Medikal Boyunluk Nedir?
Medikal boyunluk, boyun yaralanmaları, boyun ameliyatları ve bazı boyun ağrısı durumlarında omuriliği ve başı desteklemek için kullanılan bir destek tedavi ekipmanıdır.
Medikal boyunluk, boyun yaralanmaları, boyun ameliyatları ve bazı boyun ağrısı durumlarında (akut travma veya kronik ağrı gibi) omuriliği ve başı desteklemek için kullanılan bir destek tedavi ekipmanıdır. Omurga ve başın hareketini sınırlayan medikal boyunluk; ağrıyı kontrol etmeye, servikal bölgenin daha fazla zarar görmesini önlemeye ve boynun iyileşme sürecinde omurga kemiklerini hizalamaya yardımcı olur.
Medikal Boyunluk Ne İşe Yarar?
Servikal omurga, omurganın ilk 7 kemiğidir ve kafatasının altında, omuzların hemen yukarısında bulunur. Omurga kolonunda ayrıca eklemler, diskler, bağlar, tendonlar, sinirler ve omurilik yer almaktadır. Servikal omurga başın ağırlığını desteklemeye, omuriliği korumaya ve boynun hareket etmesine olanak tanır. Herhangi bir nedenden dolayı boyun bölgesinin yani servikal omurganın zarar görmesi halinde iyileşmenin gerçekleşmesi için omurganın doğru pozisyonda kalması ve yaralanmanın stabilize edilmesi gerekebilir. Bu durumlarda medikal boyunluk, boynun hareketsiz kalmasına yardımcı olurken, servikal omurganın ileri, geri ve yana hareket etmesini önler. Boyun kasları üzerindeki gerilimi azaltır ve kafanın hareketsiz bir pozisyonda kalmasını destekler.
Medikal Boyunluk Çeşitleri
Yumuşak ve sert olmak üzere malzemeye ve malzemenin sertliğine bağlı olmak üzere farklı tipte medikal boyunluklar bulunmaktadır. Boyun yaralanmasının türüne ve boyun ağrısının altında yatan nedene bağlı olarak hastanın hangisine ihtiyaç duyduğu hekim tarafından belirlenmektedir.
Yumuşak Yaka Medikal Boyunluk
- Yumuşak yaka medikal boyunluk köpük, keçe veya kauçuk gibi malzemeden yapılmaktadır.
- Boyutu hastanın boynunu ve çenesini saracak şekilde ayarlanır.
- Yumuşak yaka medikal boyunluğun amacı boynu tamamen hareketsiz hale getirmek değil boyun hareketini azaltmaktır.
- Çene altından hizalandığından dolayı başı normal bir pozisyonda tutmak ve yerçekimi kuvvetine karşı ihtiyaç duyulan kas kasılmasını en aza indirmek için kullanılır.
- Genellikle orta derecede boyun ağrısından şikayetçi olan hastalara reçete edilir.
Sert Yaka Medikal Boyunluk
- Sert yaka medikal boyunluk, yumuşak yakalara benzer bir tasarıma sahiptir ancak iç pedlere sahip sert plastik yapılmıştır. Kayışlarla tutturulmuş iki parça halindedir.
- Yumuşak medikal boyunluk türüne göre daha fazla stabilize sağlar.
- Travma, cerrahi veya kırık/çıkık sonrasında servikal omurganın stabilizasyonu için reçete edilirler.
- Sert yaka medikal boyunluklar akut yaralanmanın ve omurga stabilizasyonunun önemli bir parçası olarak bilinse de genellikle ağrıyı yönetmek amacıyla kullanılmazlar.
Medikal boyunluk fiyatları hastanın ihtiyaç duyduğu ürün tipine, satın alınacak ürünün özelliklerine, hastanın ihtiyaçlarına ve sigorta kapsamına dahil edilip edilmemesine bağlı olarak farklılık göstermektedir.
Medikal Boyunluk Hangi Durumlarda Kullanılır?
Medikal boyunluk kullanımını gerektirebilecek bazı durumlar şu şekilde sıralanabilir:
- Boyun incinmesi ve travması: Trafik kazası veya düşme gibi yaralanmalarda, boynun olası yaralanmalarına karşı tedbir almak amacıyla medikal boyunluğa ihtiyaç duyulabilir.
- Boyun ameliyatı sonrası: Ortopedik boyunluk, ameliyat sonrası iyileşme sürecinde boyun kemiklerinin aynı hizada kalmasına yardımcı olur.
- Ağrıyı kontrol etmek: Boynun, başın ağırlığını desteklemesine yardımcı olan medikal boyunluk, boyun bölgesindeki herhangi bir anormallik, iltihaplanma veya yaralanmadan sonra yumuşak dokuların iyileşmesinde ve ağrıyı hafifletmede etkilidir.
- Sinir sıkışması: Boyundaki sinirler üzerindeki baskıyı azaltmada önemli rol oynar.
- Boyun kireçlenmesi (servikal spondiloz): Yaşla birlikte gelişen ve boyundaki kıkırdak ve kemiklerin aşınması ve yırtılmasından kaynaklanan boyun kireçlenmesinin neden olduğu ağrıyı hafifletmeye ve kalıcı hasar riskini azaltmaya yardımcı olur.
- Fıtık: Medikal boyunluk erken ve orta yetişkinlikte görülen, sağlıklı bir omurgaya çok fazla baskı uygulanmasıyla oluşan fıtığın neden olduğu ağrıyı azalmaya ve sıkışmış siniri geriye doğru itmeye yardımcı olabilir.
- Boyun spazmı: Vücut kaslarının istemsiz şekilde kasılması olarak bilinen ve egzersiz sırasında, ağır bir şey taşımayla, omurilikte enfeksiyon veya uzun süre doğal olmayan pozisyonda uyuma gibi nedenlerle oluşan boyun spazmı, boyun bölgesinde yoğun ağrıya neden olur. Medikal boyunluk boynu zorlayan pozisyondan uzaklaştırmaya ve destek sağlamaya yardımcı olur.
- Boyun düzleşmesi: Boyun eğrisinin omuriliğe baskı uygulamadığı durumlarda boyun düzleşmesi medikal boyunluk ile tedavi edilebilir.
Medikal Boyunluk Nasıl Takılır?
Hekim, medikal boyunluğu hastanın bedenine uygun şekilde takacak ve hastaya sonrasında nasıl uygulaması gerektiği konusunda bilgi verecektir. Hastanın kişisel koşullarına bağlı olarak medikal boyunluğu oturma ve yatma pozisyonunda takması gerekebilir.
- Yatma pozisyonunda medikal boyunluk takılırken hasta yastık olmadan yatakta düz uzanmalıdır.
- Boyun öne, arkaya veya yana doğru bükülmeden, baş nötr bir pozisyonda tutulmalıdır.
- Medikal boyunluğun arka paneli orijinal konumunda boynun altına doğru kaydırılır ve boynun tam ortasına doğru ortalanmalıdır.
- Yakanın yan kayışları açılarak düz durması sağlanmalı ve korsenin üst kısmı çeneye dokunana kadar konumlandırmaya devam edilmelidir.
- Boyun korsesinin tüm parçası yerine oturduğunda birbirine hekimin önerdiği gerginlikte bağlanmalıdır.
- Oturur pozisyonda medikal boyunluk takarken ise sandalyeye oturmalı ve desteğin arka parçası boynun ortasına yerleştirilmelidir.
- Arka kayışlar hafifçe ön destek parçasına bağlanır ve doğru pozisyon elde edildiğinde kayışlar sıkılır.
Medikal Boyunluk Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Boyun korsesi hekimin veya fizyoterapistin hastaya önerdiği süre boyunca takılmalıdır.
- Hekim tarafından korsenin günde kaç saat takılması gerektiği belirtilir. Gece uyurken ve duş/banyo sırasında takılıp takılmaması konusunda da bilgi verilir.
- Boyun korsesinin önerilenden daha uzun süre takılması boyun kaslarının sertleşmesine ve körelmesine neden olacağı unutulmamalıdır. Yeterince kullanılmaması ise yaralanan bölgeye daha fazla zarar verebilir ve iyileşme sürecini yavaşlatabilir.
- Medikal boyunluğun kirlenen pedleri çıkarılarak temizlenmeli, havalandırılmalı ve kurumaya bırakılmalıdır. Bu süreçte korseyi kullanmaya devam edebilmek için yedek ped bulundurulması önemlidir. Boyunluk pedler olmadan giyilmemelidir.
- Hekim geceleri boyunluk olmadan uyuma veya yumuşak medikal boyunluk ile destek almaya izin verebilir. Bu durumlarda hastaya boynun hareketini sınırlandırmak için özel destek yastıkları kullanması önerilir.
- Medikal boyunluk sıkı ama rahat olmalıdır. Yeterince sıkı olmaması boynu desteklemez, ağrı hissedilebilir veya boynun daha fazla zarar görmesine neden olabilir. Gevşek olması ise sürtünmeye, ciltte ağrı ve tahrişe neden olabilir.
Medikal Boyunluk ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Medikal boyunluk neden takılır?
Sert medikal boyunluklar, kırık veya çıkık gibi bir travmanın ardından veya ameliyattan sonra servikal omurgayı stabilize etmek için kullanılırlar. Tıbbi bakımın önemli bir parçasıdırlar. Yumuşak medikal boyunluk ise hafif ila orta şiddetli boyun ağrısı için tavsiye edilmektedir. Boyun hareketlerini kısıtlamak için kullanılan medikal boyunlukların diğer bir amacı ise hastaya boyun sorunu olduğunu hatırlatmak ve bu nedenle hareket aralığını sınırlamasına olanak tanımaktır.
Medikal boyunluk nerelerde satılır?
Medikal boyunluk eczanelerden ve tıbbi cihaz ürünleri bulunduran medikal satış noktalarından temin edilebilmektedir. Medikal kuruluşlar devlet hastaneleri, özel hastaneler, üniversite hastaneleri ve eğitim ve araştırma hastaneleri ile anlaşmalı olarak hizmet vermektedir. Hekim tarafından reçete edilen ürünler ve raporlu ürünler sigorta kurumlarıyla anlaşmalı olarak temin edilebilmektedir.