Spiral Nedir?

Spiral, diğer isimleriyle “rahim içi kontraseptif cihaz” ya da “bobin” şeklinde de bilinen koruyucu tıbbi bir cihazdır. Bu rahim içi alet, gebeliği önlemek amacıyla kadınların rahim iç kısmına yerleştirilen küçük, çoğunlukla da “T” biçiminde olan doğum kontrol cihazıdır.

Bu noktada farklı çeşitlerinden bahsedilebilen spiral tiplerinden RİA spiral taktırmak, uzun zaman etkili ve geri dönüşümlü olan doğum kontrol yöntemlerinden bir tanesidir.

Doğum kontrol spiral cihazlarla sağlanabilmekte ve kadınlar, bu sayede istenmeyen hamileliklerden korunabilmektedir. Bu noktada spiral cihazlar, doğum kontrol amaçlı kullanılan yöntemler içerisinde en fazla tercih edilip uygulanan yöntemlerin başında gelir. Ancak bunun için şartların da uygun olması gerekmektedir.

Herkes üzerinde tam olarak aynı etkiyi gösteriyor olmasa bile pek çok kadında hem etkili hem de güvenli olan bir uygulama yöntemidir. Spiral uygulamasının dayanıklılık ve etki süresi de oldukça uzun ömürlüdür. Genellikle T şeklinde benzer olan spiraller, cinsel ilişki esnasında erkekten kadına gelen spermlerin yumurtalara ulaşmasını önlemektedir. Spermlerin kadın yumurtalıklar içerisine ulaşamaması sonucunda doğum kontrolü sağlanmış olur ve hamilelik meydana gelmez.

Spiral Çeşitleri

Spiral çeşitleri, farklı şekillerde ve özelliklerde olabilmekle beraber temelde aynı amaca hizmet etmeleri açısından benzerdir. Bu noktada her bir modeli, kadında hamilelik meydana gelmesini engellemekte ve doğum kontrolü sağlamaktadır. 

Buna göre yaygın olarak kullanılan spiral çeşitleri arasında şunlar yer alır:

• Hormonlu spiral: Hormon içerikli olan bu rahim içi aletlerin takılması sırasında, kişinin vücudu içerisine az bir miktar kadar progestin hormonu verilmektedir. Verilen bu hormon, aslında bilinen doğum kontrol ilaçlarının pek çoğunun içeriğinde de kullanılmaktadır. 
• Mirena spiral: Mirena uygulaması, tıpkı ria spirallere benzemektedir. Bu uygulama amaçlı olarak adet kanamasının yaşanmakta olduğu günlerde spiral takılma işlemi tercih edilir. Bu spiral modelinin koruyuculuk süresi ise yaklaşık 5 ila 7 yıl kadar bir süredir. Ayrıca yine T şekline benzer bir yapıya sahip olduğu görülür. 
• Bakır rahim içi spiral: Bir başka spiral çeşidi de bakır rahim içi spiraldir. Diğer bir ifadeyle rahim içi “T” aracı denilebilir. Bu spiral cihazı, hormon içeriği olan bir cihaz değildir. Bakır şeklinde tasarlanmış olan bu araç, gebeliğin önlenmesi amacıyla kişinin bağışıklık sistemi üzerinde bir uyarı meydana getirmektedir. Bu doğum kontrol cihazı, takılmış olan kişide ilk dönemlerde adetin, yani mens süresinin biraz daha yoğun bir biçimde yaşanmasına sebep olabilir. Hormonsuz olan bu rahim içi aletin doğum kontrol yöntemi şeklindeki kullanımı açısından ömrü, biraz daha uzun olmaktadır. 

Spiral Nasıl Takılır?

Spiral takılma işlemi, spiral kullananlar tarafından etkisi ve kullanım şekli açısından tercih edilen bir uygulamadır. Güvenilirliği ve uzun ömürlülüğü ile yaygın olarak kullanılan spiralin uygulama şekli ise şu şekildedir:

• Spiral takma uygulaması, jinekolojik muayene olabilen kişi için yalnızca birkaç dakikalık bir sürede tamamlanan kolay bir işlemdir.
• Öncelikle kadın doğum uzmanı, hastayı jinekolojik olarak muayene eder. 
• Muayene esnasında rahim içi cihazın takılmasına engel herhangi bir durumun ya da enfeksiyonun olup olmadığı tespit edilir. 
• Eğer hastanın ağrı eşiği düşük ise bu tip hastalar için lokal anestezi yapılır.
• Hastanın muayene korkusu ya da vajinismus hastalığı varsa bu hastalar için ise sedasyon anestezi yapılır.
• Sonrasında rahim içi aletin iç kısma yerleştirilmesi için bir spekulum takılır.
• Hastanın vajinal boşluk kısmı, antiseptik özellikte olan bir solüsyon kullanılarak temizlenir.
• Takılan spekulum ile açılmış olan aralıktan hastanın rahim iç kısmına uygun elemanlar kullanılıp serviks (rahim ağzı) tutulur ve sabitlenir. Ardından rahim iç kısmına spiral cihaz yerleştirilir.
• Sonrasında ise ultrason yardımıyla yerleşim şekli kontrol edilir.
• Bir sorun görünmüyorsa işleme son verilir.  

Spiralin Yan Etkileri

Spiral yan etkileri konusunda çok tipik ve şiddetli yan etkilerden bahsedilemez. Bazı kadınlarda işlem sonrası hafif ve geçici şikayetler görülebilir. Genellikle görülen ağrıların geçme süresi 2 ay kadardır. Buna göre spiral yan etkileri arasında şu şikayetler görülebilmektedir:

• Spiral ağrıları olarak kasık ağrıları ve kramplar,
• Adet ağrısı tarzında karın ağrıları,
• Baş dönmesi,
• Adet dışı lekelenmeler,
• Spiral iltihaplanması belirtileri,
• Adet kanama miktarında hafif artış.

Spiral Zararları

Spiral zararları, bazı kadınlarda birtakım olumsuz sonuçlar şeklinde görülebilir. Bu noktada çok yüksek ihtimal olmamakla beraber görülebilecek zararları, bir başka deyişle spiral riskleri şu şekilde sıralanabilir:

• Spiral takılması, seyrek olmakla beraber bazen enfeksiyon yapabilir. Spiral, vücuda yerleştirildiğinden dolayı normal koşullarda olandan daha çok pelvik rahatsızlık yaşanma olasılığı ortaya çıkabilir. 
• Ayrıca cinsel ilişki sebebiyle bulaşan hastalıklar karşısında da tedbir niteliğinde değildir. Dolayısıyla kişi, cinsel hastalıklara açıktır.
• Dış gebelik meydana gelme ihtimali ortaya çıkarabilir. 
• Hormonsuz bakır rahim içi cihaz taktıran kadınlarda, ilk zamanlarda normal adet kanamasına nazaran daha çok miktarda kanama yaşanması sonucunda anemi sorununu da yaşatabilir. 
• Spiralin düşme ihtimali vardır; bu da istenmeyen bir gebeliğe neden olabilir. 

Spiralin Hangi Kişilere Takılmaması Gerekir?

Spiral kullanmaması gereken kişiler için uzman doktor tarafından bu uygulamanın yapılmasına onay verilmez. Bu noktada farklı doğum kontrol yöntemleri gündeme gelebilir. Buna göre spiral takılmaması gereken kişiler şu şekilde sınıflandırılır:

• Hamile kadınlar,
• Pelvik enfeksiyon yaşamış olan kadınlar,
• Doğum yapmış kadınlar,
• Bölgeyle ilgili bir kanser hastalığı yaşamış kadınlar,
• Vajinal kanama geçirip sebebi tespit edilememiş kadınlar,
• Yüksek derecede enfeksiyon geçirme riski bulunan kadınlar, spiral taktırmamalıdır. 

Spiral Takıldıktan Sonra Nelere Dikkat Edilmeli?

Spiral takıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler, kişinin sağlıklı ve güvenilir sonuçlar alabilmesi açısından önemlidir. Buna göre hem takıldıktan sonraki hem de çıkarıldıktan sonraki süreçlerle ilgili şu durumlar önemlidir:

Spiral takıldıktan sonra yapılması gerekenler:

• Spiral taktırdıktan sonra, uzun ömürlü olan bu cihazlar sayesinde çok uzun bir zaman doğum kontrol yöntemi uygulanmış olur. Tek işlemde yapılan ve uzun zaman etkisini koruyan bir cihaz olarak kadınlar açısından avantajdır. 
• Spiral takıldıktan sonra çiftlerin, cinsel ilişki esnasında psikolojilerinin daha sağlıklı ve rahat olmasına imkân verir. Çünkü genel olarak %99 başarı gösteren sorunsuz araçlardır.  
• Spiral takıldıktan sonra emzirmekte olan anneler, bebeklerini emzirmeye devam edebilirler. Çünkü bebeğini emzirerek beslemeye devam eden annelerin kullanması açısından bile uygun bir araçtır. 
• Spiral takılma işleminin ardından iki haftalık süreçte spiral kayma ihtimali en yüksektedir. Bu yüzden spiral sonrası kişinin ağır kaldırmaması ve dikkatli bir şekilde hareket etmesi gerekir. 
• Spiral takılması sonrası adet ağrısına benzer spiral ağrıları için ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir. 
• Spiral sonrası 1 hafta-3 ay arası süreçte adet dışı lekelenmeler olması normaldir.
• Ayrıca spiral takılması sonrasında geçmeyen kuvvetli kasık ağrıları, yoğun olarak kokulu gelen akıntı, lekelenme haricinde meydana gelen yoğun kanama gibi sorunlarda doktora gidilmesi gerekmektedir. 

Spiral çıkarıldıktan sonra dikkat edilmesi gerekenler:

• Spiral çıkarılması esnasında ve sonrasında kişilerde acı veya ağrı olmamaktadır. İşlem çok basit ve kısa bir zaman içinde tamamlanır.
• Spiral çıkarıldıktan sonra doktor tarafından ultrason yardımıyla ilk kontrol sağlanır. Spiralin çıkarılmış olduğu alanda herhangi bir sorun olup olmadığına bakılır.
• Spiral çıkarıldıktan sonra ayrıca hasta, jinekolojik olarak da muayene edilmek üzere muayene masası üzerine alınır. 

Spiral Varken Hamilelik Belirtileri Görülür mü? Spiral Çıkarıldıktan Sonra Ne Zaman Hamile Kalınır?

Spiral varken hamilelik belirtileri, %1 ihtimalle görülebilmektedir. Bu noktada spiral varken hamilelik belirtileri arasında ilk işaret, adet gecikmesidir. Sonrasında ise lekelenme görülür. Bu lekelenme ise kahverengi ve çamurumsu şekilde olabilir. %1 ihtimalle de olsa spiral takılıyken kişi gebe kalabilir. Çünkü spiralin gebeliği önleme, yani kişiyi gebe kalmaktan koruma konusunda %99 oranda başarısı söz konusudur. Doğum kontrol yöntemi olarak kullanılan spiral çıkarıldıktan sonra hamile kalınması için ise rutin cinsel ilişki ve hamile kalma süreçleri yaşanır. Yani bu cihazın çıkarılması sonrasında girilen ilişkiden gebe kalınabilmesi mümkündür. Çünkü alet çıktığı anda koruma da sonlandırılmış olur. Ancak genel olarak spiral çıkması ardından 6 ay boyunca hamilelik meydana gelmeyebilir. Bu normal bir süreçtir; herhangi bir tetkik gerektirmez.

Spiral Varken Adet Gecikmesi Olur mu?

Spiral varken adet gecikmesi ya da adet sürecine dair bazı farklılıklar yaşanabilmektedir. Her zaman olacak diye bir durum yoktur. Ancak yaygın olarak tercih edilen doğum kontrol yöntemi olarak spiral kullanımı, rahimdeki kasılma fonksiyonunda bozulmalar yapabilmektedir. Bu da öncelikle adet kanaması miktarının daha çok olmasına yol açabilir. Ayrıca hormonlu spiral kullanılırken vücut, takılan spirale alışma gösterene kadar 3 ila 6 aylık süreçte adet daha düzensiz şekilde olabilir. Hafif düzeyde ara kanamalar da görülebilir. Aşırı kanamalar olması hâlinde, bunun organlar üzerinde bir zararı olmamaktadır.

Spiral Ne Zaman Çıkarılır? Spiral Uzun Süre Kalırsa Ne Olur?

Spiral çıkarılma zamanı, takılan spiral türünün ömrüne bağlı olarak değişir. Kişiler, ömrü dolmamış olan spiral aracın da isteğe bağlı olarak daha öncesinde çıkarılmasını talep edebilir. Ancak kullanım ve çıkarılma süreçlerine bakacak olursak, bakır spiral kullanılmışsa 10 yıl kadar ömrü olduğu görülür. Ancak hormonlu spiral kullanılmışsa, kullanım süresi 3 yıldır. Spiral takılması ardından kontrol ve takibinin yapılması da çok önemlidir. Herhangi bir sorun oluşması durumunda derhal çıkarılması gerekebilir. Bu olası sorunlar ise takip sırasında yapılan muayeneler sayesinde tespit edilebilir. Ayrıca spiral araçların çok uzun süre rahmin içinde kalması da sağlıklı ve doğru bir durum değildir. Spiralin plastik olan kısmı, hastanın rahminde sürekli aynı noktalar üzerine bası oluşturur; neticede ise kötü kokulu olan akıntılar ve kanamalar olabilir.

Spiral Nasıl Kayar? Spiral Kayması Nasıl Anlaşılır? 

Spiral kayması, spiral taktıranlarda görülebilen bir durumdur. Zaman içerisinde spiral, rahmin iç kısmında bulunduğu noktadan oynamış duruma gelebilir. Böyle bir durumda ise spiralin sağladığı koruyuculuğun etkisi de azalmaktadır. Bu nedenle genel olarak bir yılda iki defa olacak şekilde doktor kontrolüne gidilmesi ve incelenmesi tavsiye edilir. Ayrıca spiral kayması riski, takılmasından sonraki iki haftalık süreç içerisinde en yüksektir. Bu yüzden ilk haftalar özellikle, ağır kaldırılmaması ve daha dikkatli bir biçimde davranılması gerekir. Spiral kayması belirtileri ise genelde cinsel ilişki sırasında anlaşılabilir. Kadınlar, spiral kaymasını tam hissetmeyebilir. Ancak cinsel ilişki esnasında erkekler, cinsel organına temas etmesi sonucunda hissedebilirler. Haricinde spiral kayması üzerine beklenmedik belirtiler olursa doktora başvurulması gerekmektedir.