Kramp

Kramp Nedir?

Kramp; genellikle sırt bölgesi, kol bölgesi ve bacakların ön – arka - alt bölgesinde, bazen el bölgesi ve mide bölgesinde, kasık bölgesinde, ayak parmaklarında, boyun bölgesinde, kalp bölgesinde bir veya birden çok kasta ani bir şekilde meydana gelen, istemsiz ve oldukça yaygın bir şekilde karşılaşılabilecek bir tür kasılma veya spazm olarak nitelendirilebilir.

Kramp oluşumu ise, kaslarımızın vücudumuzun hareketlerini sağlamak amacıyla sürekli olarak kasılıp gevşemesini takiben bir aksilik ile karşılaşılırsa; yani hareketi sağlamak üzere kasılan kas gevşeme işlemini tamamlamadan tekrar kasılma işlemine başlarsa meydana gelir.

Kramp hafif bir şekilde seyredebilir ve ağrıya sebebiyet vermeyebilir. Bazı durumlarda ise oldukça şiddetlidir ve dayanılmayacak kadar çok ağrılı geçer. Süresi ise değişkenlik gösterebilen bir şeydir. Bazen saniyeler süren kramp, bazen ise dakikalar ve saatler boyunca devam edebilir. On dakikayı geçen her kramp risk demektir ve bu sebeple de dikkate alınarak mutlaka alanında uzman bir doktor ile iletişime geçerek kontrol altına alınması gerekmektedir.

Farklı farklı kramp çeşitleri mevcuttur. Halk arasında “gece krampları” olarak bilinen kramp türü yaygın bir şekilde baldır bölgesindeki kasları ve ayak bölgesindeki kasları etkilemektedir. Uyurken bacağa kramp girmesi sorunu ile karşı karşıya gelen kişiyi, uykusundan uyandırabilecek kadar güçlü bir ağrı şeklinde seyreder. Üst üste birkaç kez tekrarlaması muhtemeldir.

“Yazıcı krampları” adı ile bilinen ve genellikle elini çok fazla ve uzun süreli olarak kullanan piyanist, yazıcı gibi kişilerde yaşanan kramp durumu ise özellikle 20 ila 40 yaşları arasında yaygın bir şekilde görülmektedir.

“Mide krampları” genellikle diğer türlerden farklı olarak aşırı stres ve aşırı sıkıntı durumlarını takiben heyecan ve üzüntü durumlarıyla birlikte ortaya çıkan ve herhangi bir kronik rahatsızlık belirtisi halinde olmayan kramp türüdür. Tedavisi genellikle kolaydır ve bazı gıda zehirlenmelerinde ve virüslere bağlı enfeksiyon durumlarına bağlı olarak sık sık ortaya çıkabilmektedir.

“Bağırsak krampları” adı ile bilinen kramplar ise genellikle bağırsak spazmının belirtisi olarak ortaya çıkarlar. Şiddetli karın ağrısına neden olurlar ve genellikle hızlı bir şekilde bağırsakların boşaltılması yani ishal durumu ile bir süreliğine geçerler. Oldukça tehlikeli bir kramp türüdür fakat buna rağmen halk arasında oldukça normal karşılanır hale gelmiştir. Uzun süreli olarak gelişen ve sık sık görülen bağırsak krampları ve bu kramplarla birlikte seyreden spazmların kanser gibi tehlikeli hastalıklara yol açtığı unutulmamalıdır.

Ayağa ve ayak parmaklarına, bacağa, baldıra, mideye, boyuna, sırta, kalbe ve karna kramp şeklinde ağrı girmesi yaygın bir şekilde görülebilen diğer türlerdir.

Kramp Belirtileri Nelerdir?

Kramp hastalığı herhangi bir belirtisi göstermeden hayatımıza girer. Genellikle kişilerin yanlış oturma pozisyonları, uzun süreli olarak ayakta durmaları, rahatsız edici nitelikte ayakkabı giyiyor olmaları tetikleyici faktörlerdir. Bunlara bağlı olarak ise görülebilecek belirtiler aşağıdaki gibidir.

• Ani ve keskin bir şekilde gelişen ağrı
• Cildin alt kısmında hissedilen veya olduğu düşünülen sert bir kas dokusu

Kramp Nedenleri Nelerdir?

Genellikle birden çok nedene bağlı olarak görülmektedir. Başlıca nedenlerini ise aşağıdaki gibi sıralamak ve detaylandırmak mümkündür.

• Vücuttaki iyon – mineral (tuz, magnezyum ve kalsiyum gibi )miktarında görülen kayıp ve bu kayıpla birlikte gelişebilme ihtimali olan kas lifleri ve sinir uçları bölgesinde uyarılamama problemi varlığı
• Uzun süre ile yapılan ve fiziksel güç gerektiren iş – sıcak hava tetikleyici faktörüdür
• Uzun süre ile yapılan egzersizler, spor çalışmaları – sıcak hava tetikleyici faktörüdür
• Belirli bölgedeki bir kasın aşırı şekilde kullanılıyor olması
• Sıvı kaybı şeklinde bilinen “dehidratasyon” durumunun varlığı
• Elektrolit kaybı – özellikle beslenme şeklinin düzensiz olması sebebiyle görülür
• Alkol kullanımı
• Kaslarda meydana gelen aşınma ve yorgunluk durumu
• Kan dolaşımında oluşan dolaşım bozuklukları durumu
• Aşırı miktarda ishal
• Aşırı miktarda kusma
• Hemodiyaliz – ileri derecede böbrek yetmezliği problemi yaşayan kişilerde yenen yiyeceklerin, böbreklerde rahatsızlık söz konusu olduğu için; parçalandıktan sonra idrar vasıtası ile vücuttan atılamaması durumunda kullanılan tıbbi bir yöntem
• Bir bölgede bulunan kasın gerilmesi durumu
• Vitamin yetersizliği – özellikle B1, B5, B6 ve D vitaminlerinin eksikliği durumu
• “Diüretik (genellikle tansiyon hastalığının tedavi sürecinde kullanılmakta olan ilaçlar)” grubuna giren ve vücuttaki minerallerin azalmasına neden olan bazı ilaçların kullanılıyor olması
• Sinir sıkışması durumu – özellikle “lomber stenoz” adı verilen ve omurga bölgesindeki sinirlerin sıkışmasından kaynaklı olarak ortaya çıkan durum şiddetli ve krampa benzetilen bir ağrıya yol açar. Bu ağrı, genellikle yürümeyle tetiklenir ve daha da kötü bir hal alır. 
• Düz taban olma durumu - ayakta yorgunluğa sebebiyet vererek kramp yaşanmasına neden olur
• Ayak kavisinin olması gerekenden fazla oluşu – ayakta yorgunluğa sebebiyet vererek kramp yaşanmasına neden olur
• Vücudun herhangi bir bölgesinin uzun süreli olarak aynı şekilde ve pozisyona, yatar pozisyonda veya uzanma pozisyonunda tutuluyor olması
• Vücutta yetersiz miktarda olan ve dengelenemeyen kan akışı
• Menstrüasyon / adet / regl dönemi – genellikle bu dönemin uzun sürmesi durumunda kramplarda da artış görülebilir. 
• Vücutta bacak bölgesine kan iletmekle görevli olan damarlardaki daralma ve bununla bir sonucu olarak ortaya çıkma ihtimali olan, spor esnasında ayaklarda veya bacak bölgesinin genelinde görülen ve krampa benzetilen ağrılar

Kramp Risk Faktörleri Nelerdir?

Kramp hastalığında da her hastalıkta olduğu gibi bazı risk faktörleri vardır. Bunlar;

• Gebelik / Hamilelik durumu – bu süreçte anne adayının bedenindeki kilo artışı, hormonal değişiklikler gibi durumlara bağlı olarak yaygın bir şekilde kas krampları görülmesi normaldir.
• Yaş – insanın yaşı ilerledikçe, bedenindeki kas miktarı da kütlesel açıdan ters orantılı bir şekilde azalma gösterecektir. Bu da kasların daha kolay aşınmasına ve krampların yaygın hale gelmesine neden olacaktır.
• Dehidrasyon / Susuzluk – özellikle aşırı havalarda yapılan egzersizler, spor faaliyetleri esnasında kişi terlemeye bağlı olarak çok miktarda su kaybeder ve susuzluk hissi yaşar. Bu hisle birlikte de kas krampları daha yaygın bir şekilde görülebilir. 
• İçerisinde bulunulan bazı tıbbi durumlar – tiroid hastalığı, şeker hastalığı olarak bilinen “diyabet hastalığı”, karaciğer hastalıkları ve sinir rahatsızlıkları gibi durumlardan mustarip olan kişilerde, kas krampları daha yaygın bir şekilde görülebilir. Yine kan pıhtılaşması, kan ile ilgili hastalıklar, kas hastalıkları, siroz hastalığı ve diyaliz tedavisi görüyor olmak, Parkinson hastalığı, motor nöron hastalığı, kolesterol gibi durumlar da tetikleyici niteliktedir.
• Sigara kullanımı durumu – sigara kullanan bireylerde kan dolaşımında da bozulmalar meydana gelebilir ve bu da krampların yaşanmasına neden olur.
• Kullanılmakta olan bazı tıbbi ilaçlar ve ilaç takviyeleri olarak belirtilebilir.

Kramp Daha Çok Hangi Bölgelerde Belirir?

Kramplar farklı farklı birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Kişilerde en çok bacak bölgelerinde, özellikle baldır kısımlarında, uyluk kemiği civarlarında, kalça bölgesinde, ayak bölgesinde ve de özellikle taban kesimlerinde, yaygın bir şekilde görülmektedir.

El kaslarında da zaman zaman ortaya çıkan kramplar, genellikle bu bölgede halk arasında “tetik parmak” adı ile bilinen karpal tünel sendromu, kalsiyum seviyesinde düşüklük ve tiroit başka bir hastalığa bağlı olarak yaygın bir şekilde görülmektedirler.

Kramp Teşhisi

Kramp hastalığının bazı durumlarda huzursuz bacak sendromu ile karıştırıldığı görülmektedir. Ancak bu iki hastalık aynı gruba bile dahil değildir. Oluşum mekanizmaları ve tedavi yöntemleri açısından tamamen birbirlerinden farklılık gösterirler. Bu sebeple kramp hastalığının teşhisi konulurken bu durum göz önünde bulundurularak irdelenmelidir. Aralarında bulunan tek benzerlik, ikisinin de genellikle uyku halindeyken kişiyi uykusundan uyandıracak seviyede rahatsız etmesidir.

Huzursuz bacak sendromu ile kramp hastalığın arasındaki belirgin farklar şu şekildedir;

• Kramp için hareket değil esneme – germe hareketleri gereklidir. Huzursuz bacak sendromu için ise bacağın hareket ettiriliyor oluşu rahatlama sağlayacaktır.
• Kramp genellikle kişinin hareket etmesini engelleyen bir durumdur. Huzursuz bacak sendromu ise bacakların hareketliliğini gerektirmektedir. 
• Kramp ağrılı bir şekilde seyrederken, huzursuz bacak sendromunda ağrı sızı söz konusu değildir. 

Kramp Tedavisi

Kramp hastalığı genellikle kişilerin kendi başlarına tedavi etmeye çalıştıkları ve genellikle de olumlu sonuç alarak başarılı oldukları bir şeydir.

• Öncelikle su ihtiyacınızı kontrol edin. Vücudunuzun susuz kalmış olması, krampların da oluşma ihtimalini arttıracaktır. Sürekli olarak bir egzersiz yapıyorsanız, sporcular için özel üretilmekte olan sıvı içeceklerden destek alabilirsiniz. 
• Kramp giren bölgenizi gerdirmek için kaslarınıza yönelik bir masaj yapın.
• Isıtılmış bir havlu, ısıtma yastığı, termofor, sıcak su torbası, sıcak taşlar ve benzeri sıcak bir cisimden destek alarak kramp giren bölgedeki kaslarınızın yumuşamasına yardımcı olun. Ilık bir duş ya da daha uzun süreli bir banyo, bu noktada oldukça etkili olacaktır.
• Genellikle ani oluşan durumlar için kullanılan bir parça buz, buz torbası veya soğuk su torbası kramp oluşan bölgedeki kaslara iyi gelebilir. 

Tıbbi açıdan uygulanacak bir tedavi ve tedavi yönteminin belirlenmesi için ise; kişinin bütün kontrollerinin dikkatli bir şekilde yapılması, krampların altında yatan ve kaynak olabilecek nitelikteki hastalıkların tedavi ettirilmesi ve de nörolojik açıdan değerlendirme muayenesinin de göz ardı edilmemesi gerekmektedir.

Bütün bu muayeneler titizlikle yapıldıktan sonra, hekiminiz tarafından gereklilik durumunda size uygun olan kas gevşetici nitelikte ilaçlar, kremler veya jeller, magnezyum ve kalsiyum takviyeleri de uygulanacaktır.

Krampa Ne İyi Gelir?

Kramp hastalığı hastalıktan mustarip olan kişinin yaşam kalitesinin düşmesine neden olur ve ani olarak giren ağrılar sebebiyle kişinin hareketlerini kısıtlar. Bu sebeple kramp hastalığına, sıcak cisimler kullanılarak yapılan ovma hareketleri, masajlar ve ısıtıcı özellikte jellerin veyahut kremlerin kullanılması oldukça iyi gelecektir. Yine aynı şekilde hastalıktan mustarip olan kişinin ılık bir duş alması veya banyo yapması, ağrılarının hafiflemesine oldukça yardımcı olacaktır.

Aynı zamanda yeterli miktarda su tüketimi yapmak, alkol veya sigara kullanmamak, vitamin yönünden zengin besinleri tüketerek düzenli ve sağlıklı beslenme yapmak iyi gelecektir.

Kramp Ne İyi Gelmez?

Kramp hastalığına, yeterli miktarda su tüketmemek, vitamin yönünden eksik olan besinlerle düzensiz bir şekilde beslenmek, ısınma hareketleri yapılmadan önce spor yapmaya başlamak, alkol kullanımı, sigara kullanımı gibi şeyler iyi gelmez.

Aynı zamanda uzun süre aynı pozisyonda oturmak, uzun süreli olarak ayakta durmak gibi faktörler de olumsuz yönde etki göstereceklerdir.

Kramp İlaçları

Kramp hastalığında ilaç tedavisi çok tercih edilen bir yöntem değildir. Sadece belirli aralıklarla yaşanan kramplar söz konusu ise ilacın kas tarafından emilim süreci içerisinde kramp çoktan geçmiş olacağından ilaç tedavisi etkili olamaz.

Isıtıcı özelliğe sahip olan jel kremler ve normal kremler ile de kas spazmının yaşandığı bölgedeki kasların yumuşatılması sağlanabilir.

Kas gevşetici, kinin ve magnezyum gibi ilaçlar ile tedaviyi sürdürmek mümkündür. Aynı zamanda bu hastalıktan mustarip olan kişilerin özellikle ayak ve bacak sağlıklarını kontrol altında tutabilmek adına ortopedik ayakkabılar tercih etmeleri de önemli bir noktadır.

Hamilelikte Kramp Girmesi

Hamilelik – gebelik döneminde anne adayının bedeninde değişiklikler meydana gelir. Özellikle son trimester olarak da bilinen son 3 aylık dönemde, vücudun ağırlığının da artmasıyla birlikte hamilelikte ayağa, bacağa, kalçaya kramp girmesi gibi halleriyle kramp türleri yaygın bir şekilde anne adayında görülebilir hale gelebilir.

Hamilelikte mide - karın krampları ise; anne adayının gebelik döneminde yağlı – kızartılmış ürünleri aşırı miktarda tüketmiş olmasına bağlı olarak, bebeğin büyümesiyle beraber mide üzerindeki baskının artmasına bağlı olarak, bebeğin anne karnı içerisindeki hareketlerine bağlı olarak oldukça yaygın bir şekilde görülebilmektedir.

Özellikle hamilelikte kasıklara şiddetli kramplar girmesi ve kalçaya ağırlığa bağlı olarak kramplar girmesi söz konusu olabilir. Yine bu dönem içerisinde, anne adayında magnezyum eksikliği de söz konusu hale gelir ve magnezyum takviyesi sağlanarak bu süreçte karşılaşılabilecek olan krampların önüne geçilebilir, engellenebilir.

Çocuklarda Kramp Girmesi Durumu

Çocuklarda düzensiz beslenme, yeterli miktarda su tüketmeme ve büyüme gibi faktörlere bağlı olarak bazı dönemlerde şiddetli ve ani ağrılar, kramplar görülebilir. Bu krampların da giderilmesini sağlamak için magnezyum, potasyum ve kalsiyum açısından zengin, vitamin desteği sağlayabilecek yiyeceklerin tüketimi oldukça faydalı olacaktır.

Dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta ise, krampların başka bir hastalık ile karıştırılmamasıdır. Bazı durumlarda romatizma ile karıştırılabilir. Bu sebeple çocuklarda görülen şiddetli ve ani ağrılar birkaç dakikadan fazla sürüyor ve çok sık bir şekilde tekrar ediyorsa mutlaka alanında uzman bir çocuk doktoru ve onun kontrolü sonrasında da gereklilik durumunda bir nörolog ile iletişime geçilebilir.

Kramp için Hangi Doktora Gidilir?

Kramp hastalığı normal şartlar altında endişeye gerek duyulmayan bir tür durumdur. Ancak özellikle mide krampları için aynı gün içerisinde ve günün gecesinde birden çok kez kramp tekrar ediyorsa ve uzun sürüyorsa mutlaka alanında uzmanlaşmış bir dahiliye – iç hastalıkları doktoru ile iletişime geçilmeli ve krampların altında yatan asıl nedenin ne olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir.

Kas krampları için ise uzun süren geçmeyen ya da sık tekrarlayan kramplarda bir ortopedi uzmanına muayene olmak gereklidir. Altta yatan tespitin sonrasında krampların süreklilik durumu da değerlendirilerek, eğer ki gerekli ise doktorunuzun tavsiyesi göz önüne alınıp uzman bir nörolog ile de iletişime geçilmelidir. Çünkü bu tarz uzun süren ve sık tekrarlayan kramplar nöropati kaynaklı da görülüyor olabilir. Bu sebeple mutlaka dikkate alınmalıdır ve zaman kaybetmeden doktora gidilmelidir.