Diş Eti Kanaması

Diş Eti Kanaması Nedir?

Diş eti kanaması; kendi kendine, fırçalama esnasında, diş ipi kullanımı sırasında, dişler arasına yemek sıkışması sonucunda ve elma benzeri sert gıdaların ısırılması gibi mekanik travmalar sonucunda görülebilen bir durumdur.

Diş eti kanamaları sistemik bir hastalıktan kaynaklı olabilir. Bu hastalıklar lösemi, vitamin C eksikliği (skorbüt), diyabet (şeker hastalığı) gibi hastalıklardır.

Ayrıca plak ve diş taşı birikimine bağlı olarak da diş eti kanamaları görülebilir. Sistemik bir rahatsızlığa bağlı olmayan bu gibi bir durumda hasta yeterli ağız hijyenine tekrar kavuştuktan sonra kanamalar yok olacaktır.

Diş Eti Kanaması Belirtileri

Diş eti kanaması bir hastalık değil belirtidir. Çok çeşitli nedenlerle görülebilir.

Diş eti kanamaları gözle direkt teşhis edilebilen, hastanın bir hekime başvurmadan görebileceği bir bulgudur. Hasta şikayetlerini diş fırçalarken kanama, sert yiyecekler tüketimi sırasında kanama ya da ortada kanamayı başlatacak bir etken olmadığı halde oluşan kanamalar oluşturur.

Hekim diş eti kanamasının nedenini araştırıp hangi hastalığın buna neden olduğunu bulmalıdır.

Hasta diş fırçalama esnasında veya başka bir zamanda bir diş eti kanaması fark ediyorsa bir hekime danışıp gerekli teşhisin ve uygun tedavinin uygulanmasında hekime yardımcı olmalıdır.

Ayrıca tüm hastalarda görülmemekle birlikte bazı hastalar özellikle sabah uyandığında kötü bir ağız kokusu olduğundan bahsedebilir. Diş eti kanamasına neden olan etken ortadan kaldırıldığında ağız kokusu da yok olacaktır.

Diş Eti Kanaması Nedenleri Nelerdir?

Diş eti kanamaları genellikle ağız hijyeninin yetersiz olması sonucu başlayan gingivitis (diş eti iltihabı), periodontitis (diş ve dişi destekleyen dokuların iltihabı) gibi hastalıkların bir bulgusudur. Anatomik ve gelişimsel diş problemleri, çürükler, frenilum (dudağı diş etine başlayan kas doku), hekim hataları, yanlış pozisyonda sürmüş dişler, ağız solunumu, kötü yapılmış dolgular, diş protezleri, yapışık diş eti miktarı yetersizliği ve diş eti çekilmeleri gibi durumlarda da diş eti kanamaları yaygın olarak görülür. Ancak bu kanamalar sadece ağız içi problemlerine bağlı olmayıp başka hastalıkların habercisi olabilir.

Anormal diş eti kanamalarının en yaygın nedeni uzun süre devam eden iltihap durumlarıdır. Diş fırçalama, kürdan veya dişler arasına yemek sıkışması gibi mekanik travma veya elma gibi sert yiyeceklerin ısırılmasıyla başlayabilmektedir. Kanamanın şiddeti iltihabın yoğunluğuna bağlı olarak artar. Kanama olan bölgede pıhtı oluşur, o bölgenin travmaya maruz kalmasıyla tekrar kanama oluşur ve bu durum bir döngü gibi devam eder.

Normal diş eti kanamaları sağlıklı diş etlerinin sert veya yanlış fırçalanması, keskin aletlerle kurcalanması veya sert yiyeceklerle yaralanma gibi tekrarlayan travmalara maruz kalması veya aşırı sıcak yiyecek ve içeceklerin tüketimi nedeniyle de oluşabilir.

Bazı sistemik hastalıklara bağlı olarak kendi kendine veya hafif müdahale sonucu kanamalar görülebilir.

• Lösemi hastalığının erken belirtileri arasında yer alan diş eti kanamalarına kansızlık, solgun renk, nefes darlığı, kilo kaybı, lenf bezlerinin büyüklüğünde artış, geceleri terleme artışı ve karın bölgesinde oluşan şişlikler gibi belirtiler de eşlik etmektedir. Bu belirtilerden birkaçı birlikte görülüyorsa hasta bir hekime başvurmalıdır.
• İskorbüt (skorbüt- vitamin C Eksikliği) hastalığı diş eti problemlerine neden olan bir diğer hastalıktır. Diş eti kanamalarının yanı sıra hastada zayıflık, kansızlık, vücudun değişik bölgelerinde görülen sebepsiz ağrılar ve ciltte görülen sebepsiz morluklar gibi belirtiler de eşlik eder. Hastalara vitamin C takviyesi yapılarak bu problemler kolayca çözülebilir. Ancak problemin gerçekten vitamin C eksikliğinden kaynaklandığı mutlaka bir hekim tarafından teşhis edilmelidir.
• Diyabet (şeker hastalığı) tanısı almış hastalarda ağız dokuları normal bir bireye göre daha hassastır. Yapılan araştırmalar diyabetli bireylerin sağlıklı bireylere göre diş çürüklerine ve diş eti hastalıklarına daha yatkın olduğunu göstermektedir. Diyabetli bireylerin diş etlerinde kanamaya eğilim artmış ve yara iyileşmesi süreci uzamıştır.

Diş eti kanamalarına sık rastlanan diğer hastalıklar şunlardır:

• Schönlein henonch purpura (küçük kan damarları iltihabı)
• Trombositopenik purpura (trombosit sayısı düşüklüğüne bağlı hastalık)
• K vitamini eksikliği
• Hemofili (kalıtımsal pıhtılaşmama, kanama hastalığı)
• Hemofili B (pıhtılaşmayı sağlayan kandaki faktör 9 eksikliği)
• Üremi (ürenin idrarla ile atılamayıp vücutta kalması)
• Multiple myelom (kan hüzresi olan plazma üzerinde başlayan kanser)
• Postrubella purpura

Salisilat türü ilaçlar ve antikoagülan kullanımı kanamaya yatkınlığı, kanama miktarını arttırır.

Diş Eti Kanaması Teşhisi

Kanamanın klinik belirtileri sistemli bir şekilde değerlendirilmelidir. Hekim sadece kanama durumuna değil diş etindeki diğer değişikliklere de yoğunlaşmalıdır.

Kanamanın yanı sıra diş etinde görülebilecek olan diğer değişiklikler; renk, kontur, kıvam, pozisyon ve ağrı gibi değişikliklerdir.

Diş hekimleri sond adında, ucu sivri ve hilal şeklinde bir alet kullanır. Bu aleti kullanarak yapılan muayeneye sondlama denir. Sondlamada kanama diş etlerinde yerleşmiş olan iltihabın ilk belirtilerinden birisidir. Hafif sondlamada bile kanamalar görülebilir. Kanamanın şiddeti diş eti hastalığının ne boyutta olduğu hakkında hekime bilgi verir.

Klinik olarak tespiti kolay bir yöntemdir. Tanı, tedavi ve koruyucu önlemler açısından ilk tercih edilen yöntem sondlama ile kanama tespiti yöntemidir.

Renk değişikliği gibi görünür belirtiler ortaya çıkmadan önce kanama tespit edilebilir. Bu açıdan erken tanı için kanama tespiti önemlidir.

Sigara kullanan bireylerde diş etinde damarlanma ve kanlanma azaldığı için kanamalar azdır veya hiç görülmez. Yani sigara içen bireylerde kanama görülmemesi diş etinin sağlıklı olduğu anlamına gelmez.

Diş Eti Kanaması Tedavisi

Diş eti kanamasının tedavisi belirtileri ortadan kaldırmaya yöneliktir.

Gingivitis ve periodontitis gibi diş eti kanamaların neden olabilecek hastalıklarda biriken plağın veya taşın ortadan kaldırılmasıyla ve ağız hijyeninin sağlanmasıyla diş etleri eski sağlıklı yapısına kavuşacaktır.

Diş etleri sağlıklı olduğu halde ortaya çıkan kanamalar ise genelde kötü bir alışkanlık sonucu ortaya çıkar. Bu alışkanlıklar sert yiyecekler yemek, sürekli kürdan kullanmak, dişleri sert bir şekilde fırçalama olabilir. Bu alışkanlıkların terk edilmesiyle kanamalar son bulacaktır.

Vitamin C eksikliğinden kaynaklanan kanamalar vitamin C takviyesi sonrasında son bulacaktır.

Lösemi hastalığında hastanın tedavisi sırasında diş etleri daha hassas hale gelebilir. Hasta ağız hijyenini sağlama konusunda daha özenli olmalıdır. Kanamaların boyutları hastadan hastaya değişebilir. Aşırı kanamalar hastayı korkutmamalıdır. Hasta bir diş hekiminden yardım almalıdır. Löseminin tedavisi ile hastanın diş eti kanamaları da son bulacaktır.

Diyabet hastalığında görülen diş eti kanamaları genellikle hastanın yetersiz ağız hijyeni ve diyabet hastalığının aşırı yıkıcı özelliğinden kaynaklanmaktadır. Hastalığın kontrol altına alınması ve hastanın ağız hijyenini sağlama konusunda özen göstermesiyle kanamalar azalabilir veya hiç görülmeyebilir.

Diş Eti Kanaması Tedavi Edilmezse

Diş eti kanamasına neden olan etkenin ortadan kaldırılmasıyla kanamalara son verilebilir. Diş eti kanamasının nedeni anlaşılmalı ve neden olan hastalık tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği taktirde diş eti kanamaları artabilir, çenelerde kemik yıkımı artabilir.

Kanama sistemik bir rahatsızlıktan kaynaklanıyorsa ve bu hastalık tedavi edilmiyorsa hastalık ilerleyebilir.

Diş Eti Kanamasına Ne İyi Gelir?

Diş eti kanaması olan hastalara dişleri çok fazla zorlamayacak, kanamayı arttırmayacak yiyecekler iyi gelir.

Hastanın günde en az iki kere yapacağı tuzlu su gargaraları hastanın kanama olan yerlerdeki yaralarının iyileşmesini hızlandırır.

Diş Eti Kanamasına Ne İyi Gelmez?

Diş eti kanamasına iyi gelmeyen hatta kanamayı arttıran şeyler şu şekildedir:

• Sert yiyecekleri ısırarak yemek
• Kürdan kullanmak
• Dişleri fırçalamamak
• Dişleri gerektiğinden sert fırçalamak
• Sürekli olarak çok sıcak veya çok soğuk yiyecek-içecekleri tüketmek

Diş Eti Kanaması İlaçları

Diş eti kanamasının durdurulmasını hedefleyen bu amaçla kullanılan ilaçlar yoktur. Diş eti kanamasının nedenine göre ilaç tedavisi uygulanır.

Gingivitis veya periodontitis gibi bir hastalıktan kaynaklı diş eti kanaması mevcutsa gargaralar, pomadlar ve topikal jeller kullanılır. Antibiyotik tedavisi olarak nitroimidazol grubu ilaçlar tercih edilebilir.

Gargaralardan en sık klorheksidin glukonat kullanılır. Bu gargaranın ağız içi bakterilerinin yayılımını ve oluşumunu engellediği bilinir. Bu özelliklerinden dolayı kanamaya neden olan hastalıklar tedavi edildikten sonra tekrar görülme olasılığı azalacaktır.

Kortikosteroidler iltihap önleyici, alerji önleyici ve ağrı kesici olarak bu hastalıkların tedavisinde kullanılabilir.

Diş eti kanamasının nedeni vitamin C eksikliği ise hastaya vitamin C içeren tabletler önerilir.

Diş macunlarında bulunan triklosan maddesinin kanama bölgelerinde iyileşmeyi desteklediği bilindiğinden diş fırçalama işlemi triklosan içeren macunlarla gerçekleştirilmelidir.

Kan sulandırıcı olarak kullanılan ilaçların kanamayı arttırdığı bilinmektedir. Ancak bu ilaçlar diş eti kanamalarını arttırıyor diye bilinçsiz bir şekilde terk edilmemelidir. Hasta ilaçların kullanım sıklığı veya bırakılması konusuyla ilgili hekimiyle görüşmelidir.

Tedavi için belirtilen ilaç türevleri sadece bilgilendirme amaçlıdır. Doktor tavsiyesi olmadan hiçbir ilaç kullanılmamalıdır.

Hamilelikte Diş Eti Kanaması

Hamilelik döneminde hormonal dengenin değişmesi sonucunda diş eti hastalıklarının görülme sıklığı artar. Diş etlerinde kanama, şişme, ağrı, kızarıklık gibi değişikliklerin olması bebek açısından anormal bir durum olduğu anlamına gelmez. Ancak bu belirtiler fark edildiğinde bu konuda gerekli önlemleri almak amacıyla anne adayı bir diş hekimine başvurmalıdır. Aksi takdirde gerekli önlemler alınmadığından dolayı hastanın hamilelik sürecinin sonlarına doğru veya doğum sonrasında dişleriyle ilgili olan sorunları artacaktır.

Ayrıca hamilelik döneminin anne için yıkıcı bir süreç olduğu unutulmamalı ve bu süreçte ağız bakımı aksatılmamalıdır.

Hamilelik dönemi sonrasında hormonal dengenin eski düzenine dönmesiyle yıkım azalacaktır.

Çocuklarda Diş Eti Kanaması

Çocukluk döneminde diş eti rahatsızlıkları görülebilir. Bu rahatsızlıklar diş etinde kanamalara neden olabilir. Diş etinde görülen kanamalar diş eti hastalığının tedavisiyle son bulacaktır. Çocuklarda yanlış diş fırçalama ya da sert diş fırçalama sonucunda diş eti kanaması sık olarak görülür.

Özellikle ergenlik döneminde görülen hormonal değişikliklerden dolayı diş eti hastalıklarının görülme sıklığı artar. Diş etleri bu dönemde dış etkenlere karşı daha hassastır. Kanama, şişlik, kızarıklık gibi bulgularının 11-16 yaş döneminde arttıysa muhtemelen hastada ergenlik gingivitisi vardır.

Ayrıca çocukluk döneminin en sık görülen kanserlerinden birinin lösemi olduğu ve hastalığın ilk bulgularından birinin diş eti kanaması olduğu unutulmamalıdır. Lösemi de görülen halsizlik, ten renginde solukluk gibi bulgularda diş eti kanamasına eşlik ediyorsa ebeveyn bu konuda dikkatli olmalıdır ve bir hekime başvurmalıdır.

Çocukluk döneminde vitamin eksiklikleri de çok sık karşılaşılan bir durum olduğundan diş eti kanamalarının nedeninin vitamin eksikliği de olabileceği bilinmelidir. Gerekli vitamin takviyeleriyle hasta sağlıklı diş eti yapısına kavuşabilecektir.

Bebeklerde Diş Eti Kanaması

Bebeklik döneminde dişler henüz tam sürmediğinden plak birikimi ve taş oluşumu gibi bir durumla karşılaşılmaz. Diş eti hastalıklarının görülmemesi diş eti kanamalarının ağız içinde bir hastalıktan kaynaklanmayacağı bilinmelidir.

Eğer kanamalar görülüyorsa muhtemelen bebeğin diş etlerini yaralayacak bir etkenle karşı karşıya olduğu bilinmelidir. Kanamalara neden olan diş etlerini yaralayan, zarar veren etken doktorun teşhisi ve tedavisi sonucu ortadan kaldırıldığında, diş etlerinde görülen kanamalar son bulacaktır.

Bebeğin yara iyileşmesini hızlandırmak amacıyla doktor tavsiyesi ile verilen jeller kullanılabilir.

Diş Eti Kanaması için Hangi Doktora Gidilmeli?

Diş eti kanamaları fark edildiğinde bir Oral Diagnoz ve Radyoloji uzmanına veya Periodontoloji uzmanına başvurulması gerekir.

Diş eti kanamaları altında yatan başka bir hastalık varsa diş hekimi hastayı uygun hekime yönlendirmelidir.