Vitrektomi Nedir?

Gözün vitreus(göz küresinin içini dolduran saydam jel kıvamındaki sıvı) ve retinadan oluşan arka kısım adlı bölümünde oluşan kanama, iltihap ve enfeksiyonların operasyon ile boşaltılıp temizlenmesi işlemine vitrektomi adı verilmektedir. Amaç retinanın tamamen temizlenmesi ve kişinin görme kalitesinin arttırılmasıdır. Göz içerisinde oluşan kanama, iltihaplanma veya enfeksiyon durumlarında göz vitrektomi ile tedavi edilmediği takdirde kişide körlük veya görme yetisinde bazı kayıplar görülebilir.

Vitrektomi Ameliyatı

Vitrektomi uygulanmadan önce hastaya alternatif tedavi yöntemleri önerilebilir. Bunlar göze iğne yapmak ve gözdeki iltihabı kurutmak veya kanamanın geçmesini beklemek olabilir. Fakat basit uygulamalar ile geçmeyecek durumlarda zaman kaybetmeden vitrektomi uygulanması gerekir. Göz yapı olarak hassas bir dokuya sahip olduğundan ve boyut olarak da ufak bir organ olduğundan dolayı ameliyat çok büyük kesiler ile yapılmamaktadır.

• Hastaya genel veya lokal anestezi uygulanır
• Gözde 1 mm'den ufak kesiler açılır
• Gözün orta tabakasında biriken sıvı veya iltihap vitrektomi aleti ile boşaltılır
• Gerekirse dikiş atılır ve işlem tamamlanır

Konjonktiva tabakasının açıldığı durumlarda;

• Göze üç farklı bölgeden giriş sağlanır
• Ameliyat boyunca vitrektom aleti kullanılır
• Bir bölgeden gözün sıvı akışı sağlanıp kontrol edilir ve diğer bölgeden de göze ışık verilir
• Vitrektomi aleti vitreusu parçalar ve ufak parçalar halinde çıkmasını sağlar
• Bu sırada vitreusun boşaltıldığı bölgeye sıvı girişi sağlanır
• Dikiş atılır ve işlem tamamlanır

Zaman zaman ameliyat esnasında vitreusun boşaltıldığı alana silikon yağı doldurmak tercih edilebilir. Eğer işlem bu yönde gerçekleşiyorsa hastanın bir süre sonra bu maddeyi gözden çıkartmak için doktora tekrar başvurması gerekecektir. Fakat işlem esnasında gaz kullanılıyorsa beden bu gazı zamanla emecek ve başka bir işleme gerek kalmayacaktır.

Vitrektomi Ameliyatı Ne Kadar Sürer?

Ameliyat ortalama 1 saat ile 2 saat arasında sürmektedir. Operasyonun süresi hastanın mevcut durumu ile doğru orantılı olarak uzayıp kısalabilir. Ameliyat sonrasında hasta ortalama 5 saat kadar hastanede gözetim altında tutulur ve ameliyattan bir gün sonra günlük yaşantısına rahatlıkla geri dönebilir. Kesilerin yoğunluğuna ve operasyonun durumuna bağlı olarak dikiş gerekmeyebilir. Bu durumda iyileşme süreci de çok daha kısa olacaktır.

Vitrektomi Ameliyatı Riskleri

Her ameliyatta olduğu gibi vitrektomi ameliyatının da nadiren görülen riskleri mevcuttur. Göz bölgesinin son derece hassas olması ve gözün kişinin hayatında büyük bir öneme sahip olması ameliyatın önemini arttırmaktadır. Ameliyat sırasında görülebilecek riskler aşağıdaki gibidir:

• Görme Kaybı: Son derece nadir rastlanan bir durumdur. Fakat ameliyat sonrasında gelişen komplikasyonlar sebebi ile hastanın görme yetisini veya gözünü kaybetmesi mümkündür. 
• Yeni Kanama Oluşumu: Ameliyat sadece var olan kanamanın engellenmesini ve temizlenmesini sağlar. Fakat ameliyat sonrasında yeni kanamalar gerçekleşebilir. Bu tip durumlarda direkt olarak uzmana başvurmak gerekir. 
• Retinanın Ayrılması: Retina, kişinin görebilmesini sağlayan ve gözün arka kısmında bulunan bölümdür. Vitreus boşaltıldığı esnada retina yerinden ayrılabilir. Bu durum kalıcı görme kaybına sebebiyet verebilir. 
• Göz İçi Basınç Yükselmesi: Ameliyat sonrasında kişinin göz içi basıncında yükselme görülebilir. Bu durum retinanın damarlarının tıkanmasına sebebiyet verir. Retina damarlarının tıkanması durumunda hastada kalıcı görme kaybı yani körlük oluşabilir. Bu tip durumlarda direkt olarak hekime başvurmak gerekir. 

Vitrektomi ameliyatı olanlar, vitrektomi ameliyatı sonrası iyileşme döneminde son derece dikkatli ve temkinli davranmalı ve gözü yakından takip etmelidirler. Oluşabilecek herhangi bir komplikasyonda direkt olarak hekime başvurmak pek çok ciddi durumun erkenden önüne geçilmesini sağlayabilir.

Vitrektomi Sonrası Görme 

Operasyonun durumuna göre iyileşme süreci 1 hafta ile 21 gün arasında değişkenlik göstermektedir. Genellikle hastalar ilk 3 günün sonunda bandaj açıldıktan sonra normal bir şekilde hayatlarına devam edebilirler. Dikişli ameliyatlarda bu durum dokunun iyileşmesine bağlı olarak biraz daha uzun sürebilir. Hastada herhangi bir komplikasyon oluşmazsa hasta ameliyat sonrasında kaliteli görme yetisine kavuşur.

Vitrektomi Ameliyatı Sonrası Bakım

Vitrektomi ameliyatı sonrası, hastanın gözü yakından takip etmesi büyük önem taşır. Göz hem hassas bir organ olduğundan hem de kişinin hayatında büyük bir önem taşıdığından dolayı bakımına özen gösterilmesi ve hiçbir detayın atlanmaması tedavi için son derece önemlidir. Hasta operasyonun durumuna göre 1 ile 2 gün içerisinde işine dönebilir. Fakat takip eden koşullara mutlaka uyması gerekir:

• Yüz Üzerine Yatma: Bu durum ameliyat esnasında vitreusun hangi madde ile doldurulduğuna bağlıdır. Vitreusun gaz ile doldurulduğu durumlarda vücudun gazı emmesi için yüz üstü yatmak gerekir. Gözün durumuna göre hastadan en az 3 ve en fazla 21 gün süreyle yüz üstü yatması talep edilir. 
• Uçak Yolculuğu: Ameliyat esnasında gözün içi gaz ile doldurulursa hastanın bu gaz vücut tarafından tamamen emilmeden uçak yolculuğu yapmaması gerekir. Bu süre 2-8 hafta kadar değişkenlik gösterebilir.
• Su Teması: Ameliyat sonrasında göze su temasından kaçınmak son derece önemlidir. Ameliyat sonrasındaki ilk 1 hafta boyunca baş ve yüz bölgesi yıkanıp temizlenirken göz ile su temasından kesinlikle kaçınılmalıdır. 
• İlaç: Ameliyat sonrası doğru ilaç kullanımı tedavi süreci için son derece büyük önem taşımaktadır. Doktorlar, ameliyat sonrasında enfeksiyonu ve iltihap oluşumunu engellemeye yönelik ilaçlar verirler. Bu ilaçların verilen dozda ve verilen saatlerde kullanılması çok önemlidir. İlaçların kesinlikle aksatılmaması gerekir. 
• Göz Bandı: Ameliyat sonrasında gözün hava ile temasından 3 gün süre ile kaçınılması gerekir. Bu süreç içerisinde göz bandajlı tutulur. 
• Temizlik: Operasyon sonrasında gözün su ile temasından kaçınılması gerekir. Fakat bandaj ve göz etrafının düzenli olarak steril maddeler ile temizlenmesi gözü enfeksiyon ve iltihap riskinden korur. Bu sebeple düzenli temizliğin yapılması fakat temizlik esnasında ameliyatlı bölgeye dokunulmaması önemlidir. Göze baskı yapmaktan ve ovuşturmaktan da kaçınmak gerekir. 

Ameliyat sonrası oluşabilecek komplikasyonların takip edilebilmesi ve göz sağlığının düzenli olarak kontrol edilebilmesi adına hastanın doktor kontrollerine gitmesi ve bu kontrolleri aksatmaması gerekir.