Göz Ameliyatı Nedir?

Göz ameliyatı katarakt, göz tansiyonu, miyop, astigmat, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (sarı nokta), retina dekolmanı (retina ayrılması), kuru göz sendromu ve diyabetik retinopati (şeker kaynaklı göz hasarı) gibi çeşitli göz kusurlarını tedavi etmek için yapılan cerrahi bir işlemdir.

Göz problemleri genellikle gözün ön kısmında oluşurken, herhangi bir belirti fark edilmeden hassas görme sistemine zarar verebilir. Bu sorunların düzeltilmesinde düzenli yapılan göz muayeneleri ve göz ameliyatları önemli rol oynamaktadır.

Göz Ameliyatı Çeşitleri

Lens ve gözlük takmak kişinin aktif yaşam tarzını zorlaştıran olumsuz etkiler yaratabilirken, göz ameliyatları kalıcı çözümler sunabilir. Özellikle son yıllarda gözde bulunan kırma kusurlarını tedavi eden lazer göz ameliyatı alanında olumlu ilerlemeler kaydedilmiştir. Günümüzde yaygın olarak uygulanan pek çok farklı lazer göz ameliyatı türü bulunmaktadır, bu türler aşağıdaki gibidir:

Lasik Göz Ameliyatı

Lasik göz ameliyatı, gözün üst tabakasını geriye katlanmasıyla altındaki dokunun yeniden şekillendirilmesi sayesinde kırma kusurlarını tedavi eden bir işlemdir. Diğer lazer göz ameliyatları gibi lasik, ışığın gözün arkasına odaklanma şeklini düzeltmek için korneayı yeniden şekillendirerek görme bozukluklarını tedavi eder.

• Lasik ameliyatı, gözün kornea adı verilen bir kısmından belirli miktarda doku çıkarmak için programlanmış hassas bir lazerle gerçekleştirilir.
• İşleme başlamak için, korneanın üst katmanında yaklaşık bir kontakt lens boyutunda bir doku kanadı özel bir bıçak veya lazer kullanılarak kesilir.
• Kesilen doku geri katlandıktan sonra, lazerle gözdeki kırılma kusurları tedavi edilir. 
• Lasik göz ameliyatı, miyop, hipermetrop ve astigmat ve presbiyopi (yakını görememe) gibi göz kusurlarını tedavi etmek için en sık uygulanan lazer göz ameliyatıdır.

Lasek Göz Ameliyatı

• Lasek göz ameliyatı sırasında, kornea hücrelerinin üst katmanını yumuşatmak için topikal bir çözelti kullanılır ve bu hücrelerin nazikçe çıkarılmasını sağlar. 
• Daha sonra lazerle kırma hatasını düzeltmek için kornea dokusu yatağında yeniden şekillendirme yapılır.
• İşlem tamamlandıktan sonra, iyileşme sürecine yardımcı olmak için 4 gün boyunca gözün üstüne bir bandaj yerleştirilir.

Smile Göz Ameliyatı

• Smile göz ameliyatı küçük bir kesi alanıyla yapılan yeni nesil görme düzeltme işlemidir. 
• Korneada 3 mm'lik bir aralık oluşturulur ve bu aralıktan görüşü düzeltmek için gerekli düzeyde kornea dokusu çıkarılır. 
• Bununla birlikte, görsel iyileşme süresi lasik ile karşılaştırıldığında daha uzun olabilir.
• Smile göz ameliyatı, düzenli şekilli korneaları olan hastalar için lasik tekniğine bir alternatiftir. Özellikle astigmat ve miyop sorunu olan kişiler için uygundur.

Bunun yanında bu işlemin kornea sinirleri üzerinde daha az etkisi vardır, bu da bu işlemi göz kuruluğu şikayeti olanlar için daha iyi bir tedavi yöntemi haline getirmektedir. Korneada, smile göz ameliyatından sonra oluşan flebe (doku kaydırma), lasik için oluşturulan flebe kıyasla daha hızlı iyileştiğinden dolayı, mümkün olan en kısa sürede temas sporlarına geri dönmek isteyenler için ideal bir seçenektir.

No Touch Göz Ameliyatı (PRK)

No touch göz ameliyatı (PRK) görme bozukluklarını düzeltmesi için uygulanan ilk lazer göz ameliyatı türüdür ve popüler lasik prosedürünün öncüsüdür. Esas olarak lasik ile yer değiştirilmiştir ancak yine de ince korneaya sahip olan bazı kişilerin tedavi edilmesi için uygulanabilmektedir. No touch göz ameliyatı (PRK), korneayı lasik ile aynı şekilde yeniden şekillendirerek işlev görür ancak bu işlemde epitel hücreler çıkarıldıktan sonra yüzeyde yeniden şekillendirme yapılır. 

Epi-Lasik

Epi-lasik, PRK prosedürünün başka bir çeşididir. Epi-lasik’te yapılan doku kaydırma işlemi, lasek ameliyatında oluşturulan ince flebe çok benzemektedir. Her iki prosedürde de flep yalnızca epitel adı verilen korneanın çok ince dış tabakasından hücreler içerir ve keskin bıçaklı bir aletle bir lasek flep oluşturulur. Epi-lasik göz ameliyatında flep, ince keskin olmayan, kenarı olan salınımlı bir plastik bıçak içeren bir epitel ayırıcı aleti ile alttaki kornea tabakasından ayrılır.

LBV

LBV, 45 yaşındakilerde görülen mesafe ve okuma kusurlarının tedavi edilmesi için kullanılan bir lazer tekniğidir. Yaygın olarak lasik göz ameliyatı tekniğini kullanılmaktadır ancak PRK teknikleri ile miyop hastalarda da kullanılabilir.

PTK

PTK, tekniğinde kornea yüzeyini parlatmak için excimer lazer türü kullanılarak düzensiz doku düzeltilir. Bazı durumlarda aynı zamanda PRK gibi bir kırılma hatası tedavisi de kullanılabilir.

YAG

YAG lazer tekniği ikincil katarakt olarak da bilinen arka kapsül opasitesi (PCO) için hızlı, etkili ve ağrısız bir tedavi sağlar. Katarakt göz ameliyatında bulanık olan göz merceği yapay mercekle değiştirilir. YAG lazer göz ameliyatı prosedürü son derece hızlı, basit ve etkilidir. Bu işlem muayene odasında yapılabilirken, ameliyata girmeye gerek kalmaz.

SLT

SLT, glokomda göz içi basıncını düşürmek için kullanılan bir lazer cerrahi tekniğidir. Göz damlaları göz basıncını yeterince düşürmediğinde veya önemli yan etkilere neden olduğunda kullanılan bir tekniktir ve bazen glokomda ilk tedavi seçeneği olabilir. Lazer göz ameliyatında SLT'nin çalışma şekli, lazer enerjisinin gözdeki drenaj dokusuna uygulanması ile gerçekleşir. 

PRP

PRP lazer tekniği görmeyi iyileştirmezken daha fazla görme kaybını önlemek için kullanılır. Normalde diyabetik göz hastalığında veya göze kan sağlayan damarların tehlikeye girdiği göz hastalıklarında kullanılır. 

Lazer Göz Ameliyatı Hangi Durumlarda Kullanılır?

Lazer göz ameliyatı, göz kusurlarını iyileştirmek ve korneayı yeniden şekillendirerek görme kabiliyetini düzeltmek için yaygın olarak kullanılmaktadır. Çoğu durumda bu işlem gözlük veya kontak lens ihtiyacını ortadan kaldıran bir prosedürdür. Lazer göz ameliyatı, aşağıdakiler dâhil bir dizi durumu tedavi etmek için kullanılabilir: 

• Katarakt göz ameliyatı: Katarakt, gözdeki veya çevresindeki sıvının göz merceğini bulanıklaşmasıdır.
• Diyabet göz hastalıklarında: Diyabetik retinopati, gözün arkasındaki retina içindeki küçük kan damarlarının şeker hastalığı sonucu hasar görmesi sonucu oluşur.
• Bazı glokom vakalarında: Glokom, görme kaybına neden olabilecek ve tedavi edilmezse körlüğe kadar ilerleyen yaygın görülen bir göz problemidir.
• Miyop göz ameliyatında: Miyopi olarak da adlandırılan göz kusuru, ışığın retinanın önüne yani gözün arkasına odaklandığında ortaya çıkan ve uzaktaki nesnelerin bulanık olmasına neden olan bir kırılma hatasıdır.
• Yakın göz ameliyatında: Hipermetrop veya ileri görüşlülük ameliyatı yanında yakın göz ameliyatında da kullanılabilir. Hipermetropisi olan kişiler uzaktaki nesneleri çok iyi görebilirler, ancak yakındaki nesnelere odaklanmakta zorluk çekerler.
• Astigmat lazer göz ameliyatında: Astigmatizm bir hastalık değildir, yani bulanık, bulutlu veya bozuk görmeye neden olan bir tür kırılma hatası veya görme durumudur.
• Presbiyopi göz ameliyatında: Presbiyopi gözlerin yakındaki nesnelere odaklanma yeteneğinin kademeli olarak kaybedilmesidir.
• Bazı yaşa bağlı makula dejenerasyonu vakalarında: Bu hastalık düz ve ileriyi görmeyi sağlamakta kullanılan retinanın maküler bölgesini etkiler.
• Retina gözyaşı tıkanıklarında
• Prematüre bebeklerde retinopatida (diyabet komplikasyonu)

Göz Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Lazer göz ameliyatı tekniklerinin tümü benzer sonuçlar verir ancak farklı iyileşme sürelerine sahiptir. Kişiler için yapılacak olan operasyon sırasında ne olacağının merak edilmesi ve bununla ilişkili risklerden korkulması normal bir durumdur. Bu yüzden çeşitli lazer göz ameliyatı seçenekleri hakkında bilgilenmesi ve bilinçli bir seçim yapması gerekir. Göz ameliyatı tarihi belirlendikten sonrası işlem öncesi ve sonrası yapılması gereken bazı hazırlık vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:

Ameliyat Öncesi 

• Ameliyattan önce en az 2-4 hafta (lens malzemesine bağlı olarak) kontakt lensler çıkarılmalıdır.
• İşlemden bir gün önce ve işlem gününde makyaj, parfüm veya losyon kullanılmamalıdır.
• Dengeli bir kan dolaşımı sağlamak için hafif bir yemek yenmeli ve bol su içilmelidir.
• Lazer göz ameliyatı öncesi gereken görme testleri yapılmalıdır
• Hastanın, ateş, tansiyon ve kalp atım sayısı gibi yaşamsal değerleri kontrol edilmelidir.
• Gözü uyuşturmak için anestezik göz damlaları uygulanmalıdır.

Ameliyat Sırasında

Lazer göz ameliyatı olanların, ameliyat sırasında ağrı hissetmemeleri için öncelikle anestezik göz damlaları uygulanmaktadır. Göz damlası uygulandıktan sonra ameliyat aşamaları aşağıdaki gibidir:

• Kişi arkaya yaslanacak şekilde bir operasyon koltuğuna oturtulur.
• Göz bir göz kapağı tutucusu aparatı ile sabitlenir.
• Kişinin yanıp sönen lazer ışığına sabit bir şekilde bakması istenir.
• Programlanmış bir lazer kullanarak korneanın bazı kısımları yeniden şekillendirilir.
• Kornea dokusu çıkarılması gerekiyorsa lazer ışınıyla belirlenen seviyede doku çıkartılır.
• Göz ameliyatı sonrası göze damla damlatılarak bir süre bandaj takılır.

Lazer Göz Ameliyatı Yan Etkileri

Yapılan işlem sonrası genellikle aynı gün görüş kabiliyeti düzelirken bazı yan etkilerde görülebilir. Bu yan etkiler aşağıdaki gibidir:

• Gece görme zorluğu
• Lazer göz ameliyatı sonrası bulanık görme
• Flep ile ilgili komplikasyonlar
• Çift görme
• Batma
• Yanma
• Sulanma
• Ağrı

Lazer Göz Ameliyatı Kimlere Yapılmaz?

Lazer göz ameliyatı olanların geneli yaşadıkları görme problemlerinin düzeldiğini bildirmektedirler. Her ne kadar lazer göz ameliyatlarının uygulanması çoğu kişide uygun olsa da bazı kişiler için lazer göz ameliyatı yapılması tavsiye edilmemektedir. Lazer göz ameliyatının uygulanmasının tavsiye edilmediği durum ve kişiler şu şekilde sıralanabilir:

• 18 yaşın altındakiler
• Anormal kornea yapısına sahip olanlar
• İyileşmeyi bozan fiziksel bir durumu olanlar
• Şiddetli göz kuruluğu olanlar
• Görmede bozukluk ve dengesizlik yaşayanlar
• Otoimmün hastalıklara sahip olanlar
• Diyabet veya kontrolsüz romatizmal durumları bulunanlar
• Geçmişte gözlerinde uçuk çıkanlar
• Göz ameliyatına risk oluşturabilecek ilaçlar kullananlar
• Göz yaralanması riski taşıyan faaliyetlerde bulunanlar
• Hamile ve emziren kadınlar

Lazer Göz Ameliyatı Riskleri

Lazer göz ameliyatı, kırma kusurlarının yanı sıra belirli görme bozukluklarının tedavisinde klinik olarak kanıtlanmış ve etkin bir yöntemdir. Her ne kadar risksiz ameliyatlar arasında olsa da lazer göz ameliyatı da her tıbbi prosedür gibi bazı riskler içermektedir. Bu riskler şu şekildedir;

• Kuru göz sendromu
• Korneal ektazi (korneanın şişkinliği)
• Enfeksiyon
• Görme de aşırı veya yetersiz düzeltme
• Astigmatizm
• Görme kaybı veya değişikler

Lazer Göz Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Lazer göz ameliyatı sonrası iyileşme süreci genellikle hızlı ve büyük komplikasyonlar olmaksızın gerçekleşse de tam bir iyileşme için akılda tutulması gereken birkaç nokta vardır. İyileşme sürecini hızlandırmak için ameliyattan sonra bazı önlemler alınmalıdır ve bunlar aşağıdaki gibidir:

• İşlem gören göz bir bandaj kullanılarak kapatılmalı ve dinlenmelidir.
• Göz ameliyatı sonrası banyo, hemen yapılmamalıdır. (En az bir gün) 
• Kaşıntılı hissedilen gözler ovalanmamalıdır.
• Verilen göz damlası veya ağrı kesiciler alınmalıdır.
• Yüzme veya temas sporları gibi bazı aktivitelerden uzak durulmalıdır.
• Lazer göz ameliyatı sonrası makyaj ve krem bir hafta kullanılmamalıdır.