TENS Cihazı Nedir?

Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS), kişilerin hissettikleri ağrıyı hafifletmek veya kesmek amacıyla vücuda hafif şiddetle gönderilen elektrik akımlarıdır. Transkutanöz kelimesinin anlamı ise "ciltten geçen" demektir. Cilt üzerinden geçen hafif elektrik akımları, sinir liflerini uyarmaktadır. Bu uyarılmalar sayesinde kişilerin hissettikleri ağrıların geçirilmesi hedeflenmektedir.

TENS cihazı ile sinir liflerinin uyarılması bir çeşit fizik tedavi yöntemidir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezlerinde hasta bireylere bu tedavi yöntemi uygulanmaktadır. TENS cihazı pil yardımıyla çalışmaktadır. TENS cihazının üzerinde bulunan girişlere elektriksel iletimi sağlayan kablolar yerleştirilir ve kablonun bir ucunda bulunan elektrot yani pedler bulunmaktadır. Elektrot olarak bilinen pedler, bireylerin vücuduna yapıştırılmaktadır.

TENS Cihazı Özellikleri Nelerdir?

Günümüzde sağlık sorunlarının tedavisi için kullanılan TENS cihazının farklı tipleri bulunmaktadır. Kısa yoğun tip, Burst modu, modülasyon tipi, akupunktur tip ve geleneksel (konvansiyonel) tip olarak bilinmektedir. Bu tedavi çeşitlerini birbirinden ayıran faktörler ise cihazın özellikleridir. Bu özellikler;

• Dalga Formu
• Atım Süresi
• Atım Frekansı
• Akım Şiddeti

TENS cihazından gönderilen elektriksel sinyaller simetrik, asimetrik ve dengeli olabilmektedir. Genellikle gönderilen sinyallerin süresi 50 ile 400 mikrosaniye, frekansı ise 1-150 Hz  arasındadır.

TENS Cihazı Etki Mekanizması Nasıldır?

TENS cihazında üretilen elektrikli akım, kablo ve elektrotlar aracılığıyla vücuda gönderilmektedir. Bu sayede acı ve ağrı hissedilen bölgenin sinir uçları aracılığıyla beyne gönderdiği mesajlar engellenmektedir. Beyin, kendisine ulaşan sinir iletimleri ile elektrik akımlarını ayırt etmekte güçlük çeker. Bu sebeple kişi, diğer bölgelerin göndermiş olduğu ağrı hislerini algılayamamaktadır.

Bunların yanı sıra cihaz endorfin salgılanmasına yardımcı olmaktadır. Endorfin, vücudun mutluluk ihtiyacını karşılayan hormondur.

TENS Ne İçin Kullanılır?

TENS cihazı özellikle fizik tedavi amacıyla kullanılmaktadır. Kas gruplarında ağrı ve kramp hissedilmesi halinde tens cihazına başvurulmaktadır. Bu sebeple,

• Bel, sırt ve baş ağrısı,
• Menstrüel ağrı,
• Fizik Tedavi,
• Migren,
• Cerrahi ağrı,
• Kalça ağrısı,
• Spor yaralanmaları,
• Bel-boyun fıtıkları,
• TENS cihazı ile zayıflama (Vücuda gönderdiği titreşimler nedeniyle petli zayıflama)
• Osteoartrit (Kireçlenme) 

gibi sağlık sorunlarının tedavisinde bu cihaz kullanılabilmektedir.

TENS Cihazı Hangi Bölgelerde Kullanılamaz?

TENS cihazı, kas ve eklemlerden kaynaklı ağrıların azaltılması için kullanılan bir tür makinedir. Elektriksel sinyal göndererek sinirlerin uyarılmasına yardımcı olmaktadır. Boynun ön tarafı, şakaklar, gözler, göğüs, varis başlangıcı ve seyri olan bölgelere bu cihaz ile uygulama yapılamamaktadır.

Gebelik süresince karın ve kasık bölgesine, kardiyak sorunu olan hastalarda göğüs ön duvarı üzerine, epilepsi ve SVO geçiren hastalarda baş ve boyun bölgesine kullanılması kontrendikedir.

Cihazın gönderdiği iletiler çoğu kez yan etki göstermemesine rağmen bu bölgelere uygulanması risklidir. Bu sebeple kesinlikle uzman doktor gözetimi altında ve uzman doktorun gösterdiği şekilde kullanılmalıdır.

Fizik tedavi tens cihazında dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır. Fizik tedavi esnasında bu cihazı kullanmak zorunda kalan bireylerin kendini fazla yormaması ve hareket ederek dikkatli davranması gereklidir. TENS cihazının yanı sıra esneklik ve kuvvet artırıcı egzersizler yaptırıldığı takdirde daha uzun süreli fayda sağlanmakta ve hastaların iyileşme süreci kısaltılmaktadır.

TENS Cihazı Faydaları

• TENS cihazının tedavi edici bir etkisi bulunmamaktadır. Hastalıkların tedavisinde değil, hastalık neticesinde ortaya çıkan belirtilerin etkisini azaltmaktadır. (Ağrı ve acı hissinin düşürülmesi)
• Genellikle herhangi bir yan etki göstermeyen tedavi yöntemidir. TENS cihazı ile tedavi gören bireylerin %2 ila 3'ü arasında elektrot pedlerinden dolayı alerjisi olduğu fark edilmiştir. Bu sebeple cihazın doktor kontrolünde kullanımı güvenilirdir.

TENS Cihazı Zararları

TENS cihazı elektriksel sinyal gönderirken insan bedenine ve çevresine düşük oranda radyasyon yaymaktadır. Bu nedenle TENS cihazı zararları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Kalp pili kullanan hastalar üzerinde kullanılması sonucunda kalp ritminin bozulması söz konusudur.
• TENS cihazı sinirsel uyarı göndermeye çalıştığı esnada vücudumuz ve organlarımız titreşim ve radyasyona maruz kalmaktadır. Bu durum organlarımız için kalıcı hasar oluşturabilmektedir.
• Hamilelik süresi boyunca anne ve bebeğin sağlığı adına elektrotların karın bölgesine yerleştirilmesi zararlıdır.

TENS Cihazı Nasıl Kullanılır?

Uzman hekim tarafından belirlenen bölgelere elektrotlar yerleştirilmektedir. Bu yerleştirme esnasında cihazın kapalı olmasına özen gösterilmelidir. Elektrot yerleştirilirken; akupunktur noktaları, duyu sinirlerinin dağılımı veya ağrı hissedilen bölgenin direkt uygulanması gibi faktörler değerlendirilmektedir.

İki elektrot arasında olması gereken mesafe en az 2,5 santimetredir. Elektrotlar eksiksiz bir şekilde yerleştirildikten sonra cihaz çalıştırılmaktadır. Hafif bir akım gönderilirken hastanın hissettiği durumlar gözlemlenmektedir. Karıncalanma hissi etkisini kaybettiği zaman akımın derecesi artırılmaktadır.

Hasta, kendisi için en yüksek akıma geldikten sonra ağrı ve karıncalanma hissinin artması üzerine yavaş yavaş düşürmesi gerekmektedir. Tedavi süresi kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Tedavi tamamen bittiğinde öncelikle cihaz kapatılır ve ardından hastanın üzerinde yer alan elektrotlar cilt üzerinden alınır.

TENS cihazı evde kullanım için satın alındıysa, fizyoterapist veya uzman hekimin belirlediği elektrot noktalarını not alınmasında fayda vardır.