Tiroglobulin, tiroid bezinden salgılanan ve tiroid hormonlarının (T3, T4) üretiminde kilit rol oynayan bir proteindir. Bu protein özellikle tiroid kanseri tedavisi sonrası hastaların takibinde önemli bir belirteç olarak kullanılır. Tiroglobulin seviyelerindeki anormallikler, tiroid fonksiyon bozukluklarından kanser nüksüne kadar çeşitli durumların sinyalini verebilir.
Tiroglobulin Testi Neden Yapılır?
Tiroglobulin testi, başta tiroid kanseri olmak üzere tiroid hastalıklarının teşhis ve takibinde kullanılır. Tiroid bezinin tamamı alınan (tiroidektomi) hastalarda, tiroglobulin seviyelerinin ölçülmesi kanser hücrelerinin varlığını kontrol etmek için gereklidir. Ayrıca Hashimoto tiroiditi veya Graves hastalığı gibi otoimmün tiroid hastalıklarında da bu test istenebilir.
Tiroglobulin Yüksekliğinin Nedenleri
- Tiroid Kanseri Nüksü: Özellikle tiroidektomi sonrası tiroglobulin seviyelerinin yükselmesi, kanserin tekrarladığını gösterebilir.
- Tiroid İltihabı (Tiroidit): Hashimoto tiroiditi veya subakut tiroidit gibi inflamatuar durumlar.
- İyot Eksikliği: Tiroid bezinin aşırı çalışmasına bağlı olarak tiroglobulin üretimi artabilir.
- Tiroid Nodülleri: İyi veya kötü huylu nodüller, tiroglobulin salınımını tetikleyebilir.
Tiroglobulin Düşüklüğünün Nedenleri
- Tiroidektomi: Tiroid bezinin cerrahi olarak alınması durumunda tiroglobulin seviyeleri belirgin şekilde düşer.
- Radyoaktif İyot Tedavisi: Tiroid dokusunun tahrip edilmesi sonucu tiroglobulin üretimi azalır.
- Hipotiroidi: Tiroid bezinin yetersiz çalışması, tiroglobulin üretimini sınırlayabilir.
Tiroglobulin Testi Nasıl Yorumlanır?
- Normal Değer Aralığı: Sağlıklı bireylerde 3-40 ng/mL arası kabul edilir. Ancak laboratuvara göre bu aralık değişebilir.
- Tiroid Kanseri Takibi: Tiroidektomi sonrası tiroglobulin seviyeleri genellikle 1 ng/mL’nin altında olmalıdır. Yükselme, nüks şüphesi doğurur.
- Antitiroglobulin Antikorları: Bu antikorların varlığı test sonuçlarını yanıltabilir. Bu nedenle testle birlikte antikor seviyeleri de ölçülmelidir.
Tedavi Yöntemleri
- Tiroid Kanseri Tedavisi: Cerrahi, radyoaktif iyot tedavisi ve TSH baskılama tedavisi uygulanır.
- Tiroidit Tedavisi: İltihabı azaltmak için steroid veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılır.
- İyot Desteği: İyot eksikliği varsa diyetle veya takviyelerle iyot alımı artırılır.
Tiroglobulin Seviyesini Etkileyen Faktörler
- TSH hormonu yüksekliği, tiroglobulin üretimini artırabilir.
- Gebelik veya doğum kontrol hapları gibi hormonal değişimler yalancı yüksekliğe neden olabilir.
- Ağır egzersiz veya stres, geçici olarak tiroglobulin seviyelerini yükseltebilir.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
- Boyunda şişlik, yutma güçlüğü veya ses kısıklığı gibi tiroid kanseri belirtileri varsa.
- Tiroid hormon testlerinde (TSH, T3, T4) anormallik saptanmışsa.
- Tiroid kanseri öyküsü olan hastalarda düzenli takip amaçlı.