenmesi rağmen kısa aralıklarla kendini tekrarlaması,
• Ağız içi ve genital bölge gibi nadir görülen yerlerde oluşması,
• Siyah nokta görülen folikülün irin dolması ve
• Siyah noktanın deri altında (üzeri deri dokusu ile kapanmış şekilde) kalmasıdır.

Yukarıda yazılan durumlarda asıl önemli nokta, siyah noktanın tanısı koymak değil, siyah noktaya sebep olan durumun tanımlanmasıdır.

Muayeneyi gerçekleştiren dermatolog, altta yatan sebebi belirlemek için kan ve hormon tahlili isteyebilir. Tahlil sonuçları, hormonların daha fazla sebum üretilmesini tetikleyip tetiklemediğini gösterecektir. Ardından ilaç tedavisi ya da cerrahi müdahale gibi yöntemler değerlendirilir.

Kan tahlilinin içinde tam kan sayımı, karaciğer ve böbrek fonksiyon testi ve hormon seviyeleri bulunmaktadır. Bu kan tahlilleri siyah nokta oluşumuna neden olan durumun anlaşılması için yol göstericidir.

Siyah Nokta Tedavisi

Siyah nokta tedavisinde izlenebilecek çok sayıda yöntem bulunur. Uygun yöntem, kişinin cilt tipi ve siyah noktanın görülme sıklığına bağlı olarak değişiklik gösterir. Eğer eşlik eden başka bir cilt problemi var ise tedavinin seyri değişebilir.

• İlaç Tedavisi: Özellikle fizyolojik sebeplere bağlı olarak görülen siyah noktalar ve eşlik eden başka cilt problemleri varsa reçete edilir. Oral yolla ve cilde sürerek (topikal) uygulanabilirler. İçerisinde bulunan A vitamini sayesinde etkili bir tedavi sağlanır.
• Dermokozmetik Çözümler: Dermokozmetik ürünler jel, krem, maske ve peeling olarak kolayca temin edilebilir. Ancak uygun ürünler seçilmezse farklı cilt problemleri meydana gelecektir. Bu nedenle eczanelerde bulunan dermokozmetik bölümü görevlisinden yardım alınması tavsiye edilir. Bu ürünler bakteri oluşumunu engeller, ölü deriyi temizler ve salgılanan fazla yağı dengelemeyi hedefler. Gözenekler derinlemesine arındığında siyah nokta oluşumu azalacaktır.
• Mekanik Soyma İşlemi: Bu işlem, cilt bakımı uzmanları ya da dermatologlar tarafından yapılır. Mikrodermabrazyon ile cildin en üst tabakası aşındırılır ve soyulur. Bu sayede gözenekler açılır ve siyah noktalar yok olur. Günlük hayata engel olmayan bu uygulama sonrasında güneş koruyucu krem kullanılması önem taşır.
• Komedon Çubuğu: Siyah noktaların temizlenmesi için üretilen, iki uçlu metal bir çubuktur. İğne başlığı ile kapalı siyah noktaların üzeri açılır, halka kısmı ise gözeneğin temizlenmesi için kullanılır. Her kullanım sonrasında çubuğun steril edilmesi gerekir. Uygulama öncesinde cilde buhar uygulanması, derinlemesine temizlik yapılmasına yardımcı olacaktır.
• Lazer Uygulaması: Yoğunlaştırılmış UV ışınlarının cilde uygulanması ile gerçekleştirilir. Bu işlemler ile gözeneklerdeki bakteriler ölür ve yağ salgısı miktarı kontrol altına alınır. Bu nedenle sivilce ve siyah nokta temizleme işlemlerinde sıklıkla başvurulur.
• Kimyasal Peeling Uygulaması: Bu işlem yalnızca cilt bakımı uzmanları ya da dermatologlar tarafından yapılabilir. Evde yapılan peeling uygulamalarından farklı olarak, etkili kimyasal çözeltiler kullanılır. Cildin en üst tabakası soyulduğu için, sağlıklı ve pürüzsüz olan katman ortaya çıkar. İyileşme sürecinde koruyucu ve besleyici ürünlerin kullanılması gerekir.

Siyah Nokta Tedavi Edilmezse

Siyah noktalar, sebum üretimi artışına sebep olan durumlara bağlı olarak meydana geliyorsa tedavi edilmelidir. Eğer siyah noktanın sebebi vücudun aşırı sebum yani yağ üretmesine bağlı ise cilt temizliği ve bakımı yapmak, sorunu önlemek için yetersiz kalır. Bunun sonucunda ise cilt kalitesinin bozulması, derinin sağlıksız bir hale gelmesi ve diğer cilt hastalıklarının görülme riskinde artış gibi problemler meydana gelir. Bu problemlerin tedavisi ise çok daha zorlu ve uzun vadeli olacaktır.

Çevresel etkenler nedeniyle oluşan siyah noktalar ise yalnızca cilt temizliği ile giderilebilir. Bu sayede gözeneklerde genişleme, deride sarkma ve iltihaplanma gibi sorunlar önlenmiş olur.

Siyah noktaların varlığı, çoğu zaman kişiyi psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle kişiler, kozmetik ürün kullanımı ile maskeleme yoluna gidebilir. Ancak yoğun kozmetik kullanımı, sağlıklı bir cilt için kaçınılması gereken unsurların başında gelmektedir. Siyah nokta tedavisi sonrasında kişi, kozmetik kullanımına ihtiyaç duymadan da özgüven sahibi olacaktır.

Siyah Noktaya Ne İyi Gelir?

Siyah nokta probleminden kurtulmak için izlenecek ilk adım, cildin güzelce temizlenmesi ve hava almasına izin vermektir. Düzenli yapılan cilt bakımı ile pürüzsüz bir cilde sahip olmak mümkündür. Aynı zamanda beslenmeye dikkat etmek, yoğun kozmetik kullanımından kaçınmak, düzenli uyumak, sigara ve alkol kullanımından kaçınmak, doğru ürünleri tercih etmek, yanlış uygulamalardan kaçınmak ta siyah nokta sorununu önlemeye yardımcı olacaktır.

Siyah noktalara iyi genel bir diğer şey de evde hazırlayabileceğiniz doğal maskelerdir. En iyi siyah nokta maskesini hazırlamak için, ilk olarak cilt tipinizi ve altta yatan fizyolojik bir sebep olup olmadığını öğrenmeniz gerekir. Ardından cilt bakımı uygulamalarına takviye olarak doğal maskeler hazırlayabilirsiniz.

Maske hazırlarken kullanılan malzemelerin başında limon, toz şeker, tuz, süt, yoğurt, nişasta, yumurta beyazı, diş macunu, kil, karbonat, bal ve kabartma tozu gelir. Örneğin;

• Siyah Noktalar İçin Yumurta Beyazı Maskesi: Yumurta akı maskesi siyah noktaların yok olması için en etkili yöntemlerden biridir. Bu maskeyi hazırlamak için öncelikle cildinizi uygun bir temizleyici ürünle yıkayın. Ardından bir yumurtanın beyazını, köpük köpük olana kadar çırpın. Bir fırça yardımı ile siyah noktaların yoğun olduğu alanlara sürün ve üzerine bir kağıt havlu bastırın. Kuruduğunu hissettiğinizde aynı işlemi tekrarlayın. Yeniden kuruduğunda havluyu yüzünüzden yavaşça kaldırın ve ılık su ile durulayın. Uygun bir tonik kullanmanız, gözeneklerinizin sıkılaşması için yardımcı olacaktır.
• Siyah Noktalar İçin Bal Maskesi: 1 yemek kaşığı bal ve ½ tatlı kaşığı ılık sütü karıştırın. Güzelce temizlediğiniz cildinize sürerek 10 dakika kadar bekletin. Ardından cildinizi önce ılık, sonra soğuk su ile durulayarak arındırın.

Maskeler etkili olsa da vaktiniz olmadığında basit uygulamalarla da cildinizi temizlemeniz mümkün olacaktır. Örneğin, diş macunu siyah nokta temizliği için oldukça pratik bir alternatiftir. Yapmanız gereken tek şey ise yüzünüzü yıkadıktan sonra diş macunu sürmek ve kurumasını beklemek. Tamamen kuruduktan sonra ılık su ile durulamanız yeterli olacaktır. Ancak kullandığınız diş macununun hassas dişler için olmasına ve etkisinin artması için naneli olmasına dikkat etmelisiniz.

Basitçe siyah nokta giderme yöntemlerinin bir diğeri ise yarım limonu toz şekere batırmak ve cildinizi ovmaktır. Bu işlem peeling etkisi yaratarak gözeneklerin temizlenmesini sağlar. Birkaç dakika beklettikten sonra yüzünüzü soğuk su ile yıkamanız gerekir.

Siyah Noktaya Ne İyi Gelmez?

• Siyah nokta oluşumu tetikleyen faktörlerin başında çevre kirliliği ve yağ salgısının fazla olması gelir. Salgılanan yağ, gözeneklere dolarak tıkanıklığa sebep olur. Bakteriler, kir ve oksijen ise siyah noktaların meydana gelmesine yol açar. Bu nedenle cildin uygun şekilde temizlenmemesi, siyah noktalara iyi gelmeyecektir.
• Yağlı ve baharatlı besinlerin tüketilmesi, yağ salgısını artıran faktörlerdir. Cilt ne kadar çok yağ salgılarsa, siyah nokta görülme oranı da o kadar artacaktır. Düzenli beslenmek, düzenli uyumak ve havasız ortamlardan kaçınmak ise siyah noktaların azalması için izlenmesi gereken adımlar arasında yer alır.
• Yoğun kozmetik ürün kullanımı ya da cilt tipine uygun olmayan ürünlerin tercih edilmesi siyah nokta oluşumu tetikler. Bu nedenle cildin hava almasına izin veren, su bazlı ve mümkün olduğunca doğal ürünler tercih edilmelidir.
• Şırınga ile siyah nokta temizlemek gibi işlemler yanlış uygulanırsa ciltte kalıcı izler oluşur. Aynı zamanda gözeneklerin genişlemesine sebep olacağı için daha sık komedon oluşmaya başlar. Bu işlem sırasında cildin buhar ile yumuşatılması ve kesinlikle kuvvet uygulamadan yapılması önem taşır.
• Tutkal ile siyah nokta temizleme gibi işlemler sonuç veriyor gibi görünse de aslında hayli zararlı yöntemlerdir. Tutkal vb. maddelerin içerisinde bulunan zararlı kimyasallar cilde nüfuz ederek emilim gösterir. Bu nedenle farklı cilt problemlerinin görülme riski artar. Ayrıca emilen kimyasallar kana karışarak birçok sağlık problemine neden olabilir.
• Sigara ve alkol kullanımı gibi alışkanlıklar, cildin sağlıklı yapısını kaybetmesine neden olur. Gözeneklerin genişlemesi, cildin elastikiyetini kaybetmesi ve cilt altı dokusunda tahribat oluşması gibi istenmeyen sonuçlar siyah nokta oluşumunu tetikleyecektir.

Siyah Nokta İlaçları

Siyah nokta problemi vücudun sebum üretimindeki dengesizlik nedeniyle ortaya çıkıyorsa, dermatolog tarafından reçete edilen ilaçlar kullanılmalıdır. İlaç kullanımının önerilmesi için siyah noktaların irinli olması, çok yaygın olması ya da eşlik eden başka bir cilt probleminin bulunması gerekir. Bu ilaçlar, içerisinde bulunan A vitamini ile gözeneklerin tıkanmasını engeller. Aynı zamanda cildin daha hızlı şekilde iyileşmesine de yardımcı olur. Tablet ya da krem olmak üzere iki farklı çeşitte bulunurlar.

Siyah nokta ilaçlarının içeriğinde adapalen, tazaroten ya da tretinoin etken maddeleri kullanılır. Tıkanan gözeneklerde iltihaplanma varsa antibiyotik içeren ilaçların da kullanılması gerekecektir.

Siyah nokta tedavisi için kullanılacak olan tüm ilaçlar, bir dermatolog tarafından yapılan muayene sonrasında belirlenir. İlaçlar, kişiye özel olarak reçete edilir ve bilinçsiz kullanımından kaçınılmalıdır. Aksi halde hormon dengelerinde ciddi bozulmalara ve değişimlere yol açabilir, cilde kalıcı hasar verebilir. Bu nedenle yalnızca size reçete edilen ilaçları, düzenli ve belirtilen dozda kullanmaya özen göstermeniz gerekir.

Siyah Nokta Ameliyatı

Siyah nokta tedavisinde genellikle cerrahiye başvurmak gerekmez. Ancak bazı durumlarda deri altında kalabilir ve temizlenmesi riskli bir hale gelebilir. Bu durumlarda hekim kararı ile küçük bir cerrahi müdahale yapılması gerekecektir.

Siyah noktanın cerrahi olarak çıkarılması için iki farklı yöntem bulunur:

1. Gözenek içerisindeki birikinti katı ve kuru bir formda ise, cımbız görevi yapan cerrahi bir alet kullanılır. Bu işlem için öncelikle deriye küçük bir delik açılır. Ardından gözeneğin içi tamamen boşalana kadar bütün birikinti çekilerek çıkarılır. Birikinti hacim olarak iriyse kesi açılması gerekebilir. Ancak milimetrelik işlemler olduğu için iyileşme süreci ağrılı geçmez.
2. Gözeneğin içerisinde bir kesecik görünüyorsa ve içerisinde akışkan kıvamlı bir iltihaplanma var ise kesi uygulaması yapılır. Ardından keseciğin bütünlüğü bozulmayacak şekilde çevre dokulardan ayrılması sağlanır. Tamamen çıkarıldıktan sonra işlem sonlandırılır.

Siyah nokta tedavisi için kullanılan cerrahi operasyonlar yalnızca birkaç dakika sürer ve anestezi almaya ihtiyaç duyulmaz. Enjeksiyon yardımı ile bölgenin uyuşturulması yeterli olacaktır.

Hamilelikte Siyah Nokta

Gebelik dönemi ile birlikte hormonal dengelerde de değişimler görülmeye başlanır. Bu değişimler siyah noktalarda artış, akne, cilt tipinin değişmesi, cildin aşırı yağlanması, cilt hassasiyeti ve sivilce gibi problemlere yol açabilir. Ancak gebeliğin bitmesi ile birlikte cilt yeniden eski haline dönecektir. Bu nedenle ağır dermokozmetik ürün ya da ilaç kullanımı gibi yöntemlerden uzak durulması gerekir.

Gebelik döneminde görülen siyah nokta problemi için cildin sık sık temizlenmesi, yoğun kozmetik ürün kullanımından kaçınılması, su bazlı dermokozmetik ürünlerin tercih edilmesi ve mümkün oldukça doğal maskelerin uygulanması önerilir.

Siyah noktalar için üretilen dermokozmetik ürünlerin içeriğinde genellikle salisilik asit bulunur. Bu madde, kanı sulandırma özelliği nedeniyle aspirin ve türevi ilaçlarda da sıklıkla kullanılır. Cilt bakım ürünlerinin içerisinde bulunan salisilik asit, cilt tarafından emilir ve kana geçer. Böylece gebelik dönemini tehlikeye atacak riskler meydana gelebilir. Bu nedenle dermokozmetik ürün kullanmadan önce hamile olduğunuzu belirtmeniz ve uygun bir ürün almanız gerekir.

Siyah Nokta için Hangi Doktora Gidilir?

Siyah nokta problemi için, devlet hastanelerin ya da özel kliniklerin Cildiye yani Dermatoloji bölümüne başvurulması gerekir.

Siyah nokta sorunun yaygınlaşması, akne oluşumunun habercisidir ve aknenin tedavisi için dermatologdan yardım alınmalıdır.