Mide Hastalıkları

Mide Hastalıkları (Rahatsızlıkları) Nedir?

İnsan sindirim sistemi organlarından biri olan mide alınan gıdalar sonucunda genişleyebilen kas yapıda bir organdır. İnsan midesi anatomik olarak kardia, fundus, korpus ve pilor olmak üzere 4 kısımda incelenmektedir. İnsanların tükettiği gıda maddeleri yemek borusu aracılığı ile mideye ulaşmaktadır. Mide içerisine gelen gıda maddeleri hem fiziksel olarak hem de kimyasal olarak parçalanmaktadır. Fiziksel parçalanma midenin kas yapısı yardımıyla yoğurma şeklinde tariflenebilecek bir şekilde olurken, kimyasal parçalanma mide iç kısmını örten doku hücreleri yardımıyla üretilen sindirim sıvıları ile gerçekleşmektedir.

Mide hastalıkları insanlarda rastlanan hastalıklar içinde en sık görülen hastalıklar arasında yer almaktadır. hemen hemen herkes hazımsızlık gibi problemleri yaşayabilmektedir ve bu durumun sıklığı soğuk algınlığı gibi çok sık olduğu tariflenen hastalıktan dahi daha fazla olabilmektedir. Ramazanda mide rahatsızlıklarında artış olması gibi mevsimsel mide rahatsızlıkları belli dönemlerde artışlar gösterebilmektedir.

Mide hastalıkları nedeniyle genel cerrahlar tarafından uygulanan mide ameliyatları sonucunda hastaların midesinin anatomik yapısı ve bunun sonucunda fizyolojisi değiştirilmek zorunluluğu doğduğu durumlarda hastalarda ameliyat sonrası komplikasyonlarına sık sık karşılaşılmaktadır.

Tüm bunların yanında midenin endokrin görevler olarak adlandırılan hormon salgılama görevleri de bulunmakta ve salgılanan hormonlar doyma hissini düzenlemektedir.

Mide Hastalıkları Nelerdir?

Mide hastalıkları, midenin normal işleyişinin bozulması ya da mide organında patolojik durumların ortaya çıkması sonucunda toplumun her yaş kategorisinde ortaya çıkabilecek bir hastalık halidir. Mide hastalıklarının oluşumunda yenilen ve içilen gıda maddelerinden midenin maruz kaldığı bir çok diğer bir çok dış etken de sorumludur. Bu sebeplerle insanlarda çeşitli sinirsel mide rahatsızlıkları da ortaya çıkabilmektedir. İnsanlarda sık karşılaşılan mide hastalıkları şu şekilde sıralanabilir ;

• Peptik Ülser: Peptik ülser mide tabakasında yer alan mukozada meydana gelen ülser (açık yara) dir. Peptik ülser hastalarda akut (yeni başlangıçlı) ya da kronik (uzun süredir var olan) seyirli olabilimektedir. Peptik ülserin oluşmasına bazı bakteri türleri ve hastaların sık sık kullandığı ağrı kesicilerin sebep olabildiği gibi midedeki asiditenin artması da neden olabilmektedir.
• Gastrit: Mide hastalıklarından biri olan gastrit hastalarda gözlenebilen her türlü mide mukozası sonucu oluşabilen komplikasyonları içinde barındıran bir mide hastalığı tipidir. Hastalarda meydana gelen hazımsızlık ve epigastrik (karının üst tarafı) ağrıya  mide hastalıkları gastrit hastalığında ortaya çıkabilmektedir.
• Stres Ülseri: Mide hastalıklarında biri olan stres ülseri hastaların yaşantısında meydana gelen ya da mideye uygulanabilen bir çok stres tipinde ortaya çıkabilmektedir. Stres ülserinde mide organının yapısında birkaç saati geçmeyecek bir süre içinde eroziv durumlar gözlenebilmektedir. Bu strese bağlı mide rahatsızlıkları (hastalıkları) sıklıkla asemptomatiktir yani hastalarda belirgin semptomlar oluşturmamaktadır.
• Mide Polipleri: Mide de polip ortaya çıkması mide hastalıklarında gözlenebilecek bir diğer rahatsızlık durumudur. Mide mukozasında meydana gelen kabarık yapılara ya da mide tabakalarından köken nodül – kitle yapısına mide polipi denebilmektedir. Midede meydana gelebilecek polip yapısı bağırsaklarda gözlenenlere oranla daha az ortaya çıkmaktadır.
• Mide Kanseri: Mide hastalık durumlarından biri olan mide kanseri çeşitli tiplerde ortaya çıkabilmektedir. Sıklıkla yaşlılarda görülen mide kanseri daha genç olarak tabir edilebilen 30 lu 40 lı yaşlarda daha nadirdir. Mide kanseri erkeklerde kadınlara oranla iki kat daha sık ortaya çıkabilmektedir.
• Mide Bezoarları: Mide hastalıklarından biri olan mide bezoarları hastaların normalde tüketilmemesi gereken bazı maddeleri tüketmesi sonucunda ortaya çıkan midede tüketilen şeyin birikmesi durumudur. Mide bezoarları sıklıkla saç gibi normalde insan vücudunun tüketilmesine gerek duymadığı maddelerin tüketilmesi sonucunda ortaya çıkabilmektedir.
• Midede Yabancı Cisim Olması: Midede yabancı cisim olması mide hastalıkları arasında sayılabilmektedir. Hastaların yuttuğu yabancı cisimler mideye ulaştıktan sonra sıklıkla semptom vermemektedir. Ancak yutulan cisim büyükse ya da keskin ve sivri bir cisimse hastanın sağlığı açısından çıkarılması uygundur.
• Mallory – Weis Sendromu: Mallory – Weiss Sendromu hastalarda meydana gelen aşırı şiddetme öğürme ile birlikte kusma sonucunda yemek borusunun mide ile birleşim kısmı civarında uzunlamasına mukozanın yırtılması ile meydana gelmektedir.
• Mide Volvulusu: Mide volvulusu midenin uzun ekseni ya da midenin kısa ekseni etrafında mide yapısının dönmesi sonucunda meydana gelen bir mide hastalığı durumudur.

Mide Hastalıklarının Belirtileri Nelerdir?

Mide hastalıkları sıklıkla hastaların geçirdiği ameliyata ya da midedeki patolojiye bağlı gelişen mukoza hasarına ve çeşitli dış faktörlere bağlı gözlenen inflamatuar durumlara bağlı gelişen hastalıklar ve midenin iskemisine (kanlanma eksikliği) bağlı hastalıklardır ve mide hastalıkları belirtileri bu doğrultuda oluşur. Hastalarda görülen bu hastalıklar neticesinde birçok mide rahatsızlıkları belirtileri ortaya çıkabilmektedir. Gözlenen bu belirtiler bazı hastalık tiplerinde aniden ortaya çıkabilen ve hastalarda acil müdahileler sebebiyet veren durumlar oluşturmaktadır. Mide rahatsızlıkları ve belirtileri şu şekilde sıralanabilir ;

• Kanlı kusma
• İshal,
• Epigastrik ağrı (Karın ağrısı)
• Öğürme
• Öksürme
• Ikınma
• Kramp tarzı ağrı,
• Dışkıda kan gözlenmesi,
• Ateş,
• Halsizlik ve yorgunluk,
• Ciltte ve gözde sararmalar meydana gelmesi,
• Bulantı ve kusma,
• İstemsiz kilo kaybı,
• İştah yokluğu,
• Ödem,
• Şişkinlik, Hazımsızlık,
• Dışkının renginin normalden farklı olması,
• Ciltte kızarıklar meydana gelmesi,
• Gaz ve kaka çıkışının olmaması
• Taşikardi
• İdrar çıkışında azalma
• Hipotansiyon
• Kanama
• Mineral dengesinde bozukluk
• Anal akıntı

Mide Hastalıkları Nedenleri (Risk Faktörleri) Nelerdir?

• Bakteriyel Enfeksiyon Varlığı: Mide hastalıkları bakteriyel enfeksiyon varlığında ortaya çıkabilmektedir. Bakteriyel enfeksiyonlardan sıklıkla helicobakter pylori bakterisi mide de birçok rahatsızlığa neden olabilmekte ve bu mide rahatsızlıklarının en başında reflü hastalığı gelmektedir.
• Bazı İlaçlar: Mide hastalıkları bazı ilaçların olması gereken fazla miktarda (aşırı) kullanımı sonucunda ortaya çıkabilmektedir. NSAI grubu ilaçlar ve diğer bazı ağrı kesici ilaçların aşırı miktarlarda kullanımı hastaların mide rahatsızlıkları yaşamasına neden olmaktadır.
• Mide Asidite Artışı: Mide hastalıkları bazı durumlarda mide asiditesinde meydana gelen artışa bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Hastaların mide asiditesinin artışı sonucunda mide de ülser adı verilen açık yaralar ortaya çıkabilmektedir.
• Safra Reflüsü: Mide hastalıkları bazı durumlarda safra reflüsüne bağlı olarak ortaya çıkabilmektedir. Reflü kelime anlamı olarak salgıların (safra, mukus, mide içeriği) yer değiştirmesi anlamlarında kullanılmaktadır. Bunun sonucunda hastalarda çeşitli mide hastalıkları ortaya çıkabilmektedir.
• Alkol: Mide hastalıklarının ortaya çıkmasında önemli risk faktörlerinden biri de alkol kullanımıdır. Hastaların aşırı miktarda alkol kullanması ve bağımlılığı olması diğer birçok organda hasara yol açabildiği ve organ işleyişini bozabildiği gibi mide işleyişini bozarak mide hastalıklarına neden olabilmektedir.
• Stres gibi Duygusal Faktörler (Psikolojik Mide Rahatsızlıkları): İnsanların hayatlarında yaşadıkları duygusal durumların mideye vurarak mide hastalıklarına yol açtıkları gözlenmiştir. Mide hastalıklarının ortaya çıkışında stres gibi duyusal faktörler oldukça önemlidir ve stres ülseri gibi mide rahatsızlıklarına neden olabilmektedir. Psikolojik mide rahatsızlıkları tedavisi mümkündür. 
• Eksojen İrritan Maddeler: Mide hastalıklarının gelişiminde hastaların mideyi maruz bıraktığı eksojen (dış kaynaklı) irritan maddeler de oldukça önemlidir. Eksojen irritan maddeler hastalarda midenin genel işleyişini bozarak çeşitli patolojilerin ortaya çıkmasına ve mide hastalıkların oluşmasına neden olabilmektedir.
• Pernisiyöz Anemi: Mide hastalıklarının gelişiminde hastalarda gözlenen pernisiyöz anemi hastalığı da önemli bir yere sahiptir.
• Genetik Yatkınlık: yapılan çalışmalar neticesinde bazı mide hastalıklarının oluşumunda genetik yatkınlığın bulunduğu ve bu genetik yatkınlığın genetik mide hastalıklarının gelişimine neden olduğu belirlenmiştir.
• Yapılan Cerrahi girişimler: Hastalara uygulanan karın içi cerrahi girişimler neticesinde mideye uygulanan ameliyatların komplikasyonları olarak mide hastalıkları ortaya çıkabilmektedir.
• Tütün ve Tütün Ürünleri Kullanımı: Sigara, puro ve benzeri tütün ve tütün ürünleri kullanımı birçok hastalıkta olduğu gibi mide hastalıklarının da oluşumunda başrolde yer almaktadır.
• Yeme Alışkanlıkları: Mide hastalıklarının gelişmesinde hastaların yeme alışkanlıkları oldukça önemli bir yere sahiptir. Hatta bu sebeple bazı bölgelerde bazı mide hastalıklarının ortaya çıkma ihtimali daha yüksek seyir etmektedir. Kişilerin aşırı tuzlu yemesi, tütsülenmiş gıdaları tüketmesi ve nişastalı ya da nitratlı gıda tüketiminin fazla olması mide hastalıkları görülme ihtimalini arttırmaktadır.

Mide Hastalıkları Teşhisi Nasıldır?

Genel cerrahi ve Dahiliyenin gastroenteroloji bölümleri kişilerde ortaya çıkan Mide Hastalıklarının teşhis ve tedavisini gerçekleştirmektedir. Hekim teşhis amacıyla şu yöntemlere başvuruda bulunabilmektedir ;

• Anamnez: Anamnez hastanın şikayetlerini dile getirmesi durumudur. Hasta hekime başvuruda bulunduğunda hekim hastada ishal meydana gelmesi epigastrik ağrı(karın ağrısı) olması, aşırı öğürmegözlenmesi , ıkınma olması, kramp tarzı ağrıların gözlenmesi, halsizlik ve yorgunluk varlığı, bulantı ve kusma varlığı, istemsiz kilo kaybı, kanama, iştah yokluğu, ödem varlığı , şişkinlik ve hazımsızlık gibi hastalık belirtileri olup olmadığını dinleyip not ederek teşhis yöntemlerin ilk basamağını gerçekleştirmektedir. Ayrıca hekim hastanın aile öyküsünü, akraba evliliği mevcudiyetini ve ailede devamlı hastalık olup olamadığı gibi durumları da anamneze eklenir. Ardından hekim fizik muayeneye geçer.
• Fizik Muayene: Fizik muayenede hastanın ateşi, solunum sayısı, nabzı, tansiyonu, kanındaki oksijen saturasyonu (doygunluğu) değerleri not edilir. Ardından hekim hastanın boyu ve kilosu da ölçülerek not edilir. Bunun dışında hekim hastanın;

• Genel duruma bakar ve ekstremite (el – ayak) muayenesi ile şişlik ve hassasiyet durumunu inceler,
• Herhangi bir cilt döküntüsü ya da başka cilt bulgusu olup olmadığını, ödemini
• Detaylı baş – boyun muayenesini yapar,
• Batın (karın) muayenesi ile karaciğer ve dalakta büyüme var mı bakar, 
• Lenf düğümlerinde herhangi bir büyüme olup olmadığını inceler,
• Akciğer seslerini ve solunumu dinler,
• Karın üstüne stetoskopu koyarak bağırsak hareketlerini dinler, 
• Kalp seslerini dinledikten sonra laboratuvar tetkiklerine geçer.

• Laboratuvar Tetkikleri: Laboratuvar tetkiklerinde ise hastadan kan, idrar, kemik iliği kültürleri alınır ve beyin – omurilik sıvısı incelemesi yapılır. Laboratuvarda hastanın kan hücresi değerleri, protein ve kan şekeri seviyesinin yanı sıra, böbrek fonksiyon göstergeleri, mineral düzeyleri, enfeksiyon varlığına dair antikor mevcudiyeti ya da yokluğu değerlendirilir. Yapılan diğer kültür testleri ile hastalık sebebi belirlenmeye çabalanır.
• Radyolojik Görüntüleme: Radyolojik görüntüleme yöntemlerinde hekimler hastalarda gözlenen hastalık durumunun tanı ve tedavisinin yapılabilmesi için radyasyon, yüksek frekanslı ses dalgaları, ya da manyetik alan kullan çeşitli görüntüleme aletlerini kullanarak hastalığı tespit etmeye çalışmaktadır. Hekim radyolojik görüntülemede ;

• Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR) : Bu yöntem, manyetik alan kullanarak görüntünün oluşturulduğu bir görüntüleme yöntemidir. Fizik muayene ve Laboratuvar sonuçlarıyla tam anlaşılamayan durumlarda veya ek bir hastalık varlığını mevcudiyetini saptamak ve ayırıcı tanı yapmak için kullanılabilir. Bu görüntüleme yöntemiyle mide  hastalıkları oluşumunun teşhisi konulabilir.
• Bilgisayarlı Tomografi (BT): Mide hastalıkları teşhisinde abdominal bilgisayarlı tomografi kullanılmaktadır. Mide hastalıkları teşhisinde kullanılan abdominal bilgisayarlı tomografinin hastalıkların teşhisinden en önemli katkısı özellikle kanser durumlarında yapılacak olan evrelemenin yapılabilmesini sağlamaktır. Abdominal bilgisayarlı tomografi sayesinde kanserlerin metastaza uğrayıp uğramadığı, lenf nodlarını tutup tutmadığı ve kalın bağırsağın nerelerini etkilediği gözlemlenebilmektedir.
• Pozitron Emisyon Taraması (PET): Mide hastalıklarında kullanılan pozitron emisyon taraması sayesinde birçok Mide hastalığı tespit edilebilmektedir.  Pozitron emisyon taramasında hastaların kanına radyoaktif özellikleri bulunan bir şeker verilmektedir. Kana verilen bu şeker hücreler tarafından kullanılır. Eğer bir hücre grubunda aşırı büyüme durumu mevcutsa o hücre grubu diğerlerine oranla daha fazla radyoaktif şeker tüketimi gerçekleştirmektedir. bu hücre grubunda oluşan radyoaktivite alanları pozitron emisyon taramasına özgü kamera çeşitleri ile tespit edilerek görüntülenebilmekte ve hastalığın hangi bölgede olduğu bulunabilmektedir.
• Ultrasonografi (USG): Ultrasonografi ses dalgaları kullanılarak görüntünün oluşturulduğu bir görüntüleme yöntemidir. 
• Endoskopi: Endoskopi hekimin gerekli gördüğü durumlarda Özofagus ve mideyi incelediği tetkik yöntemlerinin genel adıdır. Bu yöntemle hekim hastanın Mide hastalıklarının detaylı bir şekilde kamerayla görebilmekte ve herhangi bir fıtıklaşma, ülserasyon ya da reflü var mı yok mu görebilir. 
• Direkt Karın Grafisi: Mide hastalıklarında kullanılan direkt karın grafisi ile hastalara herhangi bir kontrast madde verme ihtiyacı duymadan X – ışınları yardımıyla karın bölgesinin görüntüsü röntgen filmi yardımıyla tespit edilebilmektedir. Hastalarda meydana gelebilecek çeşitli Mide hastalıklarında sorunlarında ilk başvurulabilecek yöntemlerden biridir. 

• Biyopsi: Yapılan diğer tanı tetkikleri sonucunda Mide hastalıkları sebep olan asıl sebep teşhis edilemediyse hekimler şüpheye düşüp buralardan biyopsi isteyebilirler. Biyopsi aracılığı ile alınan küçük doku örnekleri değerlendirilerek nodülün kötü ya da iyi huylu olup olmadığı araştırılır. Bu yüzden biyopsi Mide hastalıkları sık kullanılan tanı yöntemlerinden biridir.

Mide Hastalıkları Tedavisi

Mide hastalıkları ve tedavileri; Mide hastalığına yol açan etkenlerin bulunup bu etkenlere yönelik tedavi uygulanması ile yapılmaktadır. Mide hastalıkları tedavisinde laparatomi, nazogastrik dekompresyon (sonda takılması), sıvı elektolit düzenlenmesi; steroid antibiyotik, immünmodülator tedavi uygulanması ve biyomedikal tedavi gibi çeşitli medikal tedavi yöntemlerle yapılabilmektedir. Ayrıca Mide hastalıklarında cerrahi ve radyoterapi de çok sık uygulanan tedavi yöntemleri arasında yer almaktadır.

Mide hastalıklarında beslenme tedaviyi uygulayan doktorun verdiği tavsiyelere uygun olacak şekilde yapılmalıdır.

Mide hastalıkları bitkisel çözüm seçeneklerinin ya da mide hastalıklarına iyi gelen bitkilerin hekimlere danışmadan hastaların kendilerine uygulaması hastalar için problemler yaratabilmektedir. Bu sebeplerle kişide teşhis edilen hastalığın tedavisini gerçekleştirmek amacıyla kulaktan dolma bitkisel tedavi yöntemlerine güvenilmemeli ve mutlaka bir hekime danışılmalıdır.

Mide Hastalıkları Tedavi Edilmezse Ne Gibi Komplikasyonlara Yol Açar?

İnsanlarda ortaya çıkabilen birçok Mide hastalığı tipi bulunmaktadır. Bu tespit edilebilen mide hastalıklarına da neden olabilen birçok faktör tespit edilmiştir. Eğer mide  hastalıklarında gerekli uygun görülen tedavi yapılmaz ise hastalar için mortal (ölümcül) olabilecek komplikasyonların ortaya çıkması işten bile değildir. Bu sebeple hastaların hekimleri tarafından uygun görülen tedaviyi uygulamaları kendilerine iyi gelecektir.

Mide Hastalıkları (Rahatsızlıkları) Ameliyatı

Mide organı insan sindirim sistemimizde bulunan en önemli organ yapılarından biridir. Mide kişilerin tükettiği gıda maddelerinin sindirilmesinde rol almasının yanı sıra hormon salgılama gibi önemli görevleri de bulunmaktadır. Bu sebeplerle mide hastalıklarının tedavisi elzemdir. Mide hastalıklarının tedavisinde cerrahi uygulamalar çok sık bir şekilde yapılmaktadır.

Mide hastalıklarının cerrahi tedavisi hastalıklara göre değişmekle birlikte reflü ve diğer mide hastalıklarında ameliyatlara sık başvurulmaktadır. Çünkü laparaskopik yöntemlerin gelişmesi ameliyat yapılmasını kolaylaştırmakla birlikte ameliyat sonrası ortaya çıkan problemleri de önemli ölçüde azaltmıştır. Reflü ameliyatlarında yapılan cerrahi yöntemler sonucunda mide ile yemek borusu birleşim bölgesinde mide içeriğinin kaçmasını önlemek için bu alandaki basıncın artmasını sağlayacak işlemler uygulanmaktadır. Yapılan cerrahi yöntem ile sonuç olarak o alandaki kapak mekanizması güçlendirilerek reflü gelişiminin önlenmesi sağlanmaktadır.

Gebelikte Mide Hastalıkları

Mide hastalıklarının gebelik döneminde ortaya çıkması ya da daha önceden tedavi edilmiş mide hastalıklarının nüks (tekrarlaması) etmesi hamilelik döneminde gözlenebilecek durumlardır. Hamilelik döneminde sıklıkla anne adayları yaşadıkları reflü hastalığı ve hazımsızlık şikayetlerinden yakınmaktadırlar. Bu durumların ortaya çıkması doğaldır. Çünkü hamilelikte mide rahatsızlıkları intraabdominal basınç artmakta ve bunun sonucunda mide içeriğinin yer değiştirmesi sonucu gözlenebilmektedir. Ortaya çıkabilen bu durumlarda hekimler anne adayının ve bebeğin sağlık durumlarına göre değerlendirme yaparak en uygun tedavi yöntemini uygulayabilmekte gerekirse semptomatik tedavi uygulayıp hastanın doğum sonrası gereken tedaviyi almasını sağlamaktadır.

Bebek ve Çocuklarda Mide Hastalıkları

Bebek ve çocuklarda da aynı diğer yetişkinlerde olduğu gibi semptomlar vererek gelişen mide hastalıkları oluşabilmektedir. Bebek ve çocuklarda mide hastalıkları geliştiği takdirde hastalığın teşhis ve tedavisini çocuk cerrahisi bölümü üstlenmektedir. Bebeklerde mide hastalıkları belirtileri aynı yetişkinlerde olduğu gibi semptomlar vermektedir.

Çocuk cerrahisi uzmanı nedeni doğumsal mide anomalileri olabileceği gibi sonradan da ortaya çıkabilen mide hastalıkları durumunda hastalara yetişkinlerde olduğu gibi tedavi seçeneklerinden en uygun tedavi seçeneğini tedavi dozlarını da ayarlamak suretiyle bebek ve çocuklar için uygulayabilmektedir.

Mide Hastalıkları için Hangi Doktora Gidilir?

Mide hastalıklarına bakan bölüm, mide hastalıkları ile tanı ve teşhisini yapıp tedavi eden ve hastaların takiplerini sağlayan Genel Cerrahi bölümü ve Dahiliye bölümünün Gastroenteroloji dalı olmak üzere iki bölüm ilgilenmektedir.

Hastalarda; İshal, epigastrik ağrı(karın ağrısı), öğürme, öksürme, ıkınma, kramp tarzı ağrı, dışkıda kan gözlenmesi, ateş, halsizlik ve yorgunluk, ciltte ve gözde sararmalar meydana gelmesi, bulantı ve kusma, istemsiz kilo kaybı, dışkının renginin normalden farklı olması, ciltte kızarıklar meydana gelmesi, gaz ve kaka çıkışının olmaması, idrar çıkışında azalma, kanama, mineral dengesinde bozukluk, anal akıntı, sırt ağrısı, iştah yokluğu, ödem, şişkinlik ve hazımsızlık gibi semptomların var olması halinde mutlaka bir mide hastalıkları uzmanı ya da mide hastalıkları doktoruna görünmesi gerekmektedir.