Braket
Ortodonti tedavisinde sıkça kullanılan diş braketi, bağ anlamına gelirken çarpık ve düzgün görünmeyen dişlerin düzeltilmesine yardımcı olur.
Braket Nedir?
Ortodonti tedavisinde sıkça kullanılan diş braketi, bağ anlamına gelirken çarpık ve düzgün görünmeyen dişlerin düzeltilmesine yardımcı olur. Diş üzerine yapıştırılarak kullanılan braket, dişlerin belli bir sırada hizalanmasını sağlar. Diş tellerini aynı hizada tutan ortodontik braket, zaman içerisinde çarpık dişlerin daha düzgün bir görünüm almasını sağlar.
Braket Çeşitleri
Metal Braket: Çarpık diş tedavisinde ilk defa kullanılan metal braketler hastaların en fazla tercih ettikleri türdür. Paslanmaz çelikten yapılan metal aygıtlar günümüzde daha küçük ve daha konforlu şekilde tasarlanmaktadır. Daha kısa sürede tedavinin tamamlanmasına yardımcı olmaktadır. Küçük yapıda olan braketlerin çocuklar tarafından sevilmesini sağlamak amacıyla elastik bölümleri renkli olarak tasarlanmaktadır. Renkli braket kullanımı çocuklar için hem daha güzel bir görünüm sağlar hem de rahatsızlık hissini ortadan kaldırır. İnce yapıdaki telleri birbirine bağlayan metal braketler oldukça kullanışlıdır.
Seramik Braket: Diğer braket türlerine göre daha detaylı temizlik ve bakım yapılmasına ihtiyaç duyulan seramik braket, özellikle yetişkinler için tasarlanmıştır. Yapı olarak metal brakete kıyasla daha büyüktür ve bu durum, yemek esnasında braket aralarına daha fazla yiyecek kalmasına neden olur. Bu nedenle daha fazla temizlik yapılması gereklidir. Beyaz ve opak bir renkte olması, diş tellerinin görünmesini engeller. Estetik açıdan daha hoş görünmesi ve dikkatli bakılmadığında fark edilmemesi nedeniyle yetişkinler tarafından sıkça tercih edilir. Dezavantajları arasında; sürtünmesi daha fazla olduğundan tedavi süresinin diğer braketlere göre daha uzun olması, lekeyi daha fazla göstermesi ve kırılma riskinin bulunması yer alır.
Damon Braket (Self Ligating Braket): Üzerinde açılıp kapanan kapakları olan damon braket, kendinden kilitli özelliğe sahiptir. Yer darlığı olan dişlerin arasını açarak yerin genişlemesini sağlar. Oldukça az sürtünme meydana geldiği için tedavi süresi oldukça hızlı olan Damon braketlerde elastik ve metal bağ kullanımına ihtiyaç yoktur. Arka tel kapaklar çene kemiğine zarar vermeden rahatça hareket edebilir. Bu nedenle braket oluğuna kolayca yerleştirilerek kullanılır. Kullanımı kolay ve hızlı iyileşme göstermesi tercih nedenidir.
Sert Plastik Braket: Daha düşük maliyetli olan sert plastik braket çok fazla esneme yapar. Kalitesiz bir ürün olduğu için kullanımı doktorlar tarafından pek tavsiye edilmez. Diş yüzeyine hasar vermesi ve daha yavaş etkisini göstermesi nedeniyle kullanışlı olduğu söylenemez.
Lingual Braket: Estetik açıdan hoş görünmeyen braket kullanımından rahatsız olan kişilerin tercih ettiği bir braket çeşididir. Diş telleri, dişlerin arka yüzüne braketler yardımıyla yapıştırılır. Böylece gülerken ya da konuşurken dışarıdan görünmez. Kişinin isteklerine ve ihtiyaçlarına özel olarak tasarlanabilir. Konforlu ve hiçbir soruna neden olmayan lingual braket fiyatları diğer çeşitlerine göre daha pahalıdır.
Telsiz Tedavi (Invisaling) (Şeffaf Plak): Kişinin ağız ve diş yapısına göre özel olarak tasarlanan telsiz tedavi, şeffaf renkteki hareketli plakların diş üzerine geçirilmesiyle uygulanır. Estetik braket yapımında elastik ve şeffaf ürünler kullanılır. Çarpık diş miktarına göre kullanılan plak sayısı belirlenir. Özellikle yaşlılarda görülen ağız kapama problemlerinde tercih edilir.
Safir Braket (Ice Braket): Yetişkinler tarafından tercih edilen safir braket, şeffaf renklidir. Estetik açıdan herhangi bir soruna neden olmayan şeffaf braket ile hastalar kendilerini daha rahat hisseder.
Braket Kullanımının Yol Açtığı Sorunlar
Tercih edilen braket türüne göre farklı sorunlar yaşanabilir. Estetik açıdan çoğu kişinin rahatsızlık duyduğu braketler, bazı durumlarda ağız içi yaralarına yol açabilir. Braket kullanırken yaşanabilecek sorunları en aza indirmek için kaliteli diş teli, braket ve braket yapıştırıcısı kullanılmalı ve kişinin ağız ve diş yapısına göre özel olarak tasarlanmış ürünlerin tercih edilmesi önemlidir. Yaşanabilecek problemler şunlardır;
- Braket bandının çıkması ya da yerinden oynayarak hareket etmesi
- Braket kopması
- Arka telin koparak ağız içinde yaraya sebep olması
- Tüp denilen kısım ile ark telin birbirinden ayrılarak ağız ve dilde yaraya yol açması
- Braket telinin uç kısımlarından ayrılması
- Aparatlarla dişe yerleştirilen braket kırılması sonucunda diş etlerinde kanama olması
- Diş teli ve braket lastiği yerinden çıkarak yemek yerken zorluk yaşanmasına neden olması
- Dental plak tutulunumu arttırarak ağız hijyeninin sağlanmasının zorlanılması
Braket ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Braket kopması tedaviyi uzatır mı?
Kalitesiz ya da ağız yapısına uygun olmayan braketlerin kullanılması ya da sert yiyeceklerin yenmesi halinde braketler kopabilir. Tampon braket kopması sorunu yaşayan kişiler kopan aparatın yerine yenisi takılarak tedaviye devam etmeleri gerekir. Yenisi takılmayan kopmuş braketler tedavinin etkisini azaltarak çarpık dişlerin düzelme sürecini yavaşlatabilir.
Diş teli braket fiyatları nedir?
Piyasada birçok diş braketi çeşidi bulunur. Kalitesine ve ürün çeşidine göre fiyatlar farklılık gösterir. Metal ve ön tampon braketi diğer braketlere göre daha ekonomiktir. Ancak kişiye özel tasarıma sahip olan damon ve lingual braketin fiyatları daha pahalıdır. Porselen braket fiyatları ise genel tasarım ya da kişiye özel olarak tasarımın tercih edilmesine göre belirlenir. Braket fiyatları hakkında diş hastanelerindeki diş hekimi ya da ortodontist hekimlerden net bilgi alınabilir.
Braket kullanımı ağız içinde neden yara oluşmasına yol açar?
Braket ve diş teli kullanan kişilerin çoğunda ağız, iç yanak, dudak ve dil üzerinde aft yaralarına rastlanır. Diş teli braket takma, çıkarmaya da kullanma esnasında kişinin çene, ağız ve iç yanak bölümleri ilk zamanlarda brakete alışkın olmamasından dolayı yara meydana gelmesi normaldir. Yumuşak doku brakete alışıncaya kadar devam eden sürtünme gittikçe azalır. Böylece çarpık dişlerin düzelme süreci başlar.