Dil Kanseri

Dil Kanseri Nedir?

Dil kanseri, dildeki çeşitli hücre değişimlerine bağlı olarak ortaya çıkan bir kanser türüdür. Ağız içinde görülen çeşitli kanserler içinde en sık görülen türlerden birisidir. Genellikle erkeklerde ve sıklıkla 60-80 yaşlar arasında görülen bir kanser türüdür. Genç bireylerde görülme ihtimali çok düşüktür.

Dil kanseri derin bir yayılma gösterene kadar herhangi bir belirti vermeyebilir. Beyaz damak ve kırmızı lezyonlar gibi kanser olmayan yapıların kansere dönüşmesiyle meydana gelebileceği gibi yarık veya kabarık, küçük ve ağrısız bir yaralardan de meydana gelebilir. 

Kural olmamakla birlikte, ilerlemiş dil kanserlerinde genellikle ülserli kitle şeklinde bir görüntü vardır. Hücrelerin bölünme sisteminin bozulması, gerekenden fazla bölünmesi, normal hücre yapısından farklı hücreler oluşması nedeniyle görülür. Dil kanserinin evreleri şu şekildedir:

• 1. Evre: Tümör 2 santimetre ve daha küçüktür. Kanser lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• 2. Evre: Tümör 2-4 cm arasındadır ve kanser hücreleri lenf düğümlerine yayılmamıştır.
• 3. Evre: Tümör ya 4 santimden büyüktür ve lenf düğümlerine yayılmamıştır veya herhangi bir boyuttadır ve bir lenf noduna yayılmıştır. Ancak vücudun diğer bölgelerine göç etmemiştir
• 4. Evre: Tümörler herhangi bir boyuttadır ve kanser hücreleri yakındaki dokulara, lenf düğümlerine veya vücudun diğer organlarına sıçramıştır.

Dil kanserleri akciğer, beyin ve kemiklere uzak yayılımlar gösterebilir. Dil kanseri hastaları genellikle aşırı kilo kaybı, kanama ve bronşları kaplayan bir tür zatürree ile kaybedilir. Hastalığın ölüm oranı az değildir fakat erken tanı yaşam süresi açısından avantaj sağlar. Doğru tedavi ve erken tanı yaşam kalitesini ve şansını artırır. Hastaların ortalama %33’ü 5-10 yıllık sağ kalma oranına sahiptir. Erken evrelerde iyileşme oranı çok yüksektir. Çok ileri evrelerde teşhis edilen durumlarda ölüm riski %3 artar. Son evresinde hastalık yakın organlara göç edebilir (metastaz). Bu istenmeyen ve kontrol altına alması zor bir durumdur.

Dil Kanseri Belirtileri Nelerdir? Nasıl Anlaşılır?

Dil kanserleri dil bölgesinde kontrolsüz bir şekilde büyüme, dilde ağrı, renk değişikliği, konuşma sırasında problemler, yutkunma sırasında problemler ve solunum sırasında problemlerle kendini gösterir.

Dildeki büyüme hastaya sürekli bir boğulma veya tıkanma hissi ve yutkunma isteği verir. Hastanın bu değişiklikleri fark etmesi kolay olduğu için hastalar genellikle erken tanı alır.

Dil Kanseri Nedenleri Nelerdir?

Dil kanserinin görülmesine neden olan birçok faktör vardır. Ancak bunlardan en sık dil kanserine neden olduğu düşünülen etkenler sigara ve alkol kullanımıdır. Tütün çiğneyen bireyler de risk grubu içerisinde yer almaktadır. 

Mantar enfeksiyonları sonucunda kansere yönelen değişimler görülebilir. Ancak tek başına kanser yapma olasılığı düşüktür. Sigara ve tütün kullanımı eşlik eden vakalarda kanser görülme riski daha yüksektir.

Bunların yanı sıra plummer vinson sendromu ve sifiliz de kanser gelişiminde önemli risk faktörlerindendir.

Ayrıca henüz kanıtlanamamış olmasına rağmen HPV enfeksiyonları, herpes virüs (uçuk virüsü), vitamin A yetmezliği, vitamin C yetmezliği, vitamin E yetmezliği ve bağışıklık sistemi baskılanmış veya yetersiz olan bireylerde de kanser oluşması riskinin fazla olduğu düşünülmektedir.

Genetik olarak ailedeki baş-boyun kanseri öyküsü, risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Kemik iliğinden kaynaklanan fanconi anemisi ve deri renklenmesi, kemik iliği yetersizliği gibi durumlara yol açan konjinental diskeratoz çocuklarda dil kanseri riskini artırır.

Kanser olmayan ancak ilerlemesiyle kanser görülebilecek tablolar vardır. Bunlar;

• Lökoplaki (beyaz plaklar): Erken dönemde görülen plaklar kanser riski taşımazlar ancak ilerlemesiyle %5-25 oranda kansere dönüşebilirler. Kırmızı renkli olanlarına eritroplaki denir. Kırmızı plaklar daha fazla kanser riski barındırırlar.
• Proliferatif verrüköz lökoplaki: Ağzın tamamına yayılmış beyaz renkli pürüzlü yapılardır. Daha çok yaşlılarda görülür ve kansere dönüşme ihtimali vardır.

Dil Kanseri Teşhisi

Dil kanserinde teşhis hekimin hangi tip kanser olduğunu düşünmesi ile başlar. Çoğu dil kanseri, teşhis sırasında bölgesel olarak lenf bezlerine yayılmıştır.  Küçük dil de kanserden etkilenmiş olabilir. Kanser dil ucuna yakınsa çene altında ve kulak altındaki lenf bezlerine, dilin arka bölgesine yakınsa çene eklemi yakınına ve buradan derin servikal zincire yayılma eğilimi gösterir.

Yassı epitel hücreli kanser: Ağız bölgesinde en sık görülen kanser tipidir. Dünya sağlık örgütünün belirlediği en ölümcül 8 kanser içinde yer alır. En sık dil ve ağız tabanını tutar. Teşhisinde tanısal biyopsi kullanılır. 

Verrüköz karsinoma: Genellikle yaşlılarda ve erkeklerde daha sık görülür. Teşhisinde tanısal biyopsi kullanılır.

Spindle hücreli karsinoma: Sıklıkla dilin yan taraflarını tutar. Yaşlılarda görülme ihtimali daha fazladır. Teşhisinde biyopsi kullanılır.

Dil Kanseri Tedavisi

Dil kanserinde kanserin tipine göre tedavi yöntemi değişiklik gösterir.

Yassı epitel hücreli kanser: Tedavisine başlanırken öncelikle hangi evrede olduğu belirlenmelidir. Eğer lezyonlar 2 cm’den küçükse radyoterapi yapılmaz, cerrahi tedavi uygulanır.

Daha büyük lezyonlarda ise radyasyon, cerrahi ve radyoterapi kullanılır. Eğer lenf nodlarına yayıldığı fark edildiyse ameliyat yapılması önerilir.

Verrüköz karsinoma: Tedavisinde cerrahi olarak çıkarma yeterlidir. Çok agresif seyreden bir tablo olmadığından ek tedavilere ihtiyaç duyulmaz.

Spindle hücreli karsinoma: Tedavisinde kesin tanı sonrası boyun ameliyatı ve lezyonun çıkarılması önerilidir. Radyoterapi ve kemoterapinin kayda değer bir etkisi yoktur.

Tüm bu tedavi yöntemlerine ek olarak radikal cerrahi kullanılır. Ayrıca hastanın psikolojik olarak kendini tedavi için hazır hissetmesi, moralinin ve motivasyonunun yerinde olması tedavi sürecini kolaylaştıracaktır. Bu süreçte aile desteği çok önemlidir. 

Dil Kanseri Tedavi Edilmezse

Dil kanseri tedavi edilmediği takdirde kanser tüm ağız içi dokuları kaplayarak ölümcül bir tablo ortaya koyabilir. Erken tanı ve tedavi tüm kanserlerde olduğu gibi dil kanserleri içinde önemlidir. Hekim böyle bir durumu tespit eder etmez yetkinliği varsa müdahale etmeli yoksa hastayı daha yetkili bir kişiye yönlendirmelidir. 

Hastaya tablonun ciddiyeti ve bir an önce müdahale gerektiği anlatılmalıdır. Tedavi olmadan kendi kendine ortadan kalkabilecek bir hastalık olmadığı anlatılmalı ve hastanın tedaviye istekli olması konusunda bilinçlendirmeler yapılmalıdır.

Dil Kanserine Ne İyi Gelir?

Dil kanserine hastanın kendi başına yapabileceği bir şey yoktur. Ancak hasta alkol ve sigara kullanıyorsa bunlar sınırlandırılmalıdır. Kanserin yayılmasının önlenebilmesi açısından ağız hijyeninin sağlanması ve hastanın tedavi konusunda motivasyonunun sağlanması hastalığın seyri açısından olumlu sonuçlar ortaya koyabilir.

Dil Kanserine Ne İyi Gelmez?

Hastanın tedavi konusunda isteksiz olması, tedaviyi reddetmesi ve hekimin isteklerini yerine getirmemesi tedaviyi ve hastalığın seyrini olumsuz etkileyecektir.  Hastanın moral ve motivasyonunun yeterince iyi olmaması hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilecek bir diğer etkendir. Gerekirse hasta bu konuyla ilgili bir psikiyatri uzmanıyla görüştürülmelidir.

Dil Kanseri İlaçları

Dil kanseri tedavisinde hastalık genellikle radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi müdahalelerle tedavi edildiğinden spesifik olarak kullanılan bir ilaç yoktur.

Ancak kanser bir mantar enfeksiyonunu takiben oluşmuşsa antifungal etkenlerin kullanılabileceği düşünülmektedir. Hekimin reçete etmediği sürece bir ilaç kullanılmamalı, rastgele kullanılan bir ilacın tedavi sürecini ve hastanın sağlığını olumsuz etkileyebileceği unutulmamalıdır.

Hamilelikte Dil Kanseri 

Dil kanseri genellikle ileriki yaşlarda ortaya çıkar. Üreme çağındaki kadınlarda görülme sıklığı düşüktür. Bu nedenle hamilelikte dil kanseri tablosuyla karşılaşılma ihtimali çok azdır. Ancak yine de böyle bir durumla karşılaşılması durumunda hasta mutlaka bir hekime başvurmalıdır. Gebelikte kullanılabilecek tedavi ve tanı yöntemlerinden faydalanılabilir. Bekleyebilecek durumdaysa ameliyat doğum sonrasına ertelenebilir. Fakat bu tip planlamalar kanser tedavisini yönetecek doktor ve hamileliği kontrol eden doktor ile birlikte yapılır.

Çocuklukta Dil Kanseri

Dil kanseri genellikle yaşlı insanlarda görüldüğünden çocukluk döneminde dil kanseriyle karşılaşılma ihtimali çok düşüktür. Dil kanseri görülen çocuk sayısı yok denilebilecek kadar azdır. Genetik olarak fanconi anemisi ve diskeratozis konjenitalı çocuklarda oral kanserlerin riskini arttırdığı bildirilmiştir. Böyle bir tabloyla karşılaşıldığında ebeveynler bilinçli olmalı ve bir hekime başvurmalıdırlar.

Dil Kanseri için Hangi Doktora Gidilmeli?

Dilinde bir farklılık hisseden hasta mutlaka bir diş hekimine başvurmalıdır. Dil kanserinin tanısını “oral diagnoz ve radyoloji” bölümü, tedavisini ise “ağız, diş ve çene cerrahisi” bölümü yürütmektedir.

Hastanın moral ve motivasyonunun sağlanması açısından bir psikiyatri uzmanına yönlendirilmesi düşünülebilir. Hastanın sağlığının sağlanabilmesi için erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Hasta tedavisini aksatmadan gerekli özeni göstererek hekime yardımcı olmalıdır. 

Kanser hastalığı herhangi bir organizma ya da mikroptan kaynaklanan bir hastalık olmadığı için bulaşıcı değildir.