Artroplasti Nedir?
Kalça, diz ve omuz protezi olan artroplasti, çeşitli sebeplerden dolayı hasar gören eklemlerin yerine protezlerin değiştirilmesi işlemidir.
Kalça, diz ve omuz protezi olarak bilinen Artroplasti, farklı sebeplerden dolayı kalça, diz ve omuz eklemlerinin hasarlı olmasıyla orijinal eklemlerin yapay eklemlerle değiştirilmesi işlemidir.
Sadece ortopedik olarak düşünülmeyen Artroplasti, genel olarak tıp alanında ciddi bir ilerleme ve gelişim olarak görülmüştür. Eklem ağrılarının ve eklemlerdeki diğer rahatsızlıkları kolayca tedavi edilmesinde etkili bir yöntem olan Artroplasti, bu çerçevede hastaların yaşam kalitelerinin artırılmasına da yardımcı olur. Artroplasti yöntemiyle sorunlu herhangi bir kalça, omuz ve diz eklemlerinin ağrısı ve hareket bozukluğu ortadan kalkmış olur. Bu çerçevede Artroplasti açısından kalça, diz ve omuz protezi farklı olarak değerlendirilmelidir.
Artroplasti Kalça Protezi
Kalça eklemindeki kemik yapısının hasar gördüğü durumlarda uygulanan Artroplasti yöntemi mevcut hasarlı eklemlerin yeni eklemlerle değiştirilmesi işlemidir. Bu çerçevede sadece tıbbi rahatsızlık yönünden değil yaşam kalitesinin artırılması konusunda da tercih edilen Artroplasti yöntemi kalça eklemlerinde meydana gelen ağrıların azaltılmasını ve hasarın giderilmesini sağlar.
Bununla birlikte kalça protezleri kemiğe iki farklı şekilde uygulanır. Daha çok kemik yapısı zayıf olan kişilerde uygulanan yöntem kemik çimentosuyla eklemlere dolgu yapılarak eklemlerin güçlendirilmesini sağlar. Kemik yapısı daha sağlam olan kişilerde ise protezler üzeri gözenekli bir madde ile kaplanır ve eklem probleminin olduğu noktaya sıkıca yerleştirilir. Yerleştirilme işleminden sonra protezin kemiğe iyi bir biçimde kaynaması beklenir.
Bu yöntemle uygulanan kalça protezi tedavisinde asıl amaç mevcut eklem ağrısını gidermek ve eklem ağrısına bağlı olan işlevsizliği gidermektir. Doğru bir şekilde uygulanan yöntem kalça protezi uygulamalarında kalça ile ilgili eklem ağrısı ve eklem problemlerinde kesin çözüm sunar. Buna bağlı olarak takılacak proteze uygun bir yöntem ve malzeme kullanılması da işlemin kalça protezi uygulamasında başarıyı daha da artırır.
Kalça Protezi Ameliyatı Riskleri
Kalça protezi ameliyatlarında teknolojik gelişmelere bağlı olarak protezin kullanılma süresi ve başarı oranı oldukça yüksektir. Bununla birlikte her cerrahi müdahalede olduğu gibi kalça protezi cerrahi işlem sonucunda da bazı riskler bulunur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Protez uygulanan eklemlerde enfeksiyon oluşumu.
- Bölgeye uygulanan protez cerrahisi sonrası protezin sıkı bir şekilde eklem yerini kavrayamaması ve gevşeme oluşması.
- Cerrahi müdahale sonucunda bacak damarlarında pıhtılaşma oluşması ve akciğeri etkilemesi.
- Eklem noktalarına konulan protezin zamanla aşınmasına bağlı olarak gevşemeler yaşanır. Ancak protez teknolojisinin oldukça ilerlemesi sayesinde protezin ömrü 20 yıla kadar uzatılmıştır.
Artroplasti Omuz Protezi
Omuz protezi, kalça protezinde olduğu gibi omuz eklemlerinde de zamanla kireçlenme ve aşınmaya bağlı olarak şiddetli ağrı ve hareketsizlik durumu ortaya çıkabilir. Bu çerçevede ortaya çıkan ağrıyı ve hareketsizliği gidermek ve kişilerin yaşam kalitesini daha da artırmak için uygulanan omuz protezi uygulamasıdır. Omuz protezi hastaya normal omuz fonksiyonlarının yeniden kazandırılması ve ağrıdan kurtarılması konusunda yardımcı olur.
Omuz eklem kısımlarında ortaya çıkan ağrılar ilk başlarda hafif bir şekilde başlarken ilerleyen zamanlarda oldukça rahatsız edici olmaya başlar. Biraz daha ilerlediğinde ise uykudan uyandıracak kadar şiddetli ağrılar olabilir. Bununla birlikte omuz eklem bölgelerindeki kıkırdak dokunun tedavi edilmemesi durumlarında bölgede şişme ve organlarda fonksiyon kaybı gibi durumlar ortaya çıkar. Bütün bunlar neticesinde çözüm olarak sunulan omuz protezi ameliyatıyla problemli olan omuz ekleminin tamamı veya bir kısmı çıkarılarak yerine yapay bir protez konur. Bu sayede omuz eski işlevselliğini tekrar kazanır.
Omuz protezi uygulamalarında bir diğer yöntem ise ters omuz protezi yöntemidir. Ters omuz protezi hastalarda eklem rahatsızlığına ek olarak kas ağrılarının görülmesi ve kas yırtılmalarının meydana çıkması gibi durumlarda etkilidir. Kas yırtığı rahatsızlığı hem omuz işlevlerinin yerine getirilmesini engeller hem de ciddi bir şekilde rahatsız edici bir ağrıya sebep olur. Bu problemlerin giderilmesi açısından oldukça etkili bir yöntem olan ters omuz protezi kas yırtığı ve eklem rahatsızlığını gidererek omuz hareketlerinin tekrar başlamasını sağlar.
Omuz Protezi Ameliyatı Riskleri
Omuz eklemi, kas yırtılması gibi rahatsızlıklar için yapılan omuz protezi rahatsızlıklarında uygulanan omuz protezi ameliyatları tıbbi gelişmelere bağlı olarak protezin kullanım süresi ve cerrahi müdahalenin başarısı oldukça yüksektir. Bununla birlikte her cerrahi müdahalede olduğu gibi omuz protezi ameliyatında da bazı riskler bulunur. Bunların başlıcaları ise:
- Cerrahi müdahale uygulanan eklem bölgesinin enfeksiyon kapması,
- Bölgeye konulan protezin sıkılaştırma işleminin tam yapılamaması durumlarında zamanla hareketlere bağlı olarak gevşeme görülmesi,
- Bunlara bağlı olarak uzun süre kullanılması gereken protezlerin erken dönemde çıkmasıdır.
Artroplasti Diz Protezi
Diz bölümünde farklı sebeplerden ötürü meydana gelen kıkırdak ağrısı ve eklem kireçlenmesi gibi durumlarda meydana gelen şiddetli ağrı ve hareketsizlik rahatsızlıklarını gidermek için diz protezi ameliyatı kesin çözüm olarak uygulanır. Bununla birlikte belirtilen bölgedeki problemi gidermenin yanında daha kaliteli ve konforlu bir yaşam için de diz protezi ameliyatları tercih edilir.
Diz protezi ameliyatıyla aşınmış veya hasar görmüş diz eklemi yeni bir diz protezi ile değiştirilir ve uzvun sağlıklı bir şekilde çalışması sağlanır. Ayrıca protez öncesi duyulan ağrılar protez takıldıktan sonra giderilmiş olur. Diğer ortopedik tedavilere göre daha etkili ve kesin sonuçlar sunan diz protezi ameliyatları temel prensipler dahilinde bütün gelişmelere uygun olarak yapıldığı taktirde protez ameliyatları içerisinde başarı oranı en yüksek olan cerrahi operasyondur.
Diz protezi ameliyatında temel amaç diz ekleminde oluşan ağrıyı gidermek, diz hareketlerini sağlıklı bir duruma getirmek ve deforme olan kıkırdak dokuları yeniden işler hale getirmektir. Diz protezi ameliyatının uygulanma zamanını ise hastanın yaşı, ağrıların sıklığı ve şiddeti ile operasyonu uygulayacak hekimin bilgisi ve deneyimi belirler. Bununla birlikte diz protezi uygulanacak kişiler şunlardır:
- Her türlü tedavi ve ilaç yöntemlerine rağmen diz ağrıları kontrol edilemeyen ve ağrısı artan kişiler.
- Diz fonksiyonlarından olan yürüme, merdiven çıkma, eğilme gibi yaşamsal fonksiyonları ciddi derecede sınırlanan kişiler.
- Yapılan incelemeler neticesinde diz kıkırdağında ileri derecede zarar görülen kişiler diz protezi ameliyatı için uygun görülen kişiler olarak belirlenir.
Diz Protezi Ameliyatı Riskleri
Protezin eklem üzerinde kalma süresi ve rahatsızlığın giderilme oranı cerrahi müdahaleyle büyük oranda tedavi edilir. Operasyon sonrası uygulanan diz artroplasti rehabilitasyonu sayesinde kısa sürede hasta eski yaşamına kavuşur. Bununla birlikte tüm cerrahi müdahalelerde görüldüğü üzere diz protezi ameliyatında da çok düşük oranda risk görülmesi mümkündür. Bu riskler ise:
- Diz protezi uygulanan noktada enfeksiyon oluşumu
- Eklem yerlerine sıkıştırılan protezin gevşeme durumu
- Protezin ekleme uyum sağlamaması durumlarında bacak damarlarında pıhtı oluşması ve akciğere atması
- Uygulanan protezin erken dönemde gevşemesi gibi durumlardır.
Artroplasti Ameliyatı Sonrasında Nelere Dikkat Etmek Gerekir?
Artroplasti ameliyatı sonrasında protez konulan bölgelerin bakımı ve takibi enfeksiyon kapmaması açısından önemlidir. Ameliyat sonrasında hekimler genelde kan sulandırıcı ilaç yazmaktadırlar. Bunların 6 hafta boyunca kullanılması önerilir. Kan sulandırıcı ilaçların kullanılması damar tıkanıklığının önlenmesi açısından önemlidir. Bununla birlikte protez ameliyatı sonrasında da hayatınızda bir dizi değişiklik yapmak zorunda kalabilirsiniz. Bu değişiklikler şu şekilde sıralanmaktadır:
- Düzenli ve sakin bir yaşam.
- Bilek kuvveti ve insan gücü gerektiren işlerde çalışılması tavsiye edilmez.
- Evde veya herhangi bir yerde yemek yerken yer sofrası yerine masada yemek tercih edilmelidir.
- Tuvalet ihtiyaçları alaturka tuvalet yerine klozette giderilmelidir.
- Aşırı bir şekilde eklem hareketi gerektiren davranışlardan da uzak durulması gerekir.
Artroplasti ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Artroplasti hangi durumlarda yapılır?
Artroplasti uygulaması eklem noktalarında aşınma, kireçlenme ve buna bağlı olarak şiddetli ağrı ile eklemin artık işlev göremez durumda olduğu zamanlarda yapılır. Kısıtlanan hareketler hastada ciddi fonksiyon bozukluklarına sebep olur. Bu sıkıntıları gidermek ve hastanın tekrar sağlığına kavuşması için Artroplasti uygulaması yapılır.
Artroplasti için belirli bir yaş sınırı var mı?
Artroplasti uygulaması için belirli bir yaş sınırı bulunmamaktadır. Bununla birlikte takılan protezlerin belirli bir ömrü olduğundan tekrar tekrar ameliyat yapılmaması amacıyla 60 yaş üstü hastalarda yapılması daha uygundur.
Artroplasti ameliyatında protez tercihi nasıl yapılır?
Artroplasti ameliyatlarında kullanılan protezler plastik, seramik veya metal olarak tercih edilebilir. Hangi malzeme protezlerin kullanılacağına ise hastanın eklem durumu, tedavisi ve uygunluğunu göz önüne alarak alanında uzman doktorlar karar verir. Bu çerçevede hastaya en uygun protezin seçilmesi ve hastanın bilgilendirilmesi de hekimler tarafından yapılır.
Artroplasti ile takılan protezin ömrü ne kadardır?
Kalça, diz ve omuz eklem ağrılarına bağlı olarak eklem bölgelerine takılan protezler zamanla gevşemeye ve yine ağrı yapmaya başlarlar. Bu yüzden değişmeleri gerekir. Normal süreçte bir protez için verilen ömür 10 veya 15 yıl iken son dönemde gelişen teknoloji tıp imkanlarıyla protezlerin kullanım süresi 25 yıla kadar uzamıştır.
Artroplasti ameliyatı sonrası fizik tedaviye gerek var mı?
Artroplasti ameliyatı sonrası protezin yerleştirildiği kalça, diz veya omuz eklemlerinin güçlenmesi gerekir. Bu yüzden ameliyat sonrası hastaların fizik tedavi alması tavsiye edilir. Ameliyat sonrasında fizik tedaviye gereksinim olup olmadığı ilgili doktor tarafından açıklanmaktadır.