Fetoskopi

Fetoskopi Nedir?

Bebekte görülen anormallikleri görüntülemek, birtakım kalıtsal hastalıkların teşhisini yapmak için fetoskopi yöntemi kullanılmaktadır. Herhangi bir sorunun kötü duruma gelmemesi açısından teşhisin erken yapılıp tedavi yöntemin uygulanması için uygulanan bir yöntemdir. Bebek daha anne karnındayken fetoskopi denilen fiber optik mikroskop cihaz yardımı ile problemlerin teşhisi sağlanır.

Fetoskop cihazı anne karnında oluşturulan küçük bir kesitten ilerleyerek rahime ulaşır. Işık ve mercekle çevrilmiş dürbüne benzer bir şekli olan fetoskopi amniyon kesesinin içine sokulur ve bebeğin fotoğrafını çeker. Bu cihaz anneye ve bebeğe zararı dokunmayan bir işlem uygular.

Fetoskopinin en sık uygulanma sebebi tek yumurta ikizlerinde ortaya çıkan anormalliklerdir. İkizlerin paylaştığı plasentadaki damarların kan alışverişi yapması her iki bebeğin de hayatını ciddi tehlikeye sokmaktadır. Tedavi edilmediği durumda yaşam şansları oldukça düşük olduğu için fetoskopi yönteminin muhakkak uygulanması gerekmektedir.

Fetoskopi Ne için Yapılır?

Fetoskopinin yapılması birtakım sağlık problemlerinin teşhis edilme amacına dayanmaktadır. Bebekte görülme olasılığı olan ve fetoskopi ile teşhisi yapılma durumu olan hastalıkları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bebekte gözlenen doğumsal anomalilerin farkındalığını sağlamak için kullanılan bir işlemdir.
• Ciltten alınan doku ile kalıtsal hastalıkların teşhisi sağlanır.
• Bebeğin göbek kordonundan alınan kan örneği ile hemofili, orak hücreli anemi gibi hastalıkların belirlenmesi sağlanır.
• Çoğul gebeliklerde bebeklerin plasentalarında görülme riski olan damarsal anormalliklerin tedavisi için kullanılır.
• Ciddi dereceli deri defektlerini tespit etmek için kullanılan bir işlemdir. 

Fetoskopi Ne Zaman Yapılır?

Gebelik sürecinin 9 aylık bölümünün her 3 aylık dönemine trimester adı verilir. Fetoskopi işlemi gebelik süresinin ikinci veya üçüncü trimesterinde yapılır. Bu testin işleme geçmesi ve sonrasında oluşan gözlem süreci ortalama 1-2 saatlik bir süreçtir. Anne adayı işlemin gerçekleşmesi için öncesinde en az 8 saatlik bir açlık süreci yaşamalıdır. Fetoskopi işlemi cerrahi bir yöntem olmakla beraber kadın doğum uzmanı- jinekolog tarafından ameliyathanede gerçekleşir. X ışınına maruz kaldığı için çok kullanılan bir yöntem değildir. Fakat çoklu gebelikte bebeklerin sağlığını tehlikeye atacak olumsuz problemlerin önüne geçilmesi için yapılması gerekmektedir.

Fetoskopi Nasıl Yapılır?

Fetoskopi, aşağıdaki adımların takip edilmesiyle yapılır:

• Bebeğin sürece uygunluğunu onaylamak için kalp atışı dinlenir.
• Anne adayının da uygunluğu onaylandıktan sonra işlemin yapılacağı masada olması istenir.
• Anneye işlemin kolaylıkla ve zararsız yapılması açısından sakinleştirici verilerek bu süreçte bebeğin hareketlerinin daha minimuma indirgenmesi sağlanır.
• Ultrason ile bebeğin pozisyonu saptanır. Sonrasında fetoskop yerleşeceği yer tespit edilir.
• Annenin karnının altındaki bölge steril edilir. Sonrasında fetoskopun yerleşeceği bölgeye lokal anestezi uygulaması yapılır. 
• Fetoskop anne karnına yerleştirilen küçük kesitten ilerleyerek rahmin içine ulaşır. Cihazın eni sadece 1-2 mm genişliğindedir. Cerrah bu işlemi gerçekleştirirken ekrandan fetüsü, plasentayı ve rahmin içini kontrollü bir şekilde gözlemektedir.
• Doktor bebeği inceler ve gerekli örnekleri elde eder. Böylece fetoskopi aşaması tamamlanır.

Fetoskopinin Yan Etkileri Nelerdir?

Fetoskopi işleminin uygulanmasının ardından birtakım yan etkiler görülmesi normaldir.

Görülme ihtimali yüksek olan yan etkileri sıralayacak olursak:

• Orta şiddet şeklinde seyreden ağrılar ve kramplar görülebilir.
• Suyun erken gelmesi durumu ve erken doğum ihtimali ana riskleri arasındadır.
• Geçici şekilde olan titreme ve ateş olabilir.
• Annede anormal kalp atışı görülebilmektedir.
• Kanama ve enfeksiyon görülme ihtimali de vardır.
• Annede titreme ve baş dönmesi olabilir.
• Kan uyuşmazlığı yaşayan anneler için tehlike yaratacak olan, bebeğin kan hücreleri anneye geçebilir.  Doktorun bu değerlendirmeyi önceden yapıp uygun tedbiri alması gerekmektedir.

Fetoskopi Sonrası

Fetoskopi 1-2 saat içerisinde tamamlanan cerrahi bir işlemdir. İşlem tamamlandıktan sonra açılan küçük kesite atılan dikişle bölge kapanır ve bandaj uygulanır. Ultrason cihazıyla bebeğin durumunun yeniden kontrolü yapılır. Bebeğin sağlığının yerinde olduğu onaylandıktan sonra kontrol tamamlanır.