Boksör Kırığı

Boksör Kırığı Nedir?

Boksör Kırığı; eldeki 5. metakarpal (tarak) kemiğinin serçe parmak ile eklem yaptığı yerin yakınından kırılmasıdır. Genellikle travma (özellikle sert bir cisme yumruk atma) sonucu oluşur. Bu yüzden boksör kırığı olarak adlandırılır.

Çoğunlukla 5. metakarpal (tarak) kemiği kırılsa da; beraberinde diğer tarak kemiği kırıkları da görülebilir. Bazen 5. tarak kemiği kırılmadan diğer tarak kemiklerinin kırığı da görülebilir.

Travmanın şiddetine göre tarak kemiği serçe parmağına daha yakın bölgeden kırılabileceği gibi; bazen el bileğine daha yakın bölgeden de kırılabilir.

Boksör Kırığı Belirtileri Nelerdir?

Boksör kırığı çoğunlukla erkeklerde oluşur. Oldukça sık rastlanan bir durumdur.

Genellikle sinirli bir halde sert bir cisme atılan yumruk sonucu ani bir ağrı hissedilir. Ağrı hissi zamanla azalır, bu yüzden bazen kişi doktora gitme gereği duymaz.

Boksör kırığında belirtiler çoğunlukla diğer kemik kırıklarında olduğu gibidir.

En sık görülen belirtiler;

• Travmadan sonra eldeki 5.tarak kemiği etrafında şişlik: Kemik doku ve etrafındaki dokular travmaya maruz kaldığı zaman vücut bunu inflamasyon (enfeksiyon durumu) olarak algılar. Antiinflamatuar (enfeksiyon karşıtı) sistemi aktive eder. Bunun sonucunda o bölgede şişlik kızarıklık oluşur.
  
• 5.tarak kemiği etrafında yoğun ağrı: Antiinflamatuar sistemin aktive olması durumunda vücut kişiyi uyarmak için ağrı duyusunu hissettirir. Ağrı travmadan bir süre sonra azalabilir.
  
• Kırık çevresinde hassasiyet: Kırık çevresindeki dokuların zarar görmesi sonucu kemiğin üzerini kaplayan ciltte hassasiyet hissedilir.
  
• Elde ağrılı morluk oluşumu: Travma sonucu o bölgede cilt altı dokudaki kılcal damarlar zarar görür. Bu durumda bu damarlar cilt altına kanar. Dışarıdan bakıldığında bu kanama morluk şeklinde görülür.
  
• Parmakları hareket ettirince artan ağrı: Boksör kırığında oluşan şişlik, ağrı hareket kabiliyetinde kısıtlamaya yol açar. Burada az da olsa kas ve tendonlar da zarar görür. Kaslar kemikleri hareket ettirmeye çalıştıkça; bu ağrı artar.
  
• Elde uyuşma, karıncalanma: 5.tarak kemiğinin yakınından ulnar sinir ve dalları geçer. Sinir dokusu travmadan etkilenirse; uyuşma, karıncalanma hissedilir.
  
• Cisimleri kavramada zorluk: Cisimleri kavrarken kasları ve kemikleri hareket ettirmek gerekir. Kırık olan kemik, kasa bası yapar. Ağrı ve hareket kısıtlılığına yol açar.
  
• Gözle görülür deformite: Ciddi tarak kemiği kırıklarında dışarıdan bakılınca gözle görülür şekilde eğrilik, şişlik anlaşılabilir.
  

Boksör Kırığı Nedenleri Nelerdir?

Boksör kırığı, çoğunlukla sert yüzeye hızla yumruk atma sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Sporcular arasında acemi boksör kırığı da denir. Genellikle acemi boksörlerde görülür.

Nedenler sıralanırsa;

• Boksörlerin maç esnasında yumruk atmaları
• Bir anlık sinirle sert yüzeylere atılan yumruklar
• El açık bir pozisyonda iken yüzeye sertçe vurma
• Ele dışarıdan gelebilecek travmalar
• Kemik yoğunluğunun azaldığı hastalıklar(osteoporoz gibi)
• Erkek cinsiyet (Travmaya maruziyetin erkeklerde daha fazla olması ve boksörlerin çoğunun erkek cinsiyette olması dolayısıyla)
• Kemik yoğunluğunu bozan ilaç ve gıdaların tüketilmesi (alkol, sigara, doping ilaçlar gibi

Boksör Kırığı Teşhisi

Boksör kırığında hastalar genellikle travmadan sonra oluşan şişlik ve ağrı sonucu hekime başvururlar. Hekim hastadan detaylı anamnez (hastanın hikayesi) alacak ve buna uygun fizik muayeneleri gerçekleştirecektir. Ek olarak diğer tetkikler ve görüntüleme yöntemleri istenebilir.

Hekim şu basamaklara göre ilerleyip tanıya ulaşır:

• Anamnez: Hekim hastanın travmaya uğrayıp uğramadığını sorgular. Travmaya uğradıysa ne tür bir zemine çarptığı konusunda bilgi alır. (Bu durum kırığın çeşidi hakkında hekime fikir verir). Hekim hastanın ek hastalıkları olup olmadığını, alışkanlıklarını, kullandığı ilaçları sorgular. Sonra fizik muayeneye geçer.
  
• Fizik Muayene: Burada hekim öncelikle hastanın elini gözlemler. Şişliğin ve morluğun nerede olduğu hekime hangi kemiğin hasar gördüğü konusunda fikir verir. Ardından şişlik olan kısmı kırık yerini tam olarak öğrenebilmek için eliyle muayene eder. Yaralanan yeri öğrenmek için parmakları hareket ettirir. Sinir hasarı olup olmadığını kontrol eder. Hekim bu basamakları uyguladıktan sonra görüntüleme yöntemlerine başvurur.
  
• Görüntüleme Yöntemleri (Direk Grafi, Bilgisayarlı Tomografi): Kırıktan şüphelenen hekim kesin tanı koymak için görüntüleme yöntemlerine başvurur. Burada en sık kullanılan direk grafi yöntemidir. Bu yöntemde hasta elini parmakları açık bir şekilde masanın üzerine koyar. Arada yaklaşık 100 cm bulunan X ışını tüpünden çıkan ışınlar sonucu hastanın kemik görseli oluşmuş olur. Tanıyı koyma oranı yüksek olan bir yöntemdir.
  

Bazen direk grafi tanıyı tam olarak koyamaz. Bu durumda dokuları daha iyi gösteren bir yöntem olan bilgisayarlı tomografi (BT) yöntemine başvurulur.

Bu yöntem özellikle parçalanmış kırıklarda daha etkilidir.

Boksör Kırığı Tedavisi

Boksör kırığında tedavi kırığın büyüklüğüne ve hastanın durumuna göre değişir. Küçük ve kendiliğinden iyileşeceği düşünülen kişilerde atel veya alçı uygulanırken, açık kırıklarda ve oldukça travmatize olmuş kemiklerde cerrahi tedavi düşünülür.

• Alçı ve Atel Tedavisi: El bölgesi hareket ettikçe oluşturduğu travma ve kalıcı hasar riski artar. Bunun için el olabildiğince hareketsiz kalmalıdır. Eğer kırık basit düzeyde ise yada kemikte sadece çatlak oluştuysa yapılacak atel tedavisinden görülecek fayda büyüktür. Eğer kemik kırığı biraz daha ciddi ise atel yerine alçı tedavisi uygulanır. Çünkü alçı atele göre eli çok daha iyi stabilize eder(sabit tutar). Burada amaç elin hareketini olabildiğince azaltmaktır.
• Cerrahi Tedavi: Genellikle daha ciddi boksör kırığında uygulanan tedavidir. Kırık olan kemiğe tel takılması veya vidalama tedavisi yapılabilmektedir. Ameliyat sonrası haftalık olarak kontroller yapılır ve kırığın iyileşmesi değerlendirilir.

Boksör Kırığı Tedavi Edilmezse

Boksör kırığı tanı aldığında mutlaka tedavi uygulanması gereken bir hastalıktır. Tedavi edilmezse birçok komplikasyonlara yol açabilir.

Bunlar arasında en sık;

• Yanlış kaynama
• Eli hareket ettirmekle artan ağrı
• Cisimleri tutmada zorluk
• Yüzük parmak ile serçe parmak arası mesafenin azalması
• Görsel olarak kötü görünüm

görülür. Bazı vakalarda çok şiddetli kırıkların sonucunda damar yaralanması olup tedavi edilmezse doku ölümü sonucu amputasyona gidiş dahi görülebilir.

Boksör Kırığına Ne İyi Gelir?

Boksör kırığında ağrı, şişlik, morluk uyarıcıdır. Bunlar görüldüğü zaman derhal hekime başvurulması gerekmektedir. Hekime başvururken şişlik olan bölgeye buz uygulaması ve eli kalp seviyesinin üzerinde tutmak hem şişliği önler, hem de hastayı rahatlatır.

Ameliyat sonrası fizyoterapi uygulamaları elin yeniden fonksiyon kazanması açısından büyük öneme sahiptir.

Boksör kırığında tedavi sırasında eli sürekli hareket ettirmek ufak travmalara yol açar. Bunun sonucunda iyileşme gecikebilir.

Eli yeni travmalara karşı korumak, protein ve vitamin ağırlıklı beslenmek de uygulanabilecek tedaviye yardımcı yöntemlerdendir.

Boksör Kırığı İlaçları

Boksör kırığı tedavisi esas olarak eli hareketsiz tutmaya ve dokunun kendi kendine iyileşmesine dayanan bir tedavi yöntemidir. Burda bu yönteme yardımcı olacak bazı ilaçlar kullanılabilir.

Bu ilaçlar;

• Ağrı Kesiciler(Non Steroid Antiinflamatuar İlaçlar): Bunlar genellikle kemik kırığının ilk döneminde oluşan şiddetli ağrıyı kesmek için reçete edilirler. Olası yan etkileri arasında bulantı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi gibi semptomlar bulunur. Nadiren akut böbrek yetmezliği, mide ve onikiparmak bağırsağı ülserlerine de sebep olabilirler. Bu semptomlar görüldüğünde hekime müracaat edilmelidir.
• Antibiyotikler: Açık kırıklarda ve ameliyat sonrası oluşabilecek enfeksiyonlardan korunmak için hastalara reçete edilebilir. Burada kullanılan antibiyotikler çok çeşitli olup hafif bulantıdan ileri derecede organ yetmezliğine gidebilecek kadar yan etkileri görülebilir.
• Kalsiyum ve Fosfor Tedavileri: Kemik yapımında kemiğin sertliğini mineralizasyon denen işlem sağlar. Bu işlem sırasında kalsiyum ve fosfor kullanılır. Kemik kırığında kemiğin yeniden yapımında da mineralizasyon gerçekleşir. Bu yüzden kalsiyum ve fosfora ihtiyaç duyulabilir. Bu tedaviler çoğunlukla kemik yoğunluğu azalmış  olan yada ileri düzeyde osteoporotik kemiklere sahip olan kişilere uygulanan tedavidir.

Boksör Kırığı Ameliyatı

Boksör kırığında cerrahi tedaviye genellikle çok parçalı kırıklarda, ekleme açılan kırıklarda, birden fazla tarak kemiği kırığı olanlarda, açık kırıklarda yada yanlış kaynama olması sonucu tekrardan düzeltme amaçlı başvurulabilir.

Cerrahi tedavide amaç kemiği olabildiğince normal anatomik haline getirmektir.

Ameliyat açık veya kapalı teknikle yapılabilir. Her iki yöntemde de hastanın tamamen uyutulmasına gerek yoktur. Aksiller veya ulnar sinirin bloğu (uyuşturulması) yeterlidir. Genellikle hastanede yatış gerektirmez.

Ameliyat sırasında hastanın kırık olan kemik parçası koptuğu yere tel yardımıyla tespit edilir. Bazen tel yerine vidalama yöntemi de uygulanabilir. Bu yöntemde kırık olan parça ile kırıldığı kemik uç uca getirilip yanına vidalı bir destek takılır.

Ameliyat sonrası iyileşme süresine bağlı olarak belli  bir süre sonra (ortalama 4-6 hafta) tel veya vidalanan plaka çıkarılır. Sonrasında hasta fizik tedavi yöntemleri ile el kabiliyetini olabildiğince geri kazanır.

Hamilelikte Boksör Kırığı

Hamilelikte boksör kırığı tıpkı diğer yetişkinlerdeki gibi tedavi edilir.

Basit ve komplikasyonsuz kırıklar atel veya alçı yöntemi ile, komplikasyonlu veya açık kırıklar ise cerrahi yöntemle tedavi edilir.

Cerrahi yönteme karar verilirken gebeliğin süresi önemlidir.

Çünkü gebeliğin ilk haftalarında alınan anestezikler bebeğe teratojen (öldürücü yada sekel bırakıcı) etki gösterebilir.

Çocuklarda Boksör Kırığı

Çocuklarda kırık tanısı son derece önem arz eder.

Çünkü çocuklarda hem kemik yapımının hala büyük bir hızla  devam ediyor olması bir avantajdır, hem de oluşabilecek komplikasyonlar ileriki yıllarda sıkıntı çıkarabilmektedir.

Çocuklarda tedavi erişkinlerdeki gibidir. Ancak çocuklara tedavi sırasında hareketlerini kısıtlayıcı davranmasını sağlamak biraz daha zordur.

Aileye bu konuda yeterince bilgi verilmelidir.

Boksör Kırığı için Hangi Doktora Gidilir?

Boksör kırığına tanı koyan ve tedavi uygulayan esas bölüm Ortopedi ve Travmatoloji bölümüdür. Ancak bazen hastalar kırığı fark etmez yahut rahatsızlıklarını ertelerler.

Bu durumda ileriki dönemde yanlış kaynama sonucu oluşan ağrılarda ve hareket kısıtlılıklarında hastalar Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon polikliniğine de başvurabilirler. Bu durumda esas tanı konulursa ortopedi ve travmatoloji uzmanına yönlendirilirler.

Boksör kırığı genellikle ani gelişen bir travma sonucu oluştuğu için hastalar Acil Servise başvurabilirler. Bu durumda ayrıntılı değerlendirme sonucu hasta Ortopedi ve Travmatoloji uzmanına yönlendirilir.

Kişi herhangi bir travma sonrası elinde şişlik, ağrı, morluk, uyuşma hissettiği zaman şişlik olan bölgeye buz uygulaması yaparak doktora başvurmalıdır.

Bazen ciddi vakalarda hastada açık kırıklar (kırık kemiğin deriyi parçalayarak  dışarıya çıkması) oluşabilir. Bu durumda kişi acil tedavi altına alınmalıdır.

Eğer geç tanı alırsa ve tedavi uygulanmazsa el deformiteleri sonucu hareket kısıtlılığı oluşabilir.