Vajinal Duş Nedir?

Vajinal duş; vajinanın iç bölgesine bir aparat yardımıyla saf su, karbonatlı su, sirkeli su, jel veya farklı temizleyici sıvılar püskürtülerek vajinanın temizlemesi işlemidir. Bu işlem genel olarak, vajinayı temizlemek için özel olarak tasarlanmış lavman aparatları ile uygulanan bir işlemdir.  Bu aparatla sirke ve su karışımından oluşan sıvı bir solüsyon, antiseptik ve kokulu temizleme solüsyonları kullanılarak uygulanmaktadır.

Vajinal duş yaygın olarak kullanılmasına ve bazı faydaları olmasına rağmen uzmanlar tarafından tavsiye edilen bir uygulama değildir. Hatta çoğu uzmana göre vajinal duş yarardan çok zarar vermektedir. Çünkü vajina mukus salgısı ile kendi kendini doğal olarak temizleyen bir yapıdır.

Vajina, vulvadan, kadın genital bölgesinin dışından rahim ağzına (serviks) uzanan kas dokusu içeren bir organdır . Vajinanın sağlığını etkileyen çeşitli faktörler vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:

• Korunmasız yapılan seks, cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona neden olabilir
• Zorla cinsel ilişki girilmesi veya pelvik bölgede bir yaralanma vajinal travmaya sebep olabilir
• Endometriozis (çikolata kisti) ve pelvik inflamatuar (üreme organı enfeksiyonu) hastalıkları gibi durumlar ağrılı sekse neden olabilir 
• Pelvik bölgesinde (üreme organlarının bulunduğu bölüm) uygulanan cerrahiden ve belirli kanser tedavilerinden kaynaklanan yara izi de ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilir 
• Vajinada deodorant, sprey, köpük ve vajinal duş kullanılması tahriş nedeni olabilirken aynı zamanda mevcut tahrişin şiddetini artırabilir.
• Kullanılan bazı antibiyotikler vajinal mantar enfeksiyonları geliştirebilir.
• Prezervatif ve spiral gibi doğum kontrol yöntemleri vajinal tahrişe sebep olabilir. 
• Doğum sırasında vajinal yırtıklar oluşması veya cerrahi kesi yapılması gerekebilir vajinadaki kas tonusunu da azaltabilirken şikayetlere neden olabilir.
• Anksiyete ve depresyon, düşük düzeyde uyarılmaya ve bunun sonucunda cinsel ilişki sırasında rahatsızlık veya ağrıya neden olabilir.
• Cinsel taciz veya acı veren cinsel deneyim gibi travmalar yaşanması sonraki dönemde cinsel ilişkili esnasında ağrıya neden olabilir.
• Hormon seviyelerindeki değişiklikler vajinayı etkileyebilir. (Örneğin, östrojen üretimi menopozdan sonra ve emzirme sırasında azalır)
• Östrojen kaybı vajinal zarın incelmesine (vajinal atrofi) neden olarak cinsel ilişkiyi ağrılı hale getirebilir.

Vajinal Duş Neden Yapılır?

Vajinal yıkama, vajinaya bir aparat aracılığıyla su püskürtülerek bu bölgenin yıkanması için yapılan bir işlemdir. Bu işlem tıbbi veya hijyenik nedenlerle yapılırken, bu nedenler şu şekilde sıralanabilir;

• Adet döneminin sonunda kalan adet kanını durulamak 
• Cinsel ilişki sonrası gebelik veya cinsel yolla bulaşan hastalıklardan kaçınmak
• Vajina kokuları azaltmak 
• Daha temiz hissetmek 
• Kronik maya, mantar ya da bakteriyel enfeksiyonlar için tavsiye edilen bir tedaviyi uygulamak

Vajinal Duş Nasıl Yapılır?

Vajinal duş, vajinanın içini su veya benzeri sıvı karışımlar ile yıkamak veya temizlemek anlamına gelir. Yıkama işlemi için gerekli malzemeler sağlık ürünü satan mağazalarda veya eczanelerde hazır paketlenmiş su, sirke, kabartma tozu, iyot veya özel temizleme solüsyonları olarak satılır. Bu malzemeler genellikle bir şişe veya torba içinde paketli olarak satışa sunulmaktadır.

Vajinal duş yapmak, banyo veya duş sırasında vajinanın dışını yıkamaktan farklıdır. Vajinanın dışını ılık suyla yıkamak zarar vermez ancak vajinanın içi yıkandığında, birçok farklı sağlık sorununa yol açabilir ve bu yüzden dikkatli olunmalıdır. Vajinal yıkama işlemi için geliştirilen özel aparatların kullanımı şu şekildedir:

• Öncelikle alınan duş aparatının hijyenik üst sargısı (paketi) çıkarılır ve aparat solüsyon konulacak hazır hale getirilir.
• Solüsyon uygulama bilgilerine göre hazırlanır ve aparata dökülür.
• Daha sonra kauçuk kısım yerine oturana ve bir klik sesi duyulana kadar düz yukarı çekilir, bu klik sesi duyulduğunda vajinal yıkama kullanıma hazırdır.
• Tuvalette oturur pozisyonda ayaklar iki yana açılır.
• Kauçuk kısım vajinaya 1-1,5 cm fazla olmayacak şekilde yavaşça yerleştirilir ve şişe içindeki karışım yavaşça sıkılır.
• İşlem sırasında vajinal açıklık kapatılmamalıdır, çünkü duş solüsyonu vajinadan serbestçe akması gerekir
• Karışım bitene kadar sıkıldıktan sonra aparat yavaşça vajinadan çıkarılır ve vajinal yıkama işlemi tamamlanır.

Vajinal Duş Zararları

Vajinal flora, vajinada normal koşullarda bulunan bakterilerdir. Bu bakteri, vajinayı sağlıklı tutar ve enfeksiyon oluşumunu önler. Bununla birlikte vajina kendi kendini temizler ve müdahale olmaksızın doğru pH dengesini koruyabilir. Vajinal duş yapmak vajinadaki iyi bakterileri uzaklaştırabileceğinden dolayı vajinadaki pH dengesini değiştirebilir. Bu durum kötü bakterilerin çoğalmasına, enfeksiyonların, tahrişlerin ve daha ciddi komplikasyonların oluşmasına neden olabilir. Vajinal duşun zararları şu şekilde sıralanabilir;

• Vajina duş hamileliği veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları önlememektedir
• Dış gebelik riskini artırabilir.
• Vajinal duş, rahim, fallop tüpleri (döllenme gerçekleşen bölge) ve yumurtalıkları etkileyen bir enfeksiyon olan üst üreme organlarının enfeksiyonları yakalanma riskini %73 oranında artırabilir.
• Vajinal duş vajinal florayı (vajinanın asidik ortamı) yok eder, böylece vajinayı maya enfeksiyonlarına neden olan kötü bakteriler için daha elverişli bir ortam haline getirebilir.

Vajinal Duş Sonrası Riskler 

Vajinal duş önceki dönemlerde tıbbi tedavi olarak uygulanması tavsiye edilen bir uygulamadır ancak günümüzde, artık vajinanın doğal pH'ını bozduğu bilinmektedir. Vajinanın doğal pH seviyesi 3,5 ila 4,5 olan asidik bir ortamdır. Bu asidik ortam, vajinada doğal olarak büyüyen sağlıklı bakteriler için elverişli iken içeri girmeye çalışabilecek zararlı bakteriler için elverişsiz bir ortamdır.

Piyasada bulunan vajinal bez, sabun ve parfümlerle vajinal yıkama yapılarak vajinanın pH seviyesi yükselirken, bu durum vajinanın sağlıklı florasının hayatta kalmasını zorlaştırır. Böylelikle zararlı bakteriler gelişmeye başlar ve vajinal duşun neden olduğu bu yüksek pH seviyesi, bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu sağlık sorunları şu şekilde sıralanabilir:

• Vajinal kuruluk riski: Vajinal duş yapmak vajinal duvarların doğal mukozasını artırabilir veya dengesini değiştirebilir. Bu sebeple vajinal kuruluğa neden olabilir.
• Floranın bozulma riski: Vajina dokusunda ağrılı bir iltihaplanma olan bakteriyel vajinozis (bozulmuş bakteriyel florası), vajinada zararlı bakteriler geliştiğinde ortaya çıkar. Bu durumun oluşması doğal ve sağlıklı bakterilerin vajinal duş ile yıkanmasıyla daha olası hale gelir.
• Cinsel yolla bulaşan hastalık riski: Vajinal duş uygulanması uzun sürede bu riski artırabilir. Uzmanlar vajinal duş yapan kadınların cinsel yolla bulaşan bir hastalığa yakalanma olasılığının daha yüksek olduğunu belirtmektedirler. Çünkü vajinal yıkama esnasında bu enfeksiyonların sebebi olan zararlı bakteriler üreme sisteminin daha uzağına gönderilebilir. Bunun yanında kadınlarda yaygın görülen ve çoğu zaman, herhangi bir belirti göstermeden ortaya çıkan klamidya (cinsel yolla bulaşan hastalık) veya gonore (bel soğukluğu) hastalıklarına da neden olabilir.
• Dış gebeliği veya kısırlığı artırma riski: Vajinal duş yapan kadınlarda pelvik inflamatuar hastalık (PID) gelişme olasılığı da yüksektir. PID, pelvik bölgede uzun süreli ağrıya neden olabilir ve bir kadının dış gebelik veya kısırlık olasılığını artırabilir. Bazı araştırmalar, düzenli olarak vajinal duş uygulayan bir kadında PID olmasa bile, uygulamayan kadınlardan daha yüksek risk altında olduğunu göstermektedir.