Rektal Tuşe Nedir?

Rektal tuşe alt karın bölgesinde bulunan organların, pelvisin ve diğer yapıların kontrol edilmesi için uygulanan bir tür muayene işlemidir. Tuşe kelimesinin sözcük anlamı temasla hissetme ve bu teması değerlendirme algısıdır. Rektal tuşe muayenesi uzman doktorlar tarafından yapılmaktadır. Tuşe muayenesinin tıptaki diğer çeşidi ise vajinal tuşedir.

Vajinal tuşe muayenesi sırasında vücut deliklerini araştırmak için kullanılan spekulum aletinden yararlanılır. Spekulum aracılığı ve doktorun el yardımıyla rahime, yumurtalıklara ve varsa kasık bölgesindeki kitlelere bakılması işlemine vajinal tuşe denilir.

Rektal tuşe muayenesi yapılırken uzman doktor, hastanın makat bölgesini parmakla inceler. İnceleme yapılmasındaki amaç kişinin prostat yumuşaklığının ve prostat çevresindeki hatların yapısını incelemek, kanserojen bir kitle varsa bunun tespitinin yapılmasını sağlamaktır. Bu test kan alma yöntemiyle de yapılabilmektedir fakat kan alındığında kanserojen tespiti %40 ile %60 civarlarında iken parmak ile kontrolde bu oran çok daha yüksek seviyeler ulaşır. Bundan dolayı rektal tuşe ürolojik muayenede oldukça önemli bir yere sahiptir.

Rektal Tuşe Nasıl Yapılır?

Çoğu insan utanma ve çekinme duygusundan dolayı rektal tuşe muayenesinin yapılmasından kaçınmaktadır. Fakat tıpta olağan bir muayene yöntemi olduğu için herhangi bir ağrı yaşatmamaktadır. Rektal tuşe muayenesinin yapılacağı oda kalabalıktan uzaktır ve muayenenin yapılacağı masa bir paravan yardımıyla ayrılmaktadır. Rektal tuşe muayenesinin yapılış adımları şu şekildedir:

• Muayenenin başarılı bir şekilde yapılabilmesi için hastanın uygun rektal tuşe pozisyonu alması gerekmektedir. Doktor veya sağlık personelinin yardım etmesiyle birlikte hasta sol yan veya diz dirsek pozisyonunu alır. 
• Doktor eline eldiven takar ve ilk başta makata dışardan bakarak herhangi bir rahatsızlık olup olmadığının tespitini yapar.
• Daha sonra parmağına kayganlaştırıcı jel sürer ve parmağını yavaşça makatın içindeki anal kanalına doğru sokar. Bu işlem sırasında kayganlaştırıcı gibi gerekli önlemler alındığı için, herhangi bir acı hissedilmez.
• Doktor muayene yaptığı sırada makat kaslarının sağlıklı olarak çalışıp çalışmadığını tespit etmek amacıyla hastadan makatını sıkmasını ve bırakmasını isteyebilir. Bu sayede hastanın makat kaslarının durumu öğrenilir. 
• Bu basamaktan sonra doktor gereken tüm kontrolleri yapmış olur ve hastadan giyinmesi istenir.
• Daha sonra izlenimlerini tecrübesiyle birleştirerek muayene sonucunu hastaya iletir.

Rektal tuşe muayenesi ile anal kanal ve kalın bağırsağın altında yaklaşık 7 ile 8 cm’ye kadar herhangi bir kanserojen kitle olup olmadığının tespiti yapılır. Bunun yanı sıra prostat muayenesi makattan rektal tuşe yöntemiyle yapıldığı için hastanın prostat durumunun teşhisi de konulur.

Rektal Tuşe Endikasyonları

Rektal tuşe muayenesi sadece bir nedene bağlı olarak yapılmaz. Muayenenin yapılması için birden çok sağlık koşulu bulunur. Bu durum tıbbi dilde endikasyon olarak isimlendirilir. Rektal tuşe endikasyonları olarak şu sebepler mevcuttur:

• Prostat Bezi Muayenesi: Prostat bezi, erkek üremesinde öneme sahip organlardandır. Rektal tuşe muayenesi ile beraber prostat bezinin genel durumu ve büyümüşse ne kadar büyüdüğünün kontrolü yapılabilir.
• Kadın Üreme Organlarının Kontrol Edilmesi: Rektal tuşe muayenesiyle kadının yumurtalık ve rahim gibi üreme organlarında herhangi bir problemin olup olmadığının kontrolü sağlanabilir. Rektal tuşe muayenesi, pelvik muayene ve Pap-smear (rahim ağzı kanser taraması) testiyle beraber kadınlara düzenli olarak uygulanan bir muayene çeşididir. Bu muayene ile vajinal kanama semptomlarının ana kaynakları tespit edilebilir.
• Dışkıda Kan Görülmesi: Dışkıda kan görülmesinin altında birden fazla neden yatabilir. Bağırsağın alışkanlıklarında oluşan değişiklikler, karın ağrısı, pelvik olarak adlandırılan göbek deliği ile kasık arasında oluşan ağrılar gibi çeşitli problemler nedeniyle dışkıda kan görülebilmektedir. Rektal tuşe muayenesi yardımıyla dışkıdaki kanı kontrol ederek hangi nedenden dolayı oluştuğu tespit edilebilir.
• Hemoroid Kontrolü: Hemoroid olan kişilerin bazılarında hemoroidler dışarıya çıkmaz ve gözle görülmezler. Bu tür hemoroidlerin teşhisi için rektal tuşe muayenesi oldukça etkili bir yöntemdir.
• Kanser Tespiti: Kolon ve rektum kanserlerinin teşhis edilmesi için rektal tuşe muayenesi, uygulanabilecek yöntemlerin başında gelmektedir. Kanser teşhisini koymak için rektal tuşe tek başına yeterli olmasa da ön teşhisi koyabilmek adına rektal tuşe muayenesi önemli rol oynamaktadır.

Rektal Tuşe Nasıl Hissettirir?

Rektal tuşe hastaların rahatsız hissetmesine sebep olan bir muayene tipine sahip olduğu için çoğu hasta doktora nasıl hissettirir sorusunu yöneltmektedir. Rektal tuşe muayenesi esnasında erkek hastalar;

• Küçük bir ağrı ve rahatsızlık hissedebilirler.
• Prostat bezi ile ilgili problemlerin olup olmadığının tespiti yapılması esnasında beze yapılan baskı kısa süren rahatsızlık hissi yaratabilir.
• Doktorun prostat üzerine baskı yapması durumunda tuvalet ihtiyacı hissedebilirler.
• Prostat bezinde iltihaplanma veya şişlik varsa ağrı hissedebilirler.

Rektal tuşe muayenesi sırasında kadın hastalar ise;

• Erkeklere oranla çok daha ağrı ve rahatsızlık hissedebilirler.
• Doktor iç organların kontrolünü yapmak için göbeğe baskı uygular bu esnada rahatsızlık hissedebilirler.
• Basur veya anal fissürü olan kişiler acı hissedebilirler.

Bunun haricinde rektal tuşe çok kısa süren bir muayenedir. Yaklaşık olarak 1 dakika kadar sürer ve genellikle acı verici bir muayene olmaz.