Bebeklerde Tuvalet Sıklığı

Bebeklerde Tuvalet Sıklığı Nedir?

Bebeklerin sağlığında sindirim sisteminin çok önemli bir yeri vardır. Sindirim sistemi tükettiğimiz gıdaların kana karışabilecek düzeyde parçalanması, parçalara ayrılan bu besinlerin bağırsaklarda emiliminin gerçekleşerek kana geçmesi ve oluşan atıkların vücuttan atılabilmesinden sorumludur. Bağırsaklar ise sindirim sisteminin en önemli elemanıdır ve insan vücudunun ikinci beyni sayılmaktadır. Bebeklerde tuvalet sıklığı, bebeğin sağlığı hakkında bilgiler sunmaktadır.

Bağırsakların özellikleri ve görevleri şu şekildedir:

• Besinlerin ufak parçalar halinde parçalanması,
• Sindirimden geçen besinlerin dolaşım sistemine geçmesi,
• Yağ asitlerinin ve vitaminlerin üretilmesi,
• Bol miktarda sinir hücresi içermesi,
• Pek çok hormonun üretilmesinin sağlanması (Uyku hormonu olarak melatonin, mutluluk hormonu olarak serotonin vb.),
• Bağışıklık sistemine destek olması (Virüslerin ve bakterilerin ortadan kaldırılmasına yardımcı olan proteinleri üretir),
• Sindirimden sonra ortaya çıkan atıkların vücuttan atılmasının sağlanmasıdır.

Bağırsaklar fonksiyonel anlamda vücutta çok önemli bir yere sahiptir. Bağırsaklarda meydana gelen herhangi bir sorunda belirti gösteren ilk nokta dışkı olmaktadır. Bu nedenle bebeklerin kaka yapma düzenleri ve tuvalet sıklıkları, dışkının rengi ve kıvamı gibi özellikler takibi önemli olan veriler olmaktadır.

Bebeklerde Tuvalet Sıklığı Nasıl Olmalı?

Bebeklerde kaka sıklığı, bebeğin kaç aylık ya da kaç yaşında olduğuna, ne ile beslendiğine (formül mama veya anne sütü), ek gıda kullanıp kullanmamasına göre değişiklikler göstermektedir. Yeni doğan bebeğin tuvalet sıklığı ile 3 aylık bebeğin kaka yapma sıklığı ya da 8 aylık bebeğin kaka yapma sıklığı aynı olmayacaktır. 

Ancak bebeklerde beklenen ortalama tuvalet sıklığı şu şekilde özetlenmektedir:

• 1 ile 5 Günlük Arası Bebekler: Yeni doğan bebeğin, doğumu takip eden 24 saat içinde ilk kakasını yapması beklenir. İlk kaka çoğunlukla siyah renkte ve yapışkan bir yapıda olmaktadır. Bebeğin anne karnında bulunduğu zaman içinde bağırsaklarda biriken bu ilk kakaya “Mekonyum” adı verilmektedir.

Doğumdan sonraki bu ilk günlerde kaka koyu renkli olmaktadır. İlerleyen günlerde kakanın rengi değişmektedir. Yeni doğan bebek tuvalet sıklığının bebeğin doğumundan itibaren ilk 5 gün içinde, henüz kaç günlükse o gün sayısı kadar olması beklenmektedir. Buna göre doğduğu gün içinde 1, ikinci günde 2, üçüncü günde 3, dördüncü günde 4, beşinci günde de 5 kere kaka yapması normal kabul edilmektedir. Ama bu bir kural değildir. Eğer bebeğin herhangi bir sorunu yoksa 1 günde 5 kez yapmak da, 5 günde 1 kez yapmak da normal olabilir. Bazen bazı bebeklerin her emzirmeden sonra kaka yaptığı da görülebilmektedir.

• 1 ile 6 Hafta Aralığındaki Bebekler: Bu süreçte bebeğin bağırsaklarındaki emilim yeterli olmamaktadır. Bu yüzden kakanın kıvamı çoğunlukla sıvıdır. Hem kıvam hem de tuvalet sıklığı beslenme şekline göre değişiklik göstermektedir. 
• Anne sütü ile beslenen bebeklerde; Anne sütünün sindirimi diğer mamalara kıyasla daha kolay olmaktadır. Bebek gün içinde ortalama 4 ile 6 kez kaka yapmaktadır. Bazı bebekler için tuvalete çıkma sayısı 8 ile 10 arasında olabilmektedir.
• Formül mama ile beslenen bebeklerde; Bu mama çeşidi anne sütünden daha zor sindirilmektedir. Bu yüzden kakanın kıvamı anne sütü ile beslenen bebeğe kıyasla daha yoğun olmaktadır. Bebeğin gün içinde ortalama 3 ile 4 kez kaka yapması beklenmektedir.
• 1,5 ile 6 Ay Aralığındaki Bebekler: Bağırsak daha etkin çalışmaya başlar. Emilimde ve sindirimde artış olur. Bunlar sonucunda tuvalet sıklığında azalışla birlikte kakanın rengi koyulaşmaya başlar.
• Anne sütü ile beslenen bebeklerde: Gün içindeki tuvalet sıklığı çoğunlukla 3 ile 4 arasındadır. Dışkı içinde minik taneler olması normal kabul edilmektedir.
• Formül mama ile beslenen bebeklerde: Gün içindeki tuvalet sıklığı çoğunlukla 2 ile 4 arasındadır. 
• 6 ile 12 Ay Aralığındaki Bebekler: Artık ek gıda tüketmeye başlayan bebeklerin kakalarının kokusu, boyutu ve şekli değişmeye başlar. Gün içindeki tuvalet sıklığı çoğunlukla günde 1 ile 3 kez arasında değişse de bazen iki günde 1 olduğu da görülmektedir. 
• 1 ile 3 Yaş Aralığındaki Bebekler: Anne sütünden ya da formül mamadan, daha fazla besin çeşidine ve daha farklı besin boyutlarına geçiş ile beraber dışkıda da değişimler meydana gelmektedir. Gün içindeki tuvalet sayısı 1 ile 3 arasında değişebilmektedir. Bu sayı bazen günde 1, bazen de iki günde 1 olabilmektedir. 
• 3 ile 5 Yaş Aralığındaki Bebekler: Çocuğun gün içinde 1 kez tuvalete çıkması normaldir. Bazı çocuklar için bu sayı iki günde 1 olabilmektedir. 

Bebeklerde Sık Tuvalete Çıkmanın Nedenleri Nelerdir?

Zaman zaman bebeklerin kaka sıklığında, renginde hatta kıvamında değişiklikler meydana gelir. Bu değişiklikler “Bebeğim çok sık kaka yapıyor.” diyen anneler için endişe verici olabilmektedir. 

Yemek ağza girdiği an sindirim sistemi devreye girmektedir. Bu sindirimin olağan sürecidir. İyi beslenen bebeğin sık kaka yapması çoğunlukla normaldir.

Eğer bebek sık kaka yapıyor ama ishal değil ya da günlük olarak genel halinde herhangi bir sorun gözlenmiyorsa, bunun yanında da büyüme ve gelişme süreci hekimi için normal kabul ediliyor ve kansızlık ya da vitamin/mineral eksikliği yoksa endişe edilmesini gerektiren bir durum yoktur. 

Fakat bebeğin tuvalet sıklığında ani bir azalış veya artış gözleniyor ve bebekte rahatsız ve mutsuz bir hal görülüyorsa bir uzmana danışmak faydalı olacaktır. 

Bebeklerde ve çocuklarda sık kaka yapmanın bazı nedenleri şöyledir:

• Bebeklerde sık kaka yapma nedenleri arasında bebeğin yaşı, beslenme şekli ve alışkanlıkları gibi etkenler yer almaktadır. Bu nedenle tuvalet sıklığı her bebekte farklılık göstermektedir. 
• Bağırsakların emilim fonksiyonlarında bozukluğa sebep olabilen bazı sindirim hastalıkları olabilmektedir. Bu hastalıkların gözlendiği durumlarda çocuklar, gün içinde kendi yaş grubu için normal sayılan tuvalet sıklığından gözle görülür düzeyde daha sık, daha yumuşak ve daha kokulu kaka yaparlar. 
• Bu durum bebeğin büyüyebilmesi için gereken besinlerin yeterli düzeyde sindirilip emilemediğinin işareti olabilmektedir. Emilim bozukluğu söz konusuysa yeterli beslenme olsa bile yeterli emilim olmadığından bebeğin gelişimi olumsuz etkilenebilmektedir. Bu nedenle emilim bozukluğuna sebep olan hastalık geç kalınmadan belirlenmeli ve tedavi edilmelidir.
• Antibiyotik kullanımı da bebeğin tuvalet sıklığında artışa sebep olabilmektedir. 

Bebeklerde Tuvalet Sıklığı Konusunda Nelere Dikkat Edilmeli?

Bebeklerin tuvalet sıklığı ve kakasının yapısı ile şekli, anneye bebeğin sağlığı hakkında ipuçları verebilmektedir. Bebeğin tuvalet düzenini evham yapmadan takip etmek, hatta bazen şüpheli durumlarda tuvalet günlüğü tutmak yararlı olabilmektedir.

Bebeklerde tuvalet sıklığı ile ilgili olarak dikkat edilmesi ve takip edilmesi önemli olan durumlar şöyle sıralanabilmektedir:

• Bebeğin içinde bulunduğu yaş grubu için normal kabul edilen tuvalet sayısının ne kadar üstünde ya da ne kadar altında kaldığı,
• Bebeğin beslenme düzeninin nasıl olduğu (ne sıklıkla beslendiği ve neler tükettiği),
• Bebeğin dışkısında endişe edilecek bir kıvam ya da kan gibi herhangi bir durumun varlığı,
• Bebeğin kabız ya da ishal belirtileri göstermesi,
• Bebekte huzursuzluk ve mutsuzluk olması,
• Ateş, iştahsızlık, kusma gibi eşlik eden farklı bir durumun varlığı.

Bu maddelerden bebeğin günlük yaşantısını olumsuz etkilediği görülen durumlarla karşılaşıldığında bir uzmana danışılması önemlidir.