Retina Dekolmanı

Retina Dekolmanı Nedir?

Işık gün içerisinde kornea tabakasını geçtikten sonra retina tabakasında görüntü haline gelir. Işığın görüntü haline gelebilmesi için retinanın tam fonksiyon görmesi gerekir. Retina tabakası göz içerisini döşeyen yaklaşık 200 mikron kalınlığında bir dokudur ve oldukça önemli görevleri vardır.

Retinanın herhangi bir şekilde yırtılması veya yerinden ayrılması durumunda görme fonksiyonu kaybedilir. Retinanın yerinden ayrılmasına retina dekolmanı denir. Halk arasında retina yırtılması da denir.

Retina dekolmanları yırtıklı retina dekolmanı, diyabetik hastalarda traksiyonel dekolmanı ve bazı sistemik hastalıklarda retina ile pigment arasında sıvı toplanmasından kaynaklanan dekolmanlar vardır. Retina dekolmanı bebeklikte, çocuklukta, ileri yaşlarda görülebilen bir hastalık türüdür. Retina dekolmanı gözde uçuşmalar ve ışık çakmaları şeklinde belirti verir. Bununla birlikte belirli bir alanda gölge ve görme kaybı şeklinde görmeyi olumsuz etkiler.

Gözün orta kısmını dolduran şeffaf jele vitreus denir. Bu şeffaf jel kişi yaşlandıkça retinayı çekebilmektedir. Vitreusun retinayı çekmesi genelde sorunsuz sonuçlanırken bazı durumlarda retina yırtılabilir. Retina yırtılması sonucunda ise yırtığın bulunduğu kısımdan sıvı girerek retinayı bulunduğu kısımdan ayırır.

Retina dekolmanı yırtıklı (regmatojen), çekintili (traksiyonel), seröz (eksüdatif) retina dekolmanı olmak üzere üç tiptir. Hastalarda en sık karşılaşılan tip yırtıklı retina dekolmanıdır. Yırtıklı retina dekolmanı rahatsızlığı olan hastaların %60’ında ışık çalması, örümcek ağına benzer şekillerin meydana gelmesi gibi belirtiler gözlemlenirken %40’ında belirti görülmez.

Katarakt ameliyatı geçirmiş kişiler, yaşlı kişiler, marfan, stickler, gibi sistematik rahatsızlığı olan kişiler retina dekolmanı rahatsızlığı açısından diğer kişilere göre daha fazla risk altındadır.

Retina Dekolmanı Belirtileri Nelerdir?

Retina dekolmanının belirtisi görme azlığı ile meydana gelir. Fakat görme azlığı olmadan önce hasta, uçuşan sinekler, çakan şimşekler gördüğünü ya da hastanın görmesinde dalgalanmaların meydana gelmesi gibi hislerle hastalık belirtileri bir başlangıç yapabilir.

Bu esnada aslında tam bir retina dekolmanı yoktur. Fakat buradaki olay ağırlaşmaya devam ederse ve retina da yırtık meydana getirecek kadar bir çekme olursa çakan şimşeklerde artma, kurum yağması gibi görüntüler ortaya çıkar. Yani hastanın görme alanında sanki bir kurum yağıyormuş gibi bir hadise olur ve görme yetisi azalır.

Kurum yağmasının nedeni ise retinada yırtık oluşurken küçük bir damarın yırtılması ile gözün içerisindeki boşluğa kanamanın olmasıdır. Kanama küçük küçük noktasal şeklinde dağılır ve siyah kurum gibi gözükürler.

Kanamanın dağılmasından sonra ya gözün bir bölümü ya da tamamı görme yetisini kaybeder.

Genel olarak ise retina dekolmanının belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Işık çakması
• Bulanık görme
• Ani görme kaybı
• Sinek uçuşmaları
• Örümcek ağına benzer şekillerin oluşması retina yırtılmasının belirtileridir.

Bu belirtiler gözlemlendiği takdirde tedavi sürecine başlanmalıdır. Tedavi sürecine geç kalındıkça görme kaybında artış devam edecektir.

Retina Dekolmanı Nedenleri Nelerdir?

Retina dokusunun çekilerek mevcut olduğu kısımdan kaldırılması sonucu retina yırtılması meydana gelir. Retina yırtılması çekmeye bağlı traksiyonel ya da yırtıklı retina dekolmanı olarak meydana gelir. Çekmeye bağlı traksiyonel retina yırtılmalarında bir şey retinayı tutup çeker ve yırtılma meydana gelirken yırtıklı retina dekolmanı da ise bir şey retinayı çekip yırtarken arka kısmına sıvı girmesiyle birlikte retina yerinden kalkar.

Retina yırtılması için belirli risk faktörleri mevcuttur. Kişi daha önce bir ameliyat geçirmiş ise örneğin katarakt ameliyatı geçirmiş olmak retina yırtılması için bir risk faktörüdür. Göze gelebilecek herhangi bir darbe, özellikle kişinin miyobunun yüksek olması retina yırtılması açısından risk faktörü belirtir.

En genel olarak ise gözün sulanması retina yırtılması için bir risk faktörüdür. Gözün yaşlanmasıyla birlikte içinde bulunan sıvının yapısı bozulabileceği için retinada yırtıklar meydana gelebilir. Retina yırtılmasının bir başka nedeni ise aile bireylerinde retina yırtılmasının olmasıdır.

Retina Dekolmanı Teşhisi

Retina dekolmanı hafife alınacak bir hastalık değildir. Tedavi sürecinin aksatılması veya tedavi edilmemesi durumunda körlüğe kadar yol açabilir. Görme azlığı, görmede dalgalanmalar, uçuşan sinekler, bulanık görme, ani görme kaybı, örümcek ağına benzer şekillerin görülmesi gibi belirtilerin meydana gelmesi durumunda göz doktoruna muayene olunmalıdır.

Doktorunuz ilk olarak şikayetlerinizi dinleyecektir. Daha sonra doktorunuz teşhisi koyma işlemini kolaylaştırmak için göz bebeğinin genişlemesi adına gözünüze göz damlası damlatacaktır.

Damla damlatıldıktan sonra ise doktorunuz özel aletler ile gözünüzü inceleyecektir. İnceleme sonucunda retina yırtılmasının olup olmadığı tanısını koyacaktır.

Bazı durumlarda hasta da kanama meydana gelmiş olabilir. Bunun dışında hasta da kataraktta olabilir. Bu durumlardan kaynaklı olarak teşhisi koyma işleminde zorlanılabilir. Bundan dolayı teşhisin konulması adına göz ultrasonografisi yapılarak doğru teşhis konulur.

Eksudatif ve traksiyonel retina yırtılmalarında sıvının toplandığı alanları tespit etmek amacıyla optik koherens tomografi (OCT) kullanılır.

• Floresan Anjiyografisi: Floresan anjiyografisinin amacı retina uzanan damarları tespit etmektir. Daha sonra tespit edilen bu damarlara kontrast etkisi yaratan boyalar verilir. Verilen bu boyalar sayesinde net görüntü sağlamakla birlikte damarların durumu ile ilgili olarak detaylı bilgiye ulaşılır.
• Retina Fotoğrafı: Retina fotoğrafının amacı meydana gelen yırtığın ne boyutta olduğu ve yırtığın tam olarak nerede olduğunu tespit etmektir. Retina fotoğrafı işleminde fundus kameralar kullanılır. Fundus kameralar retinanın renkli görüntüsünü vermesi ile birlikte gözün en ince ayrıntısını gösterir.

Retina Dekolmanı Tedavisi

Retina yırtıkları etrafındaki retinayı yırtmamış ve erken teşhis konulmuş hastaların tedavisi oldukça basittir. Hasta lazer aletinin karşısına oturtulur. Lazer işleminin daha iyi sonuçlar vermesi açısından göz bebeğine damla damlatılarak büyütülür.

Gözün iç duvarının ön kısmı rahatça görülebilecek şekilde dizayn edilmiş bir lens ile gözün üzerine yerleştirilir. Daha sonra argon lazer cihazı ile yırtıkların etrafı alt kısımda bulunan dokulara yapıştırılır. Bu işlem çok basit olup neredeyse ağrısızdır.

Retina dekolmanı meydana gelmiş hastaların tedavisinde geç kalınmış ise yani retina yırtıklarının arka kısmına sıvı geçişi gerçekleşmiş ise lazer tedavisi işe yaramayacaktır. Bunun nedeni ise dokuların arasında bulunan sıvı nedeniyle yırtıkların etrafı dokulara yapıştırılmaz. Öncelikle sıvının boşaltılması gerekir.

Bu tür geç kalınmış vakalarda ameliyat gereklidir. Ameliyatların sonuçları çok başarılı olsa da ameliyat komplikasyonları olabilir. Çok yüksek miyoplar da, travma sonucu oluşmuş retina yırtıkları rahatsızlıkları bulunan hastalar da bazen defalarca ameliyat gerekebilir. Bundan dolayı yırtığın erken teşhisi oldukça önemlidir.

• Argon Lazer Yöntemi: Retina yırtıkları argon lazer işlemiyle yırtıkların alt kısmında bulunan dokulara yapıştırılır. Argon lazer işlemi oldukça basit bir yöntemdir. Argon lazer operasyonu geçirmiş hastalar bir iki gün içerisinde taburcu edilir.
• Kriyoterapi Yöntemi: Kriyoterapi yöntemi argon lazer yöntemi ile aynıdır. Sadece uygulanış bakımından farklılık gösterir. Özel bir dondurucu uygulanarak retina da meydana gelen yırtıklara soğuk hasarlar verilerek tedavi etme işlemidir.
• Vitreoretinal Cerrahi Yöntem: Gözün içine 3 adet 0,6 mm genişliğinde giriş açılır. Cerrahi aletler ile bu girişlerden girilerek vitreus göz sıvısı temizlenir. Daha sonra lazer işlemi ile retina yırtıkları alt dokulara yapıştırılır. Yırtıkların yapışması için silikon yağ veya gazlar tampon madde olarak kullanılır. Silikon yağı yaklaşık 3 ay sonra başka bir ameliyatla temizlenirken gazlar zamanla kendiliğinden emilerek yok olur. Fakat uygulanan bu  gazlar her hasta için uygun değildir. Özellikle retinada çok sayıda yırtık mevcut ise veya tedavi de geç kalınmış ise gaz kullanımı uygun değildir.
• Pömatik Retinopeksi (Göz içine gaz enjeksiyonu) Yöntemi: Pömatik retinopeksi yönteminde gözün içine gaz kabarcığı enjekte edilerek hasta yüzüstü baş pozisyonuna yatırılarak gazın yırtık alana yayılması amaçlanır. Bu yöntemle gaz yırtık alanı örteceğinden dolayı sıvı kaçışı önlenerek emilir. Daha sonra lazer işlemi yapılarak sonlandırılır.

Retina Dekolmanı Tedavi Edilmezse

Retina yırtılması her yaşta görülebilir. Özellikle kişi daha önce katarakt ameliyatı geçirmiş ise, diğer gözde daha önce retina yırtılması meydana gelmiş ise, ailedeki bireyler de retina yırtılması hastalığı mevcutsa ya da daha önce travma geçirmiş ise doktor muayenelerini aksatmadan kontrole gitmelidir.

Retina yırtılması erken teşhis sonucunda tedavisi kolay bir hastalık türüyken tedavisi geciktiğinde cerrahi müdahale gerekir. Retina yırtılması tedavi edilmediği takdirde ise ilk olarak kısmı körlük meydana gelecektir. Daha sonra ise tam körlük meydana gelecektir.

Retina Dekolmanına Ne İyi Gelir?

Retina dokusunun çekilerek mevcut olduğu kısımdan kaldırılması sonucu retina yırtılması meydana gelir. Retina yırtılması için belirli risk faktörleri vardır. Kişi daha önce bir ameliyat geçirmiş ise örneğin katarakt ameliyatı geçirmiş olmak retina yırtılması için bir risk faktörüdür.

Göze gelebilecek herhangi bir darbe, özellikle kişinin miyobunun yüksek olması retina yırtılması açısından risk faktörü belirtir. Bundan dolayı retina yırtılmasına en iyi gelecek faktör erken tanıdır. Bunun için ise göz kontrolleri düzenli yaptırılmalıdır.

Retina Dekolmanına Ne İyi Gelmez?

Retina yırtılması için belli başlı risk faktörleri vardır. Bu risk faktörlerine dikkat edilmediği takdirde retina dekolmanı meydana gelecektir.

• Miyop olan hastaların gözlüklerini düzenli kullanmaması retina yırtılmasına iyi gelmez, gözün derecesi yükselerek retina yırtılmasına neden olacaktır.
• Genel anlam da ise göz kontrollerinin aksatılması retina yırtılmasına iyi gelmeyecektir. Göz kontrollerinin aksatılması sonucunda retina yırtıkları artabilir.
• Lazerle tedavisi basit bir şekilde yapılabilirken kontrollerin aksatılması durumunda hastalık ilerleyerek cerrahi müdahale gerekir.

Retina Dekolmanı Ameliyatı

Retina ameliyatının amacı en iyi şekilde ve en az travma ile retinayı yerine yerleştirmektir. Retina dekolmanı ameliyatı lazer yöntemi, dıştan çökertme yöntemi, göz içerisine gaz enjeksiyonu şeklinde üç tiptir.

Eğer yırtıklar gözün üst tarafında ise, göz buna uygun ise ve hasta yüksek rakıma çıkmayacaksa gözün beyaz kısmından çok ince bir yerden gaz vererek ve sonrasında hastaya baş pozisyonu aldırarak yırtığı içerden sadece gaz ve lazer ile tedavi edebiliriz.

Göz içerisine gaz enjekte işleminde ise gözün içine gaz kabarcığı enjekte edilerek hasta yüzüstü baş pozisyonuna yatırılarak gazın yırtık alana yayılması amaçlanır. Bu yöntemle gaz yırtık alanı örteceğinden dolayı sıvı kaçışı önlenerek emilir. Daha sonra lazer işlemi yapılarak sonlandırılır.

Dışarıdan çökertme yönteminde ise yarım milimetre boyunda boru çocuklarla gözün beyaz olan kısmından üç noktadan girilir. Daha sonra gözün iç kısmındaki kanama, sıvı tarzı şeyler temizlenir. Kanama ve sıvı temizledikten sonra retina yerine yerleştirilir. Son olarak ise lazer işleme gerçekleştirilip işlem sonlandırılır.

Retina Dekolmanı için Hangi Doktora Gidilir?

Retina yırtılması her yaştaki kişilerde görülen bir hastalık türüdür. 50 yaş üzeri kişilerde daha sık görülür. Tedavi edilmediği takdirde ise körlüğe kadar yol açabilen bir hastalıktır.

Bundan kaynaklı olarak kişi daha önce katarakt ameliyatı geçirmiş ise, diğer gözde daha önce retina yırtılması meydana gelmiş ise, ailedeki bireylerde retina yırtılması hastalığı mevcutsa ya da daha önce kişi travma geçirmiş ise düzenli doktor kontrolüne gitmesi önerilir.

Bununla birlikte kişi de bulanık görme, ışık çakması, sinek uçuşması, örümcek ağına benzer şekiller görmesi, görme azlığı gibi belirtilerin meydana gelmesi durumunda en yakın hastanenin göz bölümünde bulunan göz doktoruna muayene olunmalıdır.

Bazı durumlarda yukarıda belirtilen durumlar meydana gelmeden de retina yırtılması meydana gelebilir. Bundan kaynaklı olarak düzenli bir şekilde muayene olmak sağlık açısından oldukça önemlidir.