Yolk Kesesi
Yolk kesesi; hipoblast adı verilen hücreler tarafından oluşturulmuş olan ve embriyoya bağlı bir şekilde gelişim gösteren zar niteliğinde bir tür kesedir.
Yolk Kesesi Nedir?
Yolk kesesi; hipoblast adı verilen hücreler tarafından oluşturulmuş olan ve embriyoya bağlı bir şekilde gelişim gösteren zar niteliğinde bir tür kesedir. Yolk kesesi, embriyonik gelişim sürecinin ikinci haftasında, amniyotik kese adı verilen yapının biçimlenmesi ile aynı zaman zarfında oluşum göstermeye başlamaktadır.
Yolk Kesesinin Görevi Nedir?
Yolk kesesi adı verilen yapının görevi tam olarak belirlenememiştir ve bu sebeple de bilinmemektedir. Ancak tıp otoriteleri tarafından, anne karnındaki bebeğin kan hücrelerinin yapımında ve gelişiminde görevli olduğu fikri ortaya atılmıştır. Bir nevi karaciğer görevi yapmaktadır ve gebelik kesesinin çok çok yakınında, yapışık gibi bulunmaktadır. Gebeliğin 7. haftasında ortaya çıkıp 12. haftasında yok olan bu yapının bebeğin genel sağlığı hakkında önemli bilgiler verdiği düşünülmektedir.
Yalnızca gerçek bir hamilelikte ortaya çıkan yolk kesesi; boş gebelik olarak adlandırılan sağlıksız gebeliğin tespit edilmesinde de önemli bir role sahiptir. Boş gebelik sürecinde, ilk dönemlerde mutlaka bir embriyo oluşumu vardır fakat bu oluşum kısa süre içerisinde kaybolur ve 7. haftaya doğru ilerleme kat edildiğinde komşu nitelikteki kesenin oluşum göstermediği görülür. Bu durumda ise boş gebelik tanısının konması mümkün hale gelir ve kesinleşir.
Yolk Kesesinin Boyutu Nasıl Olmalıdır?
Yolk kesesinin boyutu yaklaşık olarak 2.5 milimetre ile 5.5 milimetre arasında olmalıdır.
- Yolk kesesinin belirlenen ideal boyutlara göre alt değerlerde ya da üst değerlerde olması,
- Yolk kesesi duvarının ince olması,
- Yolk kesesinin normal şartlar altında siyah renkte olması gereken iç kısmının renginin farklı olması,
- Yolk kesesinin düzensiz bir görüntüsünün var olması gibi durumlar bebeğin gelişiminin normal olmayacağını, sağlıklı bir gebelik olmayacağını işaret eder niteliktedir.
Vajinal ultrason aracılığı ile yapılan görüntülemede gebelik takibi abdominal yani karın üstünden yapılan ultrasonografik görüntülemeye göre 1 hafta daha erken bir şekilde sonuç verebilmektedir. Yolk kesesi; vajinal ultrason aracılığı ile 10 milimetre, abdominal ultrasonda ise 20 milimetre boyuta geldiğinde görüntülenebilir hale gelir. Şayet bu kese, gebelik kesesi ile birlikte büyüme gösterirken gebelik kesesinin 13 milimetre boyutuna gelmesini takiben görüntülenemiyorsa; sağlıksız bir gebeliğin söz konusu olma ihtimali oldukça yüksektir. Bu durumda, erken gebelik kaybı meydana gelebilir.
Aşırı büyük yolk kesesi gebeliğin düşük ihtimalinin söz konusu olduğunu öngörebilmektedir. Genellikle yolk kesesi ölçümünün yapılmasını takiben büyük bir sonuç elde edilmiş ise, iki hafta içerisinde yeniden bir ultrasonografik görüntüleme yapılması tavsiye edilir.
Yolk Kesesinin Oluşum Süreci Nasıldır?
Gebelik süreci tamamı ile çok dikkatli bir şekilde kontrol altında tutulması gereken bir süreç olarak değerlendirilir. Günümüzde sürekli olarak gelişmekte olan teknoloji vasıtası ile bu kontrol süreci kolay ve verimli bir şekilde geçirilebilmektedir. Bebeğin sağlık durumu görüntüleme yöntemlerinden en yaygın şekilde kullanılan ultrasonografi ile kolaylıkla gözlemlenebilir. Bu süre içerisinde yani gebelikte yolk kesesi oluşumu; bebek ile ilgili gebeliğin erken dönemlerinde bilgi veren niteliktedir.
Normal bir gebeliğinde 7. haftasında anne kanında c şeklinde görünmeye başlayan embriyo, amniyon kesesi adı verilen kesenin içerisine yerleşmeye başlar ve bu yerleşmeden sonra bebek gelişimini amniyon sıvısının içinde devam ettirecektir. Amniyon sıvısı, anne karnındaki bebeği dış etmenlere karşı koruyucu niteliktedir.
Yolk kesesinin oluşumu, 7. hafta civarına denk gelmektedir ve bu haftadan itibaren yapılan ultrasonografik görüntülemede rahat bir şekilde görülebilecektir. Yolk kesesi, embriyonun hemen yanında adeta bir çember gibi görünür.
Yolk kesesinin içi siyah görünümdedir ve alanında uzman bir hekim yani bir jinekolog (kadın hastalıkları ve sağlığı uzmanı) tarafından kolaylıkla ayırt edilebilir niteliktedir. Ancak, anne adayının bu görüntüyü ultrasonografik görüntüleme esnasında kullanılan monitörden fark edebilmesi mümkün değildir. İlerleyen süreçlerde bebeğin büyümesi ile birlikte, anne adayı tarafından da görülebilir hale gelir.
Yolk Kesesi Ne Zaman Kaybolur?
Yolk kesesi genellikle normal bir gebelikte 7. hafta civarında ortaya çıkar ve 12. hafta civarında yavaş yavaş yok olur hale gelir. Bu yok oluş aslında ilkel sindirim sistemine dahil olma olarak değerlendirilmektedir.
Yolk Kesesinin Oluşumundan Sonra Gebelik Süreci Nasıldır?
Alanında uzman bir kadın hastalıkları ve sağlığı uzmanı tarafından gerekli görülen bütün kontroller tamamlanıp yapılan incelemede yolk kesesinin görüntülenmesi sağlandıktan sonra, gebeliğin boş gebelik olmadığı konusundan emin olunabilir ve gebeliğin daha risksiz nitelikteki dönemi başlar. Bu süreçten sonra ebeveyn olma adaylarının bebeğin kalp atış sesini duyması, bebeğin organlarının oluşması gibi heyecanları söz konusu olacaktır.
Yolk kesesinin oluşumunu tamamlayıp görünmesinin ardından kısa bir süre sonra, aynı kesenin alt kısmında embriyo adı verilen yapı görünmeye başlar. Bu oluşum tıp literatüründe “fetal kutup” adı ile anılmaktadır ve yaklaşık olarak 3 milimetre boyutundadır. Bu esnada gebelik kesesi de yaklaşık olarak 18 milimetre boyuta ulaşır. Şayet gebelik kesesi 20 milimetreye ulaşmış ise ve embriyo halen görünmüyorsa bu durum gebeliğin sağlıksız olduğunu belirtir niteliktedir.