Gömülü Diş Çekimi Nedir?

Çene kemiklerinde bazı durumlarda dişler ağız içerisine süremezler. Dişler süremediği zaman bu durumda gömülü kalırlar ve gömülü diş adını alırlar. Ağız diş ve çene cerrahları tarafından gömülü dişler cerrahi işlemle çekimi yapılabilir. Gömülü dişler hastalara ağız diş sağlığı açısından rahatsızlık verebilmektedir.

Hangi Dişler Daha Çok Gömülü Kalır?

Ağız içerisinde 32 adet diş vardır. Her dişin gömülü kalma ihtimali vardır. Ama bazı dişlerde bu durum daha sık rastlanır. Ağız içerisinde gömülü kalma ihtimaline göre çoktan aza doğru dişler şu şekilde sıralanabilir:

• Alt çene 20 yaş dişleri
• Üst çene 20 yaş dişleri
• Üst çene köpek dişleri
• Alt çene küçük azılar
• Üst çene küçük azılar
• İkinci azı dişleri

Dişler Neden Gömülü Kalır?

Dişler birçok nedenden ötürü çene kemikleri içerisinde gömülü kalabilirler. Bu nedenler şunlardır:

• Süt dişlerinin düşmemesi
• Çene kemiklerinin küçüklüğü
• Tümörler
• Dudak damak yarığı
• Yanlış sürme
• Fazla dişler
• Down sendromu
• Radyasyon
• Kleidokraniyal displazi: kalıtımsal bir sendromdur. nadir görülür. ağız içerisinde çok fazla diş bulunur. dişler gömülü kalabilir. köprücük kemiğinin az gelişmiş veya hiç olmayabilir. Kafatasının eklemlerinin birleşmemesi ve bıngıldakların geç kapanması görülebilir. Boy kısalığıda görülür.
• Çocukken geçirilen yüksek ateş
• Hipotiroid: tiroid hormonun azlığıdır. Çocukluk döneminde bu durum görülürse dişler gömülü kalabilir.
• Gelişim geriliği
• Dişlerin yanlış yerde olması

Hangi Durumlarda Gömülü Dişler Çekilir?

Gömülü dişlerin en sık verdiği belirti, gömülü dişlerin varlığında diş dizisini bozularak dişlerde çapraşıklığa neden olmaktır. Bu daha çok genç hastalarda meydana gelmektedir. Gömülü dişlerin çekilmesini gerektiren diğer durumlar şunlardır:

• Perikoronitis: gömülü 20 yaş dişlerinin üzerindeki diş etine baskı yaparak ve üstteki dişin bu diş etine baskı yaparak iltihaplanması. Bu durum yirmi yaş dişlerindeki en sık görülen durumdur.
• Periontitis: gömülü 20 yaş dişleri yanındaki ikinci azı dişin bitişiğindeki diş etinde cep oluşturarak temizlenmesi zor alan meydana gelir. Zamanla da burada iltihaplanma meydana gelerek kemikte enfeksiyon ve yıkılma olur.
• Çürükler: gömülü 20 yaş dişleri yanındaki ikinci azı dişine baskı yaparak diş çürüğü oluşturabilir. Bu çürük kendisinde de oluşabilir.
• Ortodontik tedaviyi zorlaştırması
• Kist ve tümörlere sebep olması: gömülü 20 yaş dişleri %3 ihtimalle kist ve tümörlere sebep olabilmektedir. Çok nadir bir ihtimalle kötü huylu tümörlere sebep olabilir. Genelde genç yetişkinlerde görülür. 40 yaşından sonra görülmesi çok azalır.
• Yirmi yaş dişinin yanındaki ikinci azı dişinin kökünü eritmesi
• Çene kırıklarına sebep olabilir
• Ağrı 
• Protez planlaması

Kimlere Gömülü Diş Çekimi Yapılmaz?

Gömülü dişlerin çekilmesini zorlaştıran ve mümkün kılmayan sebeplerde vardır. Hastanın genel sağlığı açısından çekimi ertelenebilir veya hiç çekilmeyebilir. Bu sebepler şunlardır:

• Hastanın sağlık durumunun kötü olması
• Kalp hastaları ve diyabet hastaları, hastalığını kötü kontrol ediyorsa
• Kan hastalığı olan kişiler. Öncesinde doktorlarından onay alması gereklidir.
• Çok genç hastalar: çene gelişimi devam ettiğinden 18 yaşına gelene kadar çekimi önerilmemektedir.
• Yaşlı hastalar: 40 yaşından sonra çekimi önerilmemektedir.
• Akut iltihap varlığında
• Sinir ve diğer dişlere zarar verilme ihtimali
• Çekimi esnasında çene kırığı ihtimali varsa

Gömülü Diş Çekimi Nasıl Yapılır?

Gömülü diş çekimi için öncelikle hastadan ayrıntılı hikayesi ve genel sağlık durumuna bakılır. Çünkü lokal anestezi altında ameliyat yapılacaktır. Hastalardan panaromik ve 3 boyutlu CBCT filmi alınır. Bu filmlerle dişin pozisyonu ve diğer diş, sinir ve çene içerisindeki ilişkileri incelenir. Daha sonra şu aşamalar vardır:

• Hasta steril bir şekilde lokal ameliyathaneye alınır.
• Lokal anestezi yapılır.
• Çekimi yapılacak bölgede yumuşak dokular bisturi ile kesilir
• Üzerinde kemik varsa veya kemik çekimini zorlaştırıyorsa dişin üzerinden az miktarda kemik kaldırılır.
• Elevatör denilen el aleti ile diş yerinden sökülmeye çalışılır.
• Dişin pozisyonu itibari ile zor bir yerde ise diş parçalara ayrılıp çekilebilir.
• Bütün parçalar çıktığından emin olunur.
• Kesilen yumuşak dokular dikilir.
• Hastaya gazlı bez ısırttırılır.

Gömülü Diş Çekimi Sonrası Dikkat Edilmesi Gereken Durumları

Gömülü diş çekimi sonrası ameliyat alanının enfeksiyon kapmaması birinci önceliktir. Bu dönemde hastalar ağız hijyenlerine çok önem göstermelidirler. Hastalar 1 hafta süreci tuzlu su ile gargara yapabilirler. Dikkat edilmesi gereken diğer durumlar şunlardır:

• Ameliyat sonrası ısırılan gazlı bez 30 dakika ısırılmalıdır. Ne eksik ne fazla.
• 1 hafta boyunca o bölgeye travma gelmemesi lazım
• İlk gün sıvı ve soğuk besleniniz
• İlk tükürmek, emmek yoktur. Ağza gelen kan ve tükürük yutulmalıdır.
• Sigara ve alkol 1 hafta kullanılmamalıdır.
• Ameliyat sonrası ağız açmada kısıtlılık olabilir. Birkaç güne geçer.
• Diş hekiminiz size ilaç önermiş ise aksatmadan kullanınız.
• Ameliyat sonrasında şişlik olabilir. Bu şişlik 2. Günde en üst düzeye ulaşır ve 1 hafta içerisinde normale döner
• Ağrı olabilir. 1 hafta içerisinde azalır.
• İlk gün sızıntı şeklinde kanamalar olabilir. Kısa süre içerisinde geçer.

Gömülü Diş Çekimi Sonrası İlaç Kullanımı

Gömülü diş çekimi sonrası ilaç kullanımında ilk amaç oluşabilecek enfeksiyonları önlemektir. Bu enfeksiyonu önlemek için diş hekiminizin önerisiyle antibiyotik ilaçlar önerilebilmektedir ama bu her zaman gerekli değildir. Diş hekiminiz önermediği sürece kesinlikle ilaç kullanmayınız. Antibiyotik kullanımı genel sağlığı düşük kişilere ve bağışıklık sistemi zayıf olan kişilere önerilebilmektedir.

Ağrı için dexketoprofen içerikli ağrı kesiciler önerilebilmektedir.

İkincil enfeksiyonu önlemek için de klorheksidin içerikli ağız gargaraları önerilebilmektedir lakin bu gargarayı diş hekiminiz önermediği sürece kesinlikle kullanmayınız.

Gömülü diş çekimi ameliyatı sonrası şişlik, ağrı ve ağız açmada kısıtlılığı önlemek için diş hekimleri tarafından, ameliyat öncesi deksametazon ve metilprednizolon içerikli steroidler damar içine verilebilir. Ama bu uygulama gastrik ülseri olanlarda ve aktif enfeksiyonlu kişilerde kullanılmaz.

Gömülü Diş Çekiminde Başarısızlık

Gömülü diş çekimi iyi planlandığı zaman ve ameliyat sonrası hastanın kontrolü ile başarısızlıklar minimuma indirilebilir. Lakin yine de bazı başarısızlıklar görülebilmektedir. Bu durumlar şunlardır:

• Enfeksiyon: steril bir şekilde çalışılmayıp veya ameliyat sonrası hasta ağız hijyeni ve ameliyat bölgesine dikkat etmezse enfeksiyonlar gelişebilir.
• Dişin kırılması
• Alveolar osteitis (dry soket): gömülü diş çekimi veya diş çekimi sonrası oluşan boşluk kan pıhtısı ile dolmalıdır. Bu pıhtı o bölgenin tekrardan kemik oluşumu ve iyileşmesi içindir lakin bu pıhtı oluşmaz veya yerinden çıkarsa kemik direk ağız içerisine açılarak enfeksiyon kapar. Hastalar yoğun ağrı ve ağız kokusu çeker.
• Sinire zarar verilmesi
• Kemik kırılması: ameliyat sırasında dişin konumundan dolayı veya aşırı ve orantısız güç kullanımı ile çene kemikleri kırılabilir. Yaşlı hastalarda kemiğin kırılganlığı artacağından dikkat edilmelidir. 
• Diş veya dişin parçalarının sinüse kaçması

Gömülü Diş Çekimi Ne Kadar Sürer?

Gömülü diş çekimi ameliyatında hasta ve hekimler öncelikle steril koşullarda hazırlanması gerekmektedir. Bu hazırlanma ortalama 10 ila 15 dakika sürmektedir. Daha sonrasında ameliyat operasyonun zorluğuna göre 20 dakika ile 90 dakika arasında değişebilmektedir.