Koroner Yoğun Bakım Nedir?

Koroner yoğun bakım bölümü, kalp sağlığının bozulması nedeniyle hayati riski bulunan hastaların tedavi ve takiplerinden sorumlu tıp branşıdır. Kardiyovasküler Cerrahi - KVC yoğun bakım ünitesinden farklı olarak genellikle aniden gelişen kalp problemleriyle ilgilenir. Kalp krizi sonrası yoğun bakım süreci ise en sık uygulanan tedavilerin başında gelmektedir. 

Koroner yoğun bakım ünitelerinde her hasta için EKG (elektrokardiyografi) cihazı, takip monitörleri, vücut ısısı, nabız, tansiyon ve kan oksijen seviyesi ölçerler bulunmalıdır. Bu sayede hayati değerlerde görülen tüm farklılıklar anında teşhis edilir ve gereken müdahale uygulanır. Aynı zamanda uzman hekimliği kadar koroner yoğun bakım hemşireliği ve hasta bakımından sorumlu sağlık personelliği de önem taşımaktadır. Böylece hasta takibinin daha etkili şekilde sürdürülmesi, hastanın konforlu bir iyileşme süreci geçirmesi ve görülmesi muhtemel olan komplikasyonların engellenmesi mümkün hale gelir.

Koroner yoğun bakım bölümünde hayati tehdit oluşturan kalp ritmi bozuklukları, kalp krizi geçirilmesi ya da geçirme riskinin bulunması, kritik kalp kapakçığı sorunları, kalpte görülen hastalıklar nedeniyle görülen şoklar ve kalp blokları gibi sağlık sorunları ile ilgilenilir. Ayrıca kalp cerrahisi uygulanması ya da farklı sağlık sorunları nedeniyle kalp sağlığının tehdit olması durumunda da koroner yoğun bakım üniteleri gözlem yapmaktadır. 

Koroner Yoğun Bakım Uzmanı Nedir? Görev ve Sorumlulukları Nelerdir?

Koroner yoğun bakım uzmanları, kritik kalp hastalıkları nedeniyle hayati tehdit altında olan hastaların takip ve tedavilerinden sorumlu hekimlerdir. Uzman olmak için temel tıp fakültesi eğitiminin tamamlanması ve ardından Tıpta Uzmanlık Sınavı (TUS) ile ilgili bölümlerden uzmanlık eğitimi alınması gerekir. Daha sonrasında adaylar Yan Dal Uzmanlık Sınavına (YDUS) girerek koroner yoğun bakım bölümü üzerine ihtisaslarına devam etmelidir. Tüm eğitim süreçlerini başarılı bir şekilde tamamlayan adaylar uzmanlık unvanı alarak göreve başlayabilir. Koroner yoğun bakım uzmanlarının görev ve sorumlulukları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Yoğun bakım hastalarının tıbbi geçmişlerini öğrenmek ve genel sağlık durumlarını değerlendirmek,
• Sağlık sorunlarının teşhisi için yapılan tetkik sonuçlarını değerlendirmek ve gerek duyulması halinde ilave tetkiklerin uygulanmasını sağlamak, 
• Hastaları monitörize ederek sağlık durumlarını sürekli bir şekilde takip altına almak,
• Gerek görülmesi halinde kalp atımının yeniden sağlanması için acil müdahalede bulunmak,
• Kalp krizi sonrası yoğun bakım sürecini yönetmek,
• Hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak diyaliz ya da solunum cihazlarını kullanmak,
• Cerrahi operasyon geçiren hastaların sağlık kontrollerini yapmak ve takip altına almak,
• Hastanın hayati fonksiyonlarını sağlıklı aralıkta tutmak için gereken tedavi planlamasını yapmak ve ilgili sağlık personellerine bu planı aktarmak,
• Hastada enfeksiyon ve benzeri komplikasyonların görülmemesi için gereken önlemleri almak,
• Sağlık sorunları ve riskler hakkında hasta yakınlarını bilgilendirmek,
• İhtiyaç duyulması halinde diğer branş hekimleri ile işbirliği sağlamak,
• Hastanın sağlık durumunun iyiye ya da daha kötüye gitmesi halinde tedavi planını değiştirmek,
• Yatan hastaların mahremiyetlerini korumak için etik kurallar hakkında personeli bilinçlendirmek,
• İhtiyaç duyulacak olan ilaçlar, tıbbi cihazlar ve aletlerin yeterliliği ile güvenilirliğinden emin olmak,
• Mesai bitimlerinde takibi yapılan hastaların sağlık durumları hakkında göreve başlayan meslektaşına bilgi vermek,
• Uzmanlık adaylarının yoğun bakımda kullanılan ilaçlar, yapılması gereken müdahaleler ve benzeri konularda gereken yeterliliği kazanmasını sağlamak,
• Tüm süreçleri koroner yoğun bakım işleyiş prosedürüne uygun şekilde yönetmek,
• Koroner yoğun bakım hemşireliği görevlerinin başında gelen hasta takibi sürecini titizlikle koordine etmek,
• Mesleki gelişimi sürdürmek için dünya çapında yürütülen tüm araştırmaları yakından takip etmektir. 

Koroner yoğun bakım uzmanlarının mesleki gelişimlerini sürdürmeleri için düzenlenen konferans ve seminerlere katılmaları, ilgili yayınları, programları ve dünya çapındaki meslektaşlarını takip etmeleri oldukça önemlidir. Bu sayede kurtarılan hasta sayısı her geçen gün artış göstermektedir. Uzmanlar, özel sağlık kuruluşları ya da devlete bağlı olarak hizmet veren hastanelerde görev yapabilirler. 

Koroner Yoğun Bakım Bölümü Hangi Hastalıklara Bakar?

Koroner yoğun bakım bölümü, hastanın hayatını tehdit eden tüm kalp sağlığı sorunlarının takip ve tedavileri ile ilgilenmektedir. Özellikle kalp krizinden sonra yoğun bakım tedavileri en sık karşılaşılan durumların başında gelir. Koroner yoğun bakım ünitelerinde tedavi altına alınması gereken diğer sağlık sorunları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Kalp Yetmezliği: Kalbin çeşitli sağlık sorunları ya da fiziksel etmenlere bağlı olarak deforme olması nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Kalp yetmezliği sonucunda vücudun ihtiyaç duyduğu kan miktarı pompalanamaz ve hastanın hayatı riske girer. Bu durumun tedavi için uygulanan cerrahi operasyonlar ya da hastalığa bağlı olarak gelişen ciddi nefes darlığı gibi sorunlar karşısında koroner yoğun bakım ünitesi hizmet vermektedir. 
• Miyokard İnfarktüsü (MI): Yaygın olarak kalp krizi adıyla da bilinir. Nefes darlığı, göğüste şiddetli ağrı ve sıkışma hissi, kollara yansıyan ağrı duyumu, baş dönmesi, bayılma ve içsel sıkıntı gibi belirtiler gösterir. Birden fazla krizin arka arkaya geçirilmesi mümkün olduğu için hasta vakit kaybetmeden takip altına alınmalı ve acil müdahaleye hazır halde bulundurulmalıdır. Geç yapılan müdahaleler ise kalp deformasyonları ve ölüm gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
• Akut Koroner Sendrom: Kalbe dönen kanı taşımaktan sorumlu olan damarlarda aniden tıkanıklık oluşması durumudur. Nefes darlığı, çene ve boyuna yansıyan ağrılar, bir kolda ağrı duyumunun hissedilmesi, yoğun terleme, çarpıntı ve göğüste sıkışma hissi gibi belirtiler gösterir. Erken müdahale edilmemesi halinde  kalp krizlerine ve ölümlere yol açabilir. Bu nedenle hastanın vakit kaybetmeden takip altına alınması hayati önem taşır.
• Atardamarlara Yapılan Girişimsel Uygulama Takipleri: periferik arter ve abdominal aorta teşhis ya da tedavi amacıyla yapılan girişimsel uygulamaları kapsar. Bu uygulamalar keşif operasyonları, stent ya da balon yerleştirilmesi gibi işlemlerle gerçekleştirilir. Operasyon sonrasında hastanın genel sağlık durumunu kontrol etmek, ihtiyaç duyulursa acil müdahalede bulunmak ve komplikasyon gelişme riskini önlemek için koroner yoğun bakım ünitesi hizmet vermektedir. 
• Kalp Pili ve ICD Takipleri: Kalp bloğu ve kritik ritim bozuklukları gibi durumlar karşısında kalp fonksiyonlarının sağlıklı şekilde sürdürülmesi için kalp pili ya da kardiyak defibrilatörlerden (ICD) yardım alınır. Uygulama sonrasında hastanın, uzman tarafından uygun görülen süre boyunca koroner yoğun bakım ünitesinde kalması gerekmektedir. 
• Karotis Artere Uygulanan Stentlerin Takibi: Halk arasında şah damarına stent takılması olarak da bilinir. Kalp hastalıkları inme (felç) ve beyin kanaması gibi sağlık sorunlarına yol açabildiği için, gerek duyulması halinde bu damarların daralması önlemek ya da mevcut darlığı gidermek için stent takılmalıdır. Uygulama sonrasında hasta koroner yoğun bakım ünitesinde tedavi ve takip altında tutulur.

Koroner yoğun bakım ünitesinin ilgilendiği sağlık sorunlarının tedavisi, hastalara ve hastalıklara bağlı olarak değişiklik gösterir. En sık başvurulan tedavi yöntemleri ise solunum desteği, kalp ritmini düzenleyen ilaçlar, kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar, tansiyon ilaçları, reanimasyon ve diğer acil müdahalelerdir. Aynı zamanda hastanın konforunu sağlamak için ağrı kesiciler, enfeksiyon riskini önlemek için antibiyotikler ve genel sağlık durumuna bağlı olarak sıvı besleme gibi tedaviler de sağlanmaktadır.