Sistektomi Nedir?

Mesane, insan vücudunda üreme sisteminde kendine yer bulan bir organ olarak bilinmektedir. Halk arasında bilinen diğer adıyla idrar kesesi olan mesane, bu çerçevede insan vücudunda önemli rol oynamaktadır. Vücuda giren sıvılar nedeniyle böbrekler tarafından üretilen idrar mesanede toplanarak idrar kanalları vasıtasıyla vücuttan atılmaktadır. Mesanenin belirli oranda dolu olması o bölgede baskı oluşturarak idrarın vücuttan atılması konusunda etkili olur.

Mesane farklı sağlık problemleri sebebiyle ve özellikle mesane kanseri sebebiyle çeşitli cerrahi yöntemlerle insan vücudundan alınmaktadır. Alınan mesanenin yerine aynı işlevi gören ve bağırsakların da etkisiyle oluşturulan yeni keseye yapay mesane ismi verilmektedir. Yapay mesane ameliyatı ile oluşturulan yeni mesane eski rahatlığı sağlamasa da gündelik yaşamın olumsuz etkilenmesine engel olmaktadır.

Bütün bunlar çerçevesinde mesane rahatsızlıklarında ve özellikle mesane kanserinde mesanenin tamamının veya bir kısmının alındığı ameliyata sistektomi denmektedir. Kısmi olarak veya bir bütün olarak uygulanabilen sistektomi, kanserli hücrelerin durumuna göre değerlendirilmektedir. Alınması gereken bölge mesanenin bir kısmı ise bu durum parsiyel sistektomi ile gerçekleşmektedir. Kanserli hücreler sebebiyle mesanenin tamamının alınması işlemi ise radikal sistektomi ile gerçekleşmektedir.

Radikal Sistektomi Nedir?

Mesanenin vücuttan kanser sebebiyle alınması işlemine radikal sistektomi denmektedir. Mesane kanserinin vücudun diğer organlarına da yayılma eğiliminde olması mesanenin çevresindeki organların da mesaneyle birlikte çıkarılmasını gerektirir. Erkek hastalarda radikal sistektomi mesane ile birlikte etrafındaki diğer üreterlerin ve meni kesesinin alınması şeklinde uygulanmaktadır. Kadın hastalarda ise rahim, yumurtalıklar ve vajinanın bir kısmının alınması şeklinde uygulanmaktadır. Radikal sistektomi sonrası yaşam süresi ise 17 ile 25 ay arasında belirtilmektedir.

Hem erkek hem de kadın hastalarda uygulanan radikal sistektomi, üreme sisteminde bazı faaliyetlerin yavaşlamasına sebep olabilir. Bu sebeple erkeklerde radikal sistektomi sonrasında ereksiyon problemleri görülebilir. Kadın hastalarda ise vajinanın bir kısmının alınması sebebiyle sistektomi ameliyatı sonrası ilk birkaç ay içerisinde cinsel ilişkide zorlanabilirler. Daha sonra ise vajina rahatlayarak cinsel ilişki mümkün olmaktadır.

Sistektomi Hangi Hastalıklarda Uygulanır?

Sistektomi uygulaması mesane kanserinde uygulanan bir tedavi yöntemi olmakla birlikte kanserin çeşitli evrelerinde de uygulanmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Mesane bölgesinde meydana gelen tümörlü hücrelerin mesaneyi tamamen kaplaması durumunda,
• Kapalı ameliyat uygulanamayacak kadar tümörlü hücrenin mesane bölgesinde bulunması durumunda,
• Kanserli hücrelerin idrar kanalında da görülmesi,
• Kaslarda görülen mesane kanserinin daha fazla organa geçmediği durumlarda,
• Kasa geçmiş olan ve ağrıya sebep olan mesane kanserlerinde sistektomi uygulanmaktadır.

Sistektomi Nasıl Uygulanır?

• Sistektomi uygulaması kanserli mesanenin temizlenmesi için uygulanmaktadır.
• Kapalı bir işlem olan sistektomi endoskop ile mesaneye girilerek tümörlü bölgenin temizlenmesidir.
• Sistektomi uygulamasında hastanın durumuna göre doktorlar genel anestezi veya belden aşağı lokal anestezi uygulayabilirler.
• Mesanenin tamamen çıkarılması durumunda uygulanan sistektomi genel anestezi altında uygulanmaktadır.
• Karın bölgesinden açılan kesikle mesaneye doğru girilir.
• Mesaneye ulaşıldığında kanserin yayılma durumunda göre ya mesanenin tamamı cerrahi müdahaleyle alınır ya da kısmi temizlik yapılır.
• Mesanenin sistektomiyle tamamen alınması durumunda yapay mesane bölgeye konur ve hastaya bunun kontrolünün nasıl sağlanacağı anlatılır.

Sistektomi Uygulamasının Yan Etkileri

Sistektomi uygulaması cerrahi uygulama olması sebebiyle bazı yan etkileri içermektedir. Bu yan etkileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sistektomi sonrasında ameliyat bölgesinde ağrı hissedilebilir. Bu ağrı doktor tarafından verilen ağrı kesiciler tarafından hafifletilmektedir.
• Sistektomi uygulaması sonrasında yaklaşık 20 gün süreyle idrarda kan görülmesi mümkündür. Geçici olan bu durumda idrardaki kanın fazla olması durumunda doktora başvurmak gerekir.
• Sistektomi genel anestezi ile yapıldığı zaman uygulama sonrasında anestezinin etkisi geçtiğinde bulantı hissi yaşaması normal kabul edilir. İlk günlerde yoğun olarak hissedilen bulantı sonraki günlerde kendiliğinden geçmektedir.
• Sistektomi uygulaması sonrasında halsizlik ve yorgunluk da görülmektedir. Bu durumda zamanla kendiliğinden geçmektedir.
• Sistektomi sonrasında bir süreliğine hastada idrarı tutamama ve idrar kaçırma problemi yaşanmaktadır.
• Bununla birlikte yine uygulama sonrasında idrar yaparken ağrı ve yanma hissedilmesi de normal kabul edilir. Geçmeyen ağrılar için doktora başvurmak gerekir.

Sistektomi Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Sistektomi ameliyatı sonrasında iyileşme sürecinde hastanın dikkat etmesi gereken bazı noktalar bulunmaktadır. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Sistektomi uygulaması sonrasında en az bir hafta boyunca hastanın duş almaması gerekir. Bir hafta sonra alınan duşta da ameliyat bölgesinin iyice kurulanması gerekir.
• Sistektomi sonrasında hastanın 2 kg ağırlıktan fazla ağırlık kaldırmaması ve kendini zorlamaması gerekir.
• Sistektomi uygulaması sonrasında hastanın ani hareketlerde, çömelme, bağdaş kurma ve sportif faaliyetler gibi egzersizlerden uzak durmak gerekir.
• Uygulama sonrasında doktor tarafından reçete edilen ilaçlar istenilen süre boyunca kesintisiz bir şekilde kullanılmalıdır.
• Sistektomi sonrasında yapay mesane konulan hastalar için ilk iki üç gün boyunca ağız yoluyla beslenme yapılmamaktadır. Daha sonra ise ilk önce sıvı besinlerle yavaş yavaş ağızla beslenme başlamaktadır.
• Sistektomi sonrasında hastanın idrarı sonda yardımıyla atılır. Sonda uygulamadan on beş gün sonra çıkarılmaktadır.
• Sistektomi uygulamasından sonra hasta iki veya üç gün boyunca hastanede gözetim altında tutulur. Bu süre sonunda ise taburcu edilerek evine yollanır.