IMSI Nedir?

IMSI “intrasitoplazmik morfolojik olarak seçilmiş sperm enjeksiyonu” olarak Türkçeye çevrilebilecek İn Vitro Fertilizasyon (tüp bebek) tedavi yönteminin kısaltılmış adıdır. Fertilizasyon (döllenme) için seçilecek spermin en dikkatli şekilde seçilerek yumurtaya enjekte edilmesine imkan sağlamaktadır. 

Spermin kadın genital sisteminde ilerleyerek yumurtayla birleşmesi sonucu oluşan canlı öncülü hücre anne rahmine tutunarak gelişir. Normal döllenme sürecinin erkek veya kadına bağlı sebeplerden dolayı gerçekleşmemesi doğal yollardan hamile kalmaya engel olur. Son yıllarda geliştirilen yeni yöntemler mutlak kısırlık harici durumlarda çocuk sahibi olma şansını yükseltmektedir.  

Gebeliği sağlamaya yönelik destekleyici birçok tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bunlardan biri olan ICSI (intrasitoplazmik sperm enjeksiyonu) erkekten elde edilen spermin özel mikroskoplar kullanılarak yumurtayla birleştirilmesi işlemidir. İMSİ bir çeşit ICSI yöntemidir. Standart uygulamadan farkı spermlerin 600 kez büyütülerek incelenmesi ve döllenme için en sağlıklı olanının seçilmesidir. Bu sayede daha yüksek başarı oranı elde edilebilir. 

IMSI Faydaları Nelerdir?

Sperm ve yumurtanın laboratuvar ortamında bir araya getirilmesi işlemi 1990’lı yıllardan bu yana uygulanmaktadır. ICSI olarak adlandırılan bu gebelik destekleme tedavisinin ileriki dönem sonuçları spermin yapısının ve hareket kabiliyetinin döllenme ve gebelik başarısı ile yakından ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. 

Yapılan çalışmalar imsi tekniğinin normal mikroenjeksiyon yöntemine göre daha kaliteli embriyo ve daha yüksek gelişim oranına sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca IMSI tekniğiyle oluşturulan embriyoların anne rahmine tutunma oranı istatiksel olarak daha yüksektir. 

IMSI ve ICSI arasında gebelik oluşumu ve sonrasında düşük görülmesi açısından fark olmadığı yapılan çalışmalarda ortaya konulan sonuçlar arasında yer almaktadır.

IMSI Kimlere Uygulanabilir?

IMSI tedavisi erkeğe bağlı sebeplerle çocuk sahibi olamayan çiftlerde tercih edilebilen üreme destekleme yöntemidir. ICSI’den farklı olarak özellikle spermler arasında yapısal farklılıkların bulunduğu durumlarda avantaj sağlar. Spermle ilgili yapısal bozukluklarda en sağlıklı olanı seçmek amacıyla uygulanmaktadır. Yapısal olarak ve hareket kabiliyeti açısından yüksek kaliteli spermler sağlıklı gebeliklerin oluşumunu destekler. 

• Sperm analizinde %90’dan fazla anormal sperm varlığı
• Yüksek düzeyde DNA fragmantasyonu (parçalanması)
• Yüksek düzeyde sperm anöploidi (hücre bölünmesi sırasında kromozom bozuklukları)
• Sperm azlığı
• Geçirilmiş düşük öyküsü

IMSI Nasıl Uygulanır?

IMSI uygulaması öncesinde farklı teknikler denenmiş veya başarı elde edilememiş olabilir. Yapılan sperm analizi sonrasında İMSİ tekniğinin başarı elde edebileceği ön görülürse uygulama kararı alınabilir. İMSİ yöntemiyle çocuk sahibi olunması birkaç basamaktan oluşmaktadır. 

Yumurtalık Uyarımı ve Yumurta Elde Edilmesi

Gebeliğin oluşturulabilmesi amacıyla elde edilmesi gereken yumurtalar anne tüplerinden doğrudan elde edilir. Öncelikle tüp içerisinde yumurtaların gelişmesi amacıyla yapay FSH (folikül stimüle edici hormon) uygulanması gerekmektedir. Hormon uygulaması tüp içerisinde yer alan yumurtaların gelişmesini sağlar. Yeterli gelişimin sağlanması ardından en az 3 adet olacak şekilde vajinal ultrason yöntemiyle yumurtalar alınır.

Sperm Elde Edilmesi

Yumurtaların elde edildiği aynı gün sperm örneği alınır. Öncelikle normal yollarla elde edilen meni laboratuvarda analiz edilerek sperm varlığı kontrol edilir. Normal yollardan elde edilen menide sperm bulunmaması durumunda farklı teknikler kullanılarak spermin elde edilmesi sağlanabilir. 

Normal menide sperm bulunmaması durumunda Perkütan Epididimal Sperm Aspirasyonu (PESA) tercih edilebilecek tekniklerden biridir. PESA erkek üreme sisteminde testislerin çıkış bölgesinde yer alan epididim kısmında sperm aranması işlemidir. Sperm kanallarında tıkanıklık veya kanal yokluğu gibi durumlarda kullanılabilir. PESA’ya benzer şekilde bir diğer teknik TESA (testiküler sperm aspirasyonu) doğrudan testis içerisinde sperm aranması yöntemidir. PESA yöntemiyle sperm elde edilemeyen kişilerde TESA tercih edilebilir.

Sperm Seçimi

Çeşitli yöntemlerle elde edilen spermler özel mikroskoplar kullanılarak çeşitli sıvılar içerisinde 6-10 bin kez büyütülerek incelenir. Normal morfolojiye (yapı ve biçim) sahip spermler tespit edilerek ayrılır. Elde edilen spermler kuyruk kırma ve hareketsizleştirme işleminden geçirilir.

Mikroenjeksiyon

Elde edilen yumurta hücreleri özel işlemlerden geçirilerek dış katmanları soyulur. Yumurta sayısına uygun miktarda sperm enjeksiyon pipeti adı verilen alet ile tutularak yumurta içerisine enjekte edilir. Özel bir kültür kabına alınan sperm-yumurta birleşimi 16-18 saat kadar gözlemlenir.

Embriyo Transferi

Özel kültürler içerisinde beslenmesi sağlanan zigot (döllenmiş yumurta) 2 gün boyunca özel bir kap içerisinde tutulur. Bu süre boyunca hücrenin gelişimi ve bölünmeleri gözlemlenir. Zigot gelişimini takip etmek amacıyla özel bir derecelendirme sistemi kullanılır. Genellikle 3. günün sonunda morula adı verilen yapının 2 katmanlı hal alması beklenmektedir. 

5 gün boyunca takip edilen döllenmiş yumurtalardan sağlıklı olarak belirleneni özel bir transfer aleti ile anne rahmine yerleştirilir. Öncesinde uygulanan hormon tedavisi rahmin uygun yapıyı kazanması açısından son derece önemlidir. Transfer edilmeyen hücreler atılabileceği gibi dondurularak saklanabilir.

IMSI Riskleri Nelerdir?

IMSI tekniğiyle alakalı doğrudan bir risk belirtilmemiştir. Genel olarak in vitro fertilizasyon veya hücre içine mikroenjeksiyon gibi yumurta ve spermin laboratuvar şartlarında bir araya getirerek anneye transfer edilmesinin riskleri ile ilgili çalışmalar bulunmaktadır.  

Yapılan bazı çalışmalar İMSİ, ICSI gibi yöntemlerin doğumsal anormalliklerinin görülme sıklığını artırdığını ileri sürmektedir. Ancak bu konudaki çeşitli çalışmaların birbiri ile çelişkileri söz konusudur. Varılan ortak sonuç ise IMSI veya ICSI gibi uygulamaların erkeğe bağlı kısırlıkta güvenli ve etkili bir tedavi yöntemi olduğu ancak bu yöntemlerin anne ve babadaki genetik anormalliklerin çocuğa iletimini artırabileceği yönündedir.  

ICSI tekniği ile oluşan gebeliklerde her 100 bebekten birinde kromozom anomalisi görüldüğü belirlenmiştir. Bu anormallikler normal gebeliklerde de ortaya çıkmakta olup görülme sıklığı 400’de 1’dir. 

IMSI Kimlerde Uygulanmaz?

IMSI tekniği spermin yumurtaya ulaşmasını kolaylaştırır. Daha önce bahsedildiği üzere doğal yollardan oluşmayan gebelikleri desteklemek amacıyla, spermler arasında farklılık olduğu durumlarda tercih edilebilir ancak çocuk sahibi olamayan her hastada uygulanmaz. Özellikle kadına bağlı kısırlık durumlarında (yumurta problemleri, rahim problemleri, kanserler, cerrahi girişimler) İMSİ uygulanması gereksizdir. Kısırlığa sebep olabilecek duruma yönelik spesifik tedaviler uygulanmalıdır.

IMSI Sonrası

IMSI tekniği kullanılarak seçilen spermle döllenen yumurtanın anne rahmine transfer edilmesinin ardından işlemin başarılı olup olmadığı 14. günde belirlenmektedir. Beta-HCG adı verilen insan koryonik gonadotropinin kan seviyesinin ölçülmesi ile kesin gebelik ortaya konabilir. Transferden 5-6 hafta sonra anne rahmindeki fetüsün kalp atışları vajinal ultrason ile duyularak değerlendirilir.