Subtotal Gastrektomi Nedir?

Subtotal gastrektomi ameliyatı, mide tümörü tedavisi için uygulanan cerrahi operasyonlardır. Halk arasında “mide alınması ameliyatı” adı ile de bilinir. Mide tümörünün geniş alanlara yayılması ve kötü huylu olması durumunda en sık tercih edilen tedavi yöntemidir. Bu operasyonda midenin tamamına yakını çıkarılır. Böylece kanserli hücreler vücuttan uzaklaştırılmış olur ve iyileşme oranı büyük ölçüde artar.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatı Çeşitleri Nelerdir?

Kötü huylu mide tümörlerinde, en kısa süre içerisinde gastrektomi ameliyatı (midenin tamamına yakınının alınması ameliyatı) yapılması gerekir. Bu operasyon sırasında hastanın genel sağlık durumuna, yaşına, kilosuna ve doktorun tecrübelerine bağlı olarak iki yöntemden biri seçilir ve kullanılır. Bu yöntemler şunlardır;

• Laparoskopik (Kapalı Yöntem) Cerrahi: Laparoskopik distal subtotal gastrektomi ameliyatı, yaklaşık 1cm’lik 3 - 5 adet kesiden içeri kamera ve özel cerrahi aletler sokularak midenin tamamına yakın kısmının alınması işlemidir. Yara iyileşmesinin hızlı olmasından dolayı avantajlı kabul edilir.
• Terapötik Laparotomi (Açık Yöntem Cerrahi): Terapötik laparotomi, karın bölgesine tek ve 10 - 15 cm’lik bir kesi açılarak yapılan cerrahi operasyondur. Kapalı yöntemin kullanılamayacağı hastalarda tercih edilir. Yara iyileşmesinin geç oluşu en büyük dezavantajıdır.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatı Hangi Durumlarda Uygulanır?

Cerrahi tedavi, çoğu zaman hastalıkların tedavisinde ilk adım değildir. Ancak bazı hastalıklarda ilaçla tedavi mümkün olmadığı için, önce cerrahi müdahale yapılır; daha sonra ilaç tedavisine başlanır. Subtotal gastrektomi (midenin büyük bir bölümünün alınması) ameliyatı aşağıdaki durumlarda yapılmaktadır;

• Yoğun miktarda mide kanaması
• Midede tümör varlığı
• Midede tıkanıklık oluşması
• Obezite tedavisi 

Subtotal Gastrektomi Ameliyatı Öncesi

Cerrahi operasyonlar son derece riskli olduklarından dolayı, ameliyat öncesi dönemde hem hasta tarafından hem de sağlık personelleri tarafından yapılması gereken bazı hazırlıklar vardır. Bu hazırlıklar aşağıdaki gibi sıralanabilir;

• Hastanın kilosu ve boyu ölçülür.
• Genel sağlık durumu sorgulanır, ameliyat için gereken kan tahlilleri ve radyolojik tetkikler yapılır.
• Hastanın anesteziye uygun olup olmadığının anlaşılması için ilgili uzman doktor tarafından özel muayene yapılır.
• Muayene sırasında düzenli kullanılması gereken bir ilaç, herhangi bir maddeye karşı alerji, daha önce geçirilmiş bir operasyon ya da kronik bir hastalık varsa doktorla mutlaka paylaşılmalıdır. Bu bilgiler hayati önem taşımaktadır.
• Ameliyatın riskleri de dahil olmak üzere tüm detayları, ameliyattan önce hasta ve yakınlarına detaylı bir şekilde anlatılarak onam (rıza) formu imzalatılır. 
• Ameliyattan önceki son hafta kan sulandırıcı ilaçlar ve alkol tüketimi sonlandırılır. Aksi halde ameliyat sırasında yoğun miktarda kan kaybedilebilir. Ancak kan sulandırıcı ilaçlar kesinlikle doktor kontrolü altında bırakılmalıdır.
• Ameliyata 1 gün kala kafein içerikli gıdalar ve sigara tüketilmemelidir.
• Ameliyattan önceki 12 saat boyunca hiçbir şey yenilip içilmemelidir. Çünkü genel anestezi sırasında kullanılan kas gevşeticiler, mide içeriğinin akciğerlere kaçmasına ortam hazırlar ve hayati tehlike oluşturur. Bu süre değişiklik gösterebilir, doktor tavsiyesi dikkate alınmalıdır.
• Ameliyat sırasında hastanın oksijen seviyesi parmağa takılan bir alet (saturasyon cihazı) ile ölçülür. Bu cihazın doğru sonuç verebilmesi için tırnaklarda herhangi bir cila ya da oje benzeri madde bulunmamalıdır.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatı Nasıl yapılır?

Subtotal gastrektomi (midenin tamamına yakın bir bölümünün alınması) ameliyatı, genel anestezi altında yapılacağı için operasyon sırasında herhangi bir ağrı hissedilmez. Hastanın durumuna ve hastanenin şartlarına bağlı olarak açık veya kapalı yöntem tercih edilebilir. Mide alınması ameliyatı sırasında yapılan işlemler aşağıdaki gibidir;

• Hasta ameliyathaneye alındıktan sonra özel ilaçlar yardımı ile genel anestezi yapılır.
• Hastanın hayati bulgularının takibi ve devamlılığı için solunum destek cihazı bağlantısı ve monitorizasyon (göğse yapıştırılan özel kablolar sayesinde kalp atışı, tansiyon ve solunum sayısı gibi bilgilerin elde edilmesi) yapılır.
• Hastaya uygun ameliyat pozisyonu verildikten sonra kullanılacak yönteme bağlı olarak karın bölgesinde tek büyük kesi ya da 1 cm’lik birkaç kesi oluşturulur ve operasyon başlar.
• Özel cerrahi aletler yardımı ile midenin etrafındaki organlar kenarda tutulur ve çalışma alanı oluşturulur.
• Önceden belirlenen hastalıklı bölüm cerrahi aletler yardımı ile kesilerek çıkarılır.
• Ameliyat sırasında farklı dokulara yayılım tespit edilirse önceden imzalanmış hasta rıza formu kapsamında gerekli müdahale yapılır.
• Midenin kalan kısmı ile ince bağırsak birbirine bağlanarak operasyon tamamlanır.
• Ameliyat bölgesi dikilir, hasta uyandırılır ve ilgili servise yatışı sağlanır.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatının Yan Etkileri (Komplikasyonları) ve Riskleri Nelerdir?

Her ameliyatta olduğu gibi, subtotal gastrektomi ameliyatında da birçok risk vardır. Bu operasyon sırasında veya sonrasında oluşabilecek komplikasyonlar (gelişebilecek etkiler) ve riskler şunlardır;

• Emboli (Hayati Organlara Pıhtı Atması): Ameliyat sırasında yada sonrasında damar içinde oluşan pıhtılar koparak hayati organları besleyen damarları tıkayabilir.
• Kalp Ritim Bozuklukları: Kullanılan ilaçlara ve kan kaybına bağlı olarak kalp, olması gerekenden daha yavaş ya da hızlı atmaya başlayabilir. Zamanında müdahale edilmediğinde hayati tehlike oluşturabilir.
• Enfeksiyon: Ameliyat sırasında yada sonrasında hijyen koşullarına dikkat edilmemesi durumunda ciddi enfeksiyonlar oluşabilir.
• Sızıntı: Bağırsak ve yemek borusunun birleştirildiği bölgede sızıntı oluşabilir ve bu çok ciddi bir komplikasyondur.
• Yara İzi Kalması: Ameliyat bölgesinde ince bir çizgi halinde iz kalması muhtemeldir. Ancak laparoskopik ameliyatta bu izler çok belli olmazlar.
• İshal: Mide alınması ameliyatı direkt olarak sindirim sistemini etkilediği için, operasyon sonrasında ishal görülmesi muhtemeldir.
• Aşırı Kanama: Ameliyat öncesi dönemde yapılan test ve ilaç düzenlemelerinden dolayı, aşırı kanama ile çok sık karşılaşılmaz. Ancak böyle bir sorunla karşılaşılırsa, hastaya ameliyat sırasında kan verilerek hayati tehlike ortadan kaldırılır.

Cerrahi operasyona bağlı olarak ortaya çıkan bazı risk ve komplikasyonlar (yan etkiler), kronik hastalık varlığı, ileri yaş ve aşırı kilo gibi faktörlere bağlı olarak artış gösterebilir ve hastadan hastaya göre değişir.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatının Hangi Kişilere Yapılmaması Gerekir?

Bir hastalığın tedavisi planlanırken, yarar - zarar ilkesi göz önüne alınır. Eğer yapılacak müdahale hastaya faydadan çok zarar verecekse ameliyat uygulanmaz. Riskli gruplar şu şekilde sıralanabilir;

• İleri yaşta olmak.
• İleri derecede kalp, akciğer vb. kronik hastalıklara sahip olmak.
• Tedavi edilmesi mümkün olmayacak kadar ilerlemiş kanserler.

Tıptaki gelişmeler sayesinde, herkese gerekli ameliyatlar yapılabilir. Ancak yukarıda bahsedilen riskli gruplar; ameliyat öncesinde anestezi uzmanları ile görüşmeli, oluşabilecek riskler ve çözümleri hakkında bilgi sahibi olmalıdır.

Subtotal Gastrektomi Ameliyatı Sonrası

Subtotal gastrektomi (midenin büyük bir bölümünün alınması) ameliyatından sonra beklenen süreç ve hastaların yapması gerekenler aşağıda sıralanmıştır;

• Ameliyat bittikten sonra hasta bir süre hastanede yatar ve tedavisi orada devam eder.
• Gerekli görüldüğü durumlarda kemoterapi ve radyoterapiye başlanır.
• Ağrı, bulantı - kusma ve baş dönmesi gibi belirtiler görülmesi normaldir.
• Beslenme ilk etapta burundan mideye inen özel bir tüp yardımı ile veya direkt olarak karın bölgesinden mideye uzanan bir tüp ile gerçekleştirilir.
• İlk haftanın sonunda yapılan tetkiklerin sonucuna bağlı olarak ağızdan sıvı gıda alımına başlanabilir ve zamanla katı gıdalara geçiş yapılır. Bu süreç doktor kontrolünde gerçekleşir. Doktorun önereceği beslenme düzenine göre diyet oluşturulmalıdır.
• İyileşene kadar spor yapılmamalıdır. Ancak pıhtı oluşmaması için kısa yürüyüşler yapmak gerekir.
• İlk ayın sonunda ev içerisinde kişisel ihtiyaçlar rahatlıkla karşılanabilir. 
• Yaklaşık 3 ay sonunda tam iyileşme sağlanmış olur. Fakat bu süre kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
• Hastaların, doktor tavsiyelerine harfiyen uymaları şarttır.
• Kullanılan ilaçların herhangi bir yan etki yaptığı fark edilirse, uzman hekim ile görüşülmeli ve yeni bir tedavi planı oluşturulmalıdır.
• Hastaların sigara ve alkol kullanmamaları tavsiye edilir.