Üre Yüksekliği

Üre Yüksekliği Nedir? 

Üre: Protein adı verdiğimiz gıdaların vücutta sindirilmesi, kullanılması sonucunda meydana gelen atık maddeye üre adı verilir. 

Vücudumuza yiyeceklerle aldığımız proteinlerin midede ve ince bağırsaklarda parçalanır, metabolize edilir ve sindirilir. Kan ile karaciğere taşınan bu sindirilmiş protein karaciğerde de parçalanır ve atık bir maddeye yani amonyak adı verilen bir maddeye çevrilir. Karaciğerdeki döngü sonucunda meydana gelen madde üre haline getirilir, döngüde meydana gelen son ürünüdür ve amonyağa göre daha zararsız bir maddedir. Buradan da kan ile böbreklere taşınan bu madde böbrekler aracılığıyla süzülür. İdrar yoluyla da vücuttan atılmış olur. İdrarı oluşturan azotlu bir bileşiktir ve çoğunu  da üre oluşturmaktadır. 

Böbrekler süzme görevini düzgün bir şekilde yapamazsa eğer vücutta zehirli etki (toksik etki) oluşturacak bir madde yani üre birikimi olmuş olur. Vücutta çeşitli işlemler sonucu meydana gelen bu ürenin vücut dışına böbrekler aracılığıyla atılamadığı zamanda da üre yüksekliği ortaya çıkar.

Normal durumlarda 100 mililitre kanda ürenin olması gereken miktar da 50 miligramdan azdır. Laboratuvarda ölçülen testlerde de ürenin normal değerli 10-40 mg/dL arası BUN yani kan üre nitrojen (Blood Urea Nitrogen) değeri de 5-20 mg/dL arasında olması gerekir. 

Üre Yüksekliği Belirtileri Nelerdir? 

Proteinlerin metabolizması sonucu oluşan amonyak ve son hali ürenin vücuttan böbreklerde süzülerek atılması gerekir. Kanda belli miktarın üzerine çıkmaması gerekir. Eğer belli bir miktarın üzerine çıkarsa bazı istenmeyen durumlar gelişebilir ve bu durumlarda vücut bize bazı belirtiler, sinyaller verebilir. Vücutta üre yükselmesi meydana geldiği zaman ortaya çıkan belirtiler;

• İştahta azalma
• Nefeste aseton kokusu
• Bilinçte bulanıklık
• Uyku bozuklukları
• Sürekli meydana gelen hıçkırık
• Ağızda yanma 
• Mide bulantısı
• Kusma
• Anemi
• Baş ağrısı
• Kaslarda zayıflık
• Yorgunluk
• Halsizlik 
• Kilo kaybı
• Solunumda düzensizlik,
• Ciltte kaşıntı.

Üre Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

Proteinlerin yıkılması ile amonyak ardından daha az zararlı olduğu için de amonyağın dönüştürülmesiyle oluşan üre vücudumuzdan atılması gereken bir maddedir. Üre Fazlalığı anemi, baş ağrısı, kaslarda zayıflık, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, solunumda düzensizlik, nefeste aseton kokusu gibi belli başlı belirtilerle kendini gösterir. Bu fazlalığın meydana geldiği durumlar;  

• Böbrek Fonksiyonlarında Bozulma: Ürenin atılması için son geldiği yer böbreklerdir. Burada süzülür ve atılır. Eğer böbreklerde taş, tıkanıklık, hastalık ya da enfeksiyon durumu, işlevlerinde bozulma meydana gelirse üre miktarı artar. Böylece böbrekle üre yükselmesi durumu meydana gelir.
• Enfeksiyon: Enfeksiyon durumlarında vücut kendini koruyabilmek ve savaşabilmek amacıyla proteinleri daha çok parçalar ve enerji sağlamaya çalışır. Böylelikle de üre miktarı vücudumuzda normal zamana göre artmış olur.  
• Dehidrasyon: Dehidrasyon halk arasında susuz kalmak olarak bilinir. Vücut susuz kaldığı zaman hem böbrekler etkilenir hem de ürenin atılması zorlaşır. Susuz kaldığı durumlarda üre miktarı yükselir.
• Stres: Stresin her şeye etkisinin olduğu bilindiği gibi, üre yüksekliğinde de etkisi vardır. Stresli durumlarda vücudun işleyişi değişir. Metabolizma, böbrekler ve böbreklere giden kan miktarı artar. Vücutta su atılımı da azalır. Bu nedenle stres durumlarında üre miktarı artabilir. Kanda üre yükselmesi meydana gelebilir.  
• İç Kanama: İç kanama meydana geldiği zaman vücut daha fazla sıvı ve kan kaybetmemek için damarlarını büzmeye ve böbreklere giden kan akışını azaltmaya çalışacaktır. Böylece sıvı kaybı minimum olacaktır. Bu nedenle, iç kanama durumlarında da üre miktarı artabilir.
• Tiroid Hormon Bozuklukları: Tiroid hormonunun vücutta metabolizmayı, sindirimi protein metabolizmasını düzenleme gibi görevleri vardır. Tiroid hormon bozukluğu gelişirse bu görevler de etkilenecektir. Metabolizmanın ve proteinlerin yıkımının etkilenmesi de üre miktarı ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle tiroid hormon bozuklukları durumunda üre miktarı artabilir.   
• Proteinli Gıdaların Fazla Alınması: Vücudumuza çok fazla protein alırsak çok fazla yıkım olur. Böylece meydana gelen üre sayısı da artmış olacaktır. Bu gerekli miktarda ürenin böbreklerden süzülüp atılmamasına ve yükselmesine neden olabilir. 
• Diyabet: Diyabet yani şeker hastalığı vücutta sindirim ve dolaşım sistemi üzerinde etkiler yaratabilir. Damar yapısı, besinlerin sindirimi ve şekerin depolanması ayrıca karaciğer fonksiyonları üzerine etkileri vardır. Bu durumda bu organların işlevleri bozulursa yine üre oluşumu ve atılması da etkilenecektir. Böylelikle üre miktarı artabilir.
• Yüksek Tansiyon: Tansiyon damarları, kan akışını ve kalbi etkiler. Bu sistemler de karaciğere ve böbreğe giden kan akışını düzenler. Eğer bir tansiyon problemi meydana gelirse ürenin oluştuğu yer yani karaciğer ve süzülüp atıldığı yer yani böbrek de etkilenmiş olacaktır. Bu durumda yine üre yüksekliği meydana gelebilir.  
• İlaçların Yan Etkileri: Bazı ilaçlar böbrekler ve kan akışı üzerine etkilidir. Böyle durumlarda bu sistemlerde değişiklikler meydana gelebileceği için üre yüksekliği de meydana gelebilir.
• Kortizon Kullanımı: Kortizonun vücutta hemen hemen her şeye etkisi vardır. Karaciğer, böbrekler, damarlar, diyabet gibi hemen her şeyi etkiler. Böyle bir durumda hemen hemen tüm sistemlerin işlevlerinde bozulmalar ya da değişimler meydana gelebilir. Bu değişimler karaciğer ve böbreklerde meydana gelirse de yine üre yüksekliğine neden olabilir. 

Üre Yüksekliği Teşhisi 

Üre yükselmesi teşhis edilmesinde, hekimin öncelikle hastayı değerlendirmesi ve yapacağı testler önemlidir. Sizin şikayetlerinize göre size uygun değerlendirme ve testleri hekiminiz belirleyecektir. 

• Fiziki Muayene: Hastalardan hastalık ve belirtilerine yönelik bir öykü alınarak muayeneye başlanır. Meydana gelen, fark edilen belirtiler ya da şikayetlerinizi dinleyip hekim değerlendirme yapacaktır. Anemi, baş ağrısı, kaslarda zayıflık, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, solunumda düzensizlik, nefeste aseton kokusu gibi belli başlı belirtiler var mı gibi sorular sorabilir. Şikayetler, sıklığı meydana gelen sorunlar, kullanılan bir ilaç var mı, bireyin başka bir hastalığı var mı, devam eden bir tedavisi var mı, yakında geçirdiği bir hastalık operasyon durumu var mı gibi sorular ile değerlendirme yapılır.
• Kan Tahlili: Kan tahlili üre yüksekliğinin anlaşılması ve teşhis konulması için önemli bir testtir. Çünkü kanımızdaki bir yükseklik olduğu için, kanda üre yüksekliği değeri alınan kanda çıkmaktadır. Hekiminiz fizik muayeneyi yaptıktan sonra gerekli gördüğü durumda kan tahlili isteyecektir ve bu kan alınıp laboratuvar ortamında test yapıldıktan sonra Üre değeri kan sonuçlarında ortaya çıkacaktır. Bu tahlilde üre ve bun (kan azot nitrojen) oranlarına bakılır. Hekim bu değere göre bir tedavi planlaması yapacaktır.   Bu nedenle farklı tedavi yöntemleri için ısrarcı davranılmaması ve tedavi sonrası süreçte hekimin önerilerine uygun hareket edilmesi oldukça önemlidir.
• İdrar Testi: Atık maddeler ve üre böbrekte süzülüp idrarla atıldığı için böbrekte herhangi bir sorundan kaynaklanıp kaynaklanmadığını anlamak amacıyla istenen bir testtir. Bu testte hekimin istemiyle gerekli gördüğü durumlarda yapılır. İdrar bir kaba yapılarak laboratuara gönderilir, burada tahlili yapılır. 
• Ultrason: Bu yöntem de böbrekler ve idrar yollarında bir sorun olup olmadığını ve üre yüksekliğinin nedenini anlamak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Böbreklerin bulunduğu bel yan bölgenize ultrason jeli sürülüp alet ile bilgisayardan görüntüleme şeklinde yapılan bir testtir. Gerekli durumlarda hekim isteyecektir. 

Üre Yüksekliği Tedavisi

Üre yüksekliğinin farklı birçok nedeni olabilir. Tedavisi için bir sağlık kuruluşuna başvurulmalı ve altta yatan neden araştırılıp belirlendikten sonra bu nedene yönelik tedavi uygulanmalıdır. 

Üre yüksekliğinin direkt olarak ilaç ya da cerrahi bir tedavisi bulunmamaktadır. Belli nedenlerden dolayı ortaya çıktığı için bu nedenler ortadan kaldırılmalıdır. Üre yüksekliğine sebep olan durumlar; 

• Diyabet
• Kan Kaybı
• Böbrek Fonksiyon Bozukluğu 
• Böbrek hastalığı 
• Dehidrasyon ( su kaybı)
• Stres
• Yüksek Tansiyon
• İç Kanama
• Kortizon kullanımı
• İlaçların Yan Etkileri
• Fazla proteinli gıda alınması
• Tiroid hormon bozuklukları
• Enfeksiyon 

İlaç Tedavisi: Enfeksiyon nedeniyle meydana gelen üre yüksekliğinde enfeksiyonu ortadan kaldırmak için antibiyotik ilaçlar kullanılabilir. Bunun için de hekimin üre yüksekliğinin nedenini bulması ve gerekli gördüğü durumda antibiyotik yazması gerekir. 

Üre yüksekliğine neden olan bu durumlar sağlık kuruluşuna başvurduğunuz zaman hekim tarafından fizik muayene, kan tahlili, idrar tahlili, böbrek ultrasonu gibi tanı yöntemleriyle belirlenip üre yüksekliğine neden olan durum ve hastalığa yönelik tedavi planlandığında üre değeri normale dönecektir. 

Üre Yüksekliği Tedavi Edilmezse 

Üre yüksekliği vücutta meydana gelmişse eğer vücutta proteinler çok fazla yıkılmış demektir. Üre böbreklere son ürün olarak gelip burada süzülen bir maddedir. Eğer böbreklerden düzgün bir şekilde atılamazsa böbreklerde bazı problemlere sebep olabilir. Bu durumda bazı hastalıklara zemin hazırlayabilir. Kalp yetmezliği bununla beraber de kalp krizi geçirmeye neden olabilecek bir durumdur. 

Üre miktarı fazlalığı düzgün süzemeyen böbreklerde bir hastalık, yetmezlik olabileceğini de gösterir. Tedavi edilmezse böbreklerin bu hastalığı ilerleyebilir. Aynı zamanda ürenin fazla olması vücudun enfeksiyon kapmaya da yatkın olmasına neden olur. Bağışıklık sistemi de böyle bir durumda eskisine göre daha yavaş çalışıp vücudu tam olarak koruyamayacak hale gelebilir. 

Üre fazlalığı aynı zamanda vücudun dehidre olması yani susuz kalmasına da sebep olur. Kan dolaşımına olumsuz etkileri vardır. Tiroid hormonunun dengesiz olmasına neden olabilir.  

Üre Yüksekliğine Ne İyi Gelir?

Üre yüksekliğinin azalması için bu yüksekliğe sebep olan durumların ve hastalıkların belirlenip tedavi edilmesi gerekir. Bazı doğal yöntemlerle de bu yükseklik kontrol edilebilir hale gelir.

Bazı sebzeler, meyveler ve bitki gibi besinlerin içerikleri doğal şeyler bu duruma iyi gelebilmektedir. 

• Su İçmek: Böbreklerde süzülüp idrarla atılan bir ürün olduğu için ne kadar idrar üretilip atılırsa o kadar fazla üre vücut dışına atılmış olacaktır. Bu nedenle günlük 2-3 litre su içilmesi üre miktarının azaltılması açısından önemlidir.
• Kiraz Sapı ve Ayrık Otu: Bir avuç ayrık otu ve kiraz sapını alıp kaynatın. Bu kaynatma işlemi yaklaşık 20 dakikadır. Karışım kaynadıktan sonra alın ve dinlenmeye bırakın. Tüketmek istediğinizde içeceğiniz su ile karıştırıp içebilirsiniz. Günden iki üç defa bu karışımdan içmeniz üre miktarının azalmasına yardımcı olacaktır. 
• Nar: Nar tüketmenin de üre azalmasına etkili olacağı bilinmektedir. Narı da günlük olarak çok fazla olmayacak şekilde tüketmeniz faydalı olabilir.
• Elma: Elma antioksidan özelliğinin yanı sıra üre miktarının azalmasında da rol oynar. Günde bir elma tüketilmesi de bu miktarın azalmasına yardımcı olacaktır. 
• Vişne: Vişne içeriğindeki maddeler de ürenin dengelenmesine yardımcı olur. Direkt olarak yiyerek ya da suyunun içilmesi şeklinde tüketilebilir. 

Üre Yüksekliğine Ne İyi Gelmez? 

• Az Su Tüketmek: Üre böbreklerde süzülüp idrarla atılan bir maddedir. Su içmek süzülmesi ve atılmasına faydalı olacaktır. Ayrıca az su içildiğinde böbreklerin işlevleri de yavaşlamaktadır. Bu durumda vücut susuz kalacaktır ve üre seviyesi artacaktır.
• Stres: Stresin hemen hemen her hastalıkta etkili olduğu gibi, üre yüksekliğinde de etkisi vardır. Stresli durumlarda vücudun işleyişi değişir. Metabolizma, böbrekler ve böbreklere giden kan miktarı artar. Vücutta su atılımı da azalır. Bu nedenle stres durumlarında üre miktarı artabilir. Kanda üre yükselmesine sebep olur.
• Proteinli Gıdaların Fazla Alınması: Özellikle spor yapanlar ve vücut geliştirmecilerde çok sık görülen yanlış bir alışkanlıktır. Vücudumuza çok fazla protein alırsak çok fazla yıkım olur. Böylece meydana gelen üre sayısı da artmış olacaktır. Bu gerekli miktarda ürenin böbreklerden süzülüp atılamamasına ve yükselmesine neden olabilir. Protein alımının yaşa, kiloya ve gelişim çağına uygun olması gerekmektedir.
• Diyabet: Diyabet yani şeker hastalığı vücutta birçok bozukluğa neden olabilir özellikle de sindirim ve dolaşım sistemi üzerinde etkiler yaratabilir. Böylelikle üre miktarı artabilir. Damar yapısı, besinlerin sindirimi ve şekerin depolanması ayrıca karaciğer fonksiyonları üzerine etkileri vardır. Bu durumda bu organların işlevleri bozulursa yine üre oluşumu ve atılması da etkilenecektir. Şeker hastalığınız varsa glikoz seviyelerinin normal değerlerde tutulması çok önemlidir.  
• Yüksek Tansiyon: Tansiyon hastalığınız varsa ve kontrol altına alınmamışsa risk artar. Tansiyon damarları, kan akışını ve kalbi etkiler. Bu sistemler de karaciğere ve böbreğe giden kan akışını düzenler. Eğer bir tansiyon problemi meydana gelirse ürenin oluştuğu yer yani karaciğer ve süzülüp atıldığı yer yani böbrek de etkilenmiş olacaktır. Bu durumda yine üre yüksekliği meydana gelebilir.

Üre Yüksekliği İlaçları

Üre yüksekliği ilacı diye üretilmiş ve doğrudan üreyi düşürmek amacıyla kullanılan bir ilaç bulunmamaktadır. Üre yüksekliğine neden olan bazı durumlar vardır ve bu durumların belirli testler ile hekim tarafından belirlenip bu hastalıkların tedavisi yapılmalıdır. 

Üre yüksekliği diyabet, kan kaybı, tansiyon yüksekliği, böbrek hastalıkları, dehidrasyon (su kaybı),stres, tiroid bezi hormon bozukluğu, proteinli gıdaların fazla alınması, bazı ilaçlar, kortizon kullanımı ve enfeksiyon sebebiyle meydana gelmektedir. Bu durumların ortadan kaldırılmasıyla üre miktarı azalacaktır. Ancak enfeksiyon durumunda ilaç kullanılabilir.

• Antibiyotik: Enfeksiyon durumunda vücutta yükselen üre, enfeksiyonun tedavi edilmesiyle düşer. Bu nedenle enfeksiyon durumunda antibiyotik kullanılabilir. Bu antibiyotiğin türü ve dozu hekiminiz tarafından ayarlanmalıdır. 

Hamilelikte Üre Yüksekliği

Hamilelikte vücutta bazı değişiklikler meydana gelir. Bazı durumların, hastalıkların ortaya çıkması kolaylaşabilir. Hamilelikte böbreklerde de bazı değişiklikler olur. Hamilelikte üre yüksekliği aksine düşüklüğü meydana gelir. Bunun nedeni ise böbrekte kan akımında %50 ve 70 oranında azalma olur. Böbrek süzme hızında da % 30-50 oranında artış olur. Bu artış nedeniyle de plazmadaki üre miktarı hamile kadınlarda, hamile olmayan kadınlara göre daha düşük olur. 

Hamileliğin kendisi üre yükselmesine sebep olmaz ancak böyle bir durum varsa üre yüksekliğine neden olan durumlar, hastalıklar nedeniyle araştırılması gerekebilir. Üre yüksekliğine sebep olan durumlar diyabet, kan kaybı, tansiyon yüksekliği, böbrek hastalıkları, dehidrasyon (su kaybı), stres, tiroid bezi hormon bozukluğu, proteinli gıdaların fazla alınması, bazı ilaçlar, kortizon kullanımı ve enfeksiyon sebebiyle ortaya çıkar. 

Üre yüksekliğinde görülen uyku bozukluğu, sürekli hıçkırık, ağızda yanma, mide bulantısı, kusma, anemi, baş ağrısı, kaslarda zayıflık, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, solunumda düzensizlik, iştah azalması, nefeste aseton kokusu, bilinç bulanıklığı gibi belirtiler varsa sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. 

Üre Yüksekliği için Hangi Doktora Gidilir? 

Eğer, kusma, anemi, baş ağrısı, kaslarda zayıflık, yorgunluk, halsizlik, kilo kaybı, solunumda düzensizlik, iştah azalması, nefeste aseton kokusu, bilinç bulanıklığı, uyku bozukluğu, sürekli hıçkırık, ağızda yanma, mide bulantısı gibi belirtileriniz varsa bir hekime başvurmanız gerekmektedir.  

Üre Yüksekliği hem kan hem de böbreklerde meydana gelebilen bir durumdur. Bu nedenle kanda üre yüksekliği durumlarında Dahiliye (iç Hastalıkları) bölümüne başvurulmalıdır. 

Böbreklerde meydana gelen bir üre yüksekliği ve böbreği etkileyen durumlarda da Nefroloji yani böbrek hastalıkları bölümü ya da Üroloji idrar yolları bölümüne başvurulabilir.   

Hekim kandaki yükseklik için kan, idrardaki yükseklik için de idrarı ve böbrekleri değerlendirecek bir takım gerekli testleri size uyguladıktan sonra bu yüksekliğin olup olmadığına karar verecektir.