York Testi, gıda intoleransını belirlemek amacıyla kullanılan bir kan analiz yöntemidir. Bu test, bağışıklık sisteminin belirli gıdalara karşı ürettiği IgG antikorlarını ölçerek, vücudun hangi besinlere karşı hassasiyet gösterdiğini tespit etmeyi hedefler. Migren, kronik yorgunluk, sindirim sorunları veya cilt problemleri gibi şikayetlerin altında yatan nedenlerden biri olan gıda intoleransını anlamak isteyenler için popüler bir seçenektir.

York Testi Nasıl Çalışır?
Test, kişiden alınan kan örneği üzerinde gerçekleştirilir. İşlem şu adımları içerir:

1. Kan Örneği Alma: Test kiti ile parmak ucundan birkaç damla kan alınır.
2. Laboratuvar Analizi: Kan örneği, laboratuvarda 100’den fazla gıdaya karşı IgG antikor seviyeleri açısından incelenir.
3. Raporlama: Sonuçlar, hangi gıdalara karşı intolerans olduğunu gösteren detaylı bir rapor halinde sunulur.

Testin temel mantığı, IgG antikorlarının yüksek seviyelerinin, vücudun o gıdayı "tehdit" olarak algıladığını ve inflamatuar yanıtı tetiklediğini varsayar. Ancak IgG yüksekliğinin her zaman klinik belirtilere yol açmadığını belirtmek gerekir.

Hangi Durumlarda York Testi Önerilir?
York Testi, özellikle nedeni açıklanamayan kronik semptomları olan kişiler tarafından tercih edilir:

• Şişkinlik, gaz veya irritabl bağırsak sendromu (IBS)
• Tekrarlayan baş ağrıları veya migren atakları
• Egzama, ürtiker gibi cilt problemleri
• Eklem ağrıları ve kronik yorgunluk
• Kilo verememe veya sebepsiz kilo dalgalanmaları

Testin Avantajları ve Sınırlılıkları
York Testi’nin en büyük avantajı, geniş bir gıda panelini tarayarak kişiye özel bir eliminasyon diyeti oluşturma imkanı sunmasıdır. Ancak, IgG temelli testlerin klinik geçerliliği konusunda tıp dünyasında tartışmalar devam etmektedir. Bazı çalışmalar, IgG yüksekliğinin sadece o gıdaya sık maruz kalmanın bir göstergesi olabileceğini savunur. Bu nedenle sonuçların bir uzmanla birlikte değerlendirilmesi önemlidir.

Test Sonrası Süreç ve Diyet Yönetimi
Test sonucunda "pozitif" çıkan gıdaların diyetten çıkarılması önerilir. Ancak bu süreç dikkatlice planlanmalıdır:

• Eliminasyon Fazı: 4-6 hafta boyunca intolerans tespit edilen gıdalar tüketilmez.
• Yeniden Tanıtma Fazı: Gıdalar teker teker diyete eklenerek semptomlar gözlemlenir.
• Kişiselleştirilmiş Diyet: Hangi gıdaların kalıcı olarak çıkarılması gerektiği belirlenir.

York Testi ile Benzer Diğer Yöntemler

• Eliminasyon Diyeti: Şüpheli gıdaların deneme-yanılma yöntemiyle diyetten çıkarılması.
• Cilt Testleri (Patch Test): Alerjik reaksiyonların tespiti için kullanılır.
• DNA Tabanlı Testler: Genetik yatkınlığı analiz eder ancak intoleransı direkt ölçmez.

Kimler York Testi Yaptırmamalı?

• Hamileler veya emziren anneler
• Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler
• Ciddi alerjik öyküsü olanlar (IgE aracılı alerjiler için farklı testler gerekir)

Maliyet ve Erişim
York Testi’nin fiyatı, incelenen gıda sayısına göre değişir. Temel paneller 1500-3000 TL arasında değişirken, kapsamlı paneller daha yüksek maliyetlidir. Test kitleri online satın alınabilir ve evde örnek toplanıp laboratuvara gönderilebilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Test sonuçları tek başına kesin tanı değildir.
• Diyet değişiklikleri bir diyetisyen kontrolünde yapılmalıdır.
• İntolerans tespit edilen gıdalar beslenmeden tamamen çıkarılmamalı; alternatif kaynaklarla besin eksikliği önlenmelidir.