Retina Ameliyatı Nedir?

Retina ameliyatı, gözde bulunan vitreus sıvısının yapısal bozukluğu sonucu ortaya çıkan retina hastalıklarını tedavi etmek için uygulanmaktadır. Görme kaybına neden olan yaralanma ve darbeler için yapılmaktadır. Ayrıca görme fonksiyonunu zarara uğratacak  retina hastalıkları için göz retina ameliyatı uygulanmaktadır.

Retina, gözün arka kısmındaki ışığı algılamasını sağlayan doku ve sinirlerden oluşmaktadır. Retina, göz küresi adı verilen bölgenin iç yüzeyini kaplayan ince, yarı saydam bir zar şeklindedir. Retinanın asıl görevi, göze yansıyan ışığı beyne ileterek görme yetisi sağlamaktır.

Retina Bölgesinde Oluşabilecek Rahatsızlıklar Nelerdir?

Retina bölgesinde oluşabilecek pek çok hastalık vardır. Bu rahatsızlıklar darbe ve kaza sonrası oluşabileceği gibi tansiyon, şeker gibi hastalıkların sonucunda da ortaya çıkabilmektedir.

Retina bölgesinde görülebilen rahatsızlıklar şu şekildedir:

• Diyabetik retinopati (şeker hastalığına bağlı retina rahatsızlığı): Diyabetik retinopati, göz sinirleri içerisinde bulunan damarların, şeker hastalığına bağlı olarak zarar görmesi anlamına gelmektedir.
• Retinada oluşan yırtıklar: Göz içinde, retinaya yapışık bir şekilde bulunan jel tabakasına vitreus denilmektedir. Vitreus tabakasının bozulması ile retina yırtıkları oluşabilmektedir.
• Retina dekolmanı (retinanın bulunduğu yerden ayrılması): Retina dekolmanı, retinanın bulunduğu bölgeden ayrılması ve görmeyi sağlayan hücrelerin beslenmemesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır.
• Sarı nokta hastalığı: Retinada oluşan sarı nokta hastalığı, 50 yaş ve üzeri kişilerde, sigara içenlerde sık görülen, ilerlemesi durumunda görme kaybına yol açabilen gözde makula ismi verilen bölgenin bozulmasıdır. Yaş ve kuru olmak üzere iki tip sarı nokta hastalığı bulunmaktadır.
• Makula deliği hastalığı: Gözün görme işlevini ve aynı zamanda araba kullanma, kitap okuma gibi fonksiyonları yerine getiren, yoğun hücrelerinin bulunduğu maküla bölgesinin delinmesi sonucu ortaya çıkan hastalıktır.
• Maküler pucker (maküla bölgesinde oluşan zar tabakası): Maküler pucker, gözün işlevlerini yerine getirmesine yardımcı maküla bölgesinin önünde oluşan zar tabakasının oluşturduğu hastalıktır. Gözün yaşlılık süreci içinde meydana gelmektedir.
• Retinal arter tıkanıklıkları: Retinal arter tıkanıklığı, retina bölgesine oksijen taşıyan atardamarın tıkanması ile ortaya çıkan rahatsızlıktır. Retina bölgesine yeterli seviyede oksijen ulaşmaması durumunda görme kayıpları yaşanabilmektedir
• Retinal ven tıkanıklıkları: Retinal ven tıkanıklığı, retina bölgesinde bulunan kan damarlarının tıkanması ile meydana gelen rahatsızlıktır. Tıkanıklık, ven duvarının retinaya kan ve sıvı sızdırmasına neden olur.

Retina Ameliyatı Çeşitleri Nelerdir?

Retina bölgesinde oluşan hasarın boyutu ve türüne göre farklı ameliyat yöntemleri kullanılmaktadır. Hasar tespit edildikten sonra uygulanabilecek retina ameliyatı çeşitleri şunlardır:

• Argon lazer: Retinada oluşan yırtıkların, lazer (Argon lazer) ile tedavi edilme yöntemidir. Mikro cerrahi yöntemi ile kolay bir şekilde yapılabilmekte, hasta 1 gün sonra taburcu olabilmektedir.
• Vitrektomi: Retina bölgesinde oluşan büyük yırtıklarda kullanılan cerrahi yöntemdir. Doktor, göz küresi içinde bulunan jel kıvamındaki dokuyu çıkarır, yerine benzer bir sıvı enjekte eder. Retinada oluşan yırtılmanın hasarına bağlı olmakla beraber, lazer, gaz ya da silikon tampon tedavi yöntemleri de kullanılabilmektedir.
• Skleral çökertme yöntemi: Göze dışarıdan uygulanan cerrahi yöntemdir. Silikon malzemeli ince şeritler, göz kas bölgesinin altından geçilerek konjonktiva (gözün beyazını kaplayan tabaka) bölgesinin altına yerleştirilir. Yerleştirme işlemi tamamlandıktan sonra göze dışarıdan baskı uygulanarak retinanın yatışması sağlanmaktadır.
• Pnömatik retinopeksi (göze uygulanan gaz enjeksiyonu): Retina bölgesi yırtılmalarının erken teşhisinde, göz içerisine gaz enjekte edilme işlemidir. İşlem sonrası hastaya, uygun pozisyon istirahat verilir. Bu yöntem ile retinanın eski yerini alması sağlanır. Başarılı geçen işlemin ardından Argon lazer tedavisi uygulanmaktadır.

Retina Ameliyatı Öncesi Yapılması Gerekenler

Her ameliyattan önce yapılması gerekenler olduğu gibi, retina ameliyatından önce de hastanın uygulaması gereken prosedürler bulunmaktadır.

Retina ameliyatı öncesi yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Doktor, hasta için muayene uygulayarak genel sağlık kontrolü yapmaktadır.
• Uygulanacak cerrahi işlem için hasta onayı alınmaktadır.
• Retina ameliyatı saatinden 8 saat önce katı-sıvı gıda alımı durdurulmalıdır.
• İnsülin, kan sulandırıcı gibi ilaçlar doktor önerisi ile ameliyat gününden en az 5 gün önce kesilmelidir.
• Şeker, tansiyon benzeri ilaçların kullanımı doktor izninde devam etmektedir.
• Oluşan rahatsızlık için önceden verilmiş göz damlasının, ameliyat gününe kadar doktor izninde kullanımına devam edilmektedir.

Retina Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Retina ameliyatı, gözün retina bölgesinde oluşan rahatsızlıklar için uygulanmakta, hasta ve doktorun tercihine göre lokal ya da genel anestezi altında yapılmaktadır.

Retina ameliyatı şu şekilde uygulanmaktadır:

• Göz içerisine girebilmek için göze, birkaç yerden kesi işlemi uygulanır.
• Doktor mevcut kesilerden göz içine girerek, retina bölgesinde bulunan vitreus jelini temizleyerek işleme başlar.
• Temizleme işleminin ardından hasta için gerekli olan cerrahi işlem uygulanır.
• Göz, yapısı itibariyle küçük ve hassas olduğu için ameliyat sırasında, kontakt lens ve nonkontakt sistemleri kullanılmaktadır.
• Göz retinasında oluşan hastalığın çeşidi ve boyutuna göre retinaya gaz, hava ve silikon maddeler ile müdahale edilmektedir.
• Gaz ve hava, belli bir süre sonra göz içinde emilerek yok olacaktır. Fakat retina ameliyatı sonrası silikon, alınması gereken bir maddedir.
• Retina ameliyatı sonrası göz içinde bulunan gaz ve hava görme işlevini azaltacaktır. Maddeler zamanla kaybolduğundan, görme yetisi tekrar eski halini alacaktır.
• Retina ameliyatında mikro cerrahi ürünler kullanıldığından, çoğu zaman dikiş işlemi yapılmamaktadır.

Retina Ameliyatı Riskleri

Tüm ameliyat çeşitlerinde olduğu gibi göz retinası ameliyatı sonrası da risk ve yan etkiler bulunmaktadır. Bu risk ve komplikasyonların görülme olasılığı oldukça düşüktür. Retina ameliyatı olanlar, dikkatli bir yaşam sürerek bu riskleri daha da aza indirebilmektedir.

Retina ameliyatı sonrası risk ve yan etkiler şu şekildedir:

• Ameliyatlı bölgede oluşabilecek enfeksiyon.
• Baş ağrısı.
• Göz ağrısı.
• Geçici görme bozuklukları.
• Retinanın mevcut yerinden ayrılması.
• Tekrar kanama yaşanması.
• Katarakt oluşumunda (varsa gelişiminde) hızlanma.
• Retina damarının tıkanması.
• Vücudun vermiş olduğu alerjik reaksiyonlar.

Retina Ameliyatı Sonrası

Retina ameliyatı, basit ve ağrısız bir uygulamadır. İşlem sonrası hasta, çoğu zaman 1-3 saat içinde taburcu edilebilmektedir.

Retina ameliyatı sonrası şu durumlar görülebilmektedir:

• Hasta, ameliyatın olduğu gün içinde taburcu edilebilir.
• Ameliyat sonrası hastanın araç kullanması tavsiye edilmemektedir.
• Retina ameliyatı sonrası hastanın gözü kapatılır ve ilk doktor kontrolüne kadar kapalı kalır.
• Ameliyat sonrası gözde, kızarıklık, batma ve yanma hissedilebilir.
• Ameliyat sonrası ağrı hissedilebilir. Doktor, gerekli ağrı kesici ilaçlar ile ağrıyı gidermektedir.
• Retina ameliyatı sonrası gözün görme kabiliyeti zaman içerisinde düzelecektir. Retinada bulunan görme sorunu ameliyat sonrası hemen düzelme göstermez.
• Ameliyat sırasında gaz, hava ve silikon madde kullanımı yapıldıysa, hasta, doktor önerisi yatış pozisyonu ile evde istirahat edebilir.
• Retina ameliyatı sonrası pansuman ve kontrol, uygulamadan sonraki gün gerçekleştirilmektedir. Doktor, uygun görmesi halinde göz bandajını çıkarabilmektedir.

Ayrıca hasta, retina ameliyatı sonrası yapılması ve dikkat edilmesi gerekenler konusunda bilgilendirilmektedir.

Retina ameliyatı sonrası yapılması gerekenler şu şekildedir:

• Retina ameliyatı sonrası, gözlerin su ile temas etmemesi gerektiğinden, duş alınması tavsiye edilmemektedir. 
• Uygulama sonrası gözlerin en az 7 gün süre ile güneş ve güneş ışınlarından korunması gerekmektedir. Bu nedenle güneş gözlüğü kullanımı tavsiye edilmektedir.
• Ameliyat sonrası, 7 gün süre ile gözlere sıcak – soğuk su temas etmemelidir. Göz temizliği steril sular ile yapılmaktadır.
• Retina ameliyatı sonrası ilaç kullanımı, doktor bilgisi ve gözetimi dahilinde gerçekleşmektedir.
• Ameliyat iyileşme süreci 4 – 6 hafta sürebilmektedir. Bu süre içinde lens ya da numaralı gözlük kullanımı yine doktor bilgisi dahilinde gerçekleşmelidir.